بسم الله الرحمن الرحیم
امروز اهمیت فضای مجازی به اندازه ی اهمیت انقلاب اسلامی است
مقام معظم رهبری(مدظله العالی)
بررسی مسائل مربوط به شبکه های اجتماعی در جهان و ایران
گرد آورندگان:
اصغر جعفری , جواد صدهزاری,
مجتبی رمضانی, حسن صیادی
استاد : سرکارخانم الله بخش
آشنایی با تاریخچه ی شبکه های اجتماعی اینترنتی
تحلیل شبکه های اجتماعی
آنالیز شبکه های اجتماعی
بیطرفی شبکه ای
ویژگی های اصلی جوامع اجتماعی از نگاه کاستلز
دو رویکرد کلی شبکه های اجتماعی
چهار رویکرد کلی درباره رابطه انقلاب اسلامی و فضای مجازی
استفاده صحیح از رسانه ها
راهکارها وپیشنهادات اخلاقی در استفاده صحیح از فضای مجازی
فرهنگ سازی استفاده بهینه از فضای مجازی زیر ذره بین رسانه ملی
وضعیت موجود بر فضای سایبری ایران و چگونگی مدیریت برای استفاده سالم
آثار مخرب شبکه های اجتماعی در متن زندگی مردم مشهود است
شش راهکار اساسی برای کنترل فرزندان در فضای مجازی
ده اثر منفی و غیر قابل جبران شبکه های اجتماعی بر زندگی انسان ها
اثرات بگو بخند با نامحرم بر زندگی زناشویی
بررسی نفوذ اینترنت و شبکه های اجتماعی بر زندگی فردی و اجتماعی نسل جوان
شرحی بر مضرات شبکه های اجتماعی رواج یافته (واتس آپ.لاین.تانگو و...)
شبکه اجتماعی (وی چت) چگونه به جان خانواده ها افتاده است
اثرات مخرب شبکه های اجتماعی بر کاربران از نظر دانشجویان کارشناسی روابط عمومی واحد13 سال91
روانشناسی درباره ی علاقه مردم به فیس بوک چه نظری دارد
اثرات مخرب فیس بوک روی زندگی مردم و نظرات مراجع عظام تقلید(حفظهم الله) در این باره
آشنایی با تاریخچه شبکه های اجتماعی اینترنتی
نخستینبارمفهومیباعنوانشبکههایاجتماعیاینترنتیباقالبامروزیدرسال 1960 اولینباردردانشگاهایلینویزدرایالتمتحدهامریکاامریکامطرحشد.
پسازآندر 1997 نخستینسایتشبکهاجتماعیاینترنتیبهآدرس SixDegrees.com راهاندازیشد. اینسایتبهکاربرانشاجازهایجادپروفایلدادتاآنهابتوانندلیستیازدوستانشانایجادکنند. البتهاینسایتدرآنموفقنشدوبعدازسهسالمتوقفشد.
بعدازآن،انفجارتجارتدروبسایتهایاجتماعیدرسال 2002 باعثبهوجودآمدنشبکههایاجتماعیفرنداستر (Friendster)،اورکات (Orkut) ولینکداین (LinkedIn)) شدوباعثشکوفاییقارچگونهوبسایتهایشبکههایاجتماعیدراینترنتشد.
درسال 2004،سایتهایشبکهاجتماعیفرنداستربا 7 میلیونکاربرومایاسپیسبا 2 میلیونکاربرصاحببیشترینکاربراندراینحوزهبودند. درهمینسالسایتشبکهاجتماعیفیسبوکتوسطمارکزوکربرگدرخوابگاهدانشگاههاروادراهاندازیشد.
سال 2006،سالگسترشروزافزونکاربرانوبازدیدکنندگانوبسایتهایشبکههایاجتماعیبود. دراینسالدسترسیعمومیمردمبهفیسبوکآزادشد. زیرادردوسالقبل،اینسایتتنهابهصورتپایلوتدردانشگاههارواداستفادهمیشد،همچنینتوییترنیزدراینسالپابهعرصهوبسایتهایاجتماعیگذاشت.
تاکنونتعاریفگوناگونیازشبکههایاجتماعیاینترنتییامجازیارایهشدهاست. آخرینتعریفیکهدقیقتربهنظرمیرسدمیگوید،شبکههایاجتماعیاینترنتیعموماسرویسهایمبتنیبروبهستند. سرویسآنلاین،پلتفرمیاسایتیمحسوبمیشوندکهمردمدرآنهامیتوانند،نظرات،علاقهمندیهاودریککلاممحتواایجادوبادوستانوسایرینبهاشتراکبگذارند.
یکشبکهاجتماعی،،یکساختاراجتماعیاستکهازگرههایی (کهعمومافردییاسازمانیهستند) تشکیلشدهاستکهتوسطیکیاچندنوعخاصازوابستگیبههممتصلاند. بهبیاندیگر،یکشبکهاجتماعیسایتیامجموعهسایتیاستکهبهکاربرانیکهدوستدارندعلاقهمندیها،افکار،فعالیتهایخودشانرابادیگربهاشتراکبگذارندودیگرانهمباآنانبهاشتراکبگذارند.
شبکههایاجتماعیاینترنتی،بهخصوصآنهاییکهکاربردهایمعمولیوغیرتجاریدارند،مکانهاییدردنیایمجازیهستندکهمردمخودرابهطورخلاصهمعرفیمیکنندوامکانبرقراریارتباطبینخودوهمفکرانشانرادرزمینههایمختلفموردعلاقهفراهممیکنند.
سیرتطورشبکههایاجتماعی؛نگاهیبهآغازوانجامشبکههایاجتماعی
انسان،موجودیمدنیالطبعنامیدهشدهوهموارهباهمنوعانخوددرارتباطبودهاست. ايننیازانسان‌هابهیکدیگر،سبببهوجودآمدناجتماعاتانسانیبهشمارمیرودكهبهاشکال،اندازههاوکارکردهایمختلفازآغازتمدنبشریوجودداشتهودرادوارزندگیانسانهامتحولومتطورگشتهاست. شایدکوچک‌ترینودرعینحالقدیمیترینواستوارتریناجتماعانسانی،خانوادهباشد. اجتماعاتخویشاوندی،وگروههایدوستینیزازجملهکهنتریناجتماعاتشمردهمیشوند .
دردورههایگوناگونتمدن،بشرازوسایلگوناگونبرایتسهیلروابطخویشسودمیجستهكهگونه-هایمختلفنوشتنيادودآتش،ازجملهوسایلارتباطیقدیمیبودهوتلگراف،تلفن،رادیو،تلوزیون،ماهوارهواینترنت،ازوسایلارتباطیجدیدند. اینوسایلپیشرفته،تغییراتیاساسیدرتعاملانسانهابهوجودآوردهاست؛بهگونهایکهاجتماعاتیبااستفادهازاینفناوری‌هاشکلگرفتهکهازاجتماعاتواقعیانسانهامستقلاند. پایگاههایشبکهاجتماعیایکهدرفضایاینترنتشکلگرفته،ازهمیندستاست. دراینمجال،بهبررسیسیرتطورشبکههایاجتماعیاینترنتیخواهیمپرداخت .
بهطورکلی،واژۀ «شبکه»رامی‌توانبههرمجموعهیاسیستمدرونپیوندی(1) نسبتدادکههدفآنبهاشتراکگذاشتنیکقابلیتیاتواناییبیندویاچندنظامدرمحدودهمکانوزماناستودرحالتمطلوب،محدودیتمکانیوزمانیندارد. درواقع،میتواناینگونهگفت: شبکه،مجموعهایاستازاشیایادستگاههامانند: تلفن،فکسوکامپیوترکهبههممتصلاند .
