لجستيک در صنايع مختلف

توجه به گسترش فعاليتهاي صنعتي و بازرگاني و عزم جدي در سطوح مختلف كشورها در زمينه تعالي و توسعه، دقت در تمامي ابعاد تامين، توليد و توزيع را -فراتر از نوع و كيفيت محصول- براي جهش در پيشرفت ايجاب مي نمايد. مطالعه تجربه جهاني در اين زمينه نقش مديريت زنجيره تامين و لجستيك را بسيار برجسته مي نمايد.

بخش مهمي از محصولات و خدمات مرتبط با مديريت زنجيره تامين و لجستيك در حوزه هايي تعريف مي شوند كه عبارتند از: سيستمها و تجهيزات حمل و نقل محصولات و بار ، فناوريها و سيستمهاي ذخيره سازي و انبارش، فناوريهاي حمل و نقل اقلام خشك، اقلام مايع و اقلام فله اي، خدمات و فناوريهاي لجستيك مواد خطرناك، داراي ريسك و ويژه، انواع سيستمهاي كنترل (بيسيم و...)، سيستمها و نرم افزارهاي مديريت حمل و نقل و مديريت انبار و ... . بدين ترتيب فعالان عرصه حمل و نقل از شاخص ترين فعالان عرصه لجستيك و خدمات رنجيره تانين هستند.

همچنين، بخشي از محصولات و خدمات مرتبط با مديريت زنجيره تامين و لجستيك در حوزه بسته بندي انواع و اقسام مواد و محصولات به منظور انتقال، توزيع و فروش است. مواد و محصولاتي كه از لحاظ ابعاد، سياليت يا جامد بودن، ميزان فسادپذيري، فاصله توليد كننده تا مصرف كننده و ... متفاوت هستند. بدين ترتيب فعالان حوزه بسته بندي از مهمترين فعالان عرصه لجستيك و خدمات رنجيره تامين به شمار مي آيند.

در کنار مسائل صدرالاشاره، مواد و محصولات غذايي كه طيف بزرگي را شامل مي شوند، داراي ويژگيهاي منحصر به فردي هستند. اين ويژگيها در زمينه هايي از قبيل ابعاد، ميزان و زمان فسادپذيري، سياليت يا جامد بودن، فاصله توليد كننده تا مصرف كننده، مدت زمان تحويل و ... مطرح هستند. از رو شرايط و مشخصات خاصي براي زنجيره تامين و لجستيك اين نوع مواد و محصولات به وجود مي آيد. بدين ترتيب فناوريها و تجهيزات و سيستمهاي مديريتي، برنامه ريزي، نرم افزاري و عملياتي خاص در حوزه هاي حمل و نقل، انبارش، توزيع،شناسايي، كدگذاري و رديابي، توزين، بسته بندي و ديگر حوزه هاي لجستيكي طلب مي كند.

توجه به مشخصات مواد و محصولات صنايع نفت و گاز و پتروشيمي ويژگي هايي از قبيل داشتن ارزش استراتژيك، سيال بودن و پيوستگي بعضي از اقلام، فله اي بودن بعضي از اقلام، قابليت بسته بندي شدن بعضي از اقلام، خطرناك و داراي ريسك بودن، نياز به شرايط خاص براي انجام فرآيندهاي توليدي، انبارش، انتقال و مصرف برجسته مي شود. اين ويژگي ها شرايط و مشخصات خاصي را براي زنجيره تامين و لجستيك اين نوع مواد و محصولات ايجاب مي كند. بدين ترتيب فناوريها و تجهيزات و سيستمهاي مديريتي، برنامه ريزي، نرم افزاري و عملياتي خاص در حوزه هاي حمل و نقل، انبارش، توزيع،شناسايي، كدگذاري و رديابي، توزين، بسته بندي و ديگر حوزه هاي لجستيكي طلب مي كند.


موانع توسعه لجستيك و مديريت زنجيره‏هاي تامين در كشور

بانك جهاني در گزارشي 5 عامل اصلي را مهمترين موانع توسعه لجستيك و مديريت زنجيره تامين در كشورهاي درحال توسعه معرفي كرده است كه در مورد كشورمان نيز مصداق دارد.
•زيرساخت‌هاي ناكافي
•زيرساخت‌هاي ضعيف حمل‌ و نقل و قوانين متعدد و مختلف مربوط به آن
•زيرساختهاي مخابراتي ناكافي
•وسايل حمل‌ونقل فرسوده و ناكافي
•شبكه جاده‌اي ناكافي
•انبارهاي ناكافي
•شبكه راه‌آهن اندك و قديمي
•چالش‌هاي اقتصادي
•درك ضعيف از اقتصاد رقابتي
•ضعف در برنامه‌ريزي اقتصادي واقع‌ بينانه و عملي
•ضعف در تثبيت مسير اقتصادي
•بازار كوچك داخلي و كمبود اطلاعات در بازار
•سيستم بانكي ناكارا و نرخ هاي بهره بالا
•مشكلات و نارساييها در حمايت‌هاي اقتصادي دولت
•ناكارايي نظام مالياتي
•چالش‌هاي مديريتي
•مديريت بروكراتيك و عدم هماهنگي هاي ميان سازماني در زنجيره
•عدم انعطاف‌پذيري سيستم
•عدم اعتماد بين اجزاي زنجيره و طولاني بودن سيستمهاي قضايي جهت حل و فصل دعاوي
•كمبود نيروي انساني متخصص و صلاحيت‌دار


اهم اقدامات و برنامه‌هاي انجمن لجستيك ايران در همكاري با دستگاهها زيربط
•پيگيري ايجاد ساختار مديريت لجستيك در سطح ملي با حضور بخش غيردولتي و پيگيري واگذاري زنجيره‌هاي تأمين كالاهاي اساسي به بخش غيردولتي
•پيگيري و حمايت از شكل‌گيري مراكز لجستيكي منطقه‌اي در حاشيه شهرهاي بزرگ
•پيگيري و حمايت از شكل‌گيري شهر لجستيك در كشور در جهت تبديل شدن به مركز ثقل تجاري در منطقه و جهان
•حمايت از بخش خصوصي در جهت توسعه زيرساخت‌هاي لجستيكي (مراكز ذخيره‌سازي (سيلو، سردخانه)، مراكز توزيع و حمل و نقل، مراكز بسته‌بندي، مراكز بازيافت)
•حمايت از توسعه زنجيره‌هاي تأمين رقابتي
•برنامه گسترده براي توسعه تجارت الكترونيك در كشور به عنوان يكي از فرايندهاي لجستيكي
•ايفاي نقش فعال در كاهش هزينه هاي لجستيك در سطح خرد و كلان
•پيگيري تحول در نظام توزيع كشور در جهت اثربخشي فرايندهاي لجستيك در سطح ملي