یکشنبه, 16 ارديبهشت 1403

 



موضوع: هنـر و ارتباطات اثر بخش

هنـر و ارتباطات اثر بخش 9 سال 11 ماه ago #76480

ارتبـاطات
فرایند انتقال پیام از فرستنده به گیرنده به شرط همسان بودن معانی بین آنها است.ارتباطات فرایندی ست که در آن معنا بین موجودات زنده تعریف و به اشتراک گذاشته می شود. ارتباط به یک فرستنده، پیام و گیرنده درنظرگرفته شده نیازدارد، هرچند گیرنده نیاز ندارد حضور داشته باشد یا از منظورفرستنده برای برقراری ارتباط در زمان ارتباط آگاه باشد‌‌‍؛ بنابراین ارتباطات می‌تواند درسرتا سر مسافتهای گسترده ی زمانی و مکانی رخ دهد. ارتباطات نیازمند آن است که بخش های ارتباط ناحیه ای از مشترکات ارتباطی را به اشتراک بگذارند.‍‍‌‍‌
هنـر
مجموعه‌ای از آثار یا فرآیندهای ساخت انسان است که در جهت اثرگذاری بر عواطف، احساسات و هوش انسانی و یا به منظور انتقال یک معنا یا مفهوم خلق می‌شوند.
از مهم‌ترین رشته‌های هنری می‌توان به هنرهای تجسمی (نقاشی، طراحی، تندیس‌گری، عکاسی و چاپ)، هنرهای نمایشی (تئاتر و رقص)، موسیقی، ادبیات (شعر و داستان)، سینما و معماری اشاره کرد.