گونهایازاینشبکهها،اجتماعیهستند. درایننوعازشبکه،انسانهابایکدیگرارتباطدارند؛بهعبارتدیگر،شبکههایاجتماعیساختاریاجتماعیاندکهافرادوسازمانهایانسانیمیانخودایجادکردهاندتادرموضوعاتومقولههایازپیشتعیینشدهبایکدیگرتعاملکنند. سادهترینشبکهاجتماعیرامیتوانخانواده،بستگان،قبیله،دوستانوهمکاراندانست .
نوعدیگریازشبکههایاجتماعینیزوجوددارندکهدرآنروابطاشخاص،برپایهرایانهواینترنت،وبهگونهبرخط (آنلاین) انجاممیپذیرد. دربیانیسادهومختصر،اینگونهازپایگاههاراچنینتعریفکردهاند: جامعهایبرخطکهکاربرانآن،مُجازبهاشتراکاطلاعات،تصاویر،فیلمها،نرمافزارهاو...،برقراریارتباطبادیگرانوکشفنشانیارتباطافرادجدیدهستند. چنینشبکههایاجتماعیرامیتوانچکیدهوب 2 برشمردکهدرآن،اعضابامشارکتوهمفکریوبااستفادهازبرنامه‌هابهساختنمحتوایوبمیپردازند. همچنینبيشترشبکههایاجتماعیراههایگوناگونیمانند: رایانامه،خدماتپیامفوری،اشتراکتصاویر،موسیقی،صوتوفیلمبرایتعاملکاربرانفراهممیکنند؛بهعبارتدیگر،درایندستازپایگاههاعناصرارتباطیمانندایمیل،تابلویپیام،پیامفوریوگپباوسایلرسانهایشنیداری،دیداریونوشتاریباهمبهصورتترکیبیدریکجاوجوددارند .
سابقهکاربردواژهشبکهاجتماعی
شایدمفهومشبکهاجتماعیهمزمانباپیدایشبشرباشد،اماکاربردوجعلاینواژهدرسال۱۹۴۵صورتگرفت. جیایبارنز براینخستینبارازاصطلاح «شبکهاجتماعی»برایمشخصکردنالگوهاییازرشته‌هااستفادهکردکهمفاهیمرامشخصمی‌کنندوبهصورترایجتوسطعمومودانشمندانعلوماجتماعیبهکارمیرود. جیایبارنزازواژهشبکهاجتماعیبرایبررسیپیوندهایاجتماعیدرروستاییدرنروژاستفادهکرد. اودراینمطالعاتبهایننتیجهرسیدکههمهزندگیهایاجتماعیممکناستبهمنزلهمجموعهایازنقاطدیدهشوندکهبرخیازآنهاباخطهاییبههممتصلاندویکشبکهکلیازروابطرامیسازند. اواینواژهرابهگونهاینظامواربراینشاندادنالگوهاییازپیوندها،باگنجاندنمفاهیمیکهعموممردمبهصورتسنتیبهکارمیبردندمانندقبیلهوخانواده،ومفاهیمجامعهشناسانمانندجنسیتوقومیتاستفادهکرد .
چنانکهگذشت،پایگاههایشبکههایاجتماعینیزازگونههایدیگرشبکههایاجتماعیاندکهباپیدایشفناوریهایارتباطیجدیدرواجیافتکهدرآنموجوداتانسانیدریکتعاملچندسویه،علاقهمندیهاوفعالیتهایخودرابهاشتراکمیگذرند،یاعلاقهمندبهجستجویعلاقهمندیهایوفعالیتهایدیگراناند .
گفتنیاستكهسابقهاینگونهارتباطبینانسانهامحدودبهپیدایشورواجاینترنتورهیافتهایوبنیست؛بلکهدرسالهایپیشازآننیزچنینتعاملاتیبینانسانهاوجودداشت .
دورهپیشازاینترنت-دورانطفولیتپایگاههایشبکههایاجتماعی
شایدبتوانگفتایجادفضاییبرایتعاملانسانهابهشکلبرخطبراینخستینباردر BBSبر اساس نظامهایتابلویاعلانات،صورتگرفت. اولينباردرسال 1973 بودكهنظامهایتابلویاعلانات،رایانهایشدندودرشهربرکلیایالتکالیفرنیاازپایانههایسختافزاری (سیستمتایمشیرینگ) مستقردرشهرسانفرانسیسکوبرایتبادلاطلاعاتاستفادهکردند. نخستین Dial-up عمومیبرایایننظامهاراشخصيبهنامواردکریستینسنتوسعهدادکهدرآنازطریقخطوطتلفنویکمودماستفادهمیشد. پسازعمومیشدناستفادهازاینترنت،خدماتشبکهفیدونتکهتامجنینگآنراتأسیسکردهبود،نظامهایتابلویاعلاناترابهاینترنتمرتبطکردند. کاربرانبهوسیلهآننظامهامیتوانستندازطریقیکسیستممرکزیبایکدیگرمرتبطباشند،فایلهایابازیهاییدانلودکنند،یامطالبوپیامهاییبهیکدیگرارسالکنند. درواقع،نظامهایتابلویاعلانات،باگذرزمانبهنرمافزاریبرایاجرادررایانهبدلگشتهاستکهبهکاربراناجازهاتصالوورودبهسیستمرابااستفادهازیکترمینالپرگراممیدهد. کاربرانبهمحضورودمیتواننداعمالینظیر: آپلودودانلودنرمافزارواطلاعات،خواندناخبارواطلاعاتوردوبدلکردنپیامازطریقرایانامهیاتابلویپیامهابادیگرکاربرانراانجامدهد .
CompuServe نیزازاولینگامهابرایتحققشبکههایاجتماعیبهشمارمیرودکهدرسال 1970 بارویکردیتجاریشکلگرفت؛امادرسال 1980 بهیکقلمروعمومیبدلشد. CompuServe اعضایخودرابهاشتراکفایلهاودسترسیبهاخبارووقایعمجازمیکرد. حتیافزونبرارسالپیامبهدوستازطریقیکفناورینوظهور (شایدایمیل)،می‌توانهریکازهزارانبحثانجمن (Forum) رابههزارانبحثاعضایدیگردرهرموضوعمهمآنروزمتصلکند. اینانجمنبهشکلعجیبمحبوبشدوراهرابرایرسیدنبهانجمنهایامروزیهموارکرد .
باوجوداینکهشبکههایاجتماعی BBS و CompuServe گامهایمؤثریبرایشکلگیریشبکههایاجتماعیشمردهمیشوند،اماپیشروواقعیشبکههایاجتماعیامروزیراباید AOL بدانیمودرواقع،بذرچنینپایگاههاییبودکهدرسال 1983 ازسویبیلفونمیسترشکلگرفت.AOL،شرکتخدماتاینترنتسراسریورسانهایامریکااست،وبرایبسیاریاینترنتپیشازاینترنتبهشمارمیرفت. جوامعمجازیکهاعضایاينشبكهایجادکردهبودند،خدمتیبسیارجدیدبودوویژگی‌هایبهکاررفتهدرآن،سرلوحهایبرایشبکههایاجتماعیشدکهبعدهاشکلگرفت
دورهرونقاینترنت- دورانبلوغشبکههایاجتماعی
باعمومیتیافتناینترنتدرسال 1990 پایگاههایگوناگونراهاندازیشدند،اینترنتواردعرصهزندگیعمومیمردمشدوپایگاههایتجاری،دانشگاهیآموزشی،درسراسروبرواجیافت؛امانخستینپایگاهشبکهاجتماعیدرمعنایمدرنآندرسال 1995 ایجادشد .
