توسعه فرهنگي از نظر اجتماعی بر روی قاره آسیا تاثیر و باعث پیشرفت آن می شود. . ساکنان این قاره دارای آداب و رسوم متنوعی می باشند که بیش از هر چیز نیازمند ایجاد زمینه های مناسب برای تبادل نظرات و افکار پیرامون مسائل فرهنگی و همچنین روند رو به رشد جهانی شدن است. بطوری که اگر کشوری با جریان هایی که در جهان صورت می گیرد یکطرفه برخورد کند بر فرهنگی قوی و پویا تکیه نکند هم از توسعه اقتصادی محروم می شود و هم باید آثار نامطلوب آن را در فرهنگ خود بپذیرد. توسعه فرهنگی به این معنا نیست که فقط خاص عده ای از نخبگان باشد بلکه تمام مردم که در حوزه فرهنگ مشارکت می کنند نیز از آن بهره مند می شوند .
در آفريقا با وجود تفاوت هاي فرهنگي بسيار با آسيا مسائل مشابهي مطرح است. در سندي كه براي كنفرانس بين المللي دربارة سياست هاي فرهنگي در آفريقا (غنا) تدارك ديده شد به نكات زير برمي خوريم:
1- به هنگام تحصيل استقلال ، اكثر كشورهاي آفريقايي به توسعة اقتصادي، اولويت مطلق دادند. بعدها به ويژه در پنج سال اخير مسئولان سياسي احساس كردند كه به توسعة فرهنگي كشورهايشان نيز نياز هست.
2- در كشورهاي آفريقايي تأكيد بر هويت ملي، مهم قلمداد مي شود.
3- هدف توسعة فرهنگي بازيافتن استقلال ملي در همة زمينه هاست
4- هدف توسعة فرهنگي تغييري است ريشه اي در نگرش و رفتار كه بايد به اعتماد بيشتر به ارزشهاي ملي منجر شود؛ هدف آن برقراري دوبارة فرهنگ ملي و احياء ارزشهاي سنتي است.
5- توسعة فرهنگي به عنوان نيروي محرك توسعة اقتصادي و هدف نهايي توسعه به طور كلي است. بدين سان فرهنگ، محصولي براي مصرف نيست بلكه بايد چون يك رويه در جهت تأكيد بر شخصيت اصلي نگريسته شود.
6- استعمار و جامعة مصرف، جوامع اروپايي را خراب كرده اند . اما فرهنگ، سرمايه اي است كه تمامي اعضاي جامعه در آن سهيم هستند . با ورود استعمار، فرهنگي بيگانه به سود يك اقليت وارد شده است؛ اكنون لازم است كه به ريشه هاي اصلي بازگشت و ارزشهايي را كه به وسيلة استعمارگران طرد شده بودند بازيافت؛ تعدادي از كشورها كوشش مي كنند تسلط زبان و فرهنگ بيگانه را به دور اندازند.
7- بازگشت به گذشته را نبايد ناسازگار با ايجاد يك جامعة صنعتي – فني دانست؛ چنين كوششي همساز با ايجاد يك جامعة فرهنگي آفريقايي است، از اين رو بايد به گفتگوي فرهنگي پرداخت.
8- تنوع فرهنگي كه روزي عاملي براي تفرقه و جدايي در كشور بود امروز چون سرمايه اي ملي نگريسته مي شود؛ سياست فرهنگي هر كشور عاملي مهم در راه ايجاد وحدت ملي است.
سنگور مي گويد : سياهان هم داراي فرهنگ می باشند ، اصطلاح (نگريتود) كه سنگور به اتفاق امه سزر و داماس در پاريس که در بين سياهان بخاطر رنگ پوست مبارزه مي كردند و سياهان را به خودآگاهي و غرور فرهنگي فرا مي خواندند. سنگورمی گوید: سياست بايد در خدمت فرهنگ باشد اما متاسفانه در اکثرکشورهای جهان، فرهنگ در خدمت سیاست بکار گرفته می شود.
و وی می افزاید: برای کسب استقلال حق تقدم با سیاست است ولی اصالت نه تنها از لحاظ سیاست بلکه از لحاظ اقتصادی از آن فرهنگ است..
و او بیان کرده که فرهنگ به عنوان عامل اصلی در امر استقلال سیاسی و اقتصادی به کار گرفته می شود.
چند نكته در پايان
1-آنچه در بالا آمد تنها بايد به عنوان مقدمه اي بر يك بحث گسترده تلقي شود. چنين بحثي مي تواند در به دست دادن اسباب لازم براي تنظيم يك نظرية ملي در زمينة توسعة فرهنگي، مؤثر واقع شود.
2- بسياري از زمينه هاي مربوط به توسعة فرهنگي فاقد دورنگري و بي بهره از غناي لازم خواهد شد.
3- همانطور كه ديده شد توسعة فرهنگي مفهومي است كه در هر كشور شكلي خاص مي يابد چراكه ريشه هاي عميقي در فرهنگ ملي دارد. توسعة فرهنگي چيزي نيست كه به مدد الگوهاي بيگانه ممكن گردد و مسئولان يك كشور به خيال اين كه ديگران در اين راه كار كرده اند خود را از تفكر و جستجو فارغ بدانند. امر فرهنگي هرگاه از تفسير ملي و دروني به دور بماند چيزي مصنوعي و عنصري بيگانه خواهدشد.
4- از اين رو آفرينش و نوآوري در كار فرهنگي اساس و پايه را تشكيل مي دهد و هيچ سياست فرهنگي پايداري نمي تواند به اين مهم بي توجه بماند.
5- برنامه ريزي فرهنگي اگر تنها به گسترده كردن حوزة دخالت دولت راه دهد و يا فقط توسط عناصر اداري تنظيم شود بي ترديد نتايج خوشايند به بار نمي آورد.
6- برنامة توسعة ملي برخلاف آنچه تاكنون توسط برنامه ريزان اقتصادي تصور مي شد امري است فرهنگي، چنانچه برنامة توسعة ملي بدون نگرش فرهنگي تنظيم گردد يا روشن تر بگوييم اگر فرهنگ جوهر برنامه توسعة ملي نباشد، نه مي توان سخني از توسعة ملي به ميان آورد و نه اصولاً به توسعة دروني دست يافت. درچنين حالتي ديگر نمي توان در برنامة توسعة ملي به تنظيم چند اقدام فرهنگي بسنده كرد، بلكه بايد اساساً توسعة ملي را بر اساس فرهنگ ملي پايه گذاشت.

ممنون دريافت شد11