پنج شنبه, 13 ارديبهشت 1403

 



گزارش کاربینی

                                            

           فهرست مطالب

 

 

فصل اول (تبلیغات )

تاریخچه ای مختصر در مورد شرکت

تاريخچه مختصر تبليغات در مراکز خريد

اوراق اداري

کارت ويزيت

پاکت

فولدر

تراکت

پوستر

بروشور و يا کاتالوگ

تابلوهای تبلیغاتی

بيلبورد

استندها

انواع استندها و کالاهاي نمايشي

استندهاي بازار پردازي

استندهاي دائمي

استندهاي پشت ويترين

تابلوهاي فلکسي

ليبل

فصل دوم ( نکاتی در باره طراحی)

درباره فونت

خطوط بين حروف فارسي

مسئله تبديل به منحني (Convert to Curve)

نزديکي حروف به برش

درباره طرحهاي برداري و طرحهاي بيت مپ

مراحل اجراي حرفه اي کار طراحي

تهیه سند برای خروجی

کنترل های طراحی و آماده سازی جهت خروجی

نکات مهم در تهیه سند

کنترل دقت عکس ها

کنترل دقت یا رزولوشن عکسهای مورد استفاده در سند.

کنترل قرار دادن خط تا و برش

رنگ در طراحی

رنگ مشکی

فصل سوم (شناخت کاغذ و مقوا)

انواع کاغذ

کاغذ پوستي

دستمال کاغذي

کاغذهاي مخصوص و متفرقه

مقواهاي بسته بندي

مقواهاي بليچ (سفيد شده )

مقواي کرافت

انواع بسته بندي کاغذي و مقوايي

چسب ها

منگنه ها

تسمه ها

انواع بسته بندي

بسته بندي تجاري و صنعتي

بسته بندي دستي

جعبه هاي مقوايي تا شده

انواع جعبه هاي تاشو

چاپ بر روي جعبه هاي تا شده

جعبه هاي سيني شکل

جعبه هاي لوله اي شکل

لفاف پيچي کاهشي

کاربردهاي جعبه هاي تاشو

جعبه هاي کاغذي

 

                  فصل اول

تاریخچه ای مختصر در مورد شرکت

این شرکت در سال 1385 تاسیس شد و موسس آن نیز آقای علی عمران آزاد بوده و تمامی فعالیتهای این شرکت در زمینه تبلیغات می باشد .

در این شرکت 4 نفر در قسمت طراحی یک نفر در قسمت خدمات و 3 نفر نیز در قسمت امور فنی مشغول به کار هستند .

لازم به ذکر است که این شرکت به غیر از دفتر مرکزی آن دارای شعبه دیگری در قسمت دیگر شهر می باشد .که اطلاعات کافی از آن شعبه ندارم و همچنین دارای یک کارگاه مجزا برای ساخت تابلو های فلکسی نیز می باشد که تابلو های طراحی شده از چاپ تحویل آن قسمت می شود .

مدیریت این شرکت دارای لیسانس گرافیک است و تمامی کارها باید با ایشان هماهنگ و مورد تایید ایشان قرار بگیرد .

تاريخچه مختصر تبليغات در مراکز خريد :

شايد يکي از قديمي ترين اشکال ارتباط ، تبليغات در مراکز خريد باشد . در روم باستان بازرگانان نمادي از تجارت شان را براي جذب مشتري به نمايش مي گذاشتند .

باستان شناسي که پامپي و هر که لانوم را کاويده اند بقايي از نشانه هاي فلزي تجاري را که توسط آهنگران ساخته شده بودند را يافته اند . آثاري نيز باقي مانده از نشانه هاي رنگ شده با دست نيز در ورودي مغازه ها يافت شده است .در طي قرون وسطي بازرگانان به وسيله مدلهايي از کليدها ، ابزارها ، شمشيرها ، ظروف آشپزخانه ، سفالها و ديگر محصولاتشان به تبليغ کالاي خود مي پرداختند .از آنجا که بيشتر مشتريان بي سواد بودند لازم بود که از نشانه هاي استفاده شود که به وضوح قابل فهم باشند .

در طول رنسانس نشانه هاي مصور در سراسر اروپا پايدار گشت . اينها اولين موارد همکاری بين هنرمندان و بازرگانان را تشکيل مي دادند . برخي از اين علائم و نشانه ها هنوز هم به کار مي روند . نشاني که هنوز هم براي مغازه کارگشايي استفاده مي شود از سه توپ طلايي تشکيل مي شد که در اصل اين مغازه ها بانکدار و وام دهنده بودند .

ميله راه راه ، نمايانگر مغازه آرايش گران و جراحان بود ، اي« نشانه هاي مشهود صدها سال است که باقي مانده اند .

در اوايل قرن 19 بازرگانان از نقاشان علايم ، براي افزايش فروش ياري جستند . و در نخستين روزها صاحبان بعضي از فروشگاهها و تاجران اقلام عمومي منبع دائمي علائم بودند که اغلب بر پايه حروف تايپي تزييني بنا شده بود . تقريباً در همان زمان ، نام هاي تجاري (مارک) بر روي شبکه ها ، صندوق ها ، قوطي ها ، شيشه ها ، و تقويم نامه ها نمايان شدند .

توليد کنندگان شروع به تهيه لوازم فروشگاهها با مارک خودشان شدند و نمايش اين اقلام بسيار شهرت آور مي نمود

ويترين هاي شيشه اي در سال 1840 به وجود آمد ، مشتريان فرصت تماشا و تحصين کالاهايي را داشتند که بسيار هوشيارانه و زيرکانه و اغلب به مقدار فراوان در ويترين مغازه ها چيده شده بودند .

در مناطق روستايي نشانها و علايم فلزي يا رنگ شده در انباري ها و آهنگري ها براي تبليغ محصولات يا خدمات به کار مي رفت . ويترين هاي 3 بعدي تا اوايل قرن بيستم به وجود نيامده بودند . در ابتدا ويترين مغازه ها ظاهري بسيار شلوغ داشتند زيرا که بازرگانان مقادير زيادي از کالاهاي خود را به نمايش مي گذاشتند تا تنوع زياد اجناس موجود در مغازه را نشان دهند . سپس در حدود سال 1910 ويترين هاي سه بعدي دايکات پديدار گشت و تا سال 1922 تابلوهالي نئوني بسيار فراگير شده بود .

همانقدر که تکنيک هاي فروش ، خرده فروشي و بازرگاني پيچيده شده بود به همان ميزان نيز تکنيکهاي عرضه کالا در مراکز فروش پيچيده شده بودند .ويترين هاي عرضه کالا در مراکز خريد امروزي يکي از مهمترين کمک به خرده فروشان مي باشد و براي طراحان بسته ها لازم مي باشد.

گزارش کار توضیح و بررسی و نتیجه گیری از مدت زمانی است که هر دانشجو در پایان تحصیل خود به عنوان تجربه عملی آنچه در طول تحصیلی آموخته است می باشد .

و اینکه آموخته های خود را به صورت واقعی و حقیقی در بازار کار بتوان عرضه کند . و آنچه می خوانید گزارشی است از آنچه در دوران کارآموزی انجام شده است .

شرکتی که اینجانب در آنجا مشغول به گذراندن واحد کار آموزی بودم شرکت تبلیغاتی در حد متوسط بود که تجربیات زیادی در آنجا کسب کردم .

با وجود اینکه مدت دو روز در هفته در آنجا مشغول بودم ولی به اندازه کافی کارهای تبلیغاتی برای انجام دادن بود. عمده کارهایی که در این شرکت انجام می شد کلیه امور تبلیغات در تمام زمینه ها بود . از جمله طراحی پوستر بروشور کارت ویزیت کاتالوگ و .....حتی این شرکت مبادرت به ساخت تابلو های تبلیغاتی بزرگ بیلبورد ، فلکسی و بنر نیز می کرد .

در این شرکت غیر از اینجانب 4 نفر دیگر در قسمت طراحی و چند نفر دیگر نیز در امور فنی و خدمات مشغول به کار بودند که از تجربه آنها نيز استفاده کامل را کردم .

