پنج شنبه, 30 فروردين 1403

 



گزارش کاربینی بانک ملی

تاریخچه حسابداری :

77

با توجه به نیاز متفاوت و خواسته های نامه و داستان حسابداری سابقه ای به در ازای عمر تمدن بشردارد اما در دوره های متقاوت و تمدن های مختلف بوده است در ایران در سده ششم پیش از میلاد در دوران هخامنشی دستمزد مارگران بر اساس مهارت و سن طبقه بندی شده است .مادران از مرخصی و حقوق زایمان و نیز حق اولاد استفاده می کرده اند دستمزد کارگرانی که دریافت اندکی داشتند با صده های ویژه ترمیم می شد تا گزاران زندگی شان آسوده تر شود. فوق العاده سختی کار و بیماری پرداخت می شد و به حقوق زن و مرد برابر بود و زنان می توانستند نیمه وقت کار کنند تا از عهده وظایفی که در خانه داشتند بر آیند.

هر مستخدم و کارمند دولت هخامنشی ناگزیر از پذیرش دقیق حسابرسی کلیه درآمدها و مخارج خود بود و همان نظم و سخت گیری عمومی شامل آنها می شد شاه بر تکیه مخارج دربار خویش از جمله مخارج سفر خود و همراهانش نظارت داشت .

پس به جرمی می توان ادعا کرد که درآن زمان سیستم حسابداری قوی ای حاکم بوده است .اما حسابداری از سال 1494 پس از انتشار کتاب ریاضی لوکاپاچیولی که چند فصل آن به حسابدرای اختصاص داشت در اروپا گسترش یافت و سپس با تولد انقلاب صنعتی در انگلستان و سپس گسترش آن به آمریکا این رشته روز به روز پیشرفت کرد.

براساس نشریه نیوجاب نیوبر در زمان آغاز سال 2013 میلادی و بنابر اعلام اداره کار ایالات متحده فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی در رشته حسابداری بسیار مورد توجه هستند و جزو پول ساز ترین مشاغل دنیا نیز هست .

تعاریف حسابداری : حسابداری دانشی است که با بکار گیری آن اطلاعات مربوط به مطالعات و عملیات مالی و رویدادهای دارای اثر مالی بر یک موسسه جمع آوری تجزیه و تحلیل اندازه گیری ثبت طبقه بندی تلخیص و گزارش می شود.

حسابداری عبارت است از : فن ثبت طبقع بندی و تلخیص فعالیتهای مالی یک موسسه در قلب اعداد قابل سنجش به پول و تفسیر نتایج حاصله از بررسی این اعداد در نهایت حسابدرای عبارت است از فن تفسیر اندازه گیری توصیف فعالیتهای اقتصادی .

مراحل حسابداری : ثبت طبقه بندی تلخیص تفسیر نتایج تقسیم کرد.

ثبت : ثبت فعالیت در دفتر روزنامه عمومی و یا اختصاصی است .

طبقه بندی : طبقه بندی حسابداری در دفتر کل است .

تلخیص : خلاصه کردن حساب ها به سه قسمت عمده است . حسابهای موقت در گزارش درآمد و سود و زیان بر حسب نوع فعالیتهای موسسه

انتقال سود وزیان موسسه بصورت حساب سرمایه

تنظیم تراز برای حساب های دارایی بدهی و سرمایه

تفسیر نتایح : تجزیه و تحلیل صورت های مالی و تصمیم گیری از وظایف اصلی مدیران مالی است در حالی که مراحل ثبت تا تلخیص جزو وظایف حسابدار ها است. براساس اعلام متمرکز در آمار در سال 1390 نرخ بیکاری در رشته حسابدرای صفر است .

اصول حسابداری : قیمت تمام شده : کلیه اقلام با ارزش تملک باید در دفاتر ثبت و در صورتهای مالی منعکس شود.

وضع هزینه های یک دوره از درآمد همان دوره : در هر دوره مالی باید هزینه هایی که برای تحقق درآمد همان دوره صرف گردیده است از همان درآمد وضع گردد افشای حقایق : کلیه حقایق مهم و مربوط به وضعیت مالی و نیز نتایج فعالیتهای مالی باید افشا شوند و در اختیار استفاده کنندگان صورتهای مالی قرار گیرند.

قابل اعتماد بودن : اطلاعات مندرج در صورت های مالی باید اولا صحیح باشند ثانیا قابل تایید و تصویب ثالثا کامل و جامع باشند.

قابلیت مقایسه : اطلاعات حسابداری باید به همان اندازه مه در طی دوره های مختلف مالی با یکدیگر قابل مقایسه اند با اطلاعات موسسات مشابه نیز قابل مقایسه باشند.

ثبات رویه : رعایت اصل قابل مقایسه بودن اطلاعات حسابدرای مستلزم رعایت این اصل است به عبارت دیگر در دوره های مختلف مالی باید یک رویه ثابت حسابدرای استفاده شود.

رشته های حسابداری و کاربردآن در اشتغال :

حسابداری مالی عمومی حسابداری دولتی حسابداری صنعتی حسابداری مالیاتی حسابداری مدیریت حسابرسی

از لحاظ اشتغال رشته حسابداری در شرکتهای بزرگ و کوچک فروشگاه های زنجیره ای و بانک ها دولتی و خصوصی و کارخانجات و سازمان های امور مالیاتی و سازمان حسابرسی کل کشور که این سازمان تحت نظر دیوان محاسبات کشور کاربرد زیادی دارد.

