شرکتهای خدماتی
همانطوریکه قبلاً عنوان شد موسسات خدماتی در ازاء کار و یا خدماتی که براي مشتریان ارائه می نمایند کارمزد یا حق الزحمه دریافت می دارند و خرید و فروش کالا در کار نیست . قابل توجه اینکه لزوماً تمامی فعالیتهاي اینگونه موسسات صرفاً تحصیل درآمد و یا صرف هزینه نیست بلکه اموري مانند فعالیت در خصوص خرید دارایی ، ایجاد بدهی و یا افزایش سرمایه نیز می باشد که با ذکر یک مثال بیشتر توضیح داده میشود .

مثال : رویدادهاي مالی زیر در موسسه خدماتی میلاد رخ داده است :
1. تاسیس موسسه با آورده نقدي 200.000 ریال واریزي نزد بانک رفاه شعبه سهروردي و یکدستگاه آپارتمان به ارزش کارشناسی 3.000.000 ریال.
2. خرید یکدستگاه اتومبیل به مبلغ 500.000 ریال به صورت نسیه
3. هزینه نقاشی ساختمان شرکت به مبلغ 20.000 ریال از حساب بانک پرداخت شد.
4. انجام کار جهت شرکت میعاد و دریافت مبلغ 70.000 ریال و واریز آ ن به حساب بانک رفاه سهروردي.
5. انجام کار جهت موسسه آفاق و ارسال صورتحساب به مبلغ 5.000 ریال.
6. شرکت، جهت انجام امور جزئی مبلغ 60.000 ریال از حساب بانک برداشت و به حساب صندوق شرکت واریز می نماید.
7. انعقاد یک قرارداد 300.000 ریالی شش ماهه با شهرداري منطقه 7 ( مبلغی وصول نشده است )
8. خرید مقداري اثاثیه اداري به مبلغ 90.000 ریال به طور نقد و نسیه. ( یک سوم نقدا از حساب بانک پرداخت می شود.)
9 پرداخت 20 % از بدهی بند 2 از حساب بانک رفاه سهروردي
10 پرداخت قبض آب و برق شرکت به مبلغ 15.000 ریال از حساب صندوق
11بابت قند و چاي آبدارخانه مبلغ 5.000 ریال از حساب صندوق هزینه شد
مطلوبست :
الف ) ثبت رویداد مالی فوق در دفتر روزنامه ، کل و تهیه تراز آزمایشی
ب ) بستن حسابهاي موقت و تعیین سود یا زیان شرکت ج ) تهیه ترازنامه
ج ) تهیه ترازنامه
پاسخ :
1) بانک 200.000
ساختمان 3.000.000
سرمایه 3.200.000
شرح : بابت سرمایه گذاري اولیه آقاي میلاد
با توجه به اینکه مبلغ واریزي به حساب بانک و آپارتمان کارشناسی شده بعنوان اموال شخصی آقاي میلاد وارد شرکت شده بنابراین سرمایه آقاي میلاد در موسسه می باشد
نکته : با استفاده از قواعد ثبت مالی حسابها می توان 3 حساب بانک ، ساختمان و سرمایه را به راحتی شناسایی نمود و چون حساب بانک و ساختمان در گروه دارایی بوده و در این مساله ایجاد یا افزایش پیدا نموده بنابراین در سمت راست ثبت گردیده و حساب سرمایه نیز چون ایجاد و یا به عبارتی افزایش پیدا کرده است در سمت چپ ثبت می شود و این در خصوص کلیه ثبتها مصداق دارد
2) اتومبیل 500.000
حسابهاي پرداختنی 500.000
شرح : .............
3) هزینه نقاشی 20.000
بانک 20.000
شرح : .............
4) بانک 70.000
درآمد 70.00
شرح : .............