به دليل اينکه کار تبليغات رابطه مستقيم با چاپ دارد و عمده کارهاي تبليغي در پايان در چاپخانه انجام مي شود فرصتي بود تا براي تحويل کارهاي چاپي و همچنين نظارت بر چاپ به چاپخانه بروم و تا حدودي با دستگاههاي چاپي آشنايي بيشتري پيدا کنم . و جالبترين دستگاهي که در اين مدت با آن برخورد کردم دستگاه چاپي بود که براي چاپ روکش تابلوهاي فلکسي انجام مي شد ويژگي هاي اين دستگاه اينگونه بود که داراي طولي حدود چهار يا پنج متر بود که داراي مخزنهاي رنگ که داراي 88-16 رنگ بود که هر چه تعداد مخزنها بيشتر مي شد کيفيت چاپ بالاتر مي رفت و البته قيمت آن نيز بيشتر مي شد .

جنس پارچه اي که در آن چاپ صورت مي گرفت از جنس برزنت کنف و کتان بود که داراي مقاومت زيادي بود . که قابل شستشو نيز بود و بيشترين کاري که انجام مي شود ساخت تابلوهاي فلکسي بود .

طراحاني که در آنجا مشغول کار بودند بايد به نرم افزارهاي کورل . فتوشاپ و فریهند مسلط باشند.

از مشکلاتي که در آنجا با آن مواجه مي شديم تفاوت سلايق بود که ما را مجبور مي کرد به سليقه ي مشتري و به قولي کار بازاري بکنيم .

از مشکلات ديگر اين بود که کار چاپي با آنچه که ما در مانيتور طراحي کرده بوديم تفاوت داشت مانند تفاوت رنگ و قطع و يا غيره که کار پاياني و خروجي گرفته شده .

که بعدها به مرور زمان با کسب تجربه هاي بيشتر اين نواقص نيز جبران شد.

در مورد برنامه روزانه و کارهايي که در طول روز انجام مي شد در برگه اي که مربوط به گزارش کار است عنوان کرده ام که به صورت کلي نيز عمده کارهايي نيز انجام شده را ذکر مي کنم .

از جمله کارهايي که در اين مدت انجام دادم تعداد زيادي کارت ويزيت ، تراکت ، تعدادي بروشور ، سربرگ فاکتور پاکت و پوستر و البته طراحي فلکسي و غيره ..بود که البته به اتفاق همکاراني که در آنجا با آنها مشغول بوديم انجام مي شد .

اوراق اداري

از جمله اوراقيست که ادارات يا شرکت ها يا مؤسسات مورد استفاده قرار مي گيرند از جمله سربرگ که که در قطعه هاي A4 و A5 تهيه مي شود و براي ياداشت و يا نامه هاي اداري نوشته شده روي آن مورد استفاده قرار مي گيرد که در جنسيت هاي مختلف است . و بر روي کاغذهاي مختلف با اوزان متعدد به کار مي رود .

کارت ويزيت

همانطور که از اسم آن نيز مشخص است کارتي از جنسيتهاي مختلف که براي معرفي شخص ، شرکت و... است که بنا به جنسيت آن داراي قطعات متعدد است که از طريق جنسيت آنها ارزش آنها نيز متغير است که به صورت يک رو و دو رو چاپ مي شود

جنسيت کارها نيز به عبارت زير است :

مقداري با روکش یو وي UV سلفون مات و براق- مقواي کتان پلاستيک لمينت شده و... با بافتهاي مختلف .

پاکت

پاکتي است که سربرگ و نامه هاي مؤسسات و شرکتها در آن قرار گرفته و ارسال مي شود که از جمله سخت ترين اجزاء اوراق اداري است که طراحي مي شود . به دليل اينکه بعد از طراحي بايد به شکلهاي مختلف دايکات بريده و يا تا شود . که کوچکترين اشتباه باعث مي شود کوچک بزرگ و مشکلاتي پيش آورد که سربرگ داخل آن جا نشود يا بزرگ شود و البته جنس کاغذ آنها زخيم تر است .

فولدر

که شکل آنها مانند پرونده هايي معمولي است که اوراق مربوطه داخل آن قرار مي گيرد و نگهداري مي شود و داراي قطعهاي کوچک و بزرگ است که تنوع ان به نوع طراحي و خلاقيت فردي بستگي دارد که انواع انها را از يکديگر متمايز مي کند .

و به کارهاي ياداشت کوچک و بزرگ که امروزه باب شده و از کاغذهاي مورد استفاده تهيه مي شود که براي ياداشت استفاده مي شود .

نکته ای که لازم به ذکر است اين است که اوراق اداري تهيه شده باید به گونه اي طراحي شود که از لحاظ طراحي ويا استفاده از رنگ و فرم تا حدودي در يک خانواده قرار گيرد و مشخصات و خصوصيت هاي آن شرکت و يا مؤسسه به طور کامل در آن مشهود باشد و به طور واضح شناخته شود .

تراکت

يکي از ارزان ترين و مؤثرترين ابزارهای تبليغاتي است که بر روي کاغذهاي اغلب ارزان قيمت چاپ مي شود .

و داراي توضيحاتي است که مؤسسات شرکتها و يا مغازه ها در مورد محصولات و خدماتي که ارائه مي دهند .

به صورت تک رنگ و چند رنگ تهيه مي شود و در قطعه هاي A5 و A4 و يا يک لت و يا چند لت .

پوستر

البته در مدتي که در محل کار آموزي مشغول بودم تعداد کمي سفارش پوستر داده شد ولي از ابزارهاي تبليغاتي قوي است با پيشينه تاريخي که در قطع بزرگ و در قسمتهاي پر جمعيت شهر نصب مي شود . و جنبه ي اطلاع رساني دارد که در چاپخانه بر روي دستگاه چاپ مي شود که مانند مواد ديگر که از ان فيلم با ايجاد 70*50 و 50*35 و يا بزرگتر تهيه شده و تعداد زيادي چاپ مي شود . که در آن از عکس نيز امروزه در حد فراوان استفاده مي شود و کاربرد زيادي دارد .

بروشور و يا کاتالوگ

در بروشور و کاتالوگ برخلاف پوستر از توضيحات و نوشته هاي بيشتري استفاده مي شود و اطلاع بيشتري در رابطه با محصول و خدمات ارائه شده به مخاطبين مي دهد و قطع آن نيز کوچکتر و در تعدادهاي بيشتر و لت هاي گوناگون به کار مي رود که مخاطب وقت بيشتري براي مطالعه آن صرف مي کند .

تابلوهای تبلیغاتی

بيلبورد

به تابلوهاي بزرگي گفته مي شود که در سطح شهر و بر روي پايه قرار مي گيرد و بنا به موقعيتي که در انجا قرار مي گيرد قطع ان نيز تغيير مي کند و اغلب بر روي پارچه هايي به نام بنر چاپ شده و چسبانده مي شود که براي عموم از فاصله هاي دور قابل رويت است و با دستگاههاي چاپ فلکسي که قبلاً توضيح داده شده چاپ مي شود .

استندها

تابلوهاي تبليغاتي است که به صورت عمودي و ايستاده بر روي پايه قرار مي گيرد و بر روي زمين قرار داده شده و از بيلبورد کوچکتر است و گاهي اوقات در محوطه داخلي شرکت و مؤسسه و ... نصب مي شود .

اين استندها و کالاهاي نمايشي محل خريد و انواع مختلفشان کمک موثري در فروش براي خرده فروشان بوده است .

انواع استندها و کالاهاي نمايشي

مراکز خريد انواع گوناگون از اين استندها وجود دارد که براي منظور خاصي به کار مي روند . طبقه بندي اصلي آن به شرح زيل است :

- استندهاي بازار پردازي و روي پيشخوان استندهاي دائمي استندهاي پشت ويترين پوسترها وسايط نقليه تجاري .

هر طبقه بندي شامل چندين گونه است که به منظور و مکان و هدف کارپردازي بستگي دارد .

استندهاي بازار پردازي

مغازه هاي خرده فروشي مکانهاي شلوغي هستند . در صد تکثيري از فروش در سلف سرويس ها انجام مي شود جايي که مشتريان کالاها را خود انتخاب مي کنند . جايي که خريد از روي هوس را امکان پذير مي سازد . استندهاي بازار پردازي که گاهي استندهاي تبليغاتي نيز ناميده مي شوند از انواع استندهايي هستند که براي ترغيب خريد از روي هوس به کار مي روند .

اين استندها به طور استراتژيک درون مغازه نزديک پيشخوان بازرسي قرار داده مي شوند تا مشتري هنگام انتظار در صف فرصت کافي براي نگاه کردن به تبليغات را داشته باشد .

از نظر ساخت استندها به گونه اي طراحي شده اند که به آساني سوار شوند .

