رابطه اقتصاد و فرهنگ
در تعاريف انسان و حيوان مهم ترين متغيري كه به ذهن مي رسد موضوع سخن گفتن است و براي همين انسان را حيوان ناطق مي دانستند. استاد مطهري تفاوت انسان و حيوان را در بينش ها و نگرشها مي داند. زندگي انسان از ابعاد مختلفي از جمله سياسي ، اقتصادي و فرهنگي دارد. اما فرهنگ و اقتصاد دو مقوله اي است كه با هم ارتباط تنگاتنگي دارند . مثلاً كسي كه در آمدش پايين است از كالاهاي فرهنگي گران استفاده نمي كند. فرهنگ مجموعه اي از بينش ها و كنش ها و معقولات و محصولات در طول تاريخ يك جامعه است كه از نسلي به نسل ديگر در همان جامعه منتقل مي شود اقتصاد شامل همه فعاليت ها و معادله هايي است كه مربوط به معشيت و زندگي مادي انسان است.
در رابطه اقتصاد و فرهنگ ديدگاههاي متفاوتي وجود دارد.
در ديدگاه غربي كه ريشه در نظريه هاي سرمايه داري دارد كارل ماركس با نگاهي انتقادي اقتصاد را زير بناي زندگي انساني و همه ابعاد ديگر حتي هنر و فرهنگ را نشأت گرفته از آن مي دانند در اين ديدگاه به اسالت انسان اشاره مي كند و به رفاه و آسايش او در همين دنيا اهميت مي دهد به همين جهت اخلاق حول اصالت سود تعريف مي شود.
استاد مطهري: زندگي انسان را به دو بخش مادي و معنوي تقسيم مي كند و عنوان مي كند كه انسان به جنبه هاي مادي و معنو يبه طور مساوي نگاه ميكند و حتي پارا فراتر گذاشته به معنويت بيشتر اهميت ميدهد اسلام اجازه نمي دهد كه انسان براي به دست آوردن ماديات ، معنويات را زير پا بگذارد.
با توجه به ديد گاههاي غربي غعاليت هاي فرهنگي وتي توجيه پذير است كه سود دهي اقتصادي داشته باشد و مطابق ميل مصرف كننده در خوش گذراني و بذت باشد.
اصلي ترين ترين محصول فرهنگي ، فرهنگ توده است كه محصول تلفيق فرهنگ و تبليغات در جامعه مدرن است. فرهنگ توده معمولاً تجاري و زيان بار است و مانع رشد تخيل فرد مي شود. و باعث مي شود كه همان هويتي يكسان داشته باشد در اين ديدگاه اسلامي دنيا و آخرت با هم تفاوت دارند و تنها تفاوت آنها در اين است كه دنيا با ظاهري معرفي شده آخرت با باطن آن اگر توجه انسان در زندگي دنيا با خدا باشد دنيا را محلي براي رشد و محلي براي آمادگي براي زندگي ابدي اخرت داند.
در كل مي توا گفت: اقتصاد زير بناي زندگي است و دنيا در جهت دستيابي به اهداف عالي تر چون زندگي معنوي و اخرت است بايد حدودي همچون پرهيز از مال دنيا و پرهيز از اسراف و تجمل گرايي است.