شبکهاجتماعی com. Classmates رانیکونرادزدرسال 1995 ایجادکرد. اینشبکهاجتماعیبهاعضایخودکمکمیکردکهدوستانشانرابیابند،باآنهامرتبطشوندواززندگیآنهاباخبرشوند . درپایگاههمکلاسی،برخلافپایگاههایاجتماعیامروزی،پرسشایننیستکهبا «چهکسیمیتوانممرتبطشوم؟»بلکهپرسشایناستکه «منباکدامهمکاسیاممیتوانممرتبطشوم؟»پایگاههمکلاسیاغلببهگونهایبیواسطهایننظریهراکه «انجمنهایمجازی،بهترین‌اند»اثباتمیکند. درآنزمانکاربراننمیتوانستندبرایخودپروفایلایجادکنند،امامیتوانستندجمعیصمیمیازهمکلاسی-هایدورانابتداییراکهدرآنرقابتهایدورانمدرسهومجالسشادیفراموشنشدنیبرقراربود،ایجادکنند. رویکرداینپایگاهبسیارموفقیتآمیزبودواکنوننیزبا 40 میلیونکاربرجایگاهبسیارخوبیدرمیانپایگاههایمشابهدارد؛بهگونهایکهبنابهرأیپایگاهآمارینیلسونآنلاینپایگاههمکلاسیدرسال 2008 رتبهسومرادرمیانشبکههایاجتماعیازنظربازدیدماهانهکسبکرد
sixDegrees.com یکیدیگرازنخستینپایگاههایاجتماعیبهمعنایمدرنبهشمارمیآید. اینعنوانبرگرفتهازنظریهشخصیبهنامکوینبیکنبودکهبراساسآن،هیچشخصیبیشاز 6 درجهازدیگریمتفاوتوجدانیست. درسال 1997 آندرووینریچ sixDegrees.com راایجادکرد. دراینپایگاهکاربرانمیتوانستنددوستان،اعضایخانوادهوآشنایانرادرپایگاهفهرستکنند. اعضایپایگاهافرادمختلفرابهشکلحضوریودرخارجازشبکهبهعضویتدرآندعوتمی‌کردندوکاربرانمیتوانستندپیامارسالکنند. sixDegrees.com یکیازنخستینپایگاههاییبودکهبهکاربرانشاجازهایجادپروفایل،دعوتازدوستان،سازماندهیگروهودیدنپروفایلدیگرکاربرانرامیداد .
پایگاههایاجتماعیدیگرینیزهمزمانبا SixDegrees.com بهوجودآمدندکهیکیازآنها AsianAvenue.com نامداشت. گروهمؤسسانبهنامهایبنیامینسان،پترچن،گریسچنگ،میشلمونترووکالوینوونگ،اینپایگاهرادر 21 جولای 1997 ایجادکردند. یکسالبعداینپایگاهموفقیتهایبسیاریکسبکرد؛بهگونهایکهتوانستاز 500 هزارصفحهمشاهدهاز 3 هزارعضودرسپتامبرسالقبل،بهماهانه 5 میلیونصفحهاز 50 هزارکاربرمشاهدهدرسالبعدبرسد. بسیاریازمحتواهای AsianAvenue.comرااعضایشتولیدکردهاند. اینپایگاهابزاریرابرایایجادصفحاتشخصی،اتاقگپ،و ... دراختیاراعضاقرارمیداد. اعضاکههیچوجهیپرداختنمیکردندمی-توانستندچیزهایجدیدیراکهاغلبزمانبسياریازوقوعآنهاگذشته،ببینند .
com.Blackplanet نیزازنخستینپایگاههاییبودندکهخدماتشبکهاجتماعیارائهمیکردند. اینپایگاهراعمرواسودرسپتامبر 1999 ایجادکرد،کهبهطورخاصبرایجامعهسیاهانآمریکاطراحیشدهبود. دردسامبر 2007 اینپایگاهبنابهگزارشپایگاهرصدکنندهاینترنت،hitwise،جزوچهارشبکهاجتماعیبرترازلحاظتعدادبازدیدراداشت .
همچنیندرسالجولایهمانسالاینپایگاه 16.5 میلیونعضوو 80 میلیونمشاهدهصفحهداشتcom.MiGente ازدیگرپایگاههایشبکهاجتماعیبودکهدرسال 2000 راهاندازیشدکهمخصوصجوامعاسپانیاییبود. ایجادکنندگاناینپایگاهمدعیبودندکه com. MiGenteدرمیانپایگاههایانگلیسی‌زبانبابیشاز 3 میلیوناعضایثبتنام‌شده،سریعترینرشدراداشتهاست. درسال 2007 اینپایگاهبا Si TV ادغامشدوکانالجدیدرادراینسایتبهراهانداخت .
سهپایگاه AsianAvenue, BlackPlanet ,MiGente محصولشرکت Community Connect Inc اینسهپایگاهکاربررامجازبهایجادپروفایلشخصی،حرفهایوزمانمندکردنپروفایلمیكردند. کاربرانمیتوانستندبدونتأییدکابرانپروفایلشخصیآنهارامشاهدهنمودهودوستانخودراشناساییکنند .
LiveJournal ازدیگرشبکههایاجتماعیاستکهبرادفیتزپاتریکآنرادر 15 اوریلسال 1999 ایجادکرد. اینپایگاهبهمنزلهروشیبرایارتباطبرخطدوستاندبیرستانیشکلگرفت. درجولای 2005 شرکت Six Apart کهارائهکنندهنرمافزارهایوبلاگبود،اینپایگاهراخرید. در 2 دسامبر 2007 Six Apart آنرابه SUP کهشرکترسانهایروسیبود،فروخت. اینشرکتروسیخدماتاینپایگاهراارتقاداد. اینوظیفهراشرکتامریکاییتازهتأسیس Inc.LiveJournal برعهدهداشت. در 22 اوریل 2009 دیمیتریمدودف،رئیسجمهورروسیهبلاگشخصیخودرادراینپایگاهایجادکرد. دراینپایگاهشبکهاجتماعیاعضامیتوانستنددسترسیمستقیمبهصفحهشخصیافرادداشتهباشندوهمینامرایننگرانیرادرپیداشتکهاشخاصبتواننداعضایدیگررابهمنزلهدوستبرگزینندوبهنوشته‌هاوتنظیماتمدیریتیشخصیآنهادسترسییابند .
پایگاه Cyworld درسال 1999 درکشورکرهجنوبیایجادشدودرسال 2001 قابلیتهاوامکاناتشبکهاجتماعیبهگونهمستقلبهآنافزودهشد. اعضایاینپایگاهداریصفحهشخصیکوچکبودندومیتوانستندآواتار (تصويرپروفايل) داشتهباشند. همچنیناعضامیتوانستندازامكاناتيچون: گالریعکس،فیلموتابلویپیام،فهرستدوستانوتابلویاعلاناتشخصیبهره‌مندباشند. گفتنياستكهحروف cy درعبارت Cyworld شایدبهمعنایسایبرباشد. همچنینممکناستنشانگرمعنایکرهایآن،یعنیارتباطباشد .
ازدیگرپایگاههایشبکهاجتماعیکهدرسال 2002 راهاندازیشد،میتوانبهپايگاه lunarStorm اشارهکهمتعلقبهکشورسوئدبودوبهمنظورفعالیتهایتجاریایجادگرديد. نامسابق LunarStorm،"StajlPlejs" بود،کهریکارداریکسون،آنرادرسال 1995 بهمثابهنخستینپایگاهشبکهاحتماعیاروپاییتأسیسکرد. اینپایگاهدربردارنده: فهرستدوستان،دفتربازدیدکنندگانمهمانودفترخاطراتروزانهبود .
