اصل بنیادین جامعه شناسی فرهنگی این است که فرهنگ، رابطه ای است. بدین معنی که سمبول ها، واژگان، استعارات، کنایات، ایدئولوژی ها و مانند آن ها، تنها در توافق و یا تضاد با دیگر معناهای موجود در مفاهیم اجتماعی ست که معنایی از خود نشان می دهند. این قاعده، در مورد «فرهنگ» و «جامعه شناسی فرهنگی» نیز همچون هر چیز دیگری صدق می کند. به ویژه «جامعه شناسی فرهنگی» در کاربرد متأخرش، از نظر زبان شناختی، در تضاد با شاخه هایی از علوم انسانی مانند انسان شناسی و جامعه شناسی فرهنگ و در رابطه با مفاهیم جامعه شناختی بنیادینی مانند «ساختار»، «کنش» و «نقد» فهمیده می شود.
جامعه شناسی یکی از شعب علوم اجتماعی است که به مطالعه سیستماتیک گروه ها و جوامعی می پردازد که ساخته و پرداخته انسان هاست. جامعه شناسی همچنین تأثیر ارتباطات اجتماعی را بر رفتار انسان ها مورد مطالعه قرار می دهد. این شعبه از علوم اجتماعی زندگی اجتماعی، تغییرات اجتماعی، و علل و نتایج اجتماعی رفتار انسان ها را مطالعه می کند. جامعه شناسان در جست و جوی درک ساختار گروه ها، تشکیلات، و جوامع اند. آنها همچنین به دنبال درک آنند که مردم چگونه در این ساختار های مشخص از خود کنش و واکنش نشان می دهند. از آن جا که همه رفتار های انسان اجتماعی است، موضوع جامعه شناسی گستره وسیعی را دربرمی گیرد: از خانواده ای کوچک و صمیمی گرفته تا دشمنی های گروهی، طبقاتی و ملی؛ از یک تشکیلات مافیایی گرفته تا آیین های مذهبی؛ از نژادها، جنسیت و طبقات اجتماعی گرفته تا باورهای مشترک درون یک فرهنگ؛ از جامعه شناسی کار گرفته تا جامعه شناسی ورزش. در حقیقت کمتر می توان شعبه ای از دانش را یافت که فراخنای تحقیق، نظریه پردازی و کاربرد دانشی در حد جامعه شناسی داشته باشد. جامعه شناسی را می توان چهارراه همه علوم به شمار آورد.
جامعه شناسی فراهم آورنده دیدگاه های متفاوت درباره جهان، خالق، ایده ای جدید و سنجش گر ایده های قدیم است. این شعبه از دانش همچنین تکنیک های تحقیق گسترده ای را در اختیار ما قرار می دهد که می توان در همه سیماهای اجتماعی به کار گرفت.: جنایات و بزهکاری های خیابانی، چگونگی تجلی احساسات مردم، اصلاحات آموزشی و رفاهی، تفاوت های خانواده ها و شکوفایی آنها، و یا مشکلات جنگ و صلح. از آن جا که جامعه شناسی بیانگر چالش انگیز ترین موضوعات زمان ماست، این شعبه از دانش نه تنها به سرعت رو به رشد است بلکه ظرفیت های آن باعث شده تا هرچه بیشتر از جانب سیاست گذاران و برنامه ریزان مورد استفاده قرار گیرد. جامعه شناسان نابرابری های اجتماعی، الگوهای رفتار و نیروهای تغییر و مقاومت اجتماعی را درک کرده و نسبت به کارکرد نظام اجتماعی آگاهند.

منبع:
عضدانلو، حمید. آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه شناسی، نشر نی، چاپ سوم: 1388، ص220-219