عموماً استندهاي کوچک در مغازه هايي که لوازم آرايشي و بهداشتي و زيبايي و ديگر اقلام کوچک را مي فروشند به چشم مي خورد . که اغلب با يک موتور باطري دار حرکت مي کنند .

نوع ديگر استند تبليغاتي بزرگ مي باشند ، کالا را مستقيماً از جعبه هاي محل کالا به درون آن خالي مي کنند که اين کار باعث تشويق مشتري به خريد مي شود .

اين نوع سطل هاي تبليغاتي در سوپر مارکتها براي اقلام حراج شده بکار مي روند .

از انواع ديگر استندهاي تبليغاتي هم در داخل و هم در خارج فروشگاهها مانند پمپ بنزين ها استفاده مي شود . که شامل پرچم ها ، موبيل ها ، پلاکارها ، سپينرها و ديگر وسائل که به تنهايي و با قدرت برق حرکت مي کنند .

وسيله ديگري که در مراکز خريد براي فعال کردن حراج ها به کار مي رود استندهاي ايستاده ، هستند . بعلاوه شماري از استندهاي تبليغاتي داراي وسائل گرافيکي مانند قفسه ، نشانه و ليبل هم هستند که براي جلب مشتري طراحي شده اند .

استندهاي دائمي

بعضي اوغات استندهاي تبليغاتي موقت براي مغازه ها يا محصولات مناسب نمي باشند . در اين مواقع از استندهاي دائمي استفاده مي شوند .

استندهاي دائمي از مواد مقاوم مانند چوب ، پلاستيک و سيم ساخته مي شوند و معمولاً پر زرق و برق و گران قيمت هستند و اغلب براي لوازم آرايش استفاده مي شوند و کار بردشان در فروش ، نمايش و کمک به مشتريان براي خريد محصولات نمونه (اشانتيون) است . (مانند : تسترهاي عطرها و جدول هاي رنگ).

استندهاي پشت ويترين

ارزشمند ترين استندهاي مراکز خريد احتمالاً استندهاي پشت ويترين مي باشند زيرا که مشتريان را از بيرون به سوي مغازه ها جذب مي کند . استندهاي مخصوص ويترين از پوسترهاي ساده تا استندهاي پيچيده که در ويترين آژانس در هوايي کافه رستورانها ديده مي شود را شامل شوند .

تابلوهاي فلکسي

مانند تابلوهاي بيلبورد است ولي اغلب بر روي سردر مؤسسات و شرکتها و يا مکانهاي صنفي براي معرفي اين مکانها مورد استفاده قرار مي گيرد و امروزه به صورت رايج و فراوان ديده مي شود .

و از جمله تجربياتي که کسب کردم طريقه ساخت تابلو و چگونگي قرار گرفتن آن بر روي قاب تابلو را تا حدودي آشنا شدم و با قرار گرفتن تعداد زيادي لامپهاي مهتابي که در پشت تابلو قرار مي گيرد باعث مي شود که در هنگام شب نيز درسطح شهر به خوبي قابل رويت باشد .

بنر

در ظاهر تفاوتي با فلکسي ندارد و تنها تفاوت ان با فلکسي اين است که فلکسي نور را از خود عبور داده و روشن ديده مي شود ولي بنر نور را عبور نداده و بيشتر اوقات با پرژکتور از جلو به آن نور مي دهند تا در هنگام شب به خوبي ديده شود .

طريقه ي طراحي فلکسي و بنر مانند پوستر از نوشته هاي زيادي استفاده نمي شود و نام مؤسسه و نام کالا و يا خدمات ارائه شده بزرگتر از ديگر عناصر همراه و تصوير و حداقل تلفن و جزئيات ديگر در کنار يکديگر قرار مي گيرند

و البته بايد از رنگهايي استفاده کرد که جلب توجه کنند و از فاصله ي دور به راحتي ديده شود .

ليبل

از مواردي است که روي کاغذي که پشت آن حالت چسبندگي دارد چاپ مي شود و بر روي سطوح مختلف و گاهي اوقات بر بروي اجناس براي معرفي و اطلاع رساني چسبانده مي شود .

مواردي که در قسمتهاي قبلي نام برده و توضيحاتي دادم از جمله عنوان هايي بود که در مدت که در دوره کارآموزی تجربه طراحي آنها را پيدا کردم و لازم دانستم در حد چند سطري براي شما مواردي را عنوان کنم .

اما از جمله چيزهايي که در اين مدت کارآموزي متوجه خواهيد شد در تفاوت قيمت هايي است که با آنها مواجه مي شويد . به طور مثال تعرفه هايي که اتحاديه انجمن طراحان گرافيک تعيين کرده در بازار کار به خاطر جلب مشتري مي باشد شکسته شده و کاهش پيدا مي کند .

نکته بسيار مهمي که در طول کار آموزي مي توان آموخت طريقه روش جلب مشتري و صحبت کردن با آنها طوري که بتوان مشتري را متقاعد کرد تا آنگونه که شما مي خواهيد عمل کند و اين مشکل نکته اي است که اکثر دانش جويان با آن مواجه هستند . در واقع تا وقتي که بازار يابي صحيح وجود نداشته باشد بنابراين بازار کاري وجود نخواهد داشت .

و اين خود يک کلاس درس است که غير از اين واحد در جاي ديگري نمي توان کسب تجربه کرد چرا که بايد با کساني که ساليان طولاني است که در اين صنف مشغول هستند رابطه داشت تا از شگردهاي آنها استفاده کرد تا به موفقيت دست يافت و خوشبختانه مسئول کار آموزي و يا مدیريت شرکتی که اينجانب در آنجا مشغول بودم از اين حيث بسيار با تجربه و ماهر بودکه من توانستم نکاتي از ايشان بياموزم .

ماشينهاي چاپ GTO کوچک و بزرگ که اندازه ي زنيک آنها 45*37*51*40 و اندازه لبه ي آن حداقل 5/2 و حداکثر 4 سانتي متر مي بود و حداکثر کاغذ قابل چاپ 46*32 سانتي متر است .

ماشين چاپ 5/1ورقي که اندازهي زنيک آن 61*55 که اندازه ي لبه ي آن 5 يا 6 سانتي متر حداکثر کاغذ قابل چاپ 60*45 سانتي متر نيز مي بود .

البته دستگاههاي دو ورقي 3 ورقي بالاتر نيز وجود دارد ولي عمده کارهاي ما با اين نوع دستگاهها بود .

از نکات ديگري که به ارائه سندرهايي مطلوبتر بسيار کمک کرد استفاده از کتابچه رنگي بود که رنگهاي مورد استفاده را با درصدهاي مختلف رنگي در اختيارم قرار داده شده بود تا رنگها را همانگونه که در کار نهايي نمايان خواهد شد ببينم .

نکته ديگر آگاهي از انواع زنيک که آلومينيومي ، مسي با روکش کروم و پليت بود که ما اغلب به دليل تيراژ کمتر کارهايمان از زنيک آلومينيومي استفاده مي کرديم .

اين مدت کارآموزي اين امکان را به من داد که بتوانم با چند نوع چاپ ديگر غير از افست (مسطح) آشنا شوم و از جمله آنها :

چاپ فلکسي : که يک نوع چاپ برجسته است که در آن کليشه ژلاتيني تهيه مي شود و به روي سلفون . نايلون . کاغذ و ... چاپ مي شود .

سيکل اسکرين : در کارگاه چاپ که روي کاغذ ، مقوا و پارچه طرح مورد نظر نقش مي بندد و همچنين چاپ با دستگاه ريسو که اغلب به صورت تک رنگ و براي چاپ تراکت ها استفاده مي شد.

                 فصل دوم

( نکاتی در باره طراحی)

طراح و گرافيست خوب کسي است که بتواند علاوه بر طراحي خوب و خلاقانه طرح مورد نظر را با موفقيت به چاپ برساند و در مراحل چاپ به طور مستقيم نظارت داشته باشد تا خروجي ها مورد قبول و با کيفيت باشد براي همين منظور لازم مي دانم گزارشي نيز در اين مورد عرض نمايم که جنبه آموزشي نيز دارد و از تجربياتي که در اين موارد و در مدت کارآموزي کسب شد متذکر شوم .

