جمعه, 28 ارديبهشت 1403

 



موضوع: توسعه فرهنگي

توسعه فرهنگي 11 سال 23 ساعت ago #9022

آنجائیکه فرهنگ یکی از مؤلفه های مهم و اساسی در توسعه هر کشوری می باشد لازم بدانیم تا چند دهه قبل عقیده اکثر قریب به اتفاق صاحب نظران براین بود که توسعه دارای مفهومی است اقتصادی . و از آن جائیکه مبنای این توسعه انسان ( موجودی فرهنگی ) می باشد ، زیربنای توسعه حقیقی و پایدار توسعه فرهنگی می خواهد و لازم است تلاش و کوشش فراوان شود که در ارتقاء سطح فرهنگ جامعه کوشا بوده و تلاش مضاعف به کار بندیم .وقتی سخن از توسعه در یک جامعه به میان آورده می شود ، منظور فراگیری آن توسط تمام آحاد یک جامعه است ، توسعه مقوله ای کیفی ، جامع ، چندبعدی ، انسانی و اجتماعی است.همان توسعه فرهنگی چیست و دارای چه مؤلفه هایی می باشد ؟تعریف و ویژگی های فرهنگ مفهوم فرهنگ نخستین بار توسط مردم شناس انگلیسی ، سرادوارت بارنت در سال 1871 به کار رفت . وی فرهنگ را مجموعه ای پیچیده میداند شامل : دانش ها ، باورها ، هنر ، قوانین ، اخلاق ، آداب و رسوم و دیگر قابلیت ها و عادت هایی که انسان به عنوان عضو جامعه آنها را فرا می گیرد به تعبیر دیگر فرهنگ عبارتست از نظام مشترکی از باورها ، ارزشها ، رسم ها ، رفتارها و موضوعاتی که اعضای یک جامعه در تطبیق با جهانشان و در رابطه با یکدیگر به کار می برند و از راه آموزش از نسلی به نسل دیگر انتقال می دهند . فرهنگ دارای دو عنصر مادی و غیر مادی است که ویژگیهای به شرح ذیل دارد : فرهنگ ها و جوامع در سطح بسیار وسیعی ناهمگون هستند ، این حالت بویژه زمانی بیشتر مشهود است که هویتهای ملی وسیعی به عنوان جایگزینهایی برای فرهنگ ذکر می شوند . فرهنگ ، عاملی است که با زمان ، جغرافیا ، تاریخ ، مذهب ، طبقه اجتماعی ، نژاد ، شهرنشینی ، روستانشینی ، ملیت و مقولات بسیار دیگری درهم می آمیزد . فرهنگ ها از طریق مسافرت ، تجارت ، وسایل ارتباط جمعی ، گروههای تبلیغی و دیگر منابع تغییر و توسعه می یابند . فرهنگ غریزی نیست بلکه آموختنی است . به عبارت دیگر فرهنگ از عادات و تجربیاتی تشکیل می شود که افراد در طول حیات خویش می آموزند . فلسفه وجود تعلیم و تربیت در جامعه انسانی بر اساس همین ویژگی است . فرهنگ افراد یک جامعه را قادر می سازد به پیش بینی رفتار یکدیگر می کند به طوریکه افراد می توانند برحسب رفتار و گفتار خود ، واکنش ها ی دیگران را از پیش تشخیص دهند و بدانند که برای دریافت واکنش مطلوب چه رفتار و گفتاری باید داشته باشند . فرهنگ در بسیاری از موارد نه تنها راه رسیدن به اهداف دیگر توسعه است ، حتی مهمتر از آن ، بنیاد هویتی و معنایی تمامی آرزوها و اهداف زندگی نیز هست. زیرا فرهنگ است که تعیین می کند اعضای آن فرهنگ ، رابطه شان را با محیط و مردم درون و بیرون فرهنگ شان چگونه تنظیم و حفظ کنند . اصول توسعه فرهنگی 1- آموزش نقش بزرگی در سرعت بخشیدن به گردش چرخه فرهنگی و ایجاد تعادل فرهنگی برعهده دارد . 