فصل دوم
گزارش مطبوعاتي: عبارت است از تجزيه و تحليل يك مشكل يا پديده اجتماعي، كه از عموميت و فراگيري، برخوردار باشد. در گزارش مطبوعاتي، برخلاف تحقيقات علمي و همه‌جانبه، هدف حل مسأله و مشكل نيست، بلكه طرح مسأله و بسيج افكار عمومي است.
گزارشگر: كسي است كه حواس خود را به خواننده، شنونده و بيننده قرض مي‌دهد. گزارش براي تكميل و افزودن بر اطلاعات خواننده تهيه مي‌شود و گزارشگر بيشتر به بيان «نحوه» و «علت» جريان واقعه مي‌پردازد چرا كه او در واقع نماينده مخاطبان خود است و بايد به‌صورت ناظري هشيار عمل كند. گزارش كامل‌ترين كار روزنامه‌نگاري است.
نقش و اهميت گزارشگر در مطبوعات: گزارشگر، براي آنكه بتواند يك معضل يا تحول اجتماعي را براي خوانندگان روزنامه خود كالبدشكافي كند، يا زواياي تاريك خبر را روشن سازد، به سراغ مردم، مسئولان و كارشناسان مي‌رود؛ به آرشيو اسناد مراجعه مي‌كند و با پرداخت هنرمندانه همه آن چيزي كه به‌دست آورده است، در قالب يك گزارش، افكار عمومي را به قضاوت مي‌طلبد؛ مسئولان را هشيار مي‌سازد؛ حساسيت جامعه را نسبت به يك معضل بالا مي‌برد و با انگشت گذاشتن بر روي هنجارها، به تقويت آنها در جامعه مي‌پردازد و به زدودن ناهنجاري‌هاي اجتماعي كمك مي‌كند.
ويژگي‌هاي گزارش و گزارش‌نويسي: ـ گزارش در عين پرداختن به مسائل و جنبه‌هاي مختلف مربوط به موضوع خود بايستي وحدت داشته باشد. ـ تسلط و خبرگي كافي داشته باشد و ابتكارها و خلاقيت‌هاي شخصي خود را در ارائه آن به كار گيرد. ـ گزارشگر وظيفه «بازگويي» مسائل را برعهده دارد. ـ گزارشگر بايد حتي‌الامكان از دادن قضاوت و داوري قبلي به خواننده پرهيز كند.

فصل سوم
استفاده از عنصر تخيل در گزارش‌نويسي: در گزارش، عنصر تخيل تا جايي قابل استفاده و كاربرد آن مجاز است كه در خدمت بيان واقعيت باشد. به ديگر سخن به كمك تخيل، حوادث و مسائل اجتماعي، در گزارش بازسازي و بيان مي‌شود. در اين‌صورت است كه «عمر مفيد» گزارش يعني زماني كه گزارش، تازگي و حقانيت و كاربرد اجتماعي خود را حفظ مي‌كند طولاني‌تر مي‌شود.
كاربرد صفت در گزارش: در روزنامه‌نگاري به‌طور كلي و در گزارش نيز، بايد حتي‌الامكان از به كار بردن «صفت» براي بيان خصوصيات شي يا فرد موردنظر اجتناب كرد. (مثال: فرض كنيم مي‌خواهيم خانه‌اي را توصيف كنيم، به‌جاي آن‌كه بگوييم اين خانه بزرگ و زيباست، معماري بي‌نظيري دارد، سرسبز و باصفاست و... مي‌توانيم مشخصات آن را بدهيم البته با رعايت ضوابط و تكنيك‌هائي كه پيش از اين گفته شد و قضاوت و بزرگ و كوچك بودن، زشت يا زيبا بودن و... آن را به عهده خواننده واگذار كنيم.