انواع دفاتر حسابداری : دفتر روزنامه و کل و معین و کپیه

مراحل حسابداری در یک سازمان: بررسی و تجزیه و تحلیل صورت های مالی تهیه اسناد حسابداری انتقال اقلام به دفتر روزنامه انتقال اقلام از دفتر روزنامه به دفتر کل تهیه تراز آزمایشی انجام اصلاحات لازم تهیه تراز آزمایشی اصلاح شده

تهیه صورت های مالی بستن حسابهای موقت بستن حسابهای دائم تهیه تراز اختتامیه

انواع نرم افزار های حسابدرای : همکاران سیستم هلو و لقمان و رافع 6 و رافع 7 و کلیک و مالبان و پیروز

معادله حسابداری : دارایی = بدهی + سرمایه

انواع دارایی ها :

دارایی های جاری صندوق و بانک و بدهکاران و اسناد دریافتی و اسناد درجریان وضل ملزومات که شامل اداری و فروش و بهداشتی وقتی میشود و موجودی ها و پیش پرداخت ها که شامل بیمه و اجاره می شود.

دارایی های ثابت : که شامل 2 نوع منقول و غیر منقول می شود منقول مثل ماشین آلات و اثاثیه ادرای و غیر منثول مثل زمین و ساختمان اعم از تولیدی و ادرای و فروشگاه و انبارها

دارایی های نامشهود: سرقفلی و حق اختراع و حق انتشار و حق اکتشاف .

انواع بدهی ها :

بدهی جاری : بستانکاران و اسناد پرداختنی بدهی بلند مدت وام بلند مدت
بانک ها و سایر موسسات

وظایف رئیس صندوق در بانک

صدور چک رمز دار استعلام از بانک مرکزی رفع سوء اثر چک برگشتی کنترل اسناد تحویل داران رمز گشایی چک های رمز دار و تضمینی تایید مبالغ بالای پرداختی تحویل داران تا 000/000/5 تومان و 000/000/21 به بالا کنترل و مدیریت کار تحویل داران جواب نامه های اداری و قضایی مشتریان

وظایف سوپر وایزر : اسناد A .B را ثبت می کند. روزنامه نقدی و انتقالی را دریافت
می کند. سیستم شعبه را در آخر وقت بروز رسانی می کند سیستم کامپیوتری شعبه را در نظر دارد .

888

شرایط دریافت دسته چک :

سن قانونی 18 سال تمام کاسب و جاز کسب و حساب جاری داشته باشد استعلام از بانک مرکزی و رفع سوء اتر شده باشد اگر برگشتی داشت لاشه چک را هم باید بیاورد و تعداد دسته چک ها 25 و 50 و 100 برگی است .

دایره ارزی : دایره ای است که در شعبات به مبادله ارز می پردازد و در نوع ارز بازرگانی و ارز غیر بازرگانی است .

ارز بازرگانی : گشایش اعتبار و مراوله با خارج از لحاظ واردات و صادرات است .

ارز غیر بازرگانی : باز کردن سپرده و افتتاح حساب قرض الحسنه پس انداز است و بانک هیچ وقت دلار آزاد نمی فروشد برای مسافرت می فروشند که در حال حاضر بانک ملت .

وظایف مسئول دایره ارزی :

در زمینه ارز غیر بازرگانی خرید ارز از مشتریان و پرداخت ریال ایران فروش ارز به کسانی که قانونا بانک ارز بفروشد که عمدتا ارز مسافر و ارز دانشجوئی و بانک مرکزی تعیین کرده و با دریافت کارمزد بفروشد. افتتاح حساب قرض الحسنه و سپرده جاری صدورکارت های ویزا کارت و مستر کارت مثل عابر بانک بازکردن L.C و کمک در انجام امور صادرات و واردات L.C سود آور شخص وارد کننده

شخصی 000/000/5 تومان کالای می خواهد از چین بخرد و به ایران وارد کند و به ان طرف چینی اعتمادی ندارد در این حالت بانک ملی حالت واسطه می شود با تماس ها و مداوات با بانک طرف چینی و پس از تاییدات لازم کالا را می خرد و زمانی که کالا در گمرک ایران امد بارنامه به شعبه مربوط بانک بر می گردد. و بعد بانک شخصی را که درخواست کالا کرده باید بارنامه پشت برگه را مهر و امضاء کند و فردباری دریافت کالا به بانک در ایران مراجعه کند و مقدار کارمز مثلا 5% در هزار کارمزد دریافت می کند.

سپرده و پس انداز : قرض الحسنه پس انداز سوددار

قرض الحسنه پس انداز : سودی ندارد و جزو منابع ارزان قیمت بانک است و در قرعه کشی شرکت می کند و از قبل آن وام ازداواج ضروری درمان به مردم داده می شود. سود دار سپرده کوتاه مدت 6 تا 9 ماه که 7 درصد در سال سود دارد و قابل برداشت و واریز است .

سپرده ثابت یا مدت دار: دردوره های 1 تا 5 ساله است و در طول به اصل مدت پول دست زده نمی شود. و سود ماهانه به حساب واریز می شود.

