باسلام واحترام خلاصه ای از تاریخچه صداوسیما
تاريخچه راديو:
نخستين فرستنده بي سيم موج بلند تهران و شهرهاي تبريز، مشهد، كرمان، باختران و خرمشهر در ساعت 3 بعد از ظهر روز ششم ارديبهشت ماه سال 1305 شروع بكار كرد.
به تدريج انديشه ايجاد راديو قوت گرفت. همزمان با سفارش خريد دو دستگاه فرستنده موج كوتاه، وزارت پست و تلگراف دستور داد تا عمارت مخصوصي براي استوديوي راديو تهران ساخته شود .از طرف ديگر چون مقرر شده بود راه اندازي راديو به فوريت آغاز شود يكي از اتاقهاي عمارت مركز فرستنده بي سيم پهلوي تبديل به استوديوي كوچكي شد كه تا بناي ساختمان استوديو به طور موقت از آن استفاده شود و موقع جنگ جهاني دوم تحويل دستگاه هاي فرستنده موج كوتاه را به تاخير انداخت. لذا وزارت پست و تلگراف و تلفن براي تأمين منظور فوق يك دستگاه فرستنده تلگرافي و تلفني موج كوتاه را به قدرت 2 كيلو وات، تا تحويل و نصب دو دستگاه فوق براي راديو به كار گرفت. اين فرستنده هر چند جهت كار تلگرافي و تلفني بي سيم پهلوي خريداري شده بود ولي مشخصات آن طوري طراحي شده بود كه مي توانست مورد استفاده راديو نيز واقع گردد. كار نصب و راه اندازي اين فرستنده در اواخر سال 1318 صورت گرفت. پس از نصب دستگاه فرستنده و آماده سازي يك استوديوي موقت در عمارت بي سيم پهلوي، سرانجام راديو تهران در چهارم ارديبهشت ماه 1319 افتتاح گرديد.
پس از پايان جنگ، به تدريج امكان تجهيز راديو و خريد و دريافت وسايل فراهم شد و سرانجام سال 1327 نخستين استوديوي راديويي يا اداره انتشارات و تبليغات واقع در ميدان ارك ساخته شد. در سال 1330 استوديوي ديگري نيز ساخته شد. ولي جز آنكه پخش اخبار و برخي از برنامه ها به اين استوديو منتقل شود، تحول ديگري در راديو به وجود نيامد.
بعد از روي كار آمدن دولت مصدق و كودتاي 28 مرداد، راديو دچار تحولات اساسي ديگري گرديد. در سال 1336 ايستگاه 100 كيلو واتي راديو در آن به نام «راديو ايران» خوانده شد و فرستنده قديمي مأمور پخش برنامه هاي جداگانه اي گرديد و «راديو تهران» نام گرفت. گسترش شبكه راديويي كشور از سال 1348 بر عهده وزارت پست و تلگراف و تلفن نهاده شد.
راديو در ابتدا به عنوان ابزاري كه موسيقي پخش مي‏كند، در ذهنيت جامعه ما جاي گرفت. نگاهي به فهرست برنامه هاي راديو در آغاز نشان مي‏دهد كه موسيقي بخش عمده اي را تشكيل مي داد و اخبار و گفتار در مرتبه هاي بعدي جاي داشتند. گفتارها شامل تاريخ و جغرافياي ايران، كشاورزي، خانه داري، بهداشتي و مانند آنها بود و هدف خاصي را دنبال نمي كردند. اين روند برنامه ها تا سال 1330 ادامه داشت. از سال 1332 به منظور زمينه سازي براي تغييرات مورد نظر رژيم، راديو زمينه اصلاحات اراضي را فراهم مي كرد. در سال 1339 راديو بيست و چهار ساعته شد و ساعتهاي پخش محلي گسترش يافت. در نيمه اول دهه 40 برنامه دوم راديو و سال 1346 برنامه سوم تهران و فرستنده اف. ام (FM) به مجموع برنامه هاي راديويي افزوده شدند.