5) حسابهاي دریافتنی 5.000
درآمد 5.000
شرح : .............
6) صندوق 60.000
بانک 60.000
شرح : .............
7) ثبت ندارد ، فقط قرارداد منعقد شده و هیچگونه رویداد مالی اتفاق نیفتاده است
اثاثیه اداري 90.000
بانک 30.000
حسابهاي پرداختنی 60.000
شرح : .............
9) حسابهاي پرداختنی 100.000
بانک 100.000
شرح : ..............
10 ) هزینه آب و برق 15.000
صندوق 15.000
شرح : ................
11 ) هزینه آبدارخانه 5.000
صندوق 5.000
شرح : .................

انتقال به دفتر کل

بانک
بد بس
200000 20000
70000 60000
30000
مانده 60000

ساختمان
بد بس

3000000


مانده3000000


سرمایه
بد بس
3200000



مانده 3200000


اتوموبیل
بد بس
500000

مانده 500000

حسابهای پرداختنی
بد بس
100000 500000

60000

مانده460000

حسابهای دریافتنی
بد بس
5000

مانده 5000

درآمد
بد بس
70000
5000
مانده 75000

هزینه آب وبرق
بد بس
15000

مانده 15000

هزینه آبدارخانه
بد بس
5000

مانده 5000

اثاثیه اداری
بد بس
90000

مانده 90000

صندوق
بد بس
60000 15000 5000

مانده60000

هزینه نقاشی
بد بس
20000

مانده 20000

توضیح 1) براي هر حساب در دفتر کل یک سرفصل باز میکنیم و کلیه اقلام بدهکار و بستانکار هر حساب را در همان سرفصل ایجاد شده ثبت می نمائیم

توضیح 2) برآیند جمع سمت راست ( بدهکار ) و جمع سمت چپ ( بستانکار) هر سرفصل را در همان سمت ثبت می نماییم

بعنوان مثال جمع سمت راست ( بدهکار ) حساب بانک 270.000 ریال و جمع سمت چپ ( بستانکار) حساب بانک 210.000 ریال می باشد ، بنابراین مانده 60.000 ریال در سمت راست ( بدهکار ) ثبت می گردد

موسسه میلاد
تراز آزمایشی
در تاریخ ........
بانک 60000 حسابهای پرداختنی 460000
صندوق 40000
حسابهای دریافتنی 5000
اثاثیه اداری 90000
اتوموبیل 500000
ساختمان 3000000
هزینه نقاشی 20000
هزینه آب و برق 15000 سرمایه 3200000
هزینه آبدارخانه 5000 درآمد 75000
جمع 3735000 3735000

توضیح 1) جهت تهیه تراز آزمایشی کلیه سرفصلهاي دفتر کل اعم از دائم یا موقت مانده گیري شده و هر
حسابی که مانده سمت راست ( بدهکار ) دارد در سمت راست تراز آزمایشی نوشته شده و چنانچه حسابی
مانده سمت چپ ( بستانکار ) دارد در سمت چپ تراز آزمایشی نوشته می شود

توضیح 2) دو طرف تراز آزمایشی باید با هم برابر باشد و این لزوماً به معنی صحت تراز آزمایشی نمی باشد .
زیرا برخی از رویدادها ي مالی و ثبت مربوط به آن ممکن است :
الف ) کلاً ثبت نشده باشد.
ب) در حسابهاي اشتباه ثبت شده باشد.
ج ) اشتباهات خنثی کننده اي رخ داده باشد.
د) رویدادهاي مالی اشتباهاً تجزیه و تحلیل شده باشد.

مثلاً خرید یکدستگاه کامپیوتر اشتباهاً به حساب بدهکار هزینه ثبت شود(باید حساب تجهیزات اداري ثبت شود)
خلاصه اینکه تهیه تراز آزمایشی دو هدف اصلی را تامین می کند:
1) کنترل تساوي جمع ارقام بدهکار و بستانکار
2) خلاصه اي از کل حسابهاي دفتر کل شرکت را نشان داده و مقدمه اي است جهت تهیه صورتهاي مالی اساسی