به طور مثال اگر شخصی مبلغ 000/000/50 ریال سپرده یک ساله بازکرد و بعد از 6 ماه سپرده خود را بست سپرده بر مبنای 6 ماه با طرف محاسبه می شود و نیز نیم درصد جریمه دریافت می شود.

انواع سپرده ها نرخ های آن : 1 ساله 17% 2 ساله 5/18% 3ساله 19% 4 ساله 5/19% 5 ساله 20 درصداست .                                 

تعداد روز ماه

فرمول محاسبات سپرده :

         یا

 


اگر 6 ماه اول سال بود 31 روز                          سال

اگر 6 ماه دوم سال تا بهمن ماه 30 روز

و اسفند ماه 29 روز و سال کبیسه بود 366 روز و اسفند ماه 30 روز محاسبه
می شود.

مثال :

دایره معاملات و اعتبارات بانکی :

انواع وام قش الحسنه و مضاربه و مشارکت مدنی و مشارکت حقوقی و معملات سلف و فروش اقساطی و اجاره بشرط تملیک و جعاله و مزارعه و مساقات و خرید دین .

مدرک لازم دریافت وام :

درخواست کتبی شناسنامه و کارت ملی وام گیرنده فیش حقوقی و گواهی اشتغال و کسر از حقوق وام گیرنده کپی سند و بنچاق و فیش آب و برق اگر شرکتی بود باید رضایت دستی شریک همراه با شناسنامه و کارت ملی شرکاء فرم ارزیابی درخواست چاپی فرم ضامن و شناسنامه و کارت ملی ضامن و فیش حقوقی و کسر از حقوق استعلام بانک مرکزی فرم رضایت نامه مشتری فرم کمیته شعبه فرم اجرای شرایط عمومی قرض الحسنه جاری دو نسخه قرارداد تمبردار و غیر تمبر دار بهمراه مهر تایید امضاء

انواع وام های اعطایی به مشتریان در بانک ملی ایران

جعاله / تعمیرات مسکن با مبالغ 000/000/5 با کار مزد 15% و سررسید 5 ساله دارد . ازدواج با مبلغ 000/000/3 تا 000/000/5 با کارمزد و 4% و سررسید 3 ساله دارد . خرید کالا با مبلغ 000/000/4 با کارمزد 15% و سررسید 5 ساله دارد . خودرو با مبلغ 000/000/7 با کارمزد 15% و سررسید 5 ساله است .

تعاریف انواع وام بانکی در برگه بعدی است .

قرض الحسنه : قراردادی است که به موجب آن قرض دهنده اجازه مالکیت مقدار معینی ارسال خود را در زمان حال به قرض گیرنده واگذار می کند و قرض گیرنده تعهد می کند که در زمان معینی از آینده عین آن مال در صورت عدم امکان قیمت آن را به قرض دهنده باز پس دهد.

مضاربه : یک قرارداد بازرگانی است بین دو شخص حقیقی یا حقوقی به منظور به جریان انداختن امور بازرگانی در این قرارداد طرف اول تعهد می کند که تمامی سرمایه ی لازم را فراهم کند و طرف دوم متعهد می شود که تمامی امور بازرگانی مربوط را اجرا کند.

مشارکت مدنی : یک قرارداد بازرگانی است که به موجب آن دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی سرمایه نقدی یا جنسی حود را به طرز مشاع و به منظور ایجاد سود در هم می آمیرند در نتیجه بدون آن که مرزهای مالکیت این اشخاص در شرکت تاسیس شود و مشخص باشند شرکت مزبور به کار و فعالیت می پردازد و سود بدست آمده از این فعالیت طبق قرارداد قبلی یا بین آنان تقسیم می شود.

مشارکت حقوقی : قراردادی است که به موجب ان یک شخص حقیقی یا حقوقی در تامین سرمایه یک شرکت سهامی شرکت می کند شرکت مزبور ممکن است در شرف تاسیس یا شرکت موجودی باشد که آن شخص حقیقی یا حقوقی سهام آن را خریداری می کند بانکها مانند هر شخص حقیقی یا حقوقی میتوانند در تامین سرمایه شرکتهای سهامی در شرف تاسیس یا شرکتهای سهامی موجود مشارکت کننده و بدین گونه در سود شرکتهای مزبور سهیم شوند.

معاملات سلف : این قسمت که یک شخص حقیقی یا حقوقی محصولات آینده بنگاه های تولیدی را پیش خرید کنند.

فروش اقساطی : بانکها به منظور ایجاد و تسهیلات تولیدی و خدماتی می توانند بنا به تقاضای کتبی مشتریان خود ماشین آلات و تاسیساتی را که عمر مفید آن بیش از یک سال است خریداری کنند و آنها را بصورت قسطی به مشتریان مزبور بفروشند و بدین گونه هم به رونق اقتصادی جامعه کمک کنند هم به سود برسند.

اجاره به شرط تملیک : نوعی قرارداد اجاره است که به مجب آن در صورتی که مستاجر به تعهدات خود طبق قرارداد عمل کند در پایان مدت اجاره مالک عین مال مورد اجاره می شود.

جعاله : قراردادی است که به موجب آن جاعل کارفرما تعهد می کند در مقابل عمل مشخصی که عامل کارگزار انجام میدهد اجرت کارمزد معینی را به او بپردازد به این اجرت در اصطلاح حقوقی جعل می گویند . بانکها میتوانند عملیات مجاز بانکی را از طریق جعاله انجام دهند.

