جغرافياي شهر لاهيجان:
این شهر چندان ناآشنا نیست و حتماً قبلاً اسمش را شنیده اید. لاهیجان، یکی از شهرهای استان گیلان است که از همان ابتدا با ساختار شهری بنا شد.از سمت رشت، مرکز گیلان وارد شهر می شویم. اولین میدان، ابریشم نام دارد، شاید برایتان جالب باشد بدانید قبل از اینکه لاهیجان به خاطر چای خوب و مرغوبش مشهور باشد، ابریشمش مشهور بود؛ شهری واقع در مسیر جاده ابریشم که از قدیم الایام در آن به تولید این الیاف لطیف و زیبا می پرداختند به همین علت لاهیجان نام گرفت یعنی «شهر ابریشم». لاهيجان يكي از بزرگترين و مهمترين و قديميترين شهرستانهاي گيلان است اين شهر زيبا،شهر شمالي ايران است منطقه اي است كه از شمال به درياي خزر واز مشرق به لنگرود و از جنوب به ديلمان و از جنوب غربي به سياهكل و از مغرب به آستانه اشرفيه محدود مي شود . فاصله اش تا لنگرود حدود دوازده كيلو متر وبا شهر رشت حدود چهل و سه كيلومتر است.ارتفاع اين شهر از ساير شهرهاي شمال ايران بيشتر است حدود بيست متر ازسطح درياي خزر بلندتر است و حدود دو متر از سطح اقيانوس ها بلندتر است.و چون اطراف اين شهر باز است و اراضي آن مرتفع تر از نقاط ديگر گيلان است هواي آن سالمتر از ساير قسمتها مي باشد لاهيجان در اعصار مختلف داراي طول و عرضهاي مختلف بود.زماني محدوده لاهيجان از غرب سپيد رود كوچصفهان بود و از شرق تا چالوس و تنكابن و از شمال درياي خزر و از جنوب تا حوالي طارم و رود بار.
وجه تسميه و نامگذاري لاهيجان:
بر طبق روايتي قديمي اين شهر به وسيله لاهيج بن سام بن نوح ساخته شده است لاهيجان به معناي شهر ابريشم و مكان ابريشم است.لا هيجان سابقا" به نام دار الاماره يا دار الامان معروف بوده و بعدها به نام لاهيجان المبارك ناميده شد.شهرستان لاهيجان به علت قرار گرفتن در كوهپايه هاي زيباي البرز لقب پايتخت گردشگري جهان اسلام را به خود اختصاص داده و نزديكي به مركز استان موجب گسترش سرمايه گذاري در صنعت گردشگري گرديده است.
وضعيت آب و هوائي و حيوانات اين منطقه :
لاهيجان به علت وقوعش بين درياي خزر و سلسله جبال مرتفع البرز كه پوشيده از جنگل است داراي هوايي لطيف است و در تابستان به خاطر شدت تبخير هاي اين شهر براي مدتي سنگين است و رطوبت در ارتفاعات باعث رگبارهاي تا بستاني مي شود.در همين زمان در مناطق جلگه اي فشار هوا كم و حرارت زياد است و جهت بادها از دريا به سمت ساحل است .
چهارپایان اصلی: گاو، اسب، گوسفند، میش، قاطر، الاغ، سگ و گربه و گاو میش.
چهارپایان وحشی: پلنگ، خرس، گرگ، روباه، شغال، گربه وحشی، گوزن، آهو، بز کوهی، سمور، خار پشت، سمور آبی، خرگوش، خوک، گراز، سنجاب، کفتار، ببر، …
پرندگان این منطقه انواعی دارند برخی وحشی و برخی اهلی هستند و نمونه‌هایی از آنها عبارت‌اند از:
مرغ، اردک، غاز، بوقلمون به فور در این منطقه دیده می‌شود و همین طور قرقاول (تورنگ) و غاز وحشی (کلاگن) خوتکا، چنگر، قوش (الغ)، بلدرچین] (وشوم)، باز، بلبل، سینه سرخ، لک‌لک، مرغ ماهی‌خوار، حواصیل، کبوتر، تیهو، جغد، گنجشک (چیشنک)، شرستی (حاج حاجی)، دارکوب، درنا، دم‌جنبانک (دمبلا سکینه)، سبز قبا (کوکلاچ)، دریا سلیم، یهره، سَرَت، کلاغ (کلاچ)، سار (سیته)، هدهد (شانه بسر)، شاهین، شل حینو، عقاب، قوش، کبک، کرکس، زاغچه (کشکرت)، کلکافیس، فلامینگو (مرغ حسینی)، چرخ (واشک)، پلیکان سفید، چکاوک، سبز قبا، مرغ سقّا و غیره.
ماهیان: ماهی سفید، ماهی آزاد، قزل آلا، کفال ماهی، ماهی سوف، اردک ماهی، کپور ماهی، اسپلی، ماهی سیم، ماهی شک، کلیکا، اوزون برون، قاس ماهی، قیل ماهی، گاو ماهی، شیبا ماهی، مار ماهی، ماهی ماش، کولی و …
حشرات : مورچه (پیتار)، انواع سوسک، ملخ، زنبور عسل، انواع زنبور، انواع عنکبوت (لابدون)، خرمگس، ساس، کک (سپول)، خرخاکی، جعَل (گِه گال)، مگس، پشه، جیرجیرک (جیک)، زنجره، اقسام پروانه، بید، موریانه
محصولات و تجارت لاهيجان:
زراعت اصلي ساكنين مناطق جلگه اي لاهيجان كشت برنج است و ساكنين مناطق كوهستاني عمدا" گندم كار و دامداراند. بيشترين بخش اراضي در مناطق كوهستاني و كوهپايه اي قرار دارد كه محصول عمده اين مناطق چاي مي باشد. شغل اصلي مردم لاهيجان تجارت چاي برنج و كشاورزي اين دو محصول است شهرستان لاهيجان هر ساله به واسطه وي‍‍ژگيهاي طبيعي و فرهنگي خاص آن مد نظر عده زيادي از مردم ايران است. به طوري كه آن را عروس شهرهاي ايران ناميده اند.از جمله سوغات اين شهر مي توان چاي و كلوچه را نام برد كه در ميان مسافران از شهرت خاصي برخوردار است.