درباره فونت :

هنگام ارسال يک سند ، جهت خروجي فيلم يا پليت توجه داشته باشيد که آي فونت هاي خود را تبديل به منحني کنيد . يا اينکه به همراه ارسال سند ، فونت ها را براي خروجي فيلم ارسال نماييد

چنانچه فيلم ارسالي با ليتوگرافط تصوير (حتما با فرمت Tiff) مي باشد يا اينکه کار نهايي را تبديل به تصوير کرده ايد دقت کنيد که فونت يا خطوط ظريف در کار نباشد . تبديل فايل برداري به تصوير به فونت هاي ريز رد حدود اندازه 6 صدمه وارد مي کند و فونت در کار نهايي کنگره دار ديده مي شود و يا اسطلاحاً رنجه دار خواهد شد.

انتخاب رنگ حروف                            نکاتي درباره رنگ خط دور حروف

در برنامه هاي گرافيکي همواره مي توانيد يک خط دور به نوشته هاي خود بدهيد . بايستي در ضخامت و رنگ خط دور دقت کنيد .

ضخامت 1/0 ميليمتر در چاپ ديده خواهد شد و ضخامت بيشتر از 1 ميليمتر فونت کوچک را از زيبايي مي اندازد . چنانچه به نوشته خود خط دور داده ايد، رنگ خط دور را با يکي از رنگهاي CMYK و ترجيحاً K(مشکي) رنگ کنيد ، البته رنگ کردن خط دور با رنگ دو يا چند رنگ بسته به اندازه ي حروف ، مي تواند خطر تار شدن در چاپ را به همراه داشته باشد . اگر اندازه حروف مورد استفاده پوينت 6 يا کوچکتر است هيچگاه از خط دور چند رنگ استفاده نکنيد زيرا جابجايي در چاپ رنگها به نوشته شما لطمه وارد کرده و باعث تار شدن و ناخوانايي آن مي گردد.

خطوط بين حروف فارسي :

بين حروف در يک کلمه فارسي ، خطوط وجود دارد که ممکن است با رنگ کردن خط دور نمايان شود . براي از بين بردن خطوط بين حروف فارسي در برنامه Corel Draw بايستي نوشته هاي فارسي را Weld کنيد . بدين ترتيب نوشته از حالت فونت خارج شده و خطوط بين کلمات نيز از بين مي رود .

درباره طرحهاي برداري و طرحهاي بيت مپ

اصولاً دو دسته نرم افزارهاي گرافيکي وجود دارد . نرم افزارهاي برداري و نرم افزارهاي بيت مپ . از جمله نرم افزارهاي برداري مي توان به معروفترين آنها يعني CorelDraw و Freehand اشاره کرد و از جمله نرم افزارهاي بيت مپ از PhotoShop يا Corel photoPaint نام برد .

در نرم افزارهاي برداري خط و اشکال بر اساس روابط و فرمولهاي رياضي رسم مي شوند بدين معني که زمان رسم يک دايره ، اين دايره کامل بوده و بدون کنگره و رنجه است اما در نرم افزارهاي بيت مپ رسم اشکال براساس نقاط تاريک و روشن مي باشد . به زبان ديگر هنگامي که يک دايره را در Photoshop که يک نرم افزار بيت مپ است رسم مي کنيد و با ابزار بزرگ نمايي آن را بزرگ مي نماييد ، آنچه مشاهده مي شود نقاط تاريک و روشني است که کنگره دار ديده مي شود . اما در نرم افزارهاي برداري با بزرگ کردن دايره چنين چيزي مشاهده نمي شود و يک خط کاملاً قوس دار و بدون کنگره ديده مي شود ، به همين دليل بهتر است که خروجي هاي کار طراحي شده شما از نرم افزارهاي برداري باشد به خصوص اگر که حروف و نوشته هاي ريز در آن وجود دارد .

در غير اين صورت اگر چه ممکن است بعد از چاپ از نظر فردي غير متخصص ، اشکالي وجود نداشته باشد ، اما چنانچه خروجي همان کار در دو حالت متفاوت با نرم افزارهاي بيت مپ و نرم افزارهاي برداري گرفته شود ، بعد از چاپ اختلاف را مي توانيد در حروف و نوشته هاي زير به راحتي مشاهده کنيد . البته اين در حالتي است که نکات فني ديگر رعايت شده باشد که در قسمتهاي مختلف کتاب به آن اشاره شده است .

مراحل اجراي حرفه اي کار طراحي

اجراي حرفه اي هر کار طراحي از قبيل کاتالوگ ، بروشور ، پوستر و ... جدا از بحث خلاقيت و ايده ، شامل مراحل متعددي است که در ادامه و هر بخش به توضيع آن پرداخته شده است . اما در اينجا ، مرور کلي بر اين مراحل مي کنيم . اولين مرحله انجام هر پروژه طراحي تا چاپ ، در بخش فني آن استفاده از اورژينال مناسب است . بدين معني که اگر قرار است عکسي از محصول گرفته شود . بهتر است که اين عکس به شکل حرفه اي تهيه گردد و ترجيحا اسلايد باشد . تهيه اسلايد حرفه اي براي اين منظور يک سرمايه گذاري بجا و لازم است . با داشتن تصويري مناسب که قابليت بزرگ شدن در ابعاد مختلف را دارد ، مي توان کار را براي پوستر ، بروشور و يا هر درخواست ديگري ، با ابعاد بزرگ انجام داد . بعلاوه فکر آينده را نيز بايد کرد. اينکه بعد از اتمام طراحي يک کاتالوگ آيا لازم است که پوستري در ابعاد 70*50 يا 70*100 نيز تهيه شود يا نه . اگر حرکت اوليه ، يعني تهيه منبع مناسب (اسلايد حرفه اي) با دقت و به جا صورت گرفته باشد . ادامه کار در ابعاد بزرگتر نيز امکان پذير بوده و لزومي به عکس برداري مجدد نيست . در موارد ديگر ، چنانچه اسکن تصاوير مد نظر باشد ، بهتر است در صورت امکان اسکن حرفه اي با دقت بالاصورت گيرد .

استفاده از نرم افزار مناسب ، همانطور که قبلاً توضيح داده شد ، در مرحله بعدي کار قرار دارد . يعني کار روي تصاوير در نرم افزارهاي برداري مانند CorelDraw يا FreeHand .

بعد از آن نوبت بستن سند ،با آگاهي از ابعاد و اندازه هاي کاغذ و ماشين حساب و مشخص کردن محلهاي برش و تا مي رسد .

و سپس مرحله ليتوگرافي و تهيه فيلم و زينک است ، که اين مرحله نيز کنترل هاي مضاعفي را مي طلبد . و در آخر ، چاپ و مراحل بعدي آن که بايستي در همه موارد کنترل و نظارت بر آنها صورت گيرد .

تهیه سند برای خروجی

کنترل های طراحی و آماده سازی جهت خروجی

معمولاً وقتی سفارشی از کار فرما گرفته ، و شروع به طراحی می کنیم، بعد از اتودهای مختلف ، به طرح مورد نظر می رسیم .آن را بر روی کاغذ چاپ کرده و یا به صورت فایل به کار فرما نشان می دهیم . احتمالاً کار فرما اصلاحاتی را چه در طرح و چه در نوشته خاطر نشان می کند. اعمال کردن این اصلاحات از طرف شما آغاز می شود تا به طرح نهایی برسید . اکنون کار طراحی شده را به کار فرما نشان می دهید. نسخه چاپی طرح نهایی را به تأیید کتبی کار فرما رسانده و در پرونده خود بایگانی نمایید.گاهی پیش می آید که طرح مورد قبول کارفرما بعد از چاپ مورد تأیید قرار نمی گیرد و چنین بیان میشود که نوشته و یا ... از قلم افتاده است. در این مرحله پس از هزینه های زیاد کار به چاپ رسیده و کسی هم زیر بار نمی رود . بنابر این برای جلوگیری از چنین پیشامدهایی، تایید کتبی کار فرما ضروری است.

بعد از تایید طرح ، سند تایید شده را جلوی روی خود قرار داده و از کار نهایی نسخه ای به نام final تهیه نمایید و در دایرکتوری جداگانه ای قرار دهید بهتر است تاریخ و نام سند خود را به کلمه final اضافه کنید مثلاً     12-3-81final poster  تا امکان اشتباه درارسال فایل از بین برود. اکنون از فایل نهایی خود ، یک چاپ با کیفیت بالا تهیه کنید و در تمام مراحل لیتو گرافی و چاپ ، همراه خود داشته باشید.

این کار در کنترلهای متعدد در مراحل مختلف چاپ به کار می آید.