مزارعه : قراردادی است که به موجب آن یک شخص حقیقی یا حقوقی مزرعه ای را که تصرف و بهره برداری از آن مجاز است برای مدت معینی به یک شخص حقیقی یا حقوقی دیگر واگذار می کند تا طبق قرارداد در آن کشت و زرع کند و از محصول بدست آمده سهم معینی را به مزارع بدهد.

مساقات : قراردادی است بین صاحب درخت و کسی که نگهداری و برداشت محصول را تعهد می کند. تعهد کننده مزبور عامل نامیده می شود.

خرید دین : به منظور ایجاد تسهیلات لازم برای واحدهای تولیدی بازرگانی و خدماتی بانکها می توانند اسناد و اوراق تجاری متعلق به این قبیل موسسات را تنزیل کند.

ضمانت نامه های بانکی : شامل سپردن حسن انجام کار و سفته و برات و واریز های نامشخص

سپردن حسن انجام کار طبق قراردادی که بین کارفرما و پیمانکار منعقد می شود کارفرما در هر مرحله که وجهی بابت کارهای انجام شده و تایید شده به پیمانکار پرداخت می کند مبلغی به عنوان سپرده حسن انجام کار از نبلغ قابل پرداخت به وی را کسر و جزء سایر حسابهای پرداختنی تحت عنوان سپرده حسن انجام کار در دفتر خود ثبت می کند. تا انقضای مدت معینی بعد از خاتمه کار در صورت عدم وجود ایراد فنی در کار انجام شده مبلغ سپرده حسن انجام کار را به پیمانکار پرداخت نماید. ممکن است به علت عدم اجرای کامل پیمان و یا وجود نقصی در آن کارفرما شخصا از محل سپرده حسن انجام کار نسبت به تکمیل و تعمیر پیمان اقدام نماید و در صورت باقی ماندن قسمتی از سپرده مذکور آن را در مهلت مقرر به پیمانکار بپردازد. در صورت پراخت وجهی از حساب سپرده حسن انجام کار حساب مذکور بدهکارخواهد شد .

واریزهای نامشخص : هر گاه اشخاص حقیقی و حقوقی وجوهی به حساب جاری موسسه ای واریز نمایند ولی واریز کننده وجه به موسسه مراجعه ننماید و از بانک نیز اطلاعات کافی درباره واریز کننده وجه ارسال نشود درآن صورت به دلیل نامشخص بودن واریز کننده وجوه واریز شده را جزو سایر حسابهای پرداختنی تحت عنوان واریزهای نامشخص ثبت می کنند. در صورتی که در آینده واریز کننده شناسایی شود با بدهکار شدن این حساب وجه واریزی به حساب واقعی خود منتقل خواهد شد

سفته : سندی است که به موجب آن امضاء کننده تعهد می کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد آن شخص کار سازی نماید.

تمبر سفته شماره خزانه داری کل شماره جای پرداخت رسید مبلع به عدد مبلغ به حروف تاریخ صدور تاریخ به حواله کرد مبلغ امضاء و تعهد کادر پایین سفته مبادله سفته و عملیات حسابداری آن .

سفته ممکن است در موارد ذیل مبادله گردد:

خرید و فروش کالا ارائه و دریافت خدمات اخذ ا پرداخت وام دریافت سفته بابت حسابهای دریافتی در قبال مطالبات قبلی و یا تسلیم سفته در مقابل حسابهای پرداختنی

تجدید و تعویض سفته تضمین

برات : حواله ی کتبی است که به موجب آن صادر کننده برات به شخص دیگری دستور میدهد که مبلغ مشخصی را به محض رویت یا در تاریخ معین در وجه وی یا شخص ثالث و یا به حاله کرد او بپردازد از این تعریف در بابت برات احتمال دارد و یا سه نفر شرکت داشته باشند که نفر اول شخص برات دهنده یا برات کش و نفر دوم شخص متعهد برات یا برات گیر و نفر سوم شخص دریافت کننده ی وجه برات یا ذینفع نامیده می شود.

عدم قبولی برات یا قبولی با شرط را نکول برات می گویند.

تاريخچه تأسيس بانك ملي ايران

تشكيل بانك به شكل جديد نخستين بار در سال 1258 هجري شمسي(1296 ه‍ - ق ) ده سال قبل از بوجود آمدن بانك شاهي از سوي حاج محمد حسن امين دارالضرب يكي از صرافان بزرگ تهران بهناصرالدین شاه قاجار پيشنهاد شد . متاسفانه اين پيشنهاد با دخالتهاي بيگانگان و عوامل آنان جامه عمل نپوشيد و بجاي آن بانك شاهي در ايران مستقر گرديد.