دورهفراگيرشدنوب 2 - دورانرشدشبکههایاجتماعیتجاری
موجبعدیشبکههایاجتماعیزمانیآغازشدکهآدریاناسکاتپایگاه Ryze.com رادرسال 2001 راهاندازیکردتابهمردمدرکارهایتجارییاریدهد. اینپایگاهشبکهاجتماعیبهمنظورمرتبطکردنشرکتهایتجاری،بهویژهشرکتهایتازهتأسیسطراحیشدهبودوگفتهشدهاستکهبیشازپانصدهزارعضواز 200 کشورجهاندارد. 1000 سازمانخارجازاینپایگاه،بهمنزلهشبکهزیرگروهفعالیتمیکنند. پایگاهشبکهاجتماعی Ryze.com رانخستینپایگاهازنسلجدیدپایگاههایشبکهاجتماعیخواندهاندکهدرشکلگیریپایگاهمشهور Friendster نقشیمؤثرداشتهاست. نکتهجالباینکهنخستینعضوپایگاه Ryze.com،یعنی Jonathan Abrams مؤسس Friendster بودهاست
درسال 2002 باراهاندازیفرندسترشبکههایاجتماعیراهخودرایافت. اینپایگاهشبکهاجتماعیمفاهیمیمشابهآنچهرانخستینپایگاههایشبکهاجتماعیاستفادهمیکردند،اصلاحکردوآنراازمعبریبرایارتباطدوشخص،بهارتباطعمومیمقیدومحکمبیناشخاصیکهعلاقهمندیمشترکدارند،تغییردادونشاندادکهراههایفراوانیبرایکشفاینعلقه‌هاوجوددارد .
بعدازتنهایکسالپسازراهاندازیفرندستر،بیشاز 3 میلیونکاربردرآنثبتکردند .
یکسالبعد،پایگاهشبکهاجتماعیلینکداینراهاندازیشدکهرویکردیمتعادلبهپدیدهشبکهاجتماعیداشت. لینکداینبهجایاینکهتفرجگاهیبرایهمکلاسیهاوجوانانباشد،منبعیشبکهایبرایتجارحرفهایبودکهمیخواستندبادیگرحرفهایهادرارتباطباشند. اکنونلینکداینبهبیشاز 30 میلیونعضوخودمیبالد .
درسال 2003 یعنیهمانسالکهلینکداینراهاندازیشد،پایگاهشبکهاجتماعیبزرگدیگریبهراهافتادکهمایاسپیسنامداشت. اینشبکهاجتماعیبهمنظورتوسعهوترویجموسیقیهایمستقلومناظرواماكناطرافجهانایجادشد. افزونبرآن،مایاسپیسپایگاهیسرگرمیوهنریبودکهکاربرانمیتوانستندپروفایلییگانهایجادکنندوفیلمهایموردعلاقهخودرابهاشتراکبگذارند. همچنیناشخاصمیتوانستندازاینپایگاهبرایمقاصدتجاریاستفادهکنند؛بهاینگونهکهیکصفحهبرایسالنزیبایی،ارسالاطلاعاتسوابقوفعالیتهاونيزبارگذارینمونهکارهابرایبهنمایشدرآمدندرپایگاهایجادنمايند .
درسال 2004 یکیدیگرازبزرگ‌ترینشبکههایاجتماعیآنلاین،یعنیفیسبوکایجادشد. مؤسساینشبکهاجتماعی،مارکزوکربرگاست. اوفیسبوکرادرخوابگاهشدردانشگاههارواردطراحینمودوبهمنزلهپایگاهشبکهاجتماعیویژهدانشجویانراهاندازیکرد. دوهفتهپسازراهاندازیاینپایگاه،نیمیازدانشجویاندانشگاههارواردعضوآنپایگاهشدندتاازاینطریقبایکدیگرارتباطداشتهباشند. اکنونفیس‌بوکدیگرازمحدودهدانشگاههارواردبیرونآمدهودرسراسرجهانمیلیونهاکاربرفعالدارد؛بهگونهایکهدرمیانپایگاههایشبکهاجتماعیمقاماولودرمیانهمهپایگاههابعدازگوگلمقامدومرابهخوداختصاصدادهاست .
امروزهپایگاههایشبکهاجتماعیاینترنتی،بسیاریفعالاندودرهمهکشورهایجهانبرایمقاصدگوناگونشکلگرفتهاند. درجدولذیل،برخیازبرترینشبکههایاجتماعیبراساسبازدیدماهانه،نشاندادهشدهاست. اینآمارمربوطبه 9 ژوئن 2009 است .
شبکههایاجتماعیدرایران
اقبالایرانیانبهشبکههایاجتماعیازپایگاهاورکاتآغازشد؛بهگونهایکهپسازبرزیلوامریكا،سومینكشورحاضردراوركاتایرانبود؛هرچندردپایاینگرایشهارامیتواندراتاقهایگفتگوییاهووتالارهایگفتمانعمومیمانندابزارفارسیوگفتارفارسییافت. روندعضویتایرانیاندراورکاتبهحدیپیشرفتکهفارسیبهیکیاز۵زبانپراستفادهدراینپايگاهتبدیلشد. باگسترش۳۶۰ yahoo تعدادیازكاربرانایرانیبهسراغايننوعازپایگاههایشبكههایاجتماعیگرایشپیداكردهاند .
همینامرسببشدجامعههایمجازیوشبکههایاجتماعیاینترنتیدرکشورایرانراهاندازیشود. کلوبازهمیندستشبکههااست. پایگاهشبکهاجتماعیکلوبدرتاریخیکمدیماه۱۳۸۳برپایهنیازهایامروزیکاربراناینترنتیایرانیراه‌اندازیشد،تابهمثابهپایگاهیبهمنظورارتباطایرانیانوفارسی‌زبانانجهانبتواندبستریمناسبرابرایتبادلاطلاعات،نیازها،کالاوخدمات،آشناشدنباهمکاران،دوستانقدیمیو ... بهوجودآورد .
شبکهاجتماعیدانشگاهیانایران،يعنيدورهنیزازدیگرپایگاههاییاستكهمعمولاًاعضایآنازدانشجویان،فارغ‌التحصیلانواستاداندانشگاهاند. ازویژگیهایاینپایگاه،میتوانبهآموزشهایویدئوییوکتابخانهاشارهکرد. کاربراندورهمیتوانندمطالبوبلاگخودرامستقیماًدرصفحه (دیوار) دوستاننمایشدهند .
همکلاسیهانیزدیگرپایگاهشبکهاجتماعیایرانیاستکهاعضایشرادریافتنهمکلاسیهایشانیاریمیکند .
شبکهاجتماعیمتخصصانایران،یو 24 نیزازدیگرشبکههایاجتماعیفارسیزباناستکهبهاعضایخوددرمعرفیخدمات،یافتنمشتریوایجادروابطحرفهایبادیگراعضاکمکمیکند .
پايگاهمرجعمتخصصینایران،IrExpert باهدفایجادبانکاطلاعاتیجامعمتخصصانایرانیونیزبهمنظوراطلاع‌رسانیمناسبدرتمامزمینه‌هایتخصصیراه‌اندازیشدهاست. کابرانباعضویتدراینپايگاهدارایصفحهاصلیاختصاصیمیشوندومیتوانندمشخصاتفردی،مهارتهایتخصصیوفهرستپروژههایخودرادرآنثبتنمودهودرعرصهجهانیمعرفیکنند. همچنینآخریناخبارتخصصی،فراخوانکنفرانسهاوهمایشها،فرصتهایشغلیوبورسهایتحصیلیداخلوخارجازکشوربهصورتروزانهبهنشانيایمیلاعضایاینشبکهارسالمیشوند .
