مسلماً بررسی پیامدها و دستاوردهای انقلاب اسلامی در تمامی ابعاد مختلف فرهنگی در سطح داخلی و بین المللی نیازمند ارائه مباحث گسترده مبتنی برشواهد، مدارک وآمارهای معتبر است که از گنجایش یک نامه خارج می باشد. در ادامه به صورت مختصر به جنبه هایی از این موضوع می پردازیم:
الف- اهداف فرهنگى و اجتماعى
مهم ترین آرمان هاى فرهنگى و اجتماعى انقلاب اسلامى عبارتند از:
1 . ایجاد محیط مساعد براى رشد فضایل اخلاقى براساس ایمان و تقوا;
2. مبارزه با مظاهر فساد و تباهى;
3. بالابردن سطح آگاهى هاى عمومى با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه هاى گروهى;
4. آموزش و پرورش و تربیت بدنى رایگان براى همه در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالى تا سر حدّ خودكفایى كشور;
5 . تقویت روح بررسى و تتبع و ابتكار از طریق تأسیس مراكز تحقیق و تشویق محققان;
6 . رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امكانات عادلانه براى عموم در زمینه هاى مادى و معنوى;
7. ایجاد نظام ادارى صحیح و حذف تشكیلات غیرضرور;
8 . تأمین حقوق همه جانبه افراد و ایجاد امنیت قضایى عادلانه براى عموم و تساوى همه در برابر قانون;
9. توسعه و تحكیم برادرى اسلامى و تعاون عمومى بین مردم;
10. تدوین قوانین و مقررات مدنى، جزایى، مالى، اقتصادى، ادارى، فرهنگى، نظامى و سیاسى براساس موازین اسلامى;
11. برقرارى حقوق مساوى براى مردم بدون توجه به قوم، قبیله، رنگ، نژاد و زبان;
12. برخوردارى تأمین اجتماعى از نظر بازنشستگى، از كارافتادگى، بى سرپرستى، حوادث و سوانح و خدمات بهداشتى و درمانى و مراقبت هاى پزشكى به صورت بیمه و غیره;
13. آزادى هاى اجتماعى از جمله آزادى كار و حق دادخواهى براى هر فرد. (ر.ک: انقلاب اسلامى و چرایى و چگونگى رخداد آن ، انتشارات معارف ، چاپ سوم(ویراست سوم) , پاییز 1379 ، صص 160 -161 .)
ب- دستاوردهاى فرهنگى و اجتماعى
1. به وجود آمدن محیطى مناسب جهت رشد كمالات اخلاقى و انسانى و بازگشت به خویشتن;
2. زدودن مظاهر فساد ـ مانند عشرتكده ها و مشروب فروشى ها ـ از عرصه جامعه;
3. ارتقاى نسبى سطح آگاهى هاى عمومى و روحیه تحقیق;
4. مبارزه با بى سوادى كه تا حد زیادى با موفقیت همراه بوده است.
5 . امنیت اجتماعى و قضایى و برقرارى حقوق مساوى براى مردم;
6 . ایجاد روحیه وحدت و برادرى;
7. رواج ادبیات انقلابى دینى;
8 . افزایش و رشد مطبوعات و نشریات;
9. اسلامى كردن مقررات مدنى، جزایى، مالى، اقتصادى، ادارى، نظامى و سیاسى;
10. احیاى تفكر دینى، تحول در ارزش هاى اجتماعى و احیاى مفاهیمى مانند جهاد، هجرت، شهادت، ایثار، اخلاص و حج سیاسى;
11. هماهنگى بین تعهد و تخصص و دیانت و روشنفكرى;
12. همكارى حوزه و دانشگاه;
13. افزایش ظرفیت دانشگاهها، مراكز تحقیقاتى و حوزه هاى علمیه;
14. مردمى شدن قواى مسلح و ایجاد و سازماندهى نیروى بسیج مردمى;
15. معرفى الگوى زن مسلمان; انقلاب اسلامى با فراهم ساختن زمینه هاى تشكیل جشنواره هاى مختلف بانوان، مطبوعات ویژه زنان، تأسیس جمعیت ها و تشكل هاى مربوطه، فدراسیون ورزشى بانوان و شركت آنان در صحنه هاى سیاسى و اجتماعى از جمله كاندیداتورى آن ها براى مجلس شوراى اسلامى و شوراهاى شهر و روستا، الگویى نوین از زن مسلمان در عصر حاضر ترسیم و تبلیغات منفى
علیه اسلام مانند محرومیت زنان از شركت در فعالیت هاى اجتماعى و ورزشى را خنثا كرد.
16. خود باورى فرهنگى در كشورهاى اسلامى و جهان سوم; انقلاب اسلامى ایران بر اساس اصل نه شرقى نه غربى، الگوى فرهنگى جدیدى براى مسلمانان و مستضعفان جهان به ارمغان آورد. اندیشمندانى كه بالندگى تفكرات اسلامى خود را با كمونیسم و سوسیالیسم یا لیبرالیسم غربى سازگار مى دیدند، اینك به تفكر اسلامى رهنمون شده اند. گرایش عمومى به مذهب در جهان با انقلاب اسلامى ارتباط و پیوند واقعى دارد.
17. تأثیر بر نظریات علوم اجتماعى و تئورى پردازان انقلاب (ر.ک: انقلاب اسلامى و چرایى و چگونگى رخداد آن ، انتشارات معارف ، چاپ سوم(ویراست سوم) , پاییز 1379 ، صص 164 -165 .)
