مراحل تهیه گزارش
حتماً به خاطر می‌آورید که در مورد مقاله‌نویسی گفتم شباهت زیادی بین این فعالیت مطبوعاتی و داستان‌نویسی وجود دارد. اصولاً می‌توان گفت برای خلق هر اثر هنری می‌توان از شیوه داستان‌نویسی سود جست. یعنی ابتدا موضوع اثر هنری مشخص ‌شود، سپس پیام بعد از آن طرح کلی و اسم اثر معین ‌گردد و نهایتاً خلق اثر هنری آخرین مرحله است. برای مثال کار یک نقاش برای بوجود آوردن یک تابلو ابتدا باانتخاب موضوع آن و سپس پیامی که می‌تواند به مخاطب خود از طریق تابلو بدهد آغاز می‌شود. بعد از آن چارچوب کلی و فضای نقاشی را در ذهن خود مرور می‌کند و سرانجام آن را بر روی بوم می‌آورد.
با این مقدمه حتماً متوجه شده‌اید که اولین گام برای تهیه هر نوع گزارش انتخاب موضوع آن است. حال با هم مراحل تهیه یک گزارش را مرور می‌کنیم.
1- انتخاب موضوع:
قبل از هر چیز شما به عنوان روزنامه‌نگار باید بدانید درباره چه چیزی می‌خواهید گزارش تهیه کنید. برای راحتی کار در نظر بگیرید همواره موضوع ما یک کلمه بدون هیچ پیام یا صفت خاصی مثل گرانی یا ناهنجاری‌های اجتماعی و یا موفقیت، تحصیلات، کار و هزاران هزار موضوع دیگر است. انتخاب موضوع برای تهیه گزارش مطبوعاتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است در حقیقت پس از انتخاب موضوع، سوژه گزارش مشخصی خواهد شد.
2- پیام:
انتخاب موضوع یا سوژه گزارش توسط شما بدون دلیل نیست و شما در مقابل این موضع دیدگاهی دارید. دیدگاه خبرنگار را در مورد سوژه گزارش، پیام آن می‌گویند. برای مثال اگر از نظر شما دلیل اصلی ناهنجاری‌های اجتماعی، دوری از مذهب و اصالت‌های فرهنگی باشد. این جمله و نظر شما در واقع پیام گزارش خواهد بود. در نظر داشته باشید گاهی اوقات پس از تهیه اطلاعات و پردازش آنها شاید به نتیجه‌ای غیر از پیش‌فرض اولیه خود برسید.
3- پژوهش و گردآوری اطلاعات
یک خبرنگار حرفه‌ای به منظور دستیابی به غنای بیشتر و نیز قابل دفاع بودن گزارش خود بایستی اطلاعات و داده‌های آماری دقیق را جمع‌آوری کند. از راه‌های جمع‌آوری اطلاعات، کتاب‌ها و بروشورهای مختلف است. سایر روش‌ها عبارتند از مشاهده، مصاحبه، مطالعه، بهره‌گیری از پایگاه‌های اطلاع‌رسانی اینترنت و ... که هر کدام در جای خود می‌توانند راه‌گشای یک روزنامه‌نگار حرفه‌ای باشند.
در نظر داشته باشید، مطالعات موردی در خصوص موضوع گزارش بایستی تا پایان گزارش در دستور کار شما قرار گیرد و همواره در پی یافته‌ها و اطلاعات جدید باشید.
4- پردازش اطلاعات
در این مرحله خبرنگار کلیه اطلاعات و داده‌های خام تهیه شده را به کمک کارشناسان - و نیز تکنیک‌های مقایسه‌ای اطلاعات، شاخص کردن نکات برجسته، برقراری ارتباط منطقی بین آمار و اطلاعات - پردازش نماید.در اینجاست که همانند مقاله‌نویسی خبرنگار با نوشتن سوتیترهای مختلف به طرح‌ریزی قالب گزارش خود می‌پردازد.
5- انتخاب نام
شاید بتوان گفت انتخاب نام و لید مناسب برای گزارش همانند انتخاب تیتر اول یک روزنامه پرتیراژ مهم است. چرا که با تیتر مناسب است که می‌توانید مخاطب خود را جذب کنید. تیتر گزارش نباید طوری باشد که طرح کلی و پیام گزارش را فاش سازد.
6- نگارش گزارش
برای نوشتن گزارش شمابایستی باکلیه تکنیک‌های روزنامه‌نگاری از قبیل خبرنویسی، مصاحبه،مقاله‌نویسی و .. آشنا باشید.به این ترتیب تصمیم اینکه گزارش خود را در چه قالبی بنویسید راحت‌تر خواهد بود.