شبکهاجتماعیفیسفانیزازجملهپایگاههاییاستکهدراینزمینهفعالیتمیکند. اعضایاینشبکهاجتماعیمیتواننددرآندوستانجدیدمخصوصاًدرمیانفارسی‌زبانهایداخلوخارجازکشوربیابیدوباآنهادرتماسباشندواطلاعاتخودراباآنهابهاشتراکبگذارند. روزانهصدهانفردرشبکهاجتماعیفیسفاعضومیشوند. کاربرانفیسفاشخصاًمیتوانندآگهیتبلیغاتی (بنر) جذبکنندوآگهی-هایخويشرادربخشهایمربوطهبهخودنمایشدهندتاافزونبربهرهمندیازخدماتوامکاناترایگانفیسفاازفعالیتهایخوددروبدرآمدکسبکنند. فعالترینکاربرانجامعهمجازیفیسفابراساسمیزانفعالیتکهبهلحظهدرپايگاهنمایشدادهمیشوندونيزکاربرانبرتر،ازامتیازاتخاصینسبتبهدیگرکاربرانبرخوردارخواهندشد .
درسالهایاخیروبهدلیلحوادثبعدازانتخابات،پیدایشاینگونهپایگاههایشبکهاجتماعیرشدبیشتریداشت. اینپایگاههابهطورعمدهبهمسائلسیاسیمیپرداختندومباحثسیاسیروزکشوررادرپایگاهخودمطرحمیکردند. البتهبسیاریازاینشبکههایاجتماعیباحمایتبیگانگانوخط‌دهیوپشتوانه‌هایمالیدشمنانانقلاباسلامیوباتحریفاخبارواغوایاشخاص،بهفتنهانگیزیوآشوبدامنمیزدندوخرابکاریهاوناآرامیهاراهدایتمیکردند. جامعهمجازیبالاترین،ازایندستپایگاههااست .
البتهپایگاههایدیگرینیزبهوجودآمدندکهبارویکردیمثبتودرجهترفعابهاموروشنگریپابهعرصهگذاشتند. ازنمونههایاینپایگاهها،شبکهاجتماعیحامیانولایترامیتواننامبرد. اینپایگاهاجتماعی،باهدفدفاعازرهبرینظاموخنثیسازیهجمهتبلیغاتیبرضدولایتفقیهشکلگرفت. اعضایشبکهاجتماعیحامیانولایتمی‌تواننددراینپایگاهمطالب،وبنوشته‌هاتصاویر،فیلم‌هاوصوت‌هایخودرابهاشتراکبگذارند. امکانگفتگویبرخطصوتیوتصویری،نمایشتصاویرویژهشدهمدیربهصورتاسلایدیواعلانوقایعوفعالیتجدیدکاربرانازقابلیت‌هایبسیارخوباینپایگاهشمردهمی‌شود .
آیندهشبکههایاجتماعی
باتوجهبهروندروبهرشداستفادهازاینترنت،پیوستهقابلیتهایجدیدیبهاینپدیدهافزودهمیشودوبشرکارکردیتازهازآنمیطلبد. ازهمینروی،میتوانپیشبینیکردکهشبکههایاجتماعی،بهمثابهتابعیازاینترنت،درآیندهبرایزندگیانسانهابسیارمهمترخواهندبود؛زیراپایگاههاگسترشبیشتریخواهندیافت؛بهگونهایکهبرنامههایکامپیوتریبهمنظورسهولتزندگیفیزیکیاشخاصازطریقشبکههایمجازی،قابلیتحمل،حضوروآگاهیازمکانرانیزشاملخواهندشد. بهاینترتیب،افرادخواهندتوانستشبکهاجتماعیرادرجیبخودحملکنند. همچنینازاینطریقشمانهتنهاخواهیددانستکهکدامیکازدوستانتانبرخطاست،بلکهنزدیکتریندوستخودرانیزخواهییافت. سیستمهایمکانیابتجارتهایمنطقهایوآگهیهایتبلیغاتیرابراساسعلاقهمندیهاییکهاشخاصدرپروفایلخودذکرکردهاند،بهآنهامنتقلمیکنند. مسافرانتجاریبه‌آسانیمیتوانندباهمکارانومشتریانخوددرکنفرانسهاومحافلتجاریملاقاتکنند .
محتملاستکهدرآیندهشبکههایاجتماعیباپیشرفتفناوريبهگونهایباشدکهبتوانیمبااستفادهازدستگاهیکهدارایمکانیاباست،ازهمهجزئیاتمحیطپیرامونخودآگاهشویم؛بهاینگونهکهبااسکنتصویرآنشخصیامکان،بتوانیمازطریقمطالبيکهدراشخاصدرشبکههایاجتماعیواردکردهاند،ازآنهااطلاعاتیبهدستآوریم؛براینمونهمیتوانبااسکنتصویرشخصیکهدرخیابانمشاهدهمیشود،دانستکهناماوچیست،بهچهچیزهاییعلاقهداردو ...
همچنیندرآینده،شبکه‌هایاجتماعیهوشمندترخواهندشد؛بهگونهایکهپایگاههایاجتماعیاطلاعاتکاربرانراازمیانوبخواهندکاوید. همچنینشبکههایاجتماعیبوکمارکماننددیگر باشبکه-هایاجتماعیممزوجخواهندشدوبافناوریهایخودآموزنظیرپاندورایااستامبلآپونتقویتخواهندشدوپایگاههاییکهکارکردهایبرچسبزدندارند،مانندفیلکر،شبکههایاجتماعیرابهبودخواهندبخشید .
درآینده،پایگاهاجتماعیعلایقشمارابراساس: کارهاییکهدرپايگاهانجامدادهاید،یعنیپایگاهایکهمشاهدهکردهاید،مقالاتیکهخواندهاید،موسیقیهاییکهگوشدادهاید،دوستانیکهباآنهاچتکردهایدوعلاقهمندیهایآنها،خواهدشناخت. چنیناطلاعاتیكاربرانراازتغییراتیکهدراخباررخمیدهد،آگاهمیکندوازبمباراناصواتواطلاعاتناخواسته،مصونمیدارد. بهاینترتیب،کاربردریکپایگاهکاملاًسفارشیرهاخواهدبودوکاربراندیگرکمترینورودمستقیمیبهقلمرواونخواهندداشت .
شایددرآیندهبتوانبهفناوریهاییدستیافتکهشبکههایاجتماعیبتوانندتعاملبیشتریباهمداشتهباشند؛بهگونهایکهکاربرباعضویتدریکشبکهاجتماعیبتواندازخدماتشبکههایاجتماعیدیگرنیزبهرهبرد. البتهاینکاربایدبراساستوافقنامهصورتگیردوشبکههایاجتماعیشرایطووضعیت-خودرادرآنارائهدهند. اینکاردرحالحاضرنیزدرحدمحدودانجاممیگیردکهدرآن «دوشبکهاجتماعی Cliqset و Status.net برایاولینباردرتاریخاینترنتامکانیرابرایاعضايخودفراهمکرده‌اندکهازطریقآنکاربرانمی‌توانندباحسابكاربريخودتنهادریکیازاینشبکه‌هاباموجودیتکاملاًمستقلدروبکهاستفادهعمومینیزدارد،ارتباطبرقرارکنند؛بدوننیازبهاینکهدرهریکازاینسرویس‌هادارایحسابكاربريباشند. ایندوشبکهتوسطپروتکلیبهنام Salmon کارمی‌کنندکهBUZZ درحالحاضرنیزگوگلبرایسرویس خودآنرادردستاجرادارد.»