-چاي لاهيجان:
گياه چاي حدود سه هزار سال قبل از ميلاد در چين شناخته شد و لفظ چاي كلمه اي چيني است و همان لفظ وارد زبان فارسي شده است .چاي درخت است كه نياز به حرارت و آب دارد لذا در نقاط خشك و سرد محصول نمي دهد و محصول آن همان برگهاي لطيفي است كه در شاخه هاي پس از هرس روي بوته مي رويد و اگر آن را هرس نكنند درختي به ارتفاع 25 متر خواهد شد ولي اگر مرتب هرس شود به صورت بوته و درختچه به نظر مي آيد.
خواص چاي: نوشيدن چاي براي رفع خستگي مناسب بوده و هيجانات عصبي را تسكين مي بخشد ضربان نبض را
سريع و موجب ازدياد و اتساع و انقباض قلب مي گردد براي هضم غذا و تصفيه خون نافع است.
-پدر چاي ايران:
اولين بار چاي در ايران توسط حاج محمد حسين اصفهاني به سال 1302 ه.ق در عصر ناصر الدين شاه كشت شد ولي پيشرفتي نداشت و موفقيتي به دست نياورد.ولي شخصي به نام آقا محمد خان قاجار قوانلو ملقب به كاشف السلطنه مشهور به چايكار در سال 1319 ه.ق چاي را در لاهيجان كشت نمود و به بار نشست كه در حقيقت پدر كشت چاي در ايران محسوب مي شود.كه در اثر به بار نشستن اين محصول تاثيرات شگرفي بر زندگي مردم منطقه و اقتصاد كشور به جاي مانده است.محمد ميرزا چايكار فرزند اسداالله ميرزا معروف به كاشف السلطنه از نوادگان فتحعلي شاه قاجار در اول فروردين 1244 ه.ش مطابق با 21 شوال 1281 ه.ق در تربت حيدريه ديده به جهان گشود.
-آداب چاي خوردن :
زماني که مهمان مي آيد سريع برايش چاي مي آوردند . استکان ها معمولاً کوچک است و بعد از چاي اول بلافاصله چاي دوم آورده مي شود . اگر مهمان ديگر چاي نخواهد را بطور افقي و اگر چاي بخواهد به طور عمودي در نعلبکي مي گذارد . اگر استکان را وارونه در نعلبکي بگذارد به معني توهين تلقي مي شود .

محلات اصلي لاهيجان:
مهمترين محله شهر لاهيجان محله ميدان بوده و هست اين ميدان در ميانه جنوبي شهر جاي دارد واز ديرزمان محل بازرگانان بوده است اين محل در سابق محله اعيان نشين و محله امرا بوده در اين محل يكي از مهمترين زيارتگاههاي شهر يعني چهار پادشاهان قرار دارد كه مزارع چهار تن از بزرگان كيايي لاهيجان است مسجد جامع و حمام گلشن و يك مدرسه علميه در اين محله واقع شده است و منطقه تكيه بر و جواهر پشته را دربر دارد.
شعر بافان: محله اي در جنوب شرقي لاهيجان و به نام شعر باف محله نيز معروف است و در سابق به نام كوهستاني معروف بوده است.اين ناحيه محله بافندگان و نساجان بوده و حدود چهار هزار و اندي چرخ هاي ابريشم كشي و دستگاهاي بافت پارچه هاي ابريشمي در اين مله داير بود.
خمير كلايه: كه به لهجه گيلكي خومركلايه گفته مي شود اين محله در شمال غربي شهر لاهيجان قرار دارد و خانه حاكم شهر و اطرافيانش در اين محله بود.نام اين محله برگرفته از خمير و كلايه.كلايه به معني پهنه اي است جا گرفته در گستره اي پهناور و واژه خمير به معناي آرد آميخته با آب است كه از آن نان مي پزند.
اردو بازار: محله اي است در ميانه شمال شهر و سابقا" به نام قلعه يا قصر معروف بود اردو بازار داراي دو زيارتگاه است بقاع متبركه آقا مير شمس الدين بن موسي الكاظم (ع) و حسن بيگدشت (بيگم آباد) آقا مير صادق چهل گيسو و انبار آباد و آقا سيد رسول در اين محله وجود دارد و اين محله داراي سه مسجد به نامهاي پاشويان و مسجد بيگم آباد و مسجد امير شهيد مي باشد.
گابنه: اين محله در جنوب غربي لاهيجان جاي دارد برخي را اعتقاد بر آن است كه اين نام از پيوند دو واژه گاه به معناي جاي و بنه به معناي زمين كشاورزي پديد آمده است بقاع متبركه آقا پير علي و آقا مير ابراهيم و مسجد اكبريه و مسجد آقا پير علي نيز در اين محله است.
پرده سر: اين محله در جنوب غربي لاهيجان واقع شده است و اين نام تركيبي است از دو واژه پرد كه در گيلكي به نام پل است و سر كه به معناي كنار است و اين تركيب معاي سرپل است محله زيارتگاه ملا عقيل و آقا سيد ابراهيم و مقبره آقا سيد مرتضي وجود دارد.
كاروانسرابر: اين محله در پاره غربي شهر لاهيجان قرار دارد اي محله به دليل مجاورت با مهمترين كاروانسراي مهم شهر در دوران قديم به نام فعلي كاروانسرابر يعني محلي كه در بر كاروانسرا قرار دارد ناميده شده است.
محلات فرعي لاهيجان: جيرسر قسمت شمالي/ غريب آباد قسمت شمال/حسن بيگدشت شمال غربي/ نخجير كلايه شمال شرقي/حاجي آباد قسمت غرب/امير شهيد شمال غربي/جواهر پشته در محله ميدان وميانه شهر/ آقا سيد محمد يمني قسمت جنوب/ كوه بيجار جنوب شرقي/ كوي زماني کوهبنه و آهندان قسمت جنوب شهر...