18. موفقیت و دست‏یابی هر ساله دانش‏آموزان ایرانی به مقامات جهانی در المپیادهای علمی در رشته‏های گوناگونی از جمله فیزیك، ریاضی، شیمی و رایانه در رقابت با كشورهای پیشرفته علمی، یكی دیگر از شواهد رشد و توسعه علمی كشور در سال‏های پس از انقلاب است. ما در این مسابقات با كشورهای بزرگ و صنعتی دنیا رقابت می‏كنیم. برای نمونه، در المپیاد سال 1380 در فیزیك مقام پنجم، در ریاضی مقام هفدهم، در زیست‏شناسی مقام ششم، در شیمی مقام دوم و در رایانه مقام یازدهم را به خود اختصاص داده و در مجموع، 5مدال طلا، 9مدال نقره و 9مدال برنز كسب نمودیم. در المپیاد سال 1381هم در فیزیك مقام دوم، ریاضی مقام یازدهم، زیست‏شناسی مقام ششم، شیمی مقام هفتم و در رایانه مقام هفتم را احراز و در مجموع، 7مدال طلا، 10مدال نقره و 6مدال برنز را به خود اختصاص دادیم. همچنین در المپیاد فیزیك سال 1382نفر اول و دوم جهان در بخش نظری و همچنین نفر سوم جهان در مجموع امتیازات از جمهوری اسلامی ایران بودند و در مسابقه روبوت‏های امدادگر سال 2002در بین 12تیم از مراكز علمی معتبر جهان، به مقام اول دست یافتیم.24
19. طی دهه اخیر، مركز فرهنگی سازمان ملل (یونسكو) چندین بار ایران را به عنوان یكی از موفق‏ترین كشورهای جهان در مبارزه با بی‏سوادی معرفی كرده است.
20. رشد كمّی دانشجویان كشور یكی دیگر از شاخص‏های توسعه علمی در سال‏های پس از انقلاب می‏باشد. در حالی كه تعداد دانشجویان دانشگاه‏های كشور پیش از انقلاب از مرز 150هزار نفر تجاوز نمی‏كرد، امروزه این تعداد به قریب یك میلیون و هشتصد هزار نفر بالغ شده است و در خصوص رشد كیفی دانشگاه‏ها نیز باید یادآور شد در حالی كه در سال تحصیلی 1359 ـ1358 تعداد دانشجویان دوره‏های دكتری 452 نفر بودند، این عدد در سال تحصیلی 1381ـ1380 به بیش از 12هزار نفر بالغ شده است. به عبارت دیگر، میزان رشد دانشجویان مقطع دكتری در این دوره 26/5 برابر بوده است.25
21. بر اساس گزارشISI (مؤسسه بین‏المللی اطلاعات علمی) تعداد مقالات علمی چاپ شده محققان ایرانی در مجلات معتبر بین‏المللی در طول 10سال اخیر (از سال 2003ـ1993م) 600 درصد (یعنی 6برابر) رشد داشته كه این میزان 3برابر متوسط رشد جهانی در این دوره بوده است.26
22. همچنین در خصوص رشد سطح تخصص در كشور باید اشاره نمود كشوری كه در سال 1356با 33میلیون جمعیت، نیازمند ورود پزشك از خارج (از كشورهایی همچون هند، بنگلادش و پاكستان) بود، اكنون با جمعیتی بیش از دو برابر، پزشك مازاد دارد و خود به دیگر كشورها پزشك صادر می‏كند. دستاوردهای بزرگ علمی در برخی دانش‏های نوین، همانند [سلول‏های بنیادین] ایران را در سطح مترقّی‏ترین كشورها در این زمینه قرار داده است.
23. مؤلّفه مهم دیگر در ارزیابی قدرت كشورها، فنّاوری پیشرفته است. خوشبختانه نظام جمهوری اسلامی ایران علی‏رغم تمامی موانع و محدودیت‏ها، در این زمینه نیز دارای توانمندی قابل ملاحظه‏ای است. در بخش مهندسی ژنتیک ، سلولهای بنیادی ، فنّاوری اطلاعات (I.T) و در بخش فنّاوری اطلاعات و ارتباطات(I.C.T) به ویژه در زمینه نرم‏افزار رایانه، ظرفیت لازم برای پیشرفت داریم و اگر در این بخش درست برنامه‏ریزی شود و همّت لازم گماشته شود، می‏توانیم در ردیف كشورهای پیشرفته جهان در زمینه فنّاوری اطلاعات باشیم.
در بخش فنّاوری مهم و قابل ملاحظه هسته‏ای، با توجه به اینكه ایران دارای معادن غنی اورانیوم است، توانست با تکیه بر دانش بومی جوانان کشورمان به فنّاوری غنی‏سازی اورانیوم در زمینه‏های صلح‏آمیز دست یابد و این امر نشان داد كه جمهوری اسلامی ایران می‏تواند جایگاه مناسبی از لحاظ فنّاوری در جهان داشته باشد. (مروری بر دستاوردهای اقتصادی انقلاب اسلامی، علیرضا محمدی، ش 89، ص 111)

در ادامه جهت آشنایی بیشتر با پیامدهای فرهنگی انقلاب اسلامی بخشهایی ارائه می گردد: