تبادل فرهنگي و تهاجم فرهنگي
آيا مي توان مرز دقيقي بين تبادل فرهنگي و تهاجم فرهنگي کشيد؟ معيار تشخيص هر کدام چيست؟

هر يک از تبادل فرهنگي و تهاجم فرهنگي داراي سه شکل و مرحله مهم است که از اين طريق مي توان آنها را از يکديگر بازشناخت.
مراحل مختلف تبادل فرهنگي عبارتند از: 1.گزينش 2.تحليل 3.توليد فرهنگي.

مراحل مختلف تهاجم فرهنگي عبارتند از: 1.تحميل 2.تخريب 3.تسليم فرهنگي.

هريک از اين مراحل را به طور مختصر شرح مي دهيم:

گزينش: منظور آن است که هر چيزي که از ديگران است را به طور مطلق رد نکرده يا نپذيريم زيرا هر فرهنگي اجزاي بسيار متعددي دارد که ممکن است بعضي از آنها نامطلوب باشد و بعضي مطلوب. ما اجزايي را که مطابق با ارزش هاي فرهنگ خودي است انتخاب مي کنيم.
تحليل : آن است که آنچه را که از فرهنگ ديگر گزينش کرده ايم متناسب با فرهنگ بومي جذب کنيم و به شکل عنصري از فرهنگ خودي در آوريم. به همان صورتی که یک گیاه، عناصر موجود در خاک را جذب کرده، مورد استفاده‌ی خود قرار می‌دهد.
توليد فرهنگي: اگر دو مرحله گزينش و تحليل در مورد عناصر فرهنگي درست انجام گيرد جامعه به مرحله اي از رشد و توانايي مي رسد که مي تواند با توليد فرهنگ نيازهاي جامعه اش را برطرف سازد و صرفاً مصرف کننده فرهنگ ديگران نباشد.

تحميل فرهنگي: در تحميل فرهنگي، فرهنگ مهاجم عناصر مفسد را به فرهنگ مورد نظر تحميل مي کند.
تخريب فرهنگي: در تخريب فرهنگي، فرهنگ مهاجم توان و قوه تجزيه و تحليل را از فرهنگ مقابل مي گيرد .
تسليم فرهنگي: در تسليم فرهنگي به تحديد مرزهاي فرهنگي پرداخته آن را محدود مي سازد.

در مجموع مي توان گفت که تهاجم فرهنگي نوعي ارتباط فرهنگي است که در آن حداقل يکي از سه هدف تحميل، تخريب و تسليم فرهنگي تعقيب مي شود. بر خلاف تبادل فرهنگی که در نهایت، باعث رشد و زایندگی فرهنگ خودی می‌شود.
اگر اجرای هر یک از این سه مرحله، با مشکل مواجه شود؛ مثلا تحمیل فرهنگی جای گزینش را بگیرد، یا ورود تخریب گرانه جای جذب و گوارش صحیح را بگیرد، یا مصرف محض فرهنگ بیگانه جای تولید فرهنگی را بگیرد، موجب تهاجم فرهنگی می‌گردد.
تفاوت تهاجم فرهنگي با تبادل فرهنگي:
به طور خلاصه مي توان تفاوت تهاجم و تبادل فرهنگي را در موارد ذيل دانست:

1. در تهاجم هدف تخريب است اما در تبادل هدف انتقال و نشر فرهنگ است.
2. در تهاجم مهاجم براي جايگزيني فرهنگ خود به نحوي ظالمانه سعي در ريشه کني فرهنگ مقابل دارد اما در تبادل فرهنگي چنين نيست.
3. در تهاجم فرهنگي قصد استيلا و به طور کلي غرض سياسي در نظر است و مهاجم اصولاً بقاي فرهنگ مقابل را به هيچ عنوان نمي پذيرد.