جاذبه هاي گردشگري و تاريخي لاهيجان:
بقعه شیخ زاهد گیلانی (مربوط به قرن هشتم هجری واقع در جاده لاهیجان - لنگرود) این بنای تاریخی در بیرون شهر لاهیجان و در روستای شیخانه ور، بر سر راه لاهیجان به لنگرود و بر دامنه کوه واقع شده است و به تاج الدین ابراهیم، ملقب به شیخ زاهد گیلانی تعلق دارد.تنها کتیبه موجود این بنا، به خطی نه چندان خوش روی صندوق چوبی قدیمی مزار شیخ است که تاریخ 832 هـ . ق دارد. سبک معماری این اثر ویژگی های قرن هشتم یا نهم را نشان می دهد. سه طرف بنای اصلی دارای ایوان است در حجره اول مشرف بایوان شمالی قبر سید رضی بن مهدی الحسینی الباشکجانی وصندوق چوبین منتسب به شیخ زاهد هم در آنجا قرار دارد .همچنین، در همین اتاق و در کنار قبر اخیر, قبر بلند کاشی‌‏کاری شده‌‏ای قرار دارد که به روایتی، مدفن غلام شیخ زاهد و به روایتی دیگر آرامگاه پسر تیمور گورکانی است. بنای اصلی بقعه از داخل به شکل مربع و به ابعاد 610 سانتی متر است و با چهار گوشوار که بر چهار کنج بنا ساخته‌‏اند، طاق را جمع کرده به شکل گنبد در آوردند و بقیه بام، سفالین است.

بقعه چهار اولیا یا چهار پادشاهان (مربوط به دوره تیموریان واقع در میدان سردار جنگل) - شیطان کوه با 410 پله که می توان از آن به بالای آبشار و کوه رفت - مسجد اکبریه - مسجد جامع لاهیجان - حمام گلشن از دیگر جاذبه های تاریخی لاهیجان است که بخشی از آن با گسترش شهرسازی و لزوم احداث خیابان و میدان، ویران شده است. بنای حمام پلان کثیرالاضلاع داشت و برای ساخت آن از آجر قرمز محلی، ساروج و گل آهک استفاده شده است. در تعمیرات اخیر پس از زلزله گیلان، برای استحکام بنا از مصالح جدید استفاده شد. در سنگ ‌کاری‌ شده امروزی حمام در کوچه ‌ای در ضلع جنوب آن واقع شده است. - بام سبز -استخر لاهیجان


موزه چای ایران (آرامگاه محمد میرزا کاشف‌السلطنه) - " آرامگاه کاشف ‌السلطنه " و " موزه تاریخ چای ایران " از جاذبه های تاریخی لاهیجان است که سالانه مسافران و گردشگران زیادی از اقصی نقاط کشور و حتی دنیا برای بازدید از آثار مزبور به این شهر سفرمی کنند.

تله کابین احرار (فاز اول تله‌کابین لاهیجان که از فراز بام سبز آن آغاز شده، در سال ۱۳۸۴ شمسی راه‌اندازی گردید) در نهایت تله کابین احرار در شهرستان لاهیجان دارای مناظر زیبای طبیعی است، طول افقی هزار و 500 متر اختلاف ارتفاع ایستگاه اول و دوم 210 متر، ظرفیت خط هزار نفر در ساعت با پنج دکل بین راه که فواصل بین آنها از 150 تا 650 متر می باشد. همچنین حداکثر اختلاف ارتفاع کابین تا سطح زمین در برخی نقاط به 110 متر می رسد، کابینها شش نفره با دربهای اتوماتیک با نام تجاری اومگا سه ساخت کشور سوئیس، کابینها از جنس آلومنیوم و پلی کربنات با جدید ترین طراحی روز اروپاست.-روستای سرچشمه و کوه عطاکوه -روستای ماهی موشه و آبشار دیدنی آن .
پل خشتی تجن‌ گوک " در دهکده " تجن ‌گوکه " از توابع لاهیجان قرار دارد، دارای دو چشمه با طاق جناقی است. در پایه ‌های میانی و جانبی پل، اتاقکهای کوچکی برای بیتوته کاروانیان احداث شده بود. طول پل 60 متر و عرض آن 4.25 و ارتفاع کلی آن بیش از 7.5 متر است. مصالح بکاررفته در این پل، آجر، سنگ و ملات ساروج است. این پل در زمان قاجاریه ساخته شده است. پل خشتی تجن ‌گوکه، متعلق به دوره صفویه بوده و دارای شماره ثبت ملی 1432 سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور است.

لاهيجان ـ مسجد اکبریه ـ میدان چهارپادشاهان ـ محله گابنه

لاهيجان ـ بقعه شیخ زاهد گیلانی ـ لاهیجان ـ روستای شیخانبر

لاهيجان ـ بقعه و تکیه پیرعلی لاهیجان ـ محله اردو بازار

آداب غذا خوردن :
مهمان اگر آشنا باشد بعد از خير مقدم و احوالپرسي به اتاق مهمان راهنمايي شده و معمولاً زن صاحب خانه مي شيند کنار مهمان و دختران و عروس خانواده با چاي و قند و يا شيريني و ميوه پذيرايي مي کند. اگر مهمان غريبه باشد تنها مرد صاحب خانه مي نشيند و با چاي پذيرايي مي کنند . اگر بهمراه مرد مهمان، زني همراه باشد به اتاق زنان رفته و در آنجا پذيرايي مي شود .
در سفره آرايي و پذيرايي ناهار ويا شام معمولاً زن و مرد غريبه را در اتاقي ديگر (مهمان خانه ) پذيرايي نموده و اهل خانه نيز در اتاق ديگر به صرف غذا مي پردازند .
معمولاً مردان و زنان سالخورده در صدر سفره نشسته ، و کودکان نيز در پايين سفره و معمولاً مادر خانواده با آوردن ظروفات سفره مدام بين آشپز خانه و اتاق ناهارخوري در رفت آمد است .