ارتباطات و ارتباطات اثربخش چیست ؟
"انسان با استفاده از ارتباطات، توانایی های جدیدی را برای خود به وجود آورده است. مثلا با بهره گیری از علایم و نشانه های ارتباطی، رفتار اجتماعی خود را در شهرها و اجتماعات بزرگ و کوچک مهار می کند. با استفاده از زبان و خط، فرهنگ، تاریخ، علوم و تجربیات خود و گذشتگان را به آیندگان منتقل می سازد. و از همه مهم تر، با استفاده از وسایل ارتباطی، جامعه را برای توسعه یافتن و بهتر زندگی کردن آماده می سازد
اندیشمندان ارتباطات، کارکردهای مختلفی برای رسانه ها مطرح کرده اند که مهمترین آنها، عبارتند از: ارشادی هدایتی، آموزشی، اطلاعاتی خبری، بسیج نیروها، تفریحی سرگرمی.
اگر"بسیج نیروها" در جهت مشارکت های مدنی، "هدایت" شهرونــدان در جهت خیر و صلاح و باورهای راستین آنها، "آموزش" آنها در جهت یادگیری مهارت های ضروری و مفید، "اطلاع رسانی" به موقع و معطوف به حقیقت و همچنین ایجاد نشاط واقعی در آنها را به عنوان مسئولیت ها و لوازم کارکردی رسانــه ها عنـوان می کنیم، به طور ضمنی به اهمیت رسانه و گسترش ارتباطات اجتماعی و انسانی هم توجه داریم.
پر واضح است که برقراری و توسعه ارتباطات انسانی، چه در سطح ملی و چه فراملی، فواید و منافع فراوانی دارد و آنچه مبنای قضاوت درباره ارتباطات را تعیین می کند موضوعاتی چون عادلانه بودن شرایط و زیربناها و ضوابط حکمفرما بر ارتباطات، انگیزه برقراری ارتباطات و نظایر آن است؛ چرا که اصولا انسان ها دعوت به تواصل و ارتباط برقرار کردن شده اند و نه بریدن و منزوی بودن و تنها با خود بودن.
همچنین گسترش شبکه های ارتباطی در عصر حاضر و تاثیری که در رشد نهضت های سوادآموزی و گسترش محصلین دوره های عالی و به طور کلی آموزش داشته، بر کسی پوشیده نیست. با نگاهی به زبان به عنوان ساده ترین ابزار ارتباطی، تا رسانه های پیچیده تر و پیشرفته تر الکترونیکی، پیش بینی تغییر و تحولات شگرف در ارتباطات بشری، امری بدیهی و ملموس می نماید. و البته اگر از زبان مفهومی عام تر -عنصر مشترک قابل فهم برای همگان یا دست کم جمع کثیری از مردم- را در نظر بگیریم، در آن صورت، تصویری شدن ارتباطات یا به عبارتی عمومیت یافتن روز افزون زبان تصویر در میان مردم جوامع مختلف هم گواه تحولی اساسی است.
در عصـر ارتباطات ، تصویر (چه علامت راهنمایی رانندگی، چه علایم تبلیغات یا گردشگری یا تولیدات فرهنگی و ...) همگی مخصوصا در نوع نمادین (سمبلیک) آن با همه مردم جهان حرف می زنند؛ به طوری که اصطلاحاتی مثل سواد تصویری یا زبان فیلم و نظایر آن، تا حدی به همین قدرت تصویر در برقراری ارتباطات عمومیت یافته امروزی اشاره دارند. اهمیت این مطلب از آن روست که دستگاه های کلان فرهنگی کشور، به ویژه صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به دوری از شعارزدگی و در عوض، استفاده مناسب تر و مطلوب تر از ظرفیت های رسانه دعوت می کند یا به عبارت روشن تر: نمادین، جهانی و موثرتر بیان کردن و فرهنگی و عمیق رفتار کردن.
پشتوانه بزرگ تربیتی این نکته هم این است: دیگران، خوبی ها را از عمل ما یاد می گیرند نه از حرف های ما. خلاصه در عصری که وجه شاخص آن، پیشرفت های شگفت آور ارتباطی است، متولیان نهادهای رسانه ای و ارتباطی باید بیش از گذشته روی این حقیقت تمرکز کنند که: قدرت و احتمال تاثیرگذاری تصویر یک کنش اخلاقی، از قدرت و احتمال تاثیرگذاری بیان محض آن کنش اخلاقی، به مراتب بیشتر است؛ چرا که تصویر هنرمندانه و اندیشیده شده، از قدرت یادآوری کنندگی و تذکر و تداعی کنندگی فراوانی برخوردار است.
پیشرفت تدریجی و سپس شتاب آلود وسایل ارتباطی/ حوزه ارتباطات بشر
به تعبیر دکتر کاظم معتمد نژاد،: تعامل و تقابل همیشگی ارتباطات و جغرافیا تا بدانجا پیش رفته که انسان ها برای غلبه بر محدودیت های مکانی و زمانی در ارتباطات اجتماعی خود، پس از گسترش کاربرد نوشتارهای دستی، تاسیس خدمات پستی، ساخت کاغذ و اختراع چاپ، از انواع گوناگون و فراوان وسایل ارتباطی بهره بردند: انتشار مطبوعات، ایجاد راه آهن و کشتی بخار، اختراع تلگراف، فیلم سینمایی، تلفن بی سیم و رادیو، ساخت اتومبیل، تلویزیون، هواپیما و ایجاد ماهواره، رایانه و انسان بالاخره از اواسط قرن 19 م. با اختراع تلگراف برقی، با قوت نه تنها از قید و بندهای جغرافیای طبیعی آزاد شد، بلکه خود، به عوامل و عناصر موثر در جغرافیای انسانی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بدل شد.
شاید راز پیوند وثیق دانش ارتباطات با حوزه های متعدد زندگی انسان، در عنصر تقلیل دادن موانع و تسهیل کردن روابط باشد و ظاهرا رابطه و تعامل و تبادل، اساس زندگی جمعی بشر را تشکیل می دهد.
با مروری گذرا بر سیر تحول ابزارهای ارتباطی، متوجه می شویم که اگر در ابتدا، سده ها و یا لااقل دهه ها زمان لازم بود تا وسیله ارتباطی بهتری ابداع شود و در اختیار انسانی قرار بگیرد که همواره در پی پیشرفت و تسهیل ارتباطات خود بوده است، اما با نزدیک شدن به قرن 19 م. و خاصه از دهه های نخستین قرن 20 م. این ابداع و ترقی رسانه ها، شتابی روزافزون و در خور توجه یافته است. در واقع بین سال 1455 که گوتنبرگ، ماشین چاپ را اختراع کرد و زمینه مناسبی برای گسترش اجتماعات اندیشه مند و با مطالعه پدید آمد، تا سال 1844 (اختراع تلگراف توسط مورس) که امکان برقراری ارتباطات راه دور در ساده ترین شکل آن میسر شد، چهار قرن زمان لازم بود. سه دهه پس از آن بود (1876) که گراهام بل، تلفن را اختراع کرد، از اوایل قرن 20 م. هم رادیو و سپس تلویزیون هرچند با تاخیرات مختلف زمانی در کشورهای مختلف، سرانجام عمومیت یافتند. پیشرفت های روزافزون ارتباطی در سال های اخیر هم، برای مخاطبان و کاربرانش طبعا قابل توجه بوده است. (
بدیهی است بشر، بدون تکیه بر اندیشه بزرگان پیش از خود و تامل در پیشرفت های آنها، نمی توانست به جایگاه امروزی برسد. به رغم پیشرفت های سهل الوصول تری که امروز در این عرصه می بینیم، نباید از فراهم کردن فرصت های برابر ارتباطی و رسانه ای غفلت کنیم؛ هر چند در حوزه رسانه های خبری از ابتدا تاکنون استیلای غول های رسانه ای غربی مشهود بوده است. نابرابری ارتباطی هم چیزی مختص یک کشور نیست. متاسفانه همواره کشورهای در حال توسعه در زمینه برخورداری از زیرساخت های تاسیسات ارتباطی و به ویژه امکانات تولید کاغذ فرهنگی و کاغذ رذوزنامه و همچنین فرستنده های رادیویی و تلویزیونی، از کشورهای توسعه یافته، فاصله های زیادی دارد.