2- به عنوان مثال توسعه زمانی تحقق می یابد که علم به فرهنگ تبدیل شود . علوم و فنون در درجه اول دستاورد فرهنگ خاصی هستند . فرهنگ سرچشمه شناخته های علمی است و دستاوردهای علمی به نوبه خود بر فرهنگ تأثیر می گذارند و آن را متحول می کنند . 3- هرچه سرعت چرخه فرهنگی بیشتر باشد ، آن فرهنگ غنی تر می گردد . در این راه وسایل ارتباط جمعی باید تقویت گردند . 4- با توجه به توسعه همه جانبه کشورها باید در اهداف توسعه فرهنگی مؤسسات و ادارات فرهنگی تقویت گرند .اگر می خواهیم در کشورمان توسعه و پیشرفتی حاصل شود باید ضعف های فرهنگی خودمان را بشناسیم . در اینجاست که تأثیر رسانه ها به عنوان یکی از پارامترها ی مهم توسعه فرهنگی آشکار می شود و در جامعه با کارکردهای اطلاع رسانی ، آموزشی ، تفریحی و سرگرمی خود به توسعه همه جانبه کمک می کند . به طور خلاصه مي‌توان گفت سياست‌هاي فرهنگي، مجموعه تصميمات كلان و چارچوب‌هاي قانوني خاصي هستند كه حكومت‌ها براي حفظ و استقرار شرايط فرهنگي - اجتماعي مطلوب و مناسب در جامعه اتخاذ مي‌كنند. به عبارت ديگر، سياست‌هاي فرهنگي مايل به حفظ وضعيت فعلي جامعه (ايستايي نه تغيير و پويايي) هستند. شايان ذكر است سياست‌هاي فرهنگي نوين و پيشرفته، ناظر به پويايي نظام‌مند و در نتيجه كند هستند. در مقابل استراتژي فرهنگي، ناظر به نحوه توسعه فرهنگي كشور (در راستاي اهداف استراتژي كلان توسعه ملي) است و در واقع نحوه تغيير شرايط فرهنگي فعلي كشور به وضعيت مطلوب آينده را تعيين مي‌كند. پس استراتژي فرهنگي، صريحا بر ايجاد «تغيير و بهبود» تاكيد مي‌ورزد و در يك كلام، حالت انفعالي(همچون سياست‌هاي فرهنگي) ندارد بلكه حالت تهاجمي‌تر و پيشدستانه (و يا به تعبيري آينده‌نگرانه) به خود مي‌گيرد. نقش و جايگاه توسعه فرهنگي در سند چشم‌انداز فرهنگ و هنر بنيان جامعه را پي‌ريزي مي‌كند و هر جامعه‌اي هر قدر هم كه نوپا باشد، دوام و بقاي آن مبتني بر اصول فرهنگي است كه هويت جامعه و افراد آن را مي‌سازد. بنابراين مهمترين ركن هويت بخش در هر جامعه پيشينه و غناي فرهنگي آن است. با توجه به اين امر و تاكيد بر اين نكته كه كشور ايران داراي يكي از كهن‌ترين و اصيل‌ترين فرهنگ‌هاي جهان است، سياستگذاران و مسئولان كشور را بر آن مي‌دارد كه فرهنگ را از اركان اساسي جامعه محسوب و جايگاه ويژه‌اي براي آن در تدوين و تعيين اهداف و سياست‌هاي كلان و بلندمدت كشور قائل شوند. اين رويكرد تا جايي پيش رفته كه روح حاكم بر چشم‌انداز 20 ساله ايران نيز مبتني بر فرهنگ و مولفه‌هاي هويت بخش آن است. لذا فرهنگ نه تنها هنر و ادبيات را در بر مي گيرد، بلكه شامل آيينهاي زندگي، حقوق اساسي نوع بشر و نظام سنتي ارزشي و باورهاست . تأكيد بر اينكه فرهنگ ايراني كامل ترين و بي نياز از ديگر فرهنگها و تمدنهاست.پذيرش اين تلقي باعث شده است ايران و ايراني، پاسخ تمام سؤالهاي خود را صرفاً در فرهنگ خودي جستجو كند.
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
مدیران انجمن: ابراهیم عزیزیان فام