در مراسم عزا و عروسي نيز معمول است ابتدا از مهمان رسمي و بويژه از مردان پذيرايي مي شود و اهل خانه چه زن و چه مرد بعد از پذيرايي از زنان مهمان رسمي ، در انبار يا در حياط بطور سر پايي اقدام به تناول غذا مي کنند .
و بلافاصله خصوصاً در مجالس عزاداري بعد ناهار يا شام ، چاي ، خرما ، و ميوه براي مهمان آورده مي شود.
معروفترين غذاهاي محلي همراه با دستور پخت
از آنجائيكه اقليم و آب و هواي مساعد و خاك مرغوب گيلان ، آمادگي پرورش انواع مواد خوراكي طبيعي شامل صيفي جات – ميوه ها – حبوبات و غيره را دارد و فور نعمت و حسن سليقه كد بانوهايي گيلاني ، باعث طبخ خواركيهاي لذيذ شده است ، بطوريكه توجه مسافران زيادي را به همين منظور ، به اين استان جلب مي نمايد . خصوصا" قرار گرفتن مخلفاتی چون انواع ترشی ، فلفل و زیتون پرورده ، ماهي شور در کنار این غذاها، به لذت خوردینها می افزاید .
شوید خولی
مواد لازم:1_ پياز 2_ سبزى شويد250گرم جعفري و گشنز دو قاشق سوپ خوري 3_ آلوچه خشك 4_روغن 5_ نمک و فلفل _ به ميزان لازم
طرز تهيه :
ابتدا گوشت مرغ را با يك عدد پياز كه خلالي خرد كرده ايم سرخ كرده و وقتي كه پياز طلايي شد سبزي خرد شده را نيز در تابه ريخته و يا مواد تفت مي دهيم. پس از اين كه سبزي كاملا" نرم شد ، تخم مرغ ها را در يك ظرف به حدي مي زنيم تا سفيده و زرده با هم مخلوط و يك رنگ شوند . سپس تخم مرغ ها را روي مواد در حال سرخ شدن ريخته و وقتي كه تخم مرغ ها كمي بسته شدند آلوچه خشك شسته را در مخلوط ريخته و با بقيه مواد سرخ مي كنيم. پس از پنج دقيقه مواد را به همراه دو ليوان آب جوش در قابلمه ريخته و زماني كه مرغ پخته شد نمك ، فلفل و زرد چوبه را به غذا اضافه مي كنيم .
غورآبه
مواد لازم:1_ جوجه کوچک 2_ سبزى _ اسفناج, یا برگ چغندر, گشنیز, نعناع, کمى سیر و ترش واش یک کیلو
3_ پیاز متوسط 4_ آبغوره 5_ نمک و فلفل6_ تخم مرغ 5 عدد
طرز تهیه:
جوجه را تمیز کرده و شسته و به چهار قسمت نموده با روغن کمى سرخ ميکنیم. سبزى ها را تمیز کرده و شسته و پیاز را پوست کنده ریز ساطورى مي کنیم. سبزى و پیاز را با روغن سرخ نموده و بعد جوجه ها را در قابلمه ریخته و سبزى را روى آن مي ریزیم. نمک و فلفل و آبغوره ریخته و با 2 یا 3 لیوان آب مي پزیم. بعداز آن که مرغ کاملا پخت به تعداد نفرات تخم مرغ ها را درسته در قابلمه که خورش در حال جوشیدن است مي شکنیم و در ظرف را مي بندیم تا تخم مرغ با حرارت ملایم بسته شود. این خورش باید کمى بیشتر آب داشته باشد.
میرزا قاسمى
مواد لازم:1_ بادنجان درشت غیر تخمى 2_ تخم مرغ 3_ سیر 4_ نمک و فلفل 5_ در صورت تمایل گوجه فرنگى
6_ روغن یا کره 7_ زرد چوبه
طرز تهیه:
بادنجان ها را شسته با نوک کارد پوست آن ها را یک چاک مي دهیم, آنها را روى آتش ذغال یا در کف فر کباب مي كنیم تا بحدى که کاملا پخته شود. پوست و سر بادنجان را مي گیریم. اگر تخمى باشد تا حد امکان تخم آنرا جدا مي نماییم سپس با نوک قاشق آنرا تکه تکه نموده و یا با گوشت کوب له مي کنیم. سیرها را پوست کنده با کمى نمک با گوشت کوب کوبیده و با روغن و کمى زردچوبه تفت مي دهیم تا طلائى شود. سپس بادنجان ها را با سیر و روغن یا کره و باز کمى زردچوبه مخلوط کرده روى حرارت ملایم در تاوه سرخ مي کنیم و مرتب هم مي زنيم که ته نگیرد. آنقدر سرخ مي کنیم تا تقریبا آبش جمع شود, آنگاه گوچه فرنگى ها را پوست کنده قاچ قاچ نموده به بادنجان ها اضافه مي کنیم و باز کمى تفت مي دهیم تا به روغن بیفتد. سپس بادنجان ها را کنار کرده در وسط تاوه یک قاشق کره ریخته تخم مرغ ها را در آن مي شکنیم, وقتى تخم مرغ بسته شد آنرا آهسته با بادنجان ها مخلوط مي کنیم. نمک و فلفل زده بر مي داریم.
اناربیج
مواد لازم:1_ مغزگردوى سائیده شده 350 گرم2_ سبزى: تره, جعفرى, گشنیز و نعناع یک کیلو خلواش(خنش) و شوشاق3_ گوشت چرخ کرده گوساله 4_ پیاز متوسط 5_ رب انارترش یا آب انار یا آب غوره 6_ نمک و فلفل و زردچوبه
طرز تهیه:
مغزگردو را مثل گردوى خورش فسنجان مي سائیم تا نرم شود. سبزى ها را تمیز نموده و شسته ميگذاریم تا آبش برود و بعد ساطورى ریز خرد نموده با روغن سرخ مي کنیم. پیاز را در گوشت چرخ کرده, رنده نموده ونمک و فلفل را اضافه کرده با هم مخلوط مي کنیم, آنگاه از گوشت چرخ کرده کوفته هاى کوچک , از یک گردو کوچکتر درست مي کنیم. سپس گردوى سائیده شده را با سه یا چهار لیوان آب و کمى زردچوبه مي گذاریم با حرارت ملایم چند ساعت بپزد تا مثل فسنجان به روغن بیفتد, سپس سبزى سرخ کرده را اضافه نموده باز ميگذاریم چند جوش بزند تا سبزى پخته شود, آنگاه کوفته ها را یک یک داخل خورش که در حال جوشیدن است مي اندازیم تا خورش ازجوش نیفتد و کوفته ها باز نشود. ترشى را اضافه مي کنیم روى آتش ملایم چند جوش دیگر که زد و هنگامى که کوفته ها پخته شد و خورش جا افتاد برمي داریم.