ارتباطات اثر بخش و هنـر
ارتباطات اثر بخش زمانی تحقق می یابد که بتوان در آثار ارتباطی تاثیر گذاری عاطفی ایجاد نماییم و این در شرایطی امکانپذیر است که به شکل؛فرم و محتوا به صورت همزمان تناسب ایجاد کنیم.
تعریف از کار هنری بی شک چیزی جز ایجاد ترکیب و تناسب هنرمندانه نیست بنابر این ایجاد فرم و محتوای منطبق برزیبایی شناسی در راستای بالا بردن اثر بخشی یک پیام و ایجاد ارتباط خود یک فعل هنری محسوب خواهد شد.
به طور مثال یک نشریه داخلی می تواند دارای آثار ادراکی و شناختی باشند و این زمانی حاصل می شود که ارتباطات با تحلیل محتوا و فرم آمیخته شود.
در این فضا می بایست ترکیبی از مطالب زیبا و مبتنی بر فرم را در نظر داشته باشیم که توامان با هنر درآمیخته باشد. چرا که نخستین چیزی که ذهن مخاطب را به خود جلب می کند ظاهر امر است.
بدین منوال ارتباطات بدون هنر نمی تواند به موفقیت دست پیدا کند و می بایست همواره هنر در آن دخیل باشد .
یک ارتباط کامل زمانی به وقوع می پیونددکه ابتدا بتوانیم با شخصی ارتباط کامل و عمیق پیدا کنیم.
اندیشمندان معتقدند که روابط عمومی هنر هشتم است و همین امر باعث می شود روابط عمومی و هنر روابط تنگاتنگی داشته باشند
اگر هنر با خلاقيت و نوآوري همراه باشد، تاثير رسانه نيز بر مخاطب مورد توجه واقع مي‌شود. اما اگر آن خلاقيت و نوآوري‌ها به كار نرود، رسانه حالت خشك و رسمي به خود مي‌گيرد و آن طور كه بايد با مخاطب رابطه برقرار نمي‌كند.


هم‌چنين نمي‌شود با يك هنر خاص بر همه‌ي مخاطبان يك تاثير را داشت؛ اگر توجه كنيد، ما با مخاطبان متفاوتي روبه‌رو هستيم، اعم از مخاطب عام، خاص، هوشمند و فعال و غيره كه بايد بدانيم با هريك چگونه رفتار كنيم.

رسانه‌هاي جديد با توجه به جامعه‌ي خود مخاطب خاص خود را نيز دارد. برخي از مخاطبان از طريق دنياي مجازي خبري را كسب مي‌كنند و برخي نيز نمي‌دانيم از كدام طريق مطلع مي‌شوند اما بايد اين را در نظر گرفت كه ما با مخاطب عام روبه‌رو هستيم و همه مخاطبان از اينترنت و رايانه بهره نمي‌برند.
اگر هنر را با خلاقيت و نوآوري همراه كنيم، مي‌تواند با دنيايي كه در آن روبه‌روست، منطقي و حساب‌شده برخورد كند؛ در اين باره نيز رسانه مي‌تواند پيام خود را با روش‌هاي خاص خود به مخاطب انتقال دهد.
روابط عمومي تنظيم كننده مديريت ارتباط بين سازمان و كاركنان خواهد بود و به نوعي وظيفه خطير اطلاع رساني و سخنگويي و اعلام مواضع آن سازمان را در سطح جامعه و افكار عمومي برعهده خواهد داشت. اگر مديران مي خواهند هنر مردم داري را تحقق ببخشند.




منابع:
 نویسنـده : برونو موناری ( ترجمه پاینده شاهنده ) ، کتاب طراحی و ارتباطات بصـری
 مقالــه دکتر کیـا ( استاد دانشگاه علامه طباطبایی ) ، فرهنگ و هنـر – ارتباطات 3 ضلع مثلث ارتباط ، فصلنامه اجتماعی ، بهمن 89.
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
مدیران انجمن: نسرین اقاملا