همانگونهکهوب 1 ازسویمدیرانبهپیشمیرفتووب 2 بهوسیلهکاربرانبهایجادمحتوامی-پرداخت،آیندهشبکههایاجتماعیبرروابطکاربرومحتوامبتنیاستکهرفتارکاربربرايسازماندادنمحتواآنرامستدلمیکند. شایددرواقعبتوانگفتشبکههایاجتماعیآینده،گونهایازتجسموعینیتیافتنهوشمصنوعی(54) باشندکهدرآنپایگاهمیتواندبهگونهحقیقی،کاربرانیراکهدارایعلایقهمساناند،دریکجاگردآورد. چنینشبکههایاجتماعیبدوننیازبهتکمیلپرسشنامههایطویل،کاربرانیراکهعلایقسازگاردارند،گردهممیآورند. هرزمانکهکاربریبهلینکیکلیکمیکند،یابهمطلبوبلاگیامتیازمیدهد،یادرموضوعخاصیچتمیکند،اینپایگاهبهاودربهبودواتقایشبکهاجتماعیاشکمکمیکند .
براساسآنچهگفتهشد،شایدناروانباشدکهبگوییمشبکههایاجتماعیمجازیدرآیندهپیوندوثیقتریبااجتماعاتحقیقیخواهندداشت؛بهگونهایکهنمیتوانمرزیبینایندودرنظرگرفت. وجودشبکههایاجتماعیتخصصیدرزمینههایفنی،پزشکی،ادبی،و... شایددرآیندهبهگونهایپیشرفتکندکههمهفعالیتاینمتخصصاندرهمینمحیطصورتپذیردونیازكمتريبهتجمعهایفیزیکیوجودداشتهباشد.
تحلیل شبکه های اجتماعی
تجزیه و تحلیل شبکه های اجتماعی و تحلیل تئوریهای موجود نشان می دهد كه اصلی ترین نكته در هر شبكه ای، روابط است. و از آنجا كه درك و فهم این روابط در سطح و گستره یك شبكه بسیار مشكل و غیرممكن است ، تحلیل شبكه های اجتماعی نیز كاری بسیار دشوار می نمایاند. شبکه های اجتماعی در بسیاری از سطوح فعالیت می کنند ، از خانواده تا سطح کشورها و بین الملل، و نقش مهمی در تعیین راه حل مشکلات یا ایجاد آن ها دارند.
جامعه مجازی در ساده ترین شکل آن ، بستری است برای ایجاد روابط ، مشخص مانند دوستی ، بین گره های، گروه هایی که به افرد متصل هستند است در نتیجه ارتباطات اجتماعی از آن فرد به شبکه و از شبكه به كل افراد سرایت می كند.
تجزیه و تحلیل شبکه اجتماعی به عنوان یک تکنیک کلیدی در جامعه شناسی مدرن پدید آمده است
به اعتقاد كاستلز (رجوع شود به 1-2-3)، شبكه های اجتماعی محصول همگرایی سه فرآیند تاریخی مستقل هستند.
1- انقلاب اطلاعات
2-تجدید ساختار سرمایه داری و اقتصاد متكی به برنامه ریزی
3- نهضتهای فرهنگی دهه 1960
این سه فرآیند موجب شدند تا شبكه های اجتماعی مجازی تولد یافته و رشد كنند.
آنالیز شبکه های اینترنتی
شبکهٔ اجتماعی ساختاری اجتماعی است که از گره‌هایی (که عموماً فردی یا سازمانی هستند) تشکیل شده‌است که توسط یک یا چند نوع خاص از وابستگی — مانند ایده‌ها و تبادلات مالی، دوست‌ها، خویشاوندی، لینک‌های وب، سرایت بیماری‌ها (اپیدمولوژی) — به هم متصل اند.
تحلیل شبکه‌های اجتماعی روابط اجتماعی را با اصطلاحات رأس و یال می‌نگرد. رأس‌ها بازیگران فردی درون شبکه‌ها هستند و یال‌ها روابط میان این بازیگران هستند. انواع زیادی از یال‌ها می‌تواند میان رأس‌ها وجود داشته باشد. نتایج تحقیقات مختلف بیانگر آن است که می‌توان از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی در بسیاری از سطوح فردی و اجتماعی به منظور شناسایی مسائل و تعیین راه حل آنها، برقراری روابط اجتماعی، اداره امور تشکیلاتی، سیاستگذاری و رهنمون سازی افراد در مسیر دستیابی به اهداف استفاده نمود.[
در ساده‌ترین شکل یک شبکهٔ اجتماعی نگاشتی از تمام یال‌های مربوط، میان رأس‌های مورد مطالعه‌است. شبکهٔ اجتماعی هم چنین می‌تواند برای تشخیص موقعیت اجتماعی هر یک از بازیگران مورد استفاده قرار گیرد. این مفاهیم غالباً در یک نمودار شبکهٔ اجتماعی نشان داده می‌شوند که درآن، نقطه‌ها رأس‌ها هستند و خط‌ها نشانگر یال‌ها.
محتویات
• ۱ آنالیز شبکه‌های اجتماعی
• ۲ تأثیرات
o ۲.۱ در سیاست‌گذاری‌های گردشگری
o ۲.۲ خودسانسوری
• ۳ آشنایی با شبکه‌های اجتماعی اینترنتی
o ۳.۱ شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در دنیا
o ۳.۲ در ایران
آنالیز شبکه‌های اجتماعی
آنالیز شبکه‌های اجتماعی (مرتبط با نظریه شبکه‌ها) به عنوان یک تکنیک کلیدی در جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، جغرافیا، روانشناسی اجتماعی، جامعه‌شناسی زبان، علوم ارتباطات، علوم اطلاعات، مطالعات سازمانی، اقتصاد و زیست‌شناسی مدرن همانند یک موضوع محبوب در زمینهٔ تفکر ومطالعه پدیدار شده‌است.
بالغ بر یک قرن است که مردم، شبکهٔ اجتماعی مجازی را برای اشاره‌های ضمنی به مجموعه روابط پیچیده میان افراد درسیستم‌های اجتماعی در تمامی مقیاس‌ها از روابط بین فردی گرفته تا بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌دهند. در سال ۱۹۴۵ J. A. Barnesبرای نخستین بار از اصطلاح قاعده‌مند برای مشخص کردن الگوهایی از رشته‌ها استفاده کرد که مفاهیم را مشخص می‌کنند و به صورت رایج توسط عموم و دانشمندان علوم اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد: گروه‌های محدود (مانند: قبایل و خانواده‌ها) و طبقات اجتماعی(مانند: جنسیّت و قومیت).
آنالیز شبکه‌های اجتماعی از طریق احکام نظری و روش‌ها و تحقیق‌های مربوط به آن از یک صنعت ضمنی به معبری تحلیلی برای پارادایم‌ها تغییر یافته‌است. برهان‌های تحلیلی از کل گرفته تا جزء؛ از ساختار گرفته تا روابط و افراد، از اخلاق گرفته تا رفتار همگی شبکه‌های سراسری را مورد بررسی قرار می‌دهند که در آنها، همهٔ رشته‌ها شامل روابط ویژه‌ای در میان جمعیت ِ تعریف شده‌اند و یا شبکه‌های فردی را مورد بررسی قرار می‌دهند که شامل رشته‌ها یی است که افراد مشخصی آنها را دارند از قبیل انجمن‌های خصوصی.
گرایش‌های تحلیلی متعددی آنالیز شبکه‌های اجتماعی را تمیز می‌دهند: هیچ فرضی وجود ندارد که گروه‌ها، بلوک‌های بنا کنندهٔ اجتماع هستند :[۴]: این معبر برای مطالعهٔ سیستم‌های اجتماعی با محدودیت کمتر باز است از اجتماعات غیر محلی گرفته تا لینک‌های درون وب‌گاه‌ها.
آنالیز شبکه‌های اجتماعی علاوه بر سروکارداشتن با اشخاص (افراد، سازمان‌ها، ایالات) به عنوان واحدهای گسستهٔ تحلیل، برروی چگونگی ساختار رشته‌ها که اشخاص و روابط میان آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد نیز تمرکز می‌کند.