بادنجان مسما
مواد لازم:1_ مرغ یا گوشت مغز ران 2_ بادنجان قلمى ریز 3_ پیاز سرخ کرده 4_ آبغوره و نمک و فلفل 5_ گوجه فرنگى ریز
طرز تهیه:
مرغ یا گوشت را با کمى روغن سرخ مي کنیم و با دو یا سه لیوان آب مي گذاریم تا بپزد. پیاز داغ را به آن اضافه ميکنیم. بادنجان ها را پوست کنده, میان آنها را کمى چاک مي دهیم. با روغن فراوان سرخ نموده تا طلائى و مغز پخته شود. وقتى که مرغ(یا گوشت) پخت, بادنجان ها را روى آن مي چینیم. آبغوره و نمک و فلفل را اضافه کرده, مي گذاریم روى حرارت ملایم تا چند جوش بزند ولى باید دقت نمود که بادنجان ها در آب گوشت زیاد نپزد, چون سیاه و له مي شود. در آخر کار گوجه فرنگي سرخ شده روي آن چيده مي شود.
ترشه آش
مواد لازم:1_ گوشت 2_ نخود و لوبیا 3_ باقلا یا پاچ باقلا 4_ تره و جعفرى و گشنیز و اسفناج و نعناع و خلواش(خنش) 1.5 کیلو5_ برنج 250 گرم6_ گوجه سبز ریز خیلى ترش(جنگلى) یک کیلو7_ سیر براى سیرداغ روى آش
طرز تهیه:
گوشت را تکه تکه مي کنیم, همراه نخود و لوبیا مي گذاریم تا کاملا بپزد. باقلا را از پوست اول در مي آوریم و با پوست دوم با مقدارى آب مي پزیم. سبزى را خرد کرده مي گذاریم بپزد. برنج را به آن اضافه مي کنیم وقتى که کاملا پخت همه مواد را با هم مخلوط مي کنیم. گوجه سبز ترش را به آن اضافه کرده, مي گذاریم با هم در حرارت ملایم بجوشد تا آش کاملا پخته شده و جا بیفتد. نمک و فلفل زده بر مي داریم. روى آن قدرى نعنا و سیر داغ مي ریزیم. این آش ترش را به عنوان عصرانه با برگ ترب و ماهى شور صرف مي کنند و از طرف دوستان و فامیل معمولا براى خانم هاى باردار به عنوان ویارانه تهیه مي شود
فسنجان گیلانى
مواد لازم:1_ مرغابى, اردک یا مرغ درشت 2_ مغزگردو4_ نمک و فلفل و در صورت تمایل کمى گلپر
طرز تهیه:
مغز گردو را نمكار خوب سائیده و نرم مي کنیم و بعد آنرا با سه یا چهار لیوان آب مخلوط کرده و ترشى را اضافه نموده در حرارت ملایم مي گذاریم دو یا سه ساعت آهسته بجوشد و گاهى هم مي زنیم که ته نگیرد تا به روغن بیفتد و بوى خامى گردو ازبین برود. سپس مرغ را درسته یا به چهار قطعه تقسیم کرده و همراه نمک و فلفل به آن اضافه مي کنیم و مي گذاریم تا مرغ کاملا بپزد و آب فسنجان کم شده و خورش جا بیفتد. در گیلان معمولا فسنجان را را با مرغابى یا اردک تهیه مىکنند, در آن صورت مرغابى را تمیز نموده کرک و پر آنرا روى شعله آتش کزداده, پاک مي کنیم, گردو و مرغابى را با هم بار مي کنیم. وقتى مرغابى کمى پخته شد رب انار را مي پزیم. گیلانى ها فسنجان را همیشه ترش مي پسندند.
فسنجان ترش با کته و ماهى شور یا ماهى دودى صرف ميشود, ترب سفید هم ازمخلفات سر سفره است
قیمه رشتى
مواد لازم :1_ گوشت مغز ران گوسفند یا گوساله 2_ لپه 3_ سیب زمینى 4_ پیاز درشت 5_ لیمو عمانى 6_ گوجه فرنگى خیلى ریز 7_ زردچوبه و نمک و فلفل و دارچین
طرز تهیه:
گوشت را ريز خورد كرده پیاز را هم ساطورى خرد کرده, بعد گوشت و پیاز را مخلوط با هم در روغن سرخ مي کنیم و زردچوبه و نمک و فلفل و دارچین را اضافه کرده و لپه را که قبلا در آب خیسانده ایم از آب درآورده و با گوشت و پیاز یک تفت میدهیم. سپس آنرا در ظرف آبگوشتى که قبلا گوشت را پخته بودیم میریزیم. اگر آب آن کافى نباشد نصف لیوان دیگر آب اضافه نموده و با حرارت ملایم میگذاریم بپزد. لیمو عمانى را شسته به آن اضافه مي کنیم. اطراف گوجه فرنگى ها را در روغن سرخ مي کنیم و آنها را روى گوشت قیمه میریزیم تا با بخار, کمى پخته شود. سیب زمینى ها را پوست کنده, مي شوئیم و آنها را خلال ریز کرده با روغن فراوان سرخ مي کنیم تا طلایى شود. و در آخر روى قیمه میریزیم. بعداز چند دقیقه خورش را برمیداریم, یا مي توانیم وقتى که خورش قیمه را در ظرف کشیدیم سیب زمینى هاى سرخ کرده را روى آن بریزیم.
