محوطة قلعه ضحاک آذربايجان از نظر مذهبي ويژه است

توضیحات

منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25

نوشته شده توسط مرتضی رنجبر طرقی

بازدید: 1932

اهميت مذهبي محوطة قلعه ضحاک آذربايجان به دليل مجموعه بناهاي به‌دست‌آمده نظير چهارطاقي، تالار مرکزي با چهار درگاه ورودي و راهروهاي جانبي در اضلاع و تالار چليپا شکل است.

به گزارش روابط عمومي موزه ملي ايران، محسن قاسمي در ابتداي سخنراني خود با موضوع "گچبري‌هاي اشکاني قلعه ضحاک آذربايجان" گفت: يکي از محوطه‌هاي مهم دورة اشکاني که موجب شناخت بيشتر باستان‌شناسان نسبت به هنر معماري و تزيينات وابسته به معماري اين دوره شده، محوطة قلعه ضحاک در نزديکي شهر هشترود در آذربايجان شرقي است.

وي افزود: مستندات و آثار به‌دست‌آمده در کاوش‌هاي مستمر صورت گرفته در اين محوطه پس از گمانه‌زني ولفرام کلايس (در سال 1349 خورشيدي) و ادامة آن در سال‌هاي 1386ـ1379 توسط قندگر بوده است.

قاسمي گفت: نظرات گوناگوني در مورد دوره‌هاي مسکون بودن محوطه، کاربري بنا، منطقة جغرافيايي و ارتباط بين سازه‌هاي معماري کشف شده با مهم‌ترين آثار تزيينات بنا که گچبري‌هاي گوناگون است، ارايه ‌شده است.

وي با بيان اينکه محوطة قلعه ضحاک آذربايجان از نظر مذهبي جايگاه ويژه‌اي دارد ادامه داد: اين اهميت به دليل مجموعه بناهاي به‌دست‌آمده نظير چهارطاقي، تالار مرکزي با چهار درگاه ورودي و راهروهاي جانبي در اضلاع و تالار چليپا شکل است.
اين استاد دانشگاه گفت: بيشترين و مهم‌ترين آثار وابسته به معماري، که جزو اصلي نما در بناهاي قلعه ضحاک بوده، گچبري‌ها هستند. بناهاي مکشوفه در اين محوطه با گچبري و نقاشي‌هاي ديواري تزيين شده‌اند و بقاياي آن بر روي ديوارها موجود است.
مدير گروه باستان‌شناسي مؤسسة آموزش عالي گلستان افزود: گچبرهاي مکشوفه در گروه‌هاي گوناگون هندسي، گياهي، حيواني و ترکيبي از نقش‌مايه‌هاي ذکر شده در بلوک‌هايي مجزا طبقه‌بندي مي‌شوند.

محسن قاسمي در پنجمين نشست تخصصي موزه ملي اظهار داشت: اين قطعات به شکل سرستون در انواع سبک‌هاي ساخت، ساقه و پايه‌ستون، تابلوهاي گچبري با نقش‌مايه‌هاي هندسي، گياهي به شکل مجزا يا ادغام شده در يکديگر، قرنيزهاي ديواري، گل‌ميخ‌هاي تزييني با نقش‌مايه‌هاي گياهي يا حيواني و برخي نقش‌هاي تزييني که خاص و منحصر به اين محوطه بوده و در هيچ يک از محوطه‌هاي ديگر نظير آن تا به حال به دست نيامده، قابل تقسيم‌بندي و مطالعه هستند.

وي در تکميل اظهارات خود گفت: همچنين تأثيرات هنري اجتماعي و مذهبي مناطق گوناگون که در قلمرو حکومت اشکاني و پيش از آن بوده‌اند در نقش‌مايه‌هاي به‌کاررفته تزييني مشاهده مي‌شوند.

محسن قاسمي در پايان تصريح کرد: رنگ‌مايه و تأثير باورهاي مذهبي علاوه بر معماري و سازه‌هاي باقي‌ مانده، در بلوک‌هاي گچبري با نقش‌مايه الهة نيکه که تأثير پذيرفته از اساطير و خدايان يوناني است، عقابي در حال شکار گاو (قرباني ميترا) نقش سرشير و گل آفتابگرداني که صورت زني در وسط آن نقش شده جزو سمبل‌هاي ميترا و آداب کيش مهرپرستي و ميتراييسم ديده مي‌شود.

بنابراين گزارش، محسن قاسمي دانشجوي دکتراي باستان‌شناسي در دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقيقات است. وي بيش از 25 فصل سابقة بررسي، گمانه‌زني و کاوش‌هاي باستان‌شناسي در محوطه‌هاي بنديان درگز، خورهة محلات، مليان فارس، لائوديسة نهاوند،‌کاخ ساساني بيستون، قلعه يزدگرد، آوه استان مرکزي، قلعه ضحاک آذربايجان، مسجد کبود تبريز، قبرستان سر سمنان، تنگاب فيروزآباد و کوپنده اصفهان را در کارنامة خود دارد.

نويسنده : مرتضی رنجبر طرقی

این کاربر 12 مطلب منتشر شده دارد.