پس از استقرار مشروطيت هنگامي كه دولت از مجلس شوراي ملي اجازه استقراض خارجي خواست، احساسات ملي كه از وامهاي گذشته و رفتار بانكهاي بيگانه جريحه دار شده بود به هيجان آمد و نمايندگان مردم به منظور قطع نفوذ سياسي و اقتصادي بانكهاي مذكور و در ترميم وضع مالي خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجي تاسيس بانك ملي را خواستار شدند، و جمعي از بازرگانان و صرافان متعهد مشاركت در اين بانك شدند و در آذرماه 1285 با اعلانيكه مبين احساسات عمومي و علاقه مردم به تاسيس يك بانك اعتباري ملي در ايران بود، انتشار يافت .در روز 23 آبان 1285 ميرزا ابوالقاسم ناصرالملك وزير ماليه وقت مظفرالدين شاه در مجلس شوراي ملي حاضر شد و از اوضاع نابسامان مالي كشور خبرداد و پيشنهاد داد كه دولت براي رفع اين مشكل مبلغي از كشورهاي اروپايي وام دريافت كند كه با مخالفت شديد نمايندگان مواجه شد . نمايندگان پس از شور و پيگيري در روز 9 آذر ماه همان سال با تأسيس بانكي كه بتواند براي كشور سود داشته و با سپرده هاي مردم به نفع كشور و مردم كاركند موافقت كردند. خبر تشكيل بانك ملي با سرمايه 15 ميليون ( 30 كرور) قابل افزايش به 50 ميليون تومان با وجد و شعف عموم ملت روبرو شد. از طرفي ديگر تغييرات ناگهاني در اوضاع سياسي و انعقاد قرارداد 1907 ميلادي بين دولتهاي روسيه و انگليس و تقسيم ايران و نيز آغاز جنگ جهاني اول و ورود نيروهاي اشغالگر به ايران تمام كوششها و تلاشهاي تشكيل بانك ملي را نقش بر آب كرد و اين آرزوي بزرگ مردم سالها به تعويق افتاد. پس از پايان جنگ جهاني اول و خروج اشغالگران از ايران ، سرانجام قانون تاسيس بانك ملي ايران در جلسه مورخ 14 ارديبهشت 1306 به تصويب مجلس رسيد و اساسنامه بانك در 14 تير ماه 1307 مورد تصويب كميسيون ماليه مجلس قرار گرفت و در روز سه شنبه20 شهريور 1307 بانك ملي ايران در تهران رسماً كار خود را آغازكرد. اولين مدير عامل بانك ملي دكتر كورت لنيدن بلات و معاون او فوگل به همراه 70 كارشناس از كشور آلمان به ايران آمدند. بر حسب اساسنامه بانك ، بانك ملي ايران بصورت يك شركت سهامي داراي شخصيت حقوقي شناخته شد و تابع قوانين تجاري تلقي گرديد . سرمايه اوليه بانك 20 ميليون ريال بود كه فقط 8 ميليون آن پرداخت شد و در سال 1314 سرمايه بانك به 300 ميليون ريال و در سال 1331 به دوميليارد ريال افزايش يافت كه تمام آن پرداخت شده است . اين سرمايه در حال حاضر 23 هزار وسيصد ميليارد ريال مي باشد . با توجه به اينكه در آن تاريخ متخصصين بانكي در ايران وجود نداشت بموجب قانوني اجازه استخدام اتباع سويسي يا آلماني بمنظور اداره بانك داده شد. تعداد كاركنان بانك در روز افتتاح اعم از ايراني و آلماني از 27 نفر تجاوز نمي‏كرد در حال حاضر تعداد كاركنان بانك ملي ايران بالغ بر 45 هزار نفر است . در ابتداي تاسيس بانك علاوه بر شعبه مركزي دو شعبه در بازار تهران و بندربوشهر كه مهمترين بندر بازرگاني آنروز ايران بود تاسيس گرديد . نخستين نمايندگي بانك در خارج از كشور در سال 1327 در هامبورگ تاسيس شد .تاسيس بانك كارگشايي: در سال 1305 بنگاهي بنام موسسه رهني دولتي ايران، از محل وجوه صندوق بازنشستگي كاركنان دولت براي رفع حوائج مردم بوجود آمد كه تا سال 1307 تحت نظر وزارت دارايي اداره مي گرديد پس از تاسيس بانك ملي به اين بانك واگذار و در سال 1318 اين موسسه بنام بانك كارگشايي مرسوم و يكي از سازمانهاي تابعه بانك ملي محسوب شد . در تاريخ 22 اسفند ماه 1310 حق نشر اسكناس از تصويب مجلس شوراي ملي گذشت و رسماً به مدت 10 سال بانك ملي ايران اعطا شد كه به خودي خود قابل تمديد بود و در فروردين ماه 1311 نخستين اسكناس بانك ملي ايران انتشار يافت . صندوق پس انداز : در سال 1318 بموجب قانوني بمنظور تشويق و ترغيب مردم به پس انداز، صندوق پس‌انداز بانك ملي ايران تاسيس شد كه پس از استقرار نظام بانكداري اسلامي بصورت قرض الحسنه پس‌انداز، يكي از واحدهاي فعال بانك به شمار مي رود . نخستين مجله اقتصادي كشور در سال 1313 انتشار يافت كه اولين نشريه آماري، اقتصادي و مالي در ايران بود كه به تهيه شاخص قيمتها، شاخص عمده فروشي و تحول وقايع اقتصادي مبادرت و توانست گام موثري براي تهيه زمينــــــــه مطالعــــــــات اقتصادي در كشــــــور را فراهم آورد اين نشريه به همتدكتر لوتسگيلهامر DR. LutzGlelhammer اولين رئيس اداره بررسيهاي اقتصادي و احصائيه(آمار) بانك منتشر شد . بانك كشاورزي تفكيك بانك فلاحتي از بانك : در قانون اجازه تأسيس بانك مقرر شده بود چنانچه دامنه معاملات شعبه فلاحتي بانك، توسعه يابد به بانك مستقلي تبديل گردد. در تاريخ 25 تير ماه 1312 شعبه فلاحتي بانك ملي ايران تفكيك و به بانك مستقلي نام بانك كشاورزي تبديل شد . بانك مركزي : تا قبل از سال 1338 بانك ملي ايران وظايف بانك مركزي مانند حق انحصاري انتشار اسكناس و تنظيم جريان پول كشور را بعهده داشت در سال 1338 لايحه اساسنامه بانكي و پولي ايران به تصويب مجلس رسيد و از هجدهم مرداد 1339 وظايف بانك مركزي از بانك ملي منتزع و با سرمايه 6/3 ميليارد ريال فعاليت خود را آغاز نمود.آرزوي مردم ايران و علاقه آنها براي تاسيس بانك ملي رهايي از سلطه اقتصادي و سياسي بيگانگان و جلوگيري از تسلط آنها بر منابع حياتي و ذخائر كشور بود، بانك ملي و ديگر بانكهائي كه پس از آن آغاز فعاليت نموده‏ اند ، توانستند خدمات مفيد و ارزنده‏اي مانند جمع آوري سپرده‏هاي مردم، حل مشكل نگهداري وجوه نقد و طلا و نقره، نگهداري حساب خزانه دولت،‌اعطاي تسهيلات اعتباري جهت راه‌اندازي كارخانجات و موسسات بزرگ توليدي و زيربنائي ، احداث واحدهاي صنعتي- كشاورزي ، تسهيل در روابط تجاري داخلي و خارجي را ارائه نمايند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي و استقرار حاكميت جمهوري اسلامي،‌تغيير سيستم بانكداري و حذف ربا و ايجاد بانك بر مبناي تعاليم و احكام اسلامي مورد توجه قرار گرفت كه پس از تصويب لايحه قانوني عمليات بانكي بدون ربا در سال 1362 و ابلاغ آن به بانكها، دستورالعملها و آئين نامه هاي اجرايي تهيه و از اول فروردين ماه 1363 اين قانون در بانك ملي ايران مورد اجرا گذاشته شد .