كباب ماهى خاویار
مواد لازم:1_ ماهى خاویار 1.5 کیلو2_ آب لیمو یک فنجان3_ پیازمتوسط 4_ نمک و فلفل
5_ سس: 3 قاشق غذاخورى آب لیمو و دو قاشق غذاخورى کره و دوقاشق غذاخورى رب گوجه را با هم مخلوط ميکنیم بعد یک جوش ميدهیم و آماده ميکنیم
طرز تهیه:
ماهى را مي شوئیم, پوست آن را جدا مي کنیم, داخل شکم ماهى را باز کرده و تمیز مي کنیم و با آب سرد مي شوئیم. آنگاه استخوان غضروفى ماهى را با یک کارد در مي آوریم و ماهى را روى تخته آشپزخانه قرار داده قطعه قطعه مي کنیم. قطعات را در یک فنجان آب لیمو و رنده پیاز ونمک و فلفل یک شب مي خوابانیم بعد آن ها را به سیخ مي کشیم و روى آتش زغال کباب مي کنیم. وقتى کباب نیم پز شد از سسى که قبلا آماده کرده ایم با برس آشپزى به اطراف ماهى مي مالیم و دوباره سیخ کباب را روى آتش قرار مي دهیم تا آهسته کباب بشود ومغزپخت گردد. سپس کباب را در دیس مي کشیم و اطراف آن را با برگ جعفرى و لیمو ترش تزئین مي نمائیم.
ماهى گردبیج
مواد لازم :1_ ماهى سفید بزرگ 2_ سبزى هاى معطر: نعناع, خنش(خلواش), شوشاق 3_ رب انار غذاخورى
4_ مغزگردو 5_ نمک و فلفل و گلپر
طرز تهیه:
مغزگردو را با سبزى مي سائیم یا چرخ مي کنیم, مغزگردو و سبزى را با رب انار و گلپر و نمک و فلفل مخلوط مي کنیم. آنگاه روى سطح ماهى کمى کارد مي کشیم. باله هاى ماهى را با قیچى مي گیریم, داخل گوش هاى ماهى را خالى مي کنیم. شکم ماهى را یک چاک کوچک مي دهیم, محتویات شکم ماهى را خارج مي کنیم. بعد ماهى را تمیز مي شوئیم و مي گذاریم در صافى بماند تا آبش برود. سپس داخل شکم ماهى را از مایه مغزگردو و سبزى که حاضر کرده ایم پر مي کنیم. دو لبه شکم ماهى را جفت مي کنیم و با نخ و سوزن بخیه میزنیم. سپس سر و دم ماهى را بهم مي آوریم وماهى را گرد کرده در یک قابلمه مناسب قرار مي دهیم و زیر و روى آن آتش زغال ریخته و ماهى را در حرارت ملایم مي پزیم. امروزه این خوراک ماهى را نیز مي توان در فر به طریق آسان تر طبخ نمود. یعنى بعداز آنکه شکم ماهى را پر کردیم و دوختیم سینى فر را کمى چرب مي کنیم, کمى آرد مي پاشیم و ماهى را از پهلو روى سینى قرار میدهیم. در طبقه وسط فر با حرارت 350 درجه به مدت یکساعت و نیم مي پزیم. در این فاصله مقدارى سس متشکل از آب انار و یک قاشق کره آب کرده و زعفران روى آن میدهیم تا ماهى خوش رنگ شود.
باقلا خوروش
مواد لازم :1_ لوبياي خورشي ( پا چ باقلا ) 2_ سبزى هاى شويد (خشك يا تر) 3_ سير خام 4_تخم مرغ
5_ نمک و فلفل و گلپر 6- روغن
طرز تهيه :
ابتدا باقلی‌ها را پوست کنده (از غلات سبز و پوسته دوم جدا می‌کنند)و همراه با سیر خلال شده یا برگ سیر خرد شده، با مقداری روغن در قابلمه( یا گمج که ظرفی گلی است و در گذشته کاربرد بیشتری داشته) کمی سرخ می‌کنند، سپس مقدار کمی زردچوبه وشوید به باقلی اضفه نموده و تفت می‌دهند. در پایان، یک یا دو لیوان آب به مواد اضافه نموده و بر روی حرارت ملایم می‌گذارند، تا وقتی که روغن غذا در روی قابلمه بالا بیاید، آنگاه تخم مرغ را اضافه می‌کنند.در تهیه این غذا از گوشت استفاده نشده‌است. ولی نگران نباشید زیرا تخم مرغ یک جانشین مناسب برای گوشت است . انرژی حاصل از یک عدد تخم مرغ ۷۵ کالری است که معادل انرژی یک واحد ( ۳۰گرم) گوشت با چربی متوسط است .لوبیای مخصوص باقلاقاتق نیز منبع پروتئین گیاهی خوبی است که همراه با تخم مرغ، باعث افزایش کیفیت پروتئین غذا در حد پروتئین گوشت می‌شود. این غذا را هم می‌توان با پلو و هم با نان میل کرد .
ترش تره
مواد لازم:1_ سبزي ( جعفري ، گشنيز ، اسفناج ، تره ، چغندر) يك كيلو2_ ترشي ( آب نارنج يا آب انار) یک ليوان
3_ سير خام 1 بته كوچك 4_تخم مرغ دو عدد5_ نمک و فلفل و گلپر 6-آلوچه سبز 7- برنج نيم ليوان
ابتدا سبزیها را با ساطور، ریز خرد می‌کنند. سپس به اندازه یک لیوان آب و نیم لیوان برنج (برای یک کیلو سبزی خرد شده) که قبلاً خیسانده‌اند، در قابلمه می‌ریزند تا سبزی و برنج کاملاً پخته شود . سپس سیر را خرد کرده، با زردچوبه و روغن سرخ می‌کنند و به مواد داخل قابلمه اضافه می‌کنند.درآخر، در ترشی مورد علاقه مقداری آرد برنج (گندم) حل کرده و به تدریج به خورش اضافه می‌کنند. این کار سبب لعابدار شدن خورش می‌شود. در پایان نیز تخم‌مرغها را اضافه نموده، میل می‌کنند.