برخلاف تحلیل‌هایی که بر این فرض استوارند که هنجارهای اجتماعی تعیین کنندهٔ رفتارها هستند، آنالیز شبکه‌های اجتماعی به بررسی وسعت تاثیرگذاری ساختار و ترکیب رشته‌ها بر هنجارها می‌پردازد.
شکل یک شبکهٔ اجتماعی به تعیین میزان سودمندی شبکه برای افراد آن شبکه کمک می‌کند. به طور جزئی شبکه‌های محکم برای اعضایشان نسبت به شبکه‌هایی که تعداد زیادی اتصالات ضعیف برای افراد خارج از شبکهٔ اصلی دارند، کمتر مفید واقع می‌شوند. بیشتر شبکه‌های باز با اتصالات اجتماعی و رشته‌های ضعیف، شانس بیشتری برای دسترسی به ایده‌ها و دست‌آوردهای جدید نسبت به شبکه‌های بسته با رشته‌های طویل فراهم می‌آورد. به بیان دیگر گروهی از دوستان که تنها دارای ارتباط با یکدیگر هستند، اطلاعات و دست‌آوردهای یکسانی را به اشتراک می‌گذارند. اما گروهی از افراد که دارای ارتباط با بخش‌های اجتماعی دیگر هستند شانس بیشتری برای دسترسی به محدودهٔ وسیعتری از اطلاعات دارند. افراد برای دستیابی به موفقیت بهتر است که با شبکه‌های گوناگونی ارتباط داشته باشند تا اینکه ارتباطات زیادی درون یک شبکه داشته باشند. به طور مشابه افراد می‌توانند تأثیرگذاری و ایفای نقش به عنوان واسطه در برقراری ارتباط بین دو شبکه که به هم متصل نیستند را تمرین کنند.(این کار پر کردن سوراخ‌های ساختاری نامیده می‌شود) .
آنالیز شبکه‌های اجتماعی چشم انداز متناوبی را ایجاد می‌کند که در آن خواص افراد نسبت به ارتباطات و رشته‌های میان آنها در شبکه از اهمیت کمتری برخوردار است. این معبر ایجاد شده‌است تا برای توضیح بسیاری از پدیده‌های جهان واقعی مفید واقع شود، اما مجال کمتری برای نمایندگی‌های فردی باقی می‌گذارد تا توانمندی‌های فردیشان روی موفقیت تأثیرگذار باشد زیرا بخش زیادی از این توانمندی‌ها درون ساختار شبکه باقی می‌ماند.
شبکه‌های اجتماعی برای بررسی چگونگی تأثیرات متقابل میان تشکیلات، توصیف بسیاری از اتصالات غیررسمی که مجریان را به یکدیگر متصل می‌کند، نیز مورد استفاده قرار گرفته‌است و در این زمینه‌ها نیز به خوبی برقراری ارتباطات فردی میان کارمندان در سازمان‌های مختلف عمل می‌کند. شبکه‌های اجتماعی نقش کلیدی در موفقیت‌های تجاری و پیشرفتهای کاری ایفا می‌کنند. شبکه‌ها راههایی را برای شرکت‌ها فراهم می‌کند که اطلاعات جمع‌آوری کنند، از رقابت بپرهیزند و حتی برای تنظیم قیمت‌ها و سیاست‌ها با هم تبانی کنند.
تأثیرات
در سیاست‌گذاری‌های گردشگری
نتایج مطالعات در حوزه سیاستگذاری گردشگری نشان می‌دهد شبکه‌های اجتماعی به واسطه تاثیرگذاری روی متغیرهای رفتاری بر جذب گردشگران خارجی به مقاصد گوناگون تاثیرگذار هستند و می‌توان از این شبکه‌ها به منظور شکل‌گیری اعتماد و کاهش ریسک تصمیم‌گیری کاربران در انتخاب یک مقصد خاص گردشگری بهره گرفت .
خودسانسوری
مطابق تحقیقی در مرکز پژوهش پیو شبکه‌های اجتماعی می‌توانند موجب ایجاد نگرانی در کاربرانشان در مورد واکنش دیگر اعضای شبکه شوند و به این طریق افراد را از ابراز نظر در مورد موضوعات مهم باز دارند.
آشنایی با شبکه‌های اجتماعی اینترنتی
فضای مجازی مجال شکل‌گیری اجتماعات جدید از کاربران را فراهم می‌کند. از زمان تونیس (Tonnies) و تلاش او برای تعریف دو گونه تجمع انسانی یعنی «اجتماع» در مقابل «جامعه» (گزلشافت و گمنشافت) به بعد همه متفکران علوم اجتماعی و فرهنگی «رو در رو بودن»، «محدودیت تعداد»، و «ابتناء بر روابط عاطفی و نه روابط عقلانی را از خصائص بنیانی» اجتماع" عنوان کرده‌اند.
هر چند روابط کاربران فضای مجازی رابطه‌ای با واسطه‌است و نه رو در رو، بسیاری از مطالعه کنندگان اینترنت تمایل دارند از اصطلاح «اجتماع» برای اشاره به جمع کاربران استفاده کنند.
در این میان تلاش‌های متعددی در حال انجام است تا حوزه و دامنه معنایی کاربردهای جدید این اصطلاح را برای اشاره به تجمعات کاربران فضای مجازی، روشن سازد. ازجمله می‌توان به تلاش‌های خانم شلینی ونچرلی اشاره کرد.
نظرات ونچرلی در سایت USINFO ارائه شده‌است. او به شبکه‌ها و سازمان‌های رسمی که به سامان بخشیدن به روابط و مقررات ارتباطاتی در فضای مجازی اشتغال دارند می‌پردازد و در ادامه به موضوع اجتماعات کاربران و خصوصیت‌های آنها اشاره می‌کند.
شبکه‌های اجتماعی برپایه اینترنت از قبیل فیس‌بوک در بین جوانان آمریکایی محبوبیت به سزایی کسب کرده‌اند. این شبکه‌های اجتماعی درعین حال که فضاهایی هستند که درآنها افراد دوستان جدیدی پیدا می‌کنند و یا دوستان قدیمی خود را در جریان تغییرات زندگی شان قرار می‌دهند، مکان‌هایی برای تبادل نظر هستند که در آنها جوانان عقاید و نظرات خود را با هم به اشتراک می‌گذارند.
این قابلیت که یک جوان بتواند با امثال خود در کشورهای دیگر جهان ارتباط برقرار کند باعث می‌شود تا این شبکه‌ها به مکانی تبدیل شوند که در آنها ایده‌های جدید معرفی می‌شوند و مورد بحث قرار می‌گیرند.
شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در جهان
استفاده از خدمات شبکه‌های اجتماعی، روزبه‌روز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند. هم‌اکنون سایت‌های شبکه‌های اجتماعی، بعد از پرتال‌های بزرگی مثل یاهو یا ام‌اس‌انموتورهای جستجو مثل گوگل، تبدیل به پراستفاده‌ترین خدمت اینترنتی شده‌اند.
خیلی از نهادهای مختلف جهانی و اینترنتی با اهداف گوناگون که مهم‌ترین آنها تجاری و تبلیغاتی است، دست به‌راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی زده یا درصدد خرید سهام مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی دنیا هستند؛ مثل رقابت اخیر گوگل و مایکروسافت برسر سایت مای‌اسپیس و فیس‌بوک.
در رقابت مای‌اسپیس، پرکاربرترین سایت شبکه اجتماعی دنیا گوگل و در رقابت برسر فیس‌بوک، مایکروسافت برنده‌شد. ضمن اینکه یاهو هم بعد از راه‌اندازی نه‌چندان موفق «۳۶۰درجه»، به دنبال راه‌اندازی یک شبکه اجتماعی دیگر به‌اسم «مش» است.