نکات مهم در تهیه سند

هنگام تهیه سند برای خروجی فیلم ، زینک و چاپ همواره بایستی مختلفی را رعایت کرد تا کار نهایی مطلوب تر و خطاها کمتر گردد. ابتدا نکات عمومی را خاطر نشان کرده و سپس به رعایت نکاتی که در چاپ موارد خاص پیش می آید اشاره خواهیم کرد .

1-    استفاده از رجیستر

2-    استفاده از نمادهای رنگی

3-    کنترل دقت عکسها

4-    مشخص کرد خط برش وتا

5-    قرار دادن کارهایی با رنگ خوری یکسان در زیر هم

6-     کنترل عکس ها از نظر CMYK بودن

7-    کنترل وجود عکس ها در یک پوشه

8-    کنترل رنگ ها از نظر CMYK بودن و درصد آنها

1-    استفاده از ریجستر

ریجستر علامتی، معمولاً به شکل بعلاوه یا ضربدر است که درون یک دایره یا چهارضعلی قرار می گیرد. اما اصولاً هر خط نازکی که چهار رنگ باشد را می توان به عنوان ریجستر، جهت کنترل روی هم خوردگی رنگها استفاده کرد. ریجستر در هنگام چاپ به ماشینچی چاپ کمک می کند تا روی هم خوردگی رنگها را با دقت و با استفاده از لوپ کنترل کند. چاپچی ماهر قادر است بدون استفاده از ریجستر و از روی تصاویر چاپ شده نیز این مسئله را کنترل نماید. اما وجود ریجستر کار را سریعتر و دقیقتر خواهد کرد.

زیاد بودن ضخامت ریجستر دقت در کنترل را کم می کند، همچنین نازکی بیش از حد نیز طوری که در چاپ کمرنگ باشد باعث سختی کنترل می شود.

پیشنهاد می شود که ضخامت ریجسترها را در حدود 1/0 میلی متر بگیرید تا هم نازک بوده و هم دیده شود.

ریجسترها بایستی دارای چهار رنگ (در کار چهاررنگ) با درصد 100 از هر رنگ بوده C=100, M=100, Y=100, K=100 و در کنارها و چهارطرف کار روی سند قرار گیرند. هرچه کار بزرگتر باشد بایستی از ریجسترهای بیشتری استفاده کرد تا هنگام چاپ تمامی گوشه ها و روی هم خوردگی رنگها را بتوان کنترل کرد.

کنترل دقت عکس ها

کنترل دقت یا رزولوشن عکسهای مورد استفاده در سند.

در نرم افزار فری هند که تصاویر به طور جدا از سند اصلی قرار دارند می توان تصاویر الصاقی را در نرم افزار فتوشاپ کنترل کرد و از درستی آن ها اطمینان حاصل نمود. در نرم افزار COREL نیز می توان خصوصیت تک تک عکس ها را کنترل کرد. این کار را می توان با راست کلیک کردن روی هر عکس و انتخاب Properties انجام داد. چنانچه رزولوشن مشکل داشت، در نرم افزار فتوشاپ تصویر مناسب را آماده و به جای تصویر مورد نظر قرار دهید.

کنترل قرار دادن خط تا و برش

در بسیاری از کارهای چاپی چون کارت ویزیت، سربرگ، جلد کتاب، صفحات داخلی کتاب و ... لازم است که در تهیه سند محل تا و برش را مشخص کنیم. بدین ترتیب خطوط نازکی در حد 1/0 میلی متر در محل های مورد نظر که برش و تا را نمایش می دهند، قرار می دهیم. دقت نمایید که خطوط برش و تا نبایستی در خود کار قرار گیرند بلکه با فاصله ای در بیرون آن جاداده شوند تا در اثر جابجایی در برش، علائم خطوط برش و تا در کار بعد از برش دیده نشوند.

کنترل عکس ها از نظر CMYK بودن

هنگامی که فایل نهایی کار خود را آماده می کنید، وضعیت عکس های آن را کنترل نمایید گاهی در اثر فراموشی، عکسها را بعد از اسکن کردن به داخل نرم افزار برداری چون Corel و Freehand وارد می کنید. که در این حالت عکس ها به شکل RGB منتقل شده اند بنابراین لازم است که عکس های سند نهایی خود را بررسی کرده و چنانچه عکس RGB است آن را در Photoshop تبدیل به CMYK کرده و دوباره به نرم افزار برداری خود منتقل نمایید

رنگ در طراحی

رنگ مشکی

گاهی طراح می خواهد سطح بزرگی از کار خود را مشکی کند. این کار را با انتخاب رنگ مشکی از پالت رنگ انجام می دهد. اما کار چاپ شده به آن اندازه مشکی نیست که او می خواهد، به عبارت دیگر بور دیده می شود و نهایتاً اینکه هزینه های بسیار مصرف شده و کار نهایی آن نیست که بایستی باشد. برای این منظور بهتر است با آگاهی تمام سطح مورد نظر را ترکیبی از چهاررنگ CMYK در نظر بگیرید.

رنگهای دیگر

وقتی که در طرح خود از رنگ استفاده می کنید به درصدهای CMYK آن دقت کنید. ترامهای کمتر از 8% در بسیاری از موارد تغییر چندانی در رنگ نهایی شما ایجاد نخواهد کرد. اما ممکن است به طرح شما آسیب وارد کند. گاهی می توانید با حذف دو رنگ CMYK درصد رنگ دیگر را اضافه کنید و همان رنگ نهایی را به دست آورید مثلاً در طرح خود از رنگی استفاده کرده اید که درصدهای آن به این قرار C=5 M=60 Y=5 K=20 است. در این حالت شاید بهتر باشد سایان را صفر بگیرید و کمی به ترام مشکی بیافزایید، مثلاً C=. M=60 Y=5 K=22 در این حالت کار شما دقت بیشتری خواهد داشت توجه به این مسئله در رنگ آمیزی فوت بسیار حائز اهمیت است.

نکته- هیچگاه فونتهای کوچکتر از 8 را چند رنگ نیاورید یعنی رنگ فوت خود را مثلاً قرمزی انتخاب نکنید که 4 رنگ CMYK را با درصدهای مختلف دارد. هنگامی که رنگی با درصدهای مختلف برای فونت های ریز انتخاب می کنید، کافی است در زمان چاپ ریجسترها کمی جابجا شود( که البته با چشم قابل تشخیص نیست) کارنهایی با نوشته هایی تیره وتار به دست می آید.

نوشته های ریز خود را که با فونت هایی در حدود 8 به پایین نوشته اید با یکی از رنگ های CMYK رنگ کنید. معمولاً این رنگ مشکی است. در این حالت وقتی که رنگ مشکی Overprint هم شده باشد دیگر مشکلی از نظر وضوع نوشته ها نخواهید داشت.

ترامهای پایین در رنگ آمیزی خطوط و نوشته های ریز

گاهی پیش می آید که در طرح خود، خط نازک یا نوشته ریزی را با درصدهای پایین رنگ می کنیم. مثلاً خطوطی افقی در کار خود می گذاریم، که نازک بوده و 15% رنگ مشکی دارد. ممکن است آنچه بر روی مانیتور دیده می شود بسیار زیبا و جذاب جلوه کند. اما اکنون توجه کنید که در هنگام تهیه فیلم و ... و در آخر چاپ چه اتفاقی می افتد.

وقتی که خط نازک خود را با ترام 15% رنگ آمیزی می کنید، به دلیل ماهیت ترام، خط شما در چاپ به شکل خطوط رنجه دار و با ضخامت های متفاوت و ناهماهنگ چاپ خواهد شد. این مسئله ناشی از ضعیف بودن درصد ترام (15%) وقرار نگرفتن آن در بعضی از نقاط خط می باشد.

راه حل این کار آ« است که خطوط خود را با ترام 100% از یکی از رنگ های CMYK مثلاً مشکی آورده و در چاپ با رنگ Pantone مورد نظر که در اینجا مثلاً خاکستری است چاپ کنید. نتیجه بسیار زیبا خواهد شد و حاصل کار همان است که بر روی مانیتور می بینید.

فصل سوم

(شناخت کاغذ و مقوا)

به دليل ارتباطي مستقيم بين طراحي و چاپ و شناخت طراح از نوع سطح و يا کاغذ و مقوايي که طرح مورد نظر روي آن چاپ مي شود همواره يکي از مشکلات عمده طراحان نداشتن آگاهي کامل از انواع کاغذ و مقوا و چگونگي چاپ اثر بر روي اين سطوح است و گاهي اوقات نيز در بسته بندي ، شناخت مقواهاي مختلف و کاربرد آنها براي بسته بندي از نکاتي است که هر طراح تا اندازه اي بايد از آن آگاه باشد بنابراين گزارش چند صفحه اي نيز در اين مورد عرض مي نمايم .