كويي خوروش(‌خورش كدو حلوايي)
مواد لازم :1_ كدو حلوايي2_ گردو3_ عدس 4_خرما 5_ نمک و فلفل
طرز تهيه :
ابتدا کدو را پوست گرفته، به قطعات ریز خرد نموده و با مقداری آب می‌پزند. عدس را نیز قبلاً آب پز کرده و به همراه کدوی پخته، با هاون یا گوشت کوب می‌کوبند تا کاملاً له شود. سپس گردوی سابیده شده را به همراه زردچوبه و روغن به مواد اضافه نموده و تفت می‌دهند و در آخر نیز خرما را از هسته جدا کرده، به مواد یاد شده اضافه می‌کنند.
سير قليه :
مواد لازم :1_ برگ سير يا بته سير يك عد متوسط2_ شويد خشك 3 قاشق غذا خوري 3_ لپه250 گرم 4_مرغ نصف 5- تخم مرغ2 عدد 6- ترشي (‌آبغوره يا آب انار)نصف ليوان 5_ نمک ، فلفل و روغن
طرز تهيه :
نخست برگ سیر را به همراه سیر رنده شده وشوید خشک، در روغن تفت می‌دهند. لپه آب پز شده را به مرغ آب پز شده، آب مرغ و ترشی مورد نظر اضافه کرده، به مدت نیم ساعت روی حرارت ملایم می‌جوشانند. بعد از جا افتادن خورش، به تعداد مورد نظر تخم‌مرغ اضافه می‌کنند.
آلو مسما
مواد لازم :1_ بادمجان چهار عد متوسط2_ آلو بخارايي250 گرم 3_ پياز سرخ شده 4_مرغ يا مرغابي نصف 5- گوجه فرنگي عدد 6- رب گوجه ترش( آب انار يا آب نارنج) 5_ نمک ، فلفل و روغن
طرز تهيه :
مرغ آب پز شده را به همراه پیاز سرخ شده، رب و آلوی خیس داده شده، در روغن و ادویه تفت می‌دهند. سپس ۲ لیوان آب مرغ، به مواد اضافه نموده و روی حرارت ملایم می‌گذارند تا به تدریج آب مرغ تبخیر شود . در پایان نیز غذا را با بادمجان و گوجه فرنگی سرخ شده، تزیین نموده و میل می‌کنند. (در صورت نبودن آب انار، می‌توان از ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری رب انار به اضافهٔ مقداری شکر استفاده کرد.)
ناز خاتون
مواد لازم :1_ بادمجان هشت عد متوسط2_ نعنا خشك يك قاشق غذاخوري 3_ پياز 3 قاشق سوپ خوري4_مرغ يا مرغابي 5- گل پريك قاشق سوپ خوري 6- آب غوره يك دوم ليوان 7- آب انار2 ليوان8-نمك وفلفل
طرز تهیه:
بادنجان‌ها را می‌توان کبابی کرد و یا در صورت دلخواه آنها را در فر به مدت نیم ساعت قرار داد تا نرم شوند. سپس پوست می‌کنیم و خوب ساطوری می‌کنیم.در این زمان مقداری آبجوش روی گوجه فرنگی‌ها می‌ریزیم تا پوست آنها به راحتی کنده شود. سپس گوجه‌ها را خرد کرده و کنار می‌گذاریم.آنگاه بادنجان ساطوری شده را همراه با آب انار و آب غوره می‌گذاریم تا آهسته بجوشد و غلیظ شود. پس از آن گل پر، نعنا و پیاز رنده شده را ریخته و از روی شعله بر می‌داریم و با گوجه فرنگی خرد شده مخلوط کرده و در ظرف می‌کشیم. سپس با مقداری گردوی خرد شده تزیین می‌کنیم.
جوجه پريده
مواد لازم: 1_ بادمجان 2_ سبزي (گشنز- جعفري-نعناع) نيم كيلو 3-نمك وفلفل
طرز تهيه :
دستور پخت: سبزي راپس از پاك كردن خوب مي شوئيم وريز خرد كرده وكمي سرخ مي كنيم تاآب آن برچيده شود .بادمجانهارابه اندازه يك انگشت خرد مي كنيم ودرروغن سرخ مي كنيم وروي سبزي كه كمي آنراسرخ كرده ايم مي ريزيم وبا5/1ليوان آب - نمك - زرچوبه وكمي ادويه مي گذاريم تاپخته شود وبه روغن بيفتد اين خورش رابانان ياكته مصرف مي كنيم .چون اين خورش بدون طيور و گوشت درست ميشود به آن چوچه پريده مي گويند .،
كباب ترش
مواد لازم :1_ گوشت راسته كبابي نيم كيلو 2_ پياز 1 عدد 3- گوجه فرنگي 4 عدد 4- چوچاق ا قاشق غذا خوري 5- رب انار ترش يك قاشق غذت خوري6- گردوي چرخ شده 7- روغن يا كره 8- آب نصف پيمانه پلو پزي
طرز تهيه :
ابتدا گوشت را به وسیله بیفتک کوب می‌کوبیم تا کاملا” نازک و خرد شود سپس پیاز را رنده می‌کنیم و با گردو و چوچاق (سبزی معطر محلی گیلان) و رب انار و نمک و فلفل مخلوط می‌کنیم . حالا می‌توانیم آن را در ظرف مورد نظر بریزیم . شعله گاز را کم می‌کنیم و مخلوط را در روغن و آب می‌گذاریم تا گوشت بپزد . سپس گوجه ها را کبابی و یا سرخ می‌کنیم و بعد از آماده شدن آن گوشت را در اطراف می‌چنیم
مرغ ترش
مواد لازم:1_سبزی (تره، گشنیز، شوید، برگ چغندر، نعنا، پونه، (وارامبو و چوچاق ) 500 گرم2_سیر 3_پیاز 1 عدد
4_لپه 50 گرم 5_تخم مرغ 2 عدد6_مرغ 7_روغن 8_آبلیمو یا آبغوره 9_آب 2 لیوان
طرز تهیه:
ابتدا سبزی و سیر و پیاز را خرد کرده و در روغن سرخ میکنیم. سپس مرغ و لپه را اضافه کرده و پس از کمی تفت دادن، آب، نمک و فلفل و در صورت تمایل کمی دارچین را اضافه می کنیم و می گذاریم تا لپه و مرغ کاملا پخته شود. سپس آبلیمو یا آبغوره را اضافه کرده و همچنین تخم مرغ ها را در ظرفی شکسته و هم می زنیم و نمک و فلفل را به آن اضافه کرده و روی خورش ریخته و یک هم کوچک می زنیم و می گذاریم تا تخم مرغ ها سفت شود و کمی جا بیفتد. ( به استثنا گشنیز که نسبت آن از بقیه سبزی ها بیشتر است، معمولا انواع سبزی به میزان یکسان استفاده می شود).