مديريت بحران «تصميم‏گيري در شرايط بحراني»

ممكن است فكر كنيد همين كه با بحران رو به رو شديد و مشكلات عملي و مسائلي كه آن را دربر گرفته است سرو سامان داديد ، براي شما كفايت مي‏كند و همه چيز خاتمه يافته است .اما نه ، نمي‏توانيد به سادگي از عواقب و اثرات آن رها شويد. مديريت بحران از جمله موقعيت‏هايي به شمار مي‏رود كه در آن گاهي اين احساس به انسان دست مي‏دهد كه دنيا با او سر دشمني دارد. توجه كنيد روشي كه براي سرو سامان دادن به يك بحران به كار مي‏بنديد ، نه تنها برعواقب ناشي از بحران مؤثر است بلكه تأثير عظيمي در روحيه گروه ، همكاران شما و همچنين بر موقعيت شما در داخل اين گروه به جا مي‏گذارد. اينكه 5 يا 500 نفر را رهبري كرده‏ايد ، تفاوت چنداني ندارد. ولي اين چند ساعت عملكرد شما زمينه‏اي را به وجود مي‏آورد كه بسيار مشكل بتوان آن را در كوتاه مدت تغيير داد. اگر مسئله را به نحو نادرستي جمع و جور كرده باشيد ، اين بحران موجب لطمه خوردن به حرمت شما و از دست رفتن وفاداري و روحيه گروه و همكاران شما مي‏شود. اما اگر مسئله را به نحو مطلوبي سر و سامان داده باشيد ، موجب افزايش شديد علاقه‏مندي كاركنان و اعضاي گروه و تقويت هويت سازمان و مستحكم شدن موقعيت شما مي‏شود. در ساعت سه بعد از نيمه شب يكي از شب‏هاي اسفند 1364 سروان صداقت ، مسئول اداره گذرنامه فرودگاه مهرآباد مطابق شب‏هاي كشيك در حال انجام وظيفه بود. در همين زمان ، يك خانم بيمار تبعه كشور آلمان در حالي كه بر روي برانكارد قرار داشت و در حالت اغما بسر مي‏برد به همراه سفير كشور آلمان و يك پزشك ايراني وارد قسمت ترانزيت فرودگاه مهرآباد شدند. بيمار در وضعيت خوبي نبود و پزشك معالجش در حالي كه پايه سرم را در دست داشت از او مراقبت مي‏كرد. پس از ورود ، سفير آلمان به سرعت خود را به سروان صداقت رساند و با كمك پزشك ايراني كه مطالب او را ترجمه مي‏كرد به وي گفت : اين خانم يك ماه قبل ، از كوه سقوط كرده و نخاع شوكي وي آسيب ديده است. تا به حال سه بار در يكي از بيمارستان‏هاي تهران مورد عمل جراحي قرار گرفته است و طبق تشخيص پزشكان نياز به يك عمل جراحي دارد كه به علت فقدان وسايل و تجهيزات مورد نياز انجام دادن آن در ايران ميسر نيست. ما ترتيبي داده‏ايم كه بيمار ،‌امشب به محض رسيدن به فرودگاه فرانكفورت به بيمارستان منتقل شده ، تحت عمل جراحي قرار گيرد . به همين جهت از شما مي‏خواهم كه به بيمار و پزشك همراهش اجازه داده شود با پرواز امشب ، تهران را ترك كنند. (گفتني است براساس قوانين و مقررات ، هيج ايراني يا خارجي بدون همراه داشتن گذرنامه معتبر حق خروج از كشور را ندارد ، به علاوه خارجيان ملزم هستند 48 ساعت قبل از پرواز به اداره اقامت اتباع بيگانه مراجعه كرده ، اجازه خروج دريافت دارند.) سروان صداقت كه با مسئله‏اي غيرعادي روبرو شده بود از سفير درخواست كرد گذرنامه و ساير مدارك معتبر بيمار و همچنين مدارك مربوط به پزشك ايراني را كه قرار بود همراه بيمار به كشور آلمان سفر كند ارائه دهد ، اما سفير پاسخ داد كه در شرايط حاضر به هيچ وجه دسترسي به مدارك بيمار ميسر نيست و تهيه گذرنامه معتبر براي خروج پزشك ايراني نيز به علت كمبود وقت و استثنائي بودن مورد ، امكان‏پذير نيست. در آن شب ، تنها پرواز به سوي فرانكفورت متعلق به شركت هواپيمايي KLM بود و تا ساعت 2 بعدازظهر روز بعد هيچ پروازي به فرانكفورت انجام نمي‏شد. سروان در آن شب با بحران و مشكلي غيرمنتظره مواجه شده بود و نمي‏دانست