انواع کاغذ

کاغذهاي مورد مصرف در بسته بندي

به طور کلي براي تهيه کاغذ و مقوا از منابع سه گانه زير استفاده مي شود :

1- چوب و ساقه گياهان ، براي تهيۀ خمير چوب از روشهاي مکانيکي ، شيميايي و نيمه شيميايي و نيمه مکانيکي استفاده ميشود . 2- کاغذهاي باطله ، ضايعات کاغذ را در آب حل کرده و مهر را در حلال شل و از الياف جدا مي کنند و با تزريق حبابهاي هوا ذرات جوهر را از خمير جدا مي کنند . 3- انواع الياف مصنوعي و طبيعي از مخلوط چسب و مواد پرکننده قالب ، مثل پنبه کوهي ويسکوز تهيه مي شود . انواع متنوعي از کاغذ و مقوا موجود است . که هر يک بنا به نوع تهيه و موتد اوليه ، خواص متفاوتي دارند . در زيل چند نوع کاغذ اصلي مورد مصرف در بسته بندي آمده است .

کرافت ( سفيد نشده ) يا کاغذ محکم قهوه اي رنگ : مقرون به صرفه ترين و محکم ترين کاغذ بسته بندي مي باشد که براي کاغذ اضافه ، پاکت و مصارف عمومي بسته بندي به کار مي رود . گرافت سفيد نشده را مي توان با مواد محافظ مختلفي مانند پلاستيک و موم روکشدار يا آغشته و يا لامينت کرد.

گلاسين ( کاغذهاي ضد چربي ) : به صورت مسطح ، چاپ شده ، لاک الکل زده ، مومدار ، موجدار مي توانند باشند و يا با ساير مواد بسته بندي لامينت شده باشند . از خواص بارز اين کاغذها مقاوم بودن در برابر آب و بخار آب بخصوص در برابر روغن است . از گلاسين و کاغذهاي ضد روغن مي توان پاکت ، کيسه و جعبه هاي آستر دار و پاکت نامه ساخت ، حدود 85% از اين نوع کاغذ در بسته بندي مواد غذايي به کار مي رود.

کاغذ پوستي

اين نوع کاغذ را از فروبردن ورق در محلول اسيد سولفوريک مي سازند ، محصول کار ، لايه اي محکم ، چگال و نيمه شفاف ( نور تروا) مي باشد که هنگامي که خيس است محکم و بسيار مقاوم در برابر روغن است .کاغذ پوستي آستر و لفافه اي بسيار عالي براي اشياء چرب يا خيس مانند کره و سبزيجات مي باشد .

دستمال کاغذي

عمدتاً به عنوان لفاف داخلي به کار مي رود . ممکن است سطح نرم يا خشن و يا موملاز باشد . براي مقاومت بيشتر آغشته به رزين پلاستيکي شده باشد . که هم به صورت نيمه شفاف (نورتراوا) و هم به صورت شفاف موجود است . اين نوع کاغذ مصرف در گل فروشي ها ، جوراب فروشي ها و صنايع غذايي دارد .

کاغذهاي اندود شده در چاپ و برچسب ها و بسته بندي تزئيني به کار ميرود. اين کاغذها با ذرات طبيعي و مصنوعي پوشيده مي شوند . هدف از اندودن آنها بالا بردن کيفيت چاپ و گرافيک است از اين کاغذها براي پوشاندن سطح رويي بسته و تهيه اتيکت استفاده مي نمايند و بر دو نوع مي باشند يکي با پرداخت مات و زبر (با پوشش و بي پوشش) و ديگري با پرداخت صيقلي . کاغذهاي نرم و صيغلي معمولاً به رنگ سفيد و يا رنگ روشن درخشان مي باشند و به خوبي در نقش و نگار برجسته مي پذيرند و براي چاپ با کيفيت بالا عالي هستند . کاغذهاي زبر (سمباده اي)مخصوصاً زيباتر هستند و براي پوشش جعبه ها و بسته بندي هدايا استفاده مي شوند .

کاغذهاي مخصوص و متفرقه

براي بسته بندي هاي خاص از اين نوع کاغذها استفاده مي شود . که با بهره گيري از واکنش هاي مختلف شيميايي و معدني تهيه مي شوند . مانند : کاغذهاي شمعي ، زرورق ، مخملي ، کوپ . براي تهيه کاغذ زرورق ، از روي هم قرار دادن ورقه فلز روي کاغذ يا با کاغذ چوب گراور که با پودر فلز و لاک الکل مخلوط شده است توليد مي شوند . و در رنگها و پرداختهاي متفاوت وجود دارند و به خوبي نقش و نگار مي پذيرند . فويل ها (زرورق ها) براي پوشش جعبه ها و لفافه هاي خارجي استفاده مي شوند .

مقواهاي بسته بندي

مقواها حدود 60% مواد بسته بندي را تشکيل مي دهند که شامل جعبه هاي تا شدني و جعبه هاي سوار شدني مي باشد . به استثناي مقواهاي ساده و ارزان قيمت ، اکثر مقواها آستر دار يا لامينيت شده با مواد ديگر مي باشند . مقواهاي داخلي معمولا صد در صد از الياف بازيافت شده از کاغذهاي ارزان قيمت ساخته مي شوند ، و (پوشش) آستر بيروني متناسب با تقاضا يا کيفيت متفاوت مي باشد .

 

مقواي بليچ (سفيد شده )

که از الياف مضر درست مي شود که مقاومت بالاتري نسبت به مقواهاي سفيد نشده دارد و هم براي چاپ هم بسته بندي مناسب است .

سولفات سفيد شده بدون پوشش (پاراشمنت) : مقوايي سفيد و محکم با پوشش يا موم و ضد آب است . اين نوع مقوا را با عبور از حمام اسيدسولفوريک ، فيبرهاي پلاستيکي مي شويند و براي استفاده در شرايط انجماد عالي مي باشد . و عمدتاً براي کارتن مواد غذايي يخ زده (منجمد) استفاده مي شود .

سولفات سفيد شده با پوشش خاک رس : داراي خاصيت تاثير پذيري و خط تا مي باشد . و بسيار يکنواخت مي باشد و سطح خوبي براي چاپ دارد . ظاهر آن ( از کد تا صيقلي) به فرايند پوشش دادن ان بستگي دارد . و براي بسته بندي اجناس با کيفيت ، مانند لوازم آرايشي ، هدايا و لوازم داروخانه اي مناسب مي باشد . از سولفات محکم سفيد شده به پوشش خاصي براي مقواي فرد استفاده مي شود که در برابر حرارت معمول خرد يا ماکريو مقاومت مي کند و اجازه عبور اشعه ماکروويو را نمي دهد .

مقواي کرافت

بسيار مقاوم است و با آستر سفيد موجود مي باشد و براي سخت افزار و قطعات اتومبيل و اسباب بازي و ديگر اشياء که نياز به بسته بندي مقاوم دارند استفاده مي شود . البته کرافت با پوشش خاک رس مقوايي مقاوم در برابر رطوبت مي باشد و با سطح سفيد براي چاپ و براي بسته بندي مقاوم در برابر رطوبت مثل سطل ها ، ظروف نوشابه و اقلام مشابه به کار مي رود .

مقواي کارتن يا فلوت دار : که براي کنگره هاي وسط مقوا استفاده مي شود و خمير آن به صورت شيميايي و نيمه شيميايي از کاغذهاي باطله تهيه مي شود.

فلوت ها را با توجه به ارتفاع ، جنس ، ضخامت و گرما مي توان انواع گوناگون تقسيم نمود اما آنها به 4 گروه اصلي تقسيم مي شوند .

بايد در نظر داشت که حالت هاي سفارشي را نيز مي توان در نظر گرفت .

انتخاب فلوت ها جهت تهيه مقوا بستگي به محتواي بسته ، آسيب پذيري ، وزن مخصوص و ساير خصوصيات کالا دارد . فلوت گروه A به دليل ارتفاع بلند خاصيت ضربه گيري بيشتري دارد و براي چيدمان با ارتفاع بلند بخصوص اشياء شکستني پيشنهاد مي شود .