تاريخچه تلويزيون
مجلس شوراي ملي در تيرماه 1337 ماده اي با چهار تبصره را به تصويب رساند كه بر اساس آن به دولت اجازه داده مي شد يك فرستنده تلويزيون و كليه ابزار فني آن را به تشخيص وزارت پست وتلگراف و تلفن در تهران به كار اندازد و تا پنج سال نيز از پرداخت ماليات معاف باشد.
البته لازم بود كه كليه برنامه هاي اين فرستنده تابع تعهدات اداره كل انتشارات باشد. با چنين امكاناتي نخستين فرستنده ايران در ساعت 5 بعد از ظهر روز جمعه يازدهم مهرماه 1337 اولين برنامه خود را پخش كرد. اين فرستنده كه «تلويزيون ايران» ناميده مي شد، در ابتدا هر روز از 6 بعد از ظهر تا ساعت 10 شب برنامه داشت. تلويزيون ايران به صورت يك بخش كاملاً خصوصي اداره مي شد و متكي به درآمد خود از آگهي‏هاي تجاري و تبليغات بود.
پس از يكسال فعاليت اين سازمان برنامه هاي روزانه خود را در تهران به پنج ساعت افزايش داد و پس از سه سال در سال 1340، فرستنده ديگري در آبادان و يك فرستنده تقويتي هم در اهواز تأسيس كرد.
فعاليت تلويزيون در تهيه و پخش يك سلسله برنامه هاي سرگرم كننده خلاصه مي شد. گردانندگان اين مؤسسه در توجيه كار خود مي گفتند كه چون تلويزيون ايران جز آگهي منبع ديگري براي درآمد ندارد، ناچار است براي جلب تماشاگران بيشتر و جذب آگهي افزون تر دست به توليد برنامه هاي سبك و عامه پسند تر بزند. رونق كار تلويزيون ايران و شناسايي اين رسانه به عنوان ابزار نشر فرهنگ و تبليغات دولت ايران را به فكر جدي تأسيس يك مؤسسه تلويزيوني انداخت. بنابراين در سال 1343 يك گروه فرانسوي از سوي سازمان برنامه و بودجه مأمور بررسي و طراحي يك مركز تلويزيوني شد. سرانجام پس از تصويب طرح ايجاد تلويزيون ملي ايران، يك دستگاه كوچك به وجود آمد و با امكاناتي ساده، پخش برنامه هاي آزمايشي را در سال 1345 آغاز كرد. امكانات فني تلويزيون در آن زمان به يك استوديو، سه دوربين و دو دستگاه ضبط مغناطيسي و ساختمان كوچكي در مدت سه ماه آماده شده بود، محدود مي شد. از آنجا كه فرستنده تلويزيون ايران با سيستم 525 خطي آمريكايي كار مي كرد و تلويزيون ملي ايران 625 خطي اروپايي بود، تلويزيون ملي با نصب فرستنده دو كيلو واتي با سيستم 525 خطي بر بالاي ساختمان هتل هيلتون امكان استفاده از اين شبكه را براي همه دارندگان تلويزيون با سيستم هاي مختلف امكان پذير كرد. پس ازمدتي كمتر از دو سال، در هفدهم مرداد ماه 1347، نخستين مركز شهرستاني تلويزيون در اروميه گشايش يافت و چند ماه بعد مركز تلويزيون بندر عباس شروع به كار كرد. فعاليت مراكز تلويزيوني به تدريج يكي پس از ديگري آغاز گشت كه از ميان آنها مي‏توان به مراكز شيراز، كرمانشاه، تبريز، زاهدان، خراسان، كرمان، سنندج و اصفهان اشاره كرد. به دنبال گسترش امكانات فني، نصب و راه اندازي مركز مخابرات ماهواره اي اسد آباد همدان در سال 1348، تبادل برنامه هاي تلويزيوني را با ايستگاه هاي خارجي ميسر ساخت .
