ورزش و فرهنگ ملل

ورزش بخش مهمى از فرهنگ ملل جهان است که به آن حدى از گسترش و توسعه رسيده كه از طرف كارشناسان به عنوان «جهان كوچك در جامعه» تلقى مى شود درباره اثرات ورزش بر زندگى مردم مثال هاى فراوانى مي توان آورد. به دليل اهميت ورزش ميليون ها نفر در هنگام اعلام فهرست برنامه مسابقات ورزشى در جاى خود ميخكوب مي شوند. براین اساس تجربه های ورزشى تيم ها، از حرفه اى و آماتور گرفته تا ... تحت شعاع همين پديده قرار دارد. به همين دليل مدارس و دانشكده ها براى داشتن يك تيم خوب گاهى اوقات موازين تحصيلی و فرهنگى را زيرپا مي گذارند. همین تاثيرات اجتماعى، سياسى، قانونى و تربيتى ورزش در فرهنگ ملل است که بررسى اين پديده را الزامی می کند.

جامعه شناسى ورزش:

ورزش به آن حدى از گسترش و توسعه رسيده كه از طرف كارشناسان به عنوان «جهان كوچك در جامعه» تلقى مى شود. از طرفى ورزش ارزش ها، ساختار و نيروهاى محرك جامعه را نشان مى دهد و ويژگي هاى اجتماعی را منعكس مى كند.

«ايتزن» و «سيج» معتقدند كه روحيه رقابت و مبارزه طلبى، علاقه به قدرت و ماديات و توزيع نامتعادل آنها از خصوصيات مشترك ورزش و جامعه است. جامعه شناسى علمى است كه به بررسی نهادهاى اجتماعى نظير مذهب، خانواده، حكومت و تعليم و تربيت و تفريح علاقه مند است و جامعه شناس تاثير نهادهاى اجتماعى بر فرد، ارتباط انسان در گروه يا نهاد و چگونگى تاثيرشان بر انسان و ارتباطات درونى و متقابل نهادهاى اجتماعی چون ورزش، تربيت، مذهب و حكومت را مورد توجه قرار مى دهد.

اما «كواكلى» در خصوص اهداف عمده جامعه شناسى ورزش معتقد است که بررسى ارتباط بين ورزش و ساير جنبه هاى اجتماعى چون خانواده، سياست، الگوى اجتماعى و رفتار گروهى و غيره در ورزش رخ مي دهد. براین اساس عوامل فرهنگی و ساختارى موقعيتى است كه ورزش و تجارب ورزشى را متاثر مي سازد و فرايندهاى اجتماعى هم به گونه اى در کنار ورزش رخ می دهد.

در این میان جامعه شناسان ورزشى از طرح ها و تدابير تحقيقى جامعه شناسى در بررسى رفتار فرد و گروه در محيط ورزشى استفاده می كنند و وضعيت اجتماعى فعاليت هاى ورزشى بر رفتار فرد و گروه در ورزش را مد نظر قرار می دهند.

«آيا ورزش فرد را براى جامعه آماده مى كند؟»، «چگونه با شركت در ورزش وضعيت اجتماعى اقتصادى اقليت ها تحت تاثير قرار مي گيرد؟» «رسانه هاى گروهى چگونه بر ورزش اثر مي گذارد؟»، «آثار ورزش و برنامه های ورزشی جوانان بر زندگی آنها و در خانواده چگونه است؟»، «ماهیت تجارب ورزشی در قرن بیست و یکم چگونه است؟» و «ورزش اقلیت هایی چون زنان را در پذیرفته شدن در جامعه یاری می کند؟» سوالاتی است که جامعه شناس ورزش بايد به دنبال آن ها باشد.

تعريف «كواكلى» از ورزش:

براى اينكه فعاليتى ورزش قلمداد شود بايد داراى سه ويژگى باشد:

فعاليت بايد شامل مهارت جسمانى، شهامت و نيروى جسمانى باشد

فعاليت بايد سازمان يافته و داراى ماهيت رقابتى باشد

شركت كنندكان در ان فعاليت بايد از بعد درونى و بيرونى به وسيله پاداش هاى درونى و بيرونى برانگيخته شوند.

اما ورزش براى مردم چه كارى انجام مى دهد؟

«ويلكرسون» و «دودر» تحقيقى را با این عنوان انجام دادند. آنها هفت وظيفه و عملكرد را براى ورزش در جامعه مشخص کردند:

1-كاهش هيجانات: ورزش راهى است براى اظهار و كاهش هيجانات و رهايى از تنش ها. ورزش به عنوان دريچه اطمينانى است كه تمايلات مهاجمانه را آرام می کند.

2-اثبات هويت: ورزش امكان شناخته شدن و اظهار ارزش هاى وجودى را فراهم مى كند.

3-كنترل اجتماعى: ورزش وسيله اى براى كنترل مردم در جامعه از انحرافات اجتماعى است.

4-اجتماعى شدن: ورزش وسيله اى براى اجتماعى شدن است.

5-عامل تغيير: ورزش موجب تغيير جامعه، ايجاد الگوهاى رفتارى جديد و عاملى است كه جريان تاريخ را تغيير مي دهد.

6-بيدارى و آگاهى جمعى: ورزش منبع روح جمعى است كه مردم را به شيوه متحد به دنبال اهداف مشترك متشكل مي سازد.

7-موفقيت: ورزش موجب احساس موفقيت در ورزشكاران و تماشاچيان می شود؛ هنگامي كه توسط بازيكن يا تيمى برد بدست مى آيد. پيروزى در ورزش، پيروزي در زندگی است.