فلوت گروه B,C براي مقاومت به له شدگي مناسبتر گروه A هستند و گروه E مناسب تر از همه مي باشند . فلوت گروه E سطح صاف و مناسب چسباندن اتيکت و چاپ مي باشد.

و ماشينهاي اتوماتيک با اين گروه بهتر کار مي کنند .

براي لايه رو و زير مقواي فلوت دار از کاغذ کوانت يا تست استفاده مي شود که مقواي لاينر ناميده مي شود .

مقواي فلونت دار متداول بر حسب تعداد لايه هاي تشکيل دهنده تقسيم مي شوند :

1- مقواي يک لايه 2- مقواي دو لايه 3- مقواي سه لايه 4- مقواي پنج و هفت لايه .

انواع بسته بندي کاغذي و مقوايي

بطور کلي بسته هاي کاغذي و مقوايي را به سه دسته تقسيم مي توان کرد :

1- بسته هاي مقوايي بدون فلوت غالباً اين بسته ها از يک لايه کاغذ فشرده و ضخيم موسوم به مقدار به دست مي آيد که براي دادن يک سري قابليت ها ، آنها را چند لايه و يا به وسيلۀ يک کاغذ مقاوم ، مواد شيميايي و پلاستيکي مي پوشانند . اين مقواها ممکن است به صورت ريخته اي يا لايه ، لايه تهيه شوند . بسته هاي مقواي بدون فلوت با توجه به شکل ظاهري به انواع کلي زير تقسيم مي شوند :

الف) تيوب ها يا مغزي ها : لوله هاي مقوايي هستند که با لايه هاي مختلف ، از جنسهاي مختلف و با ضخامت و طولهاي گوناگون قابل تهيه مي باشند . تيوب ها خود به سه نوع تقسيم مي شوند .

نوع مارپيچ اين نوع تيوپ ها اقتصادي تر ولي در مقايسه با نوع دوم و سوم مقاومت کمتري دارد . نوع دوم و سوم به شکلهاي بيضي ، مستطيلي و غيره قابل توليد مي باشند .

ب) قوطي و چليک : در واقع همان تيوبها هستند که داراي درب يا ته مي باشند . قوطي ها و چليک ها داراي انواع متنوعي از نظر ابعاد و شکل مي باشند .

پ) جعبه ها جعبه هاي بدون فلوت و فلوت دار هستند . اي« جعبه ها در سايزهاي کوچکتر نسبت به جعبه هاي فلوت دار تهيه مي شوند .

ت) سيني ها : به صورت ريخته اي و با استفاده از قالب تهيه مي شوند . از جمله اين بسته ها به شانه هاي تخم مرغ و سيني هاي مخصوص صادرات ميوه مي توان اشاره کرد .

چسب ها

مواد بسته بندي يا کاغذي و مقوايي بايد به هم ديگر متصل يا بسته شوند و از چسب براي اين منظور استفاده مي شود يک صنعت تماماً براي توليد چسب ، سيمان ، صمغ و مواد چسباننده ذوب شونده پايه گذاري شده است . طراحان لازم است که با چسباننده هاي مختلفي مانند : اموليسيون رزين که براي مقواهاي پوشش دار و مواد ذوب شونده که براي پلاستيک ها و ورق هاي پلاستيک استفاده مي شوندآشنا باشند . آنها همچنين بايد از قوانين دولتي مانند قوانين حمل و نقل براي استفاده از چنين چسبهايي در بسته بندي مواد غذايي آگاه باشند .

به طور کلي مواد مصرفي در بسته بندي مقوايي و کاغذي سه نوع مي باشد :

1- مواد فلزي     2- مواد شيميايي     3- مواد پلاستيکي و متفرقه

1- مواد فلزي : شامل انواع منگنه ها مي باشند که اغلب از جنس آهن بوده که براي جلوگيري از زنگ زدن آنها و کاهش احتمالي خوردگي ، افزايش مقاومت و .... با آلياژهاي مختلفي آب کاري و پوشانده مي شوند . به غير از منگنه ها ممکن است از تسمه هاي فلزي و نرم نيز استفاده شود ولي در صورت وجود تسمه پلاستيکي استفاده از تسمه فلزي توسيه نمي شود .

2- مواد شيميايي : شامل انواع مايع و نواري مي باشند .

در طراحي و ساخت بسته ها همواره سعي مي نمايند طوري عمل شود که از حداقل اتصالات استفاده گردد زيرا :

- از بکار بردن مواد مصرفي که اغلب هزينه زيادي در بر دارد ، جلوگيري شود .

- در وقت مونتاژ و ساخت صرفه جويي گردد .

- نقطه ضعف اکثر بسته هاي ساخته شده در محل اتصال آنها است .

1- چسب مايع عبارتند از : چسب هاي معدني آلي طبيعي آلي مصنوعي

چسب هاي مايع :

1-    براي دوام بيشتر و حمل و نقل ساده .

2-    در موقع استفاده به موارد زير دقت شود .

2-1- غلظت . 2-2- زمان لازم براي خشک شدن . 2-3 يک نواختي .2-4- دما . 2-5- رطوبت محيط 2-6- ميزان آغشتگي .2-7- ميزان نفوذ .2-8- فشار لازم براي چسبيدن و آغشته شدن تمام .

2- چسب هادي نواري :

عبارتند از : نوار چسبهاي پارچه اي - لاستيگي فلزي کاغذي

سطح چسب هاي نواري : به دو شکل خود چسب و آب چسب مي باشند . هنگام استفاده به موارد زير بايد توجه کرد:

1-    سطح بسته عاري از گرد و غبار باشد .

2-    نوار چسب ها بطور مساوي در دو لبه و بدون چين و چروک استفاده شوند .

3-    هنگام چسباندن به استانداردهاي بسته بندي با توجه به نوع کالا توجه شود .

4-    پهناي اتصال نوار چسب به کار رفته نبايد کمتر از 30 ميليمتر باشد .

3- مواد پلاستيکي و متفرقه :

مواد پلاستيکي شامل ، تسمه ها ، دگمه ها ، اتصالات ، دستگيره ها و غيره مي باشند . مواد متفرقه مانند قيود ، نبشي ها و گوشه هاي چوب ، پلاستيکي و به ندرت فلزي در گوشه ها و زوايا و ستون ها براي افزايش استحکام يا اتصال مقوا ، در تهيه بسته هاي سخت و سنگين نيز مي تواند جزو مواد مصرفي به حصاب آيند .

منگنه ها

1- تحت زاويه زاويه 45 درجه که بيشترين استحکام را به وجود مي آورند استفاده شود .

2- عمق نفوذ منگنه ، تعداد منگنه ، فاصله منگنه ها از هم ، نوع و اندازه منگنه ، فاصله از لبه کاغذ و مقوا و ضخامت مقوا توجه کرد .

تسمه ها

در جعبه اي مقوايي ترجيحاً بايد تسمه ها پلاستيکي باشند ميزان کشش در دستگاه هاي دستي تجربي است ولي در دستگاه هاي اتوماتيک قابل تنظيم مي باشد .

انواع بسته بندي

بسته بندي تجاري و صنعتي

چسب هاي مختلفي در بسته بندي تجاري صنعتي به کار مي رود . در برچسب هاي عادي و فشاري از لاتکس مصنوعي استفاده مي شود که هم براي برچسب هاي موقت و هم دايم مناسب است . نوع ويژه اي چسب امولسيون رزيني براي چسباندن مقواهاي با پوشش خاک لازم است . چسب هاي ذوب شونده براي چسباندن ورقه هاي پلاستيکي مناسب هستند . چسب هاي مورد مصرف در صنعت بسته بندي ممکن است تقويت شده يا حساس در برابر فشار باشند و يا از لايه اي از زرورق ساخته شده باشند .

بسته بندي دستي

اجراي دست ساز بايد توسط چسب سفيد (چسب چوب)که نوعي چسب دايم است ، چسبانده شود و هرگز از چسب لاستيکي براي در چسب استفاده نکنيد چون خشک ميشود . براي سوار کردن پارچه روي کاغذ نازک و مقوا از پوشش نازکي از چسب لاستيکي استفاده کنيد البته اسپري چسب نيز بکار مي رود.

