در اقتصاد کلان(Macroeconomics) روابط اقتصادي متغيرهايي مانند توليد، مصرف، پسانداز، سرمايهگذاري، درآمد، رشد اقتصادي، تورم و مانند اينها مورد بررسي و مطالعه قرار ميگيرد. به عبارت ديگر: اقتصاد کلان، بررسي وضع اقتصادي در سطح کل است و برخلاف اقتصاد خرد که به بررسي قيمتها، مقدار خريد، فروش، هزينه، درآمد و غيره در سطح بنگاهها و بازارهاي فردي ميپردازد، اقتصاد کلان مجموعه نظريههايي است که پديدههاي اقتصادي را در سطح مقادير جمعي تجزيه و تحليل ميکند و مجموع رفتارها و واکنشهاي اقتصادي و نيز دورانهاي بازرگاني و تغييرات ايجادشده در بازارهاي کالاها و خدمات، کار، سرمايه و پول را مورد مطالعه قرار ميدهد. دامنه اقتصاد کلان بسيار گسترده و مشتمل بر نظريههاي سرمايهگذاري، توليد، درآمد، اشتغال، بيکاري، تورم، مصرف، سطح عمومي قيمتها، نظريههاي پولي و نرخهاي بهره، سود، هزينهها و بدهيهاي دولت، کسري بودجه، تجارت خارجي و بهطورکلي شامل مجموعه سياستهاي مالي و پولي و رشد اقتصادي و حتي پيش بيني تغيير آنها در آينده است.
هدفهاي اقتصاد کلان در گذشته و امروز گرچه تفاوتهاي عمدهاي را به ويژه از نظر سياستگذاريها و دخالت دولتها در امور اقتصادي داشته است، اما کليت آنها در جامعه تغيير چنداني نکرده است. مهمترين هدفهاي اقتصاد کلان دستيابي و يا نزديک شدن به موارد زير است:
1- اشتغال کامل: وضعيتي که در آن بيکاري غير ارادي (نوعا در مورد نيروي انساني) وجود نداشته باشد و يا در حداقل ممکن و قابل قبول باشد.
2- ثبات قيمتها: يعني سياستگذاران اقتصادي با سياستگذاريها و تصميمهاي خود سعي کنند با اقدامات مناسب طوري عمل کنند که قيمتها (قيمت کالاها، خدمات، عوامل توليد و غيره) نوسانات زيادي نداشته باشند.
3- توزيع عادلانه درآمد در جامعه: دسترسي همه آحاد جامعه به امکانات با تبعيض و تمايز نباشد، بهطوري که شکافهاي موجود بين دهکهاي درآمدي جمعيت کشور کم شود و يا حداقل، زيادتر نشود.
4- رشد و توسعه اقتصادي مداوم: که همان هدفغايي مادي و معنوي همه اقتصادهاي دنياست.
1. اقتصاد کلان و جریان مدور اقتصادی ، تعادل و عدم تعادل جریان مدور اقتصادی با حضور دولت و اختصار خارجی ف اقتصاد مختلط و نقش دولت ، درآمد ملی ، اندازه گیری درآمد ملی و شاخص قیمت ها .
2. محاسبه درآمد ملی ، تولید ناخالص ملی از روش ارزش افزوده ، از روش مخارج ف ارزش درآمد ف محاسبه سایر شاخص های مرتبط با درآمد ملی بعد از شاخص قیمت ، شاخص و لاپیرز ، شاخص قیمت مصرف کننده ف شاخص عمده فروشی ف تولید ملی ونتیجه رابطه مبادله بازرگانی ف تعیین الگو های اقتصاد کلان در سطح تعادلی درآمد ملی ، تابع مصرف ف تابع پس انداز ، شکاف های رکودی و تورمی .
3. سیاست مالی و پولی و کاربرد الگوی تعادلی تعیین سطح درآمد ملی ، تئوری سرمایه گذاری و تابع سرمایه گذاری عوامل انتقال دهنده آن ، تعریف پول ، چگونگی پیدایش و تکامل پول ، اندازه گیری مقدار پول در اقتصاد ف تغیی در نسبت ذخیره قانونی ، اعمال سیاست های پولی ، تورم .
4. بانکداری مرکزی و بانک های تجارتی ، نظام پولی و بانکی جمهوری اسلامی ایران ، توزیع درآمد ملی ، الگوی توزیع درآمد ملی ، پیدایش و وظایف پول ف نظریه های پول و سیاست های پولی ماکرو اقتصادی ، رشد و نوسانات تورم .
5. مالیه عمومی ، ترکیب مخارج دولت ، درآمدهای دولت بودجه نویسی ، اصول مالیات و اداره امور مالیات و انواع مالیات در نظام های مختلف اقتصادی ، درآمدهای غیر مالیاتی ، مالیاتهای اسلامی .
6. تجارت بین الملل نرخ مبادله توزیع درآمد مالیه بین الملل سیستم پول بین الملل ، نرخ ارز شناور ثابت و روابط پول بین الملل ، تراز پرداخت ها ، سیستم پول کنونی .
منبع اصلی :
1. اقتصاد کلان ، تالیف دکتر مهدی تقوی
2. تئوری مسائل اقتصاد کلان ، تالیف محمود روزبهان
3. اقتصاد کلان ، تالیف دکتر محمد طبیبیان
4. اصول علم اقتصاد کلان ، تالیف اوجین .آ . دیولیو ، مترجم : دکتر احمد جعفری صمیمی
نیم سال دوم تحصیلی 92_91 :
استاد : خسروی خراشاد