چه كند. از يك طرف جان يك انسان مطرح بود و با يك تصميم اشتباه ممكن بود به مرگش منجر شود و از طرفي با قوانين و مقررات محدودكننده مواجه بود كه با يك تصميم اشتباه بايد تبعات سنگين آن را مي‏پذيرفت. سروان ابتدا به رئيس خود زنگ زد و از او كسب تكليف كرد. رئيس وي از اينكه سروان در آن وقت شب او را از خواب بيدار كرده بود عصباني شد و در پاسخ به وي گفت كه طبق مقررات عمل كند و بلافاصله گوشي را گذاشت. سروان صداقت طبق مقررات موجود در سازمان با مسئول رده بالاتر يعني رئيس گذرنامه مركزي و سپس با رئيس شهرباني وقت و آنگاه با وزارت خارجه تماس گرفت . ولي هيچ موفقيتي به دست نياورد. وقت به سرعت مي‏گذشت و او فشار عصبي شديدي احساس مي‏كرد. حال اگر شما در موقعيت بحراني سروان بوديد چه تصميمي اتخاذ مي‏كرديد؟ و چگونه آن را توجيه مي‏نموديد ؟ بحران چيست ؟ در پزشكي وضعيت بحران به وضعيتي اطلاق مي‏شود كه ارگانيسم دچار بي‏نظمي شده و به خطر افتاده است. بحران را مي‏توان شرائط غيرعادي‏دانست كه در آن مشكلات ناگهاني و پيش‏بيني ناپذير پديد مي‏آيد نظير آتش‏سوزي ، اغتشاش، زلزله، شورش، ورشكستگي، اعتصاب ... و ساير مواردي كه به تصميم‏گيري فوري نياز دارد و درچنين شرايطي ، ضوابط ، هنجارها و قوانين مرسوم ديگر كارساز نيست. امروزه با پيچيده شدن محيط و پويائي سريع آن ، هرلحظه امكان بروز يك بحران براي سازمان وجود دارد. در يك موقعيت بحراني ، فرهنگ سازمان تغيير يافته و به سمت يك فرهنگ خلاق و متغير گرايش پيدا مي‏كند. اين امر خود باعث ايجاد فرصت‏هايي جهت حفظ و تداوم حيات سازمان مي‏شود. به عنوان مثال بحران مالي آسياي جنوب شرقي در چند سال پيش ، شوك بزرگي را براي اقتصاد اين كشورها به همراه داشت ، اما تحقيقات نشان مي‏دهد كه اين بحران‏ها در عين حال فرصت‏هايي را به همراه داشتند كه منجر به شكوفائي اقتصاد آنان شد. بنابراين هنگام مواجه با يك وضعيت نمي‏توان مطمئن بود كه وضعيت مذكور يك محدوديت (تهديد) محسوب مي‏شود يا يك موقعيت (فرصت). براي مثال گاهي فرصت‏هاي از دست رفته ، در مراحل بعدي مسائلي را براي سازمان ايجاد مي‏كنند ، همچنين گاهي هنگام مواجهه با يك محدوديت ، فرصت‏هاي جديدي ايجاد مي‏شود. به همين دليل برخي از مديران بر اين باورند كه در دل هر مسئله، فرصتي نهفته است. با وقوع بحران ، واكنش‏هاي رواني متعددي رخ مي‏دهد كه عبارتند از : ناباوري ، وحشت ، قبول شكست ، قضاوت‏هاي غلط ، اقدامات غيرمنتظره ، كوته‏نظري ، هيجان زياد و مقصر دانستن اين و آن. موارد فوق واكنش‏هايي هستند كه در ابتداي هر بحران از طرف افراد بروز مي‏كند و علاوه بر آن ، هرچند كه ممكن است نوع بحران‏ها متفاوت باشند ولي همه آنها نقاط مشتركي دارند : 1- نياز به تصميم‏گيري بديع دارند. 2- عدم واكنش سريع معمولاً پيامد نامطلوب دارد. 3- راه‏حل‏ها محدود هستند. 4- زمان به نفع تصميم‏گيران نيست. 5- تصميمات غلط ، عواقب وخيم دارند. 6- شدت گرفتن غيرمنتظره رويدادها وضعيت بحراني را تشديد مي‏كند. با توجه به مطالب ذكر شده هر مدير يا مسئول ممكن است با اين سؤال مواجه شود كه : چگونه بايد با بحران برخورد كرد ؟ برخورد با بحران از منظر تصميم‏گيري : واضح است كه واكنش‏ها و نحوه تصميم‏گيري افراد به هنگام بحران به چگونگي برداشت آنها از اوضاع وابسته است. طبيعي است كه هرچه برداشت از وضع پيش آمده جدي‏تر باشد و خطر بيشتري براي منافع خود و سازمان احساس كنند به همان ميزان وضع را بحراني مي‏كنند. به قول «چارلز هرمان» در چنين وضعيتي سه عامل نقش زيادي دارند. براساس اين سه عامل سناريوهاي مختلفي را مي‏توان ترسيم كرد : الف- اينكه وضعي كه پيش آمده منافع خود ،گروه و سازمان را تا چه حد مورد تهديد قرار داده است. ب- زمان لازم براي عكس العمل چقدر است .