جعبه هاي مقوايي تا شده

در سال 1879 ، مطبه چي ، در بروکلين به نام رابرت گير مشغول وارسي بسته چاپ شده اي بود . از خاطرش گذشت که ممکن است قالب پرسي ساخت که مقوا را با يک فشار بريده و بر آنها خط تا بيندازد . چنين برش براي برش کارتن (جعبه)نيز مناسب خواهد بود . فکر گير آغاز پيدايش جعبه اي تا شده بود . در سال 1987 جعبه هاي مقوايي تا شده صنعتي شامل 350 توليد کننده جعبه و 752 کارخانه بود که حدود 80 هزار نفر را در استخدام داشت . اين کارخانجات در اروپا سالانه حدود 5/3 مليون تن مقوا را براي توليد بيش از 250 مليون کارتن مصرف مي کردند . جعبه هاي تا شده با دقت ساخته مي شدند و بسته هاي ارزان که به شکل از هم باز شونده تهيه مي شدند به نام بلانک معروف بودند .

وقتي گستردۀ جعبه ها جمع و سر هم شوند به شکل بسته هاي سفت و سه بعدي در مي آيند . اين جعبه ها را مي توان با دستگاههاي اتوماتيک و يا با تجهيزات دستي سر هم نمود . جعبه هاي از هم باز شونده براي سيستم هاي گوناگون بازار يابي و خرده فروشي مانند آنچه براي غذا و هدايا ، دارو ، لوازم آرايشي ، اسباب بازي ، سخت افزار و لوازم خانه استفاده مي شود ، مناسب هستند .

انواع جعبه هاي تاشو

طراحان سازه ، از ميان 500 سبک و نوع مختلف ساخت جعبه ، حق انتخاب دارند که به اين گزينه ها هر روز توسط مهندسين ماهر کاغذ ، افزوده مي گردد . سبک و ساخت جعبه مطابق با محصولي که بايد بسته بندي شود و مناسب با نوع عمليات پر کردن آن مي باشد ، تعيين مي گردد . عمليات پر کردن جعبه توسط تجهيزات کاملاً اتوماتيک (خودکار) انجام مي شود . انواع مختلفي از اين تجهيزات وجود دارد و نوع به اقلام مورد نظر ( به صورت فله ، مايع ، پودر ، يا دانه )بستگي دارد .

چاپ بر روي جعبه هاي تا شده

جعبه هاي تا شو براي هر نوع فرايند چاپي مناسب مي باشند . اما براي افست ليتوگرافي و گراور سازي مي باشند . اغلب اين نوع بسته بندي ها در يک جدار آنها ، پنجره هاي شفاف چسبانده مي شود . در طي عمليات چاپ پنجره ها و برش ها مي تواند به جعبه ها اضافه شود . پرداخت هاي مخصوص کارهاي تزئيني مانند برجسته سازي ، جدا کردن و بافت سازي را مي توان قبل از چاپ يا در طول چاپ و يا حتي بعد از چاپ انجام داد . بعلاوه براي حفاظت محتويات جعبه مي توان از رطوبت و سوراخ شدن سطح داخلي به آن موم ، چسب هاي آب بندي و لامينت اضافه کرد .

جعبه هاي سيني شکل

يکي از اشکال اصلي جعبه هاي تاشو ، سيني است . در يک نوع از جعبه هاي سيني شکل ، کف محکم آن به صورت لولا به لبه و ديواره هاي جعبه وصل شده است . ديواره ها توسط يک لبه ، قلاب يا قفل به يکديگر متصل مي شوند . اين نوع جعبه داراي پوشش ها و لبه هاي گوناگوني هستند که از ديواره و اطراف سيني امتداد يافته اند . در گونه ديگري از اين سيني هاي مقوايي (کارتني) دو قطعه يکي اندکي کوچکتر از ديگري ، کف و در جعبه تلسکوپي را تشکيل مي دهند .

جعبه هاي لوله اي شکل

نوع ديگري از جعبه هاي تا شونده به شکل تيوب است . بدنه اين نوع جعبه از ورق مقوايي درست شده که تا خورده و لبه هايش چسبانده شده و به شکل قوطي چهار گوش در آمده است . در سر و ته ان که با لبه ها بسته شده است همراه سوراخ هايي با لبه هاي مستقيم يا بر عکس و قفل شونده وجود دارد . جعبه هاي قوطي شکل از محصول به خوبي محافظت مي کند . بنابراين براي بسته بندي بطري ها و لوازم بهداشتي و آرايشي و دارد به کار مي روند و اغلب در و پنجره هايي در يکي از ديوار ها باز مي کنند تا خريدار محصول را ببيند . اين جعبه ها به شکل هاي غير عادي ديگري نيز وجود دارد مانند فسخي ، سه گوش ، هشت گوش و يا حتي گرد.

 

 

لفاف پيچي کاهشي

روش ديگر بسته بندي اسباب بازي ها ، لوازم خانگي و محصولات منحني ، لفاف پيچي کاهشي است که مستلزم پيچيدن لايه اي از پلاستيک به دور شيء مورد نظر و حرارت دادن آن ( به طوري که به کالا بچسبد) است اين روش خوبي براي نمايش و محافظت از محصول مي باشد .

کاربردهاي جعبه هاي تاشو

کاربرد جعبه هاي تاشو شامل (کيسه در جعبه)(کيسه هاي قابل جوشاندن)(کيسه هاي سوپ)و جعبه هاي غذايي منجمد که در ميکروفرهاي معملي قابل گرم شدن هستند و به صورت ظروف غذا نيز مصرف مي شوند . نوشيدني هايي چون شير و آبميوه در جعبه هاي مخصوصي که با لايه هاي پلاستيک يا زرورق آستردار شده اند ، بسته بندي مي شوند . به اين نوع بسته ها ، اغلب بسته هاي ضد عفوني شده گفته مي شود . بسته آبميوه، سانديس ، سوپ آماده، بسياري از نوآوري ها در زمينه جعبه هاي تا شده در بازارهاي سازماني محصولات غذايي بنيان نهاده مي شوند

يکي از نوآوري هاي بسته هاي مقاوم در برابر مايعات (ضد نشت) مي باشد که به تا کردن به شکل سيني در مي آيد و به آساني مي توان آن را منجمد و نگهداري کرد يا دوباره در فرم هاي معمولي حرارت داد و يا بعنوان سيني استفاده کرد و در آخر به آساني آن را از هم جدا کرد و بسته هاي مشابه به هم وجود دارند که براي هم غذاي گرم و سرد بکار مي روند . اين فناوري جعبه هاي قابل انعطاف و تا شونده هم براي طراحان هم براي جامعه شناسان موضوع تحقيق جالبي مي باشند . که يکی از مشکلات اساسي تاريخ بشر که مسئله تغذيه مردم بوده اين نوع بسته بندي پاسخ گوي اين مسئله شد . اين ظروف را براي نگه داري و حمل غذاهاي اصلي و فاسد شدني به هر جاي دنيا، حتي به فضا طراحي کرد .

جعبه هاي کاغذي

اين جعبه هاي ظروفي سخت ، دائمي و سه بعدي هستند که از ابتداي پيدايش کاغذ مقوايي مورد استفاده بوده اند . جعبه هاي کاغذي بسيار زيبا در اواخر قرن 19 در فرانسه ساخته مي شد . اين جعبه ها براي گذاشتن کلاه ، عطر و لوازم فرعي و تزئيني خانم ها طراحي مي شد .

در آلمان و انگليس اسباب بازي ها در جعبه هاي مقوايي با برچسب هاي رنگي بسته بندي مي شدند . در ايالات متحده اولين جعبه هاي مقوايي در بوستون به سال 1839 و توسط کول اندرودنيس ساخته مي شد . که نام دنيرن هنوز تداعي کننده بسياري از محصولات کاغذي است .

در ابتدا مقوا براي ساخت جعبه هاي انعطاف پذير استفاده مي شد . و اين جعبه از کاغذ رنگي و يا پارچه پوشيده شده بود و بازرگانان براي فروش محصولات تجمعي و لوکس از آن استفاده مي کردند . جعبه هاي انعطاف پذير اکنون در طرح ها و پرداخت هاي جديد و جالبي موجود مي باشند و عمدتاً براي محصولات تجمعي ، لوازم آرايش ، مد ، جواهرات و دوربين بکار مي روند .

منابع ومآخذ:

آنچه طراحان گرافیک و ناظران چاپ می دانند     مولف: بهرام عفراوی

بسته بندی و تبلیغات در مراکز فروش              مولف: مزگان اصلانیلیبل

نويسنده : راضیه بهرمند

این کاربر 1 مطلب منتشر شده دارد.

به منظور درج نظر برای این مطلب، با نام کاربری و رمز عبور خود، وارد سایت شوید.