آنفلوآنزا و عوارض آن سالانه باعث مرگ و مير هزاران نفر در سراسر جهان مي شود ولي عليرغم سرمايه گذاري هاي عظيم تحقيقاتي، هنوز اين بيماري كنترل نشده است. اگر چه امروزه واكسن هايي بر ضد آنفلوآنزا ساخته شده و در دسترس است، ولي هر چند سال يك بار نوع جديدي از آنفلوآنزا پيدا مي شود و چنان بسرعت گسترش مي يابد كه قبل از هر گونه اقدامي موجب همه گيري جهاني مي شود و زندگي ميليون ها نفر را به خطر مي اندازد. وحشتناك ترين همه گيري جهاني آنفلوآنزا در قرن بيستم مربوط به آنفلوآنزاي اسپانيايي بود كه در سال 1918 در حدود 40 ميليون نفر را به كشتن داد؛ يعني بيش از آمار كل كشته شدگان جنگ جهاني اول. از آن سال به بعد تا حدود دو دهه پيش ، به طور متوسط هر 15- 10 سال ، يك همه گيري جهاني آنفلوآنزا رخ داده است . اين بيماري تقريبا در هر زمستان با وسعت و شدتهاي مختلفي شايع مي شود.
آنفلوآنزا چيست؟
آنفلوآنزا بيماري تنفسي حاد است. كه عامل آن ويروس آنفلوآنزا است. اين ويروس انواع مختلفي دارد كه عبارت اند از: ويروس آنفلوآنزا نوع A،B وC كه دايماً تغيير شكل مي دهد و به همين دليل است كه ساخت واكسن براي آن آسان نيست. تغييرات ويروسي آنفلوآنزا بويژه هنگامي خطرناك تر مي شوند كه دو ويروس مختلف با يكديگر تركيب شوند و يك ويروس جديد را به وجود آورند كه از پايه و اساس با ويروس هاي قبلي متفاوت است . ويروس هاي جديد معمولاً به نام محلي كه اولين بار در آن جا مشاهده شده اند، معروف مي شوند. ويروس آنفلوآنزا از طريق ذرات تنفسي هنگام عطسه و يا سرفه و حتي از طريق دست آلوده منتقل مي شود.
علائم آنفلوآنزا:
خيلي از مردم ، آنفلوآنزا را با سرماخوردگي اشتباه مي گيرند. اين دو بيماري تشابهات بسياري با هم دارند، ولي تفاوت هايي هم بين آنها وجود دارد . در يك سرماخوردگي معمولي، بيمار ممكن است احساس ناخوشي و خشونت در گلو داشته باشد و دچار آبريزش يا گرفتگي بيني و سرفه شود؛ ولي علائم شايع آنفلوآنزا عبارت اند از : دوره هاي تب و لرز شديد ، سردرد و درد عضلات، ضعف و بيحالي .
علائم معمول سرماخوردگي مثل سرفه و گلو درد كه معمولاً پس از فروكش كردن علائم فوق آشكارتر مي شوند.
آنفلوآنزا معمولاً برعكس سرماخوردگي ، شروع ناگهاني دارد و علائم بيماري مثل تب ، سردرد و درد عضلات به طور ناگهاني در فرد ايجاد مي شود. اين بيماري حدود 6-5 روز هم طول مي كشد و سپس بهبود مي يابد.
ولي گاهي از اوقات هم سبب ايجاد عوارضي مي شود كه شايع ترين آنها ذات الريه يا عفونت ريه است . ذات الريه ممكن است دراثر عفونت ريه يا خود ويروس رخ دهد و يا اين كه به دنبال ضعف بدن پس از ابتلا به آنفلوآنزا توسط باكتري ها ايجاد شود و يا اين كه تركيبي از هر دو باشد. افراد دچار بيماري هاي مزمن قلبي ، عروقي و ريوي بيشتر مستعد ابتلاء به اين عارضه هستند.

راه پيشگيري از آنفلوآنزا :
روش عمده پيشگيري از آنفلوآنزا، استفاده از واكسن آنفلوآنزا است ؛ ولي همان طور كه قبلا اشاره كرديم، ويروس آنفلوآنزا مرتبا تغيير شكل مي دهد و بنابراين بايد واكسن هاي جديد بر ضد آنفلوآنزا توليد شود . واكسيناسيون در برابر آنفلوآنزا در همه افراد بزرگتر از 6 ماه كه در معرض خطر ابتلاء به آنفلوآنزا و عوارض آن هستند، اهميت دارد. اين افراد عبارت اند از: افراد مسن، افرادي كه سيستم ايمني بدن آنها ضعيف است ، بيماران مبتلا به بيماري هاي مزمن قلبي ، عروقي و ريوي و...
واكسن بايد در اوايل پاييز يعني قبل از شيوع آنفلوآنزا تجويز شود و به منظور حفظ ايمني در برابر انواع جديد ويروس آنفلوآنزا هر سال تكرار شود.
راه درمان :
در واقع درمان هاي مورد استفاده در آنفلوآنزا تنها به منظور بهبود علائم بيمار كاربرد دارد . اكثر اين بيماران به استراحت در بستر نياز دارند. هنگامي كه فردي دچارآنفلوآنزا مي شود، بايد به نكات زير توجه كند.
بيمار مي تواند از داروهايي نظير استامينوفن براي كاهش تب، سردرد و درد عضلاني استفاده كند. توجه داشته باشيد كه مصرف آسپرين در افراد زير 18 سال ممكن است منجر به اختلال عصبي شديد شود. بنابراين ازمصرف آن در كودكان اجتناب كنيد.
از آنجا كه تب، باعث تعريق زياد و خشك شدن آب بدن مي شود ، بيمار بايد آب ، آبميوه و نوشيدني هاي بيشتري دريافت كند.
در مواردي كه سرفه ها شديد و آزار دهند ه هستند، مصرف دارو توصيه مي شود. استفاده از نوشيدني هاي شيرين و گرم اثر بسيار خوبي دارد.
مصرف سيگار باعث بدتر شدن علائم بيماري آنفلوآنزا مي شود. توصيه مي كنيم از محيط هايي كه پر از دود سيگار است، اجتناب كنيد.
بيماران دچار تب بالا و درد عضلاني بايد در بستر استراحت كنند. اين كار نه تنها سبب بهبود علائم آنها مي شود، بلكه ما را از انتشار نيافتن ويروس توسط بيمار مطمئن مي كند.
- آنتي بيوتيك ها بر ضد ويروس آنفلوآنزا تاثير ندارد، ولي براي درمان عوارض آنفلوآنزا مثل ذات الريه به كار مي رود.
- دو داروي آمانتادين و ريمانتادين هم بر ضد ويروس آنفلوآنزا در دسترس است.اين داروها فقط در مقابل ويروس آنفلوآنزا نوعA فعاليت دارند و در صورتي كه طي 48 ساعت اول پس از شروع بيماري مصرف شوند، طول دوره بيماري را كاهش مي دهند. مصرف اين داروها تنها با دستور پزشك مجازاست.