(فرصت) ج- براي سازمان تا چه حد غيرمنتظره بوده است.(غافلگيري) البته نبايد از نظر دور داشت كه امروزه تصميم سريع مديران سازمان‏ها ، تأثير اساسي در موفقيت يا شكست آن سازمان دارد. وقتي كه مديران با يك وضعيت بحراني روبرو مي‏شوند ، شناخت صحيح مسئله و ارائه راه حل مناسب در زمان معين مي‏تواند فرصت‏هايي را براي سازمان بوجود آورد. روانشناسي برخورد با بحران : تصميم‏گيران بايد : 1- براي محدود كردن عواقب سوء بحران و كنترل وضعيت ،‌تصميمات فوري اتخاذ كنند ، آنگونه كه «ميتنز برگ» مي‏گويد : بحران در اثر وقوع ناگهاني و غيرمنتظره حادثه يا اتفاقي بوجود مي‏آيد كه توجه فوري به آن براي اخذ تصميمي فوري ضروري است. 2- اولين كساني كه قرار است مطالب آنها را بشنوند شناسايي كرده و براي تأثير بر آنها برنامه خاصي داشته باشند. 3- روي حل مسئله تمركز كنند و به هيچ وجه تمركز خود را بر روي مسائل غيرواقعي نگذارند. 4- روي خلاقيت تمركز كنند و آنگاه خواهند ديد كه دنياي آنها پر از امكانات نامحدود است. 5- از حداكثر انرژي خود براي پيدا كردن راه حل استفاده كنند. «انسوف» در اين مورد مي‏گويد : در اثر تغيير و تحولاتي ،‌بقاء و حيات سازمان به مخاطره افتاده است و سازمان براي رهايي از نابودي بايد فوق‏العاده تلاش كند. 6- عصباني نشوند ، فرياد نكشند يا يك نفر را پيدا نكنند كه گناهان را به گردن او بيندازند. 7- بحران را به يك فرصت تبديل كنند. 8- بايد با گروه‏هائي كه اهداف متضاد در حل بحران دارند برخورد كنند. 9- بايد از تفكر نيوتوني استفاده كنند : الف- بايد خود را در معرض موضوع قرار دهند. ب- ذهنشان بايد حساسيت نسبت به موضوع داشته باشد. ج- ذهن خود را نسبت به موضوع بحران غني كنند. سناريوها و حالات مختلف بحران : 1- وضعيت كاملاً بحراني : در اين وضعيت تهديد شديد ، زمان كوتاه و غافلگيري هست مثل زلزله‏هاي مخرب يا بحران كره(1). در اين وضعيت هدف‏هاي عمده به خطر افتاده و تهديدات اساسي و فرصت براي تصميم‏گيري نيز بسيار كم است و حادثه پيش‏آمده كاملاً غيرمنتظره بوده و همه را غافلگير كرده است. در چنين وضعيتي ديگر نمي‏توان از روش‏هاي معمول براي نشان دادن عكس‏العمل استفاده كرد. مديريت در چنين حالتي بيش از هر چيز به تجربه ، مهارت ، سرعت ، هوشمندي، خلاقيت و موقعيت سنجي نياز دارد. از آنجا كه فرصت كافي براي جمع‏آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات نيست بايد هرچه سريعتر با توجه به اطلاعات موجود موضوع ارزيابي و نسبت به آن اقدام شود.2- وضعيت نوظهور : تهديد شديد ، زمان بلند و غافلگيري ، در اين وضعيت تهديد شديد است ، بحران پيش آمده هم كاملاً غيرمنتظره مي‏باشد ولي فرصت كافي براي تصميم‏گيري وجود دارد. مثل بحران تركيه/يونان(2). بديهي است كه تصميم‏گيران بايد از اين فرصت براي جمع‏آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات و يافتن گزينه مناسب از ميان راه‏حل‏هاي گوناگون به بهترين وجه استفاده كنند .

                                                                

نويسنده : حسین کریمی

این کاربر 1 مطلب منتشر شده دارد.

به منظور درج نظر برای این مطلب، با نام کاربری و رمز عبور خود، وارد سایت شوید.