ناسا هم برای جذب جوانان علاقه‌مند به موضوعات هوافضا، یک شبکه اجتماعی را بر پایه استانداردهای نسل آینده وب و تنظیمات سایت خود راه‌اندازی کرد.
این شبکه اجتماعی جدید که مای ناسا نام دارد، بخش‌های بسیار پیشرفتهای دارد که کاربران می‌توانند از طریق آنها تصاویر و تفکرات خود را درباره موضوعات فضایی با سایر کاربران به‌اشتراک بگذارند. مای ناسا یک نمونه بسیار اصلی از شبکه‌های اجتماعی است و یک محیط مجازی را می‌سازد که در آن کاربران می‌توانند تمام موضوعات و مقولات مورد نظر و شخصی خود را جمع‌آوری کنند.
کاربران می‌توانند در این شبکه اجتماعی جدید برای خود وبلاگ درست کنند و از وبلاگ‌هایی نظیر وبلاگ یکی از مدیران ناسا که روایت بسیار شگفت‌انگیزی را از ماموریت‌های فضایی خود نقل کرده‌است، استفاده کنند.
شبکه‌های اجتماعی، به‌خصوص آن‌هایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، مکان‌هایی در دنیای مجازی هستند که مردم خود را به‌طور خلاصه معرفی می‌کنند و امکان برقراری ارتباط بین خود و همفکرانشان را در زمینه‌های مختلف مورد علاقه فراهم می‌کنند. البته در بعضی از این موارد مثل مای‌ناسا سمت و سوی اصلی این علایق (فضا) مشخص است.
به نظر می‌رسد شبکه‌های اجتماعی در اینترنت، در آینده بیش از این هم اهمیت پیدا می‌کند. این شبکه‌ها هم‌اکنون هم روزبه‌روز محبوب‌تر می‌شوند. با شبکه‌های اجتماعی، دیگر افراد برای پیداکردن همفکران خود در موارد گوناگون تنها نیستند؛ یک دوست آرژانتینی برای تحلیل بازی‌های بوکاجونیورز، یک دوست سوئدی برای صحبت در مورد فناوری اطلاعات، یک دوست فرانسوی برای صحبت در مورد فیلم‌های سینمای مستقل یا یک دوست مصری برای بحث در مورد مسائل خاورمیانه.
مسلماً در دنیای حقیقی هیچ‌گاه افراد علاقه‌مند، موضوعات موردعلاقه خود را به این گستردگی نمی‌یافتند. این دلیل و شاید دلایل مشابه این، سرویس‌های شبکه‌های اجتماعی را به یکی از مهم‌ترین ارکان اینترنت در دو، سه سال اخیر تبدیل کرده‌است.
در ایران
در ایران علی‌رغم اینکه عضویت در شبکه‌های اجتماعی جرم تلقی نمی‌شود، ولی به موجب فیلترینگ آنها از جانب حکومت، حضور در این وب‌گاه‌ها چون از طریق دور زدن فیلترینگ میسر است، مصداق عمل مجرمانه است.
بیطرفی شبکه‌ای
موضوع بحث‌برانگیز بیطرفی شبکه‌ای (netneutrality) در واقع این است که آیا سرویس دهندگان اینترنتی(ISP) اجازه اعمال حقوق آزادی بیان شرکتی(شخص حقوقی) راعلیه دسترسی به محتوای شبکه دارند یا خیر؟
هرچه کاربران اینترنتی با سرعت بیشتری به یک سایت در اینترنت دسترسی داشته باشند احتمال بیشتری وجود دارد که از آن استفاده کنند، در نتیجه شرکت صاحب این سایت و شرکت تلفن یا اتصال کابلی که دسترسی به این سایت را فراهم می‌آورد درآمد بیشتری به دست خواهند آورد. در این حالت وب سایت‌های کوچکتر که نمی‌توانند از عهده پرداخت هزینه‌های اتصال اینترنتی سریعتر برآیند؛ ضرر می‌کنند
شرکت های مخابراتی همچنین قصد دارند با استفاده از خطوط تلفنی DSL برای اتصال دادن کاربران به سرویس‌هایی مانند "ویدئوی درخواستی" (VOD) جای پای محکمتری در بازار تلویزیون کابلی به دست آورند.
گوگل به همراه اپل، مایکروسافت، آمازون و دیسنی تحت نام " اتحاد کاربران و ابداعگران باند وسیع" اردوگاه مخالفان بیطرفی شبکه‌ای را تشکیل می‌دادند.
مجلس نمایندگان امریکا لایحه ارتباطات راه دور را تصویب کرده است بدون آنکه متمم پیشنهادی اتحاد مخالفان در جهت "بیطرفی شبکه‌ای"(net neutrality) را به اجرا بگذارد. این متمم ضرورت رفتار یکسان با ترافیک اینترنتی بدون توجه به "منبع" یا "مقصد" را تضمین می‌کند و اجازه نمی‌دهد شرکت‌های مخابراتی و اتصال کابلی دسترسی به شبکه‌های اینترنتی پرسرعت خود را محدود کنند.
موضوع بحث‌برانگیز "بیطرفی شبکه‌ای" در واقع این است که آیا سرویس دهندگان اینترنتی(ISP) اجازه اعمال حقوق آزادی بیان شرکتی( شخص حقوقی) را به نفع دسترسی به محتوای شبکه دارند یا خیر؟
دیوان عالی آمریکا همیشه این حقوق را به رسمیت شناخته اما با شدت کمتر ی نسبت به حقوق اشخاص حقیقی برخورد کرده است. بحث این است که آیا باید با ISP ها به عنوان حاملان عمومی مانند شرکت‌های قدیمی تلفن رفتار کرد؟
اما از دیگر سو؛ شرکت‌های مخابراتی و اتصال کابلی که خودشان هم ISP هستند می‌خواهند آزادی آنها برای سرمایه‌گذاری بیشتر در خطوط پرسرعت‌تر برای انتقال محتوای کیفی تضمین شود و مدعی‌اند که در صورت فشار طرفداران بیطرفی شبکه‌ای برای استفاده برابر از پهنای باندشان سرمایه‌گذاری در این حوزه ؛ کند خواهد شد.
در مقابل طرفداران بیطرفی شبکه‌ای به موارد قبلی اشاره می‌کنند که در آنها ISP ها مانع دسترسی به محتوای سایت‌هایی شده‌اند که منتقد آنها بوده‌اند. کمیسیون بازرگانی سنا پس از جلسات استماع سه روزه ؛ این متمم را تصویب نکرد.
ویژگی اصلی این جوامع در نگاه كاستلز
1- اقتصاد اطلاعاتی: بدین معنا كه بهره برداری و رقابت میان شركت ها و بنگاه های اقتصادی بیش از هر زمان دیگر به دانش واطلاعات و تكنولوژی های جدید وابسته شده است.
2- اقتصاد جهانی: این غیر از اقتصاد جهان است كه از قرن ها پیش جریان دارد. در واقع هسته و لایه های زیرین شبكه های اجتماعی حاضر به نوعی به اقتصاد جهانی پیوندی مستحكم برقرار كرده است.(تائید نسبی نظریات مكتب فرانكفورت)
3- فعالیت اقتصادی شبكه ها: ویژگی سوم در واقع چهره عریان شاخصه دوم است. شبكه ها به تدریج بسط و گسترش می یابند و سعی میكنند دیگر شبكه های اجتماعی را در خود حل كرده یا نابود كنند ودر این مسیر ازفعالیت های اقتصادی و تبلیغات شركت ها سود می جویند.
4- تحول در كار:روابط كاریگذشته میان كارگر و كارفرما و شركت به سبب ایجاد ش
دانشگاه جامع علمی کاربردی