اما به غير از برنامه اول و دوم، دو كانال ديگر نيز فعاليت داشتند. نخست شبكه آموزشي كه از مهر ماه 1355 كارش را زير نظر وزارت آموزش و پرورش آغاز كرد و آموزش تخصصي جوانان دوره هاي ابتدايي و متوسطه را بر عهده داشت و كانال ديگر تلويزيون بين المللي بود كه تمام برنامه هايش را به زبان انگليسي پخش مي كرد. اين فرستنده تلويزيوني به همراه يك فرستنده راديويي كه برنامه بين المللي خوانده مي شد، كار ارايه اطلاعات و اخبار و همچنين فراهم آوردن برنامه هاي سرگرم كننده براي آمريكائيان مقيم ايران را انجام مي داد.
تا سال 1355 طبق برآورد اداره آمار تلويزيون، 93 درصد مناطق شهري و 45 درصد مناطق روستايي ايران زير پوشش برنامه هاي تلويزيوني قرارگرفته بود. بخش برنامه هاي تلويزيون به صورت رنگي از همين سال شروع شد.
پس از انقلاب اسلامي، مقدمه قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران مصوب همه پرسي آذر ماه 1358 درباره نقش و جايگاه صدا سيما چنين بيان مي دارد كه : وسايل ارتباط جمعي (راديو ـ تلويزيون) بايستي در جهت روند تكامل انقلاب اسلامي در خدمت اشاعه خدمت اسلامي قرار گيرد و در اين زمينه از برخورد سالم و انديشه هاي متفاوت بهره جويد و از اشاعه و ترويج خصلتهاي تخريبي و ضد اسلامي جداً پرهيز کند.
برابر (ماده 175) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، مصوب سال 1358، سازمان صدا سيما زير نظر قواي سه گانه بصورت يك شوراي سرپرستي اداره مي شد، اما در سال 1368 و بر پايه بازنگري قانون اساسي، نصب و عزل رئيس سازمان ياد شده با مقام رهبري است و شورايي مركب از نمايندگان رئيس جمهور و رئيس قوه قضاييه و مجلس شوراي اسلامي (هر كدام دو نفر) نظارت بر اين سازمان را خواهندداشت.
صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران با رعايت قانون اداره صدا وسيماي جمهوري اسلامي ايران مصوب 8/10/1359 مجلس شوراي اسلامي از نظر مشمول اين قانون در حكم شركت دولتي محسوب مي‏گردد.
ساختار وظايف و تشكيلات سازمان
سازمان صدا و سيما از نظر تشكيلاتي در برگيرنده سه بخش اصلي زير است:
الف ـ حوزه رياست شامل رياست، قائم مقام سازمان، پشتيباني مديريت (برنامه ريزي، طراحي سيستم كامپيوتر، ارزيابي، دفاتر شركتهاي وابسته و بازرسي)، بخش تحقيقات و سنجش برنامه اي، بخش روابط بين الملل، بخش روابط عمومي، بخش حراست، بخش موسيقي و بخش مجلس و امور شهرستانها.
ب ـ حوزه پشتيباني شامل امور مالي و اداري، طرح و توسعه فني، بخش فني و بهره برداري، بخش آموزش، بخش اموركالا و بخش هماهنگي آرشيوها و كتابخانه ها.
ج ـ حوزه اجرايي شامل معاونت سيما، معاونت صدا، معاونت امور سياسي (واحد مركزي خبر)، معاونت برنامه هاي برون مرزي و مراكز راديو و تلويزيوني استاني و محلي.
در حال حاضر حدود سيزده هزار نفر كارمند در سراسر ايران مشغول انجام وظيفه در صدا و سيما هستند و با توجه به فرهنگها، زبان و گويش هاي گوناگون در سراسر ايران، علاوه بر برنامه هاي زبان رسمي كشور، به توليد برنامه هايي به زبان عربي، آذري و برخي گويش هاي ديگر محلي مي‏پردازند و از شبكه هاي استاني و نيز از طريق ماهواره در نقاط مختلف دنيا پخش مي‏کند .باتشکر از شما استاد گرامی

OK5