مرغ شكم پر
مواد لازم :1_مرغ متوسط 2_سیر 6 حبه3_سبزی معطر (چوچاق)، گشنیز و جعفری 250 گرم4_گردوی سابیده 5_رب انار 2 قاشق غذاخوری6_آلوی بخارا 100 گرم7_زرشک 100 گرم8_کشمش 100 گرم9_ادویه (نمک، فلفل، زردچوبه و گلپر) 10_زعفران 11-کره یا روغن
طرز تهیه:
ابتدا داخل شکم مرغ را تمیز کرده و شسته و آن را کنار می گذاریم. سیر رنده شده، گردوی سابیده، سبزی خرد شده و سایر مواد را مخلوط کرده و داخل شکم مرغ را با آن پر می کنیم و شکم مرغ را می دوزیم. سپس سطح خارجی مرغ را زعفران دم کرده مالیده و مرغ را در کره یا روغن کمی سرخ کرده و با یک لیوان آب و زعفران به مدت حداقل یک ساعت و نیم در قابلمه یا فر می پزیم. برای امتحان اینکه مرغ پخته است یا نه می توانیم یک چنگال را در ران مرغ که دیرتر می پزد فرو کنیم و نرم بودن آن را امتحان نماییم. این غذا را می توان با برنج یا نان سرو کرد.
ترشه شامي
مواد لازم :1_گوشت چرخ كرده 2_پياز متوسط 3_سبزی جعفری ساطوري شده سه قاشق غذا خوري4_تخم مرغ
5_سيب زميني متوسط يك عدد آبپز6_آبغوره نصف پيمانه7_نمک، فلفل، زردچوبه 8_کره یا روغن
طرز تهیه:
آب پياز را گرفته و با گوشت ، جعفري و تخم مرغ مخلوط كنيد . سيب زميني را نيز رنده كرده و به مايه گوشت اضافه كنيد و ورز دهيد تا مايه يكدست شود نمك و فلفل آن را نيز اضافه كنيد و از مايه به اندازه تخم مرغ برداشته و آن را با دست پهن كنيد تا ضخامت آن حدود 2 سانتيمتر شود . همه مايه گوشت را به اين صورت در آوريد . روغن را داغ كرده شامي ها را در آن سرخ كنيد بعد از پخت دوباره آنها را به تابه برگردانده و آبغوره به آنها اضافه كنيد و روي شعله متوسط به مدت 15 دقيقه با در بسته بپزد سپس با كته يا نان سرو مي شود.
واويشكا
مواد لازم : مرغ تكه تكه يا گوشت چرخ كرده يا دل ، جگرو قلوه – پياز – گوجه فرنگي – دانه انار ترش- تخم مرغ
طرز تهيه :
ابتدا پياز را خلال خورد كرده با مرغ يا گوشت تفت ميدهيم بعد گوجه فرنگي را خورد كرده روي مواد ميريزيم با نمك ،فلفل و زر چوبه دانه هاي انار را هم اضافه ميكنيم بعد مي گذاريم با آب گوجه فرنكي مواد پخته شود وقتي آب گوجه فرنگي گرفته مي شود و غذا به روغن مي افتد يك يا دو تخم مرغ را زده و يك گوشه غذا يا روي كل مواد مي ريزيم بعد از سفت شدن تخم مرغ غذا آماده مي شود .
بادکوبه‌ای چقرتمه (چخرتمه) (کوکوی مرغ) :
مواد لازم :1_تخم مرغ 6 عد متوسط2_ آب ليمويك قاشق غذاخوري 3_ پياز 3 قاشق سوپ خوري4_مرغ سينه
5- رب گوجه دو قاشق غذا خوري 6- سيب زميني يك عدد 7- نمك ، فلفل و دارچين
طرز تهيه :
مرغ را در یک قابلمه به همراه 4-5 لیوان آب می‌گذاریم تا بپزد. پیاز را در داخل آن رنده می‌کنیم. سیب زمینی را هم پوست می‌گیریم و تکه تکه می‌کنیم و به همراه مرغ می‌گذاریم تا بپزد. رب گوجه فرنگی، نمک، فلفل و زردچوبه را هم به مخلوط فوق اضافه می‌کنیم. هنگامی که مرغ کاملاً پخته شد، و هنگامی که هنوز مقداری آب (حدود دو سوم لیوان یا کمی کمتر) در قابلمه باقی مانده است، آبلیمو را هم اضافه می‌کنیم ... پس از چند دقیقه قابلمه را از روی آتش بر می‌داریم و کنار می‌گذاریم تا سرد شود. اگر مرغ استخوان داشته باشد، استخوان‌ها را جدا می‌کنیم و با دست گوشت مرغ را در همان قابلمه‌ای که محتوی باقیمانده آب مرغ است، ریش ریش می‌کنیم. سیب زمینی را هم له می‌کنیم و با مرغ ریش ریش شده به خوبی مخلوط می‌کنیم. حالا یکی یکی تخم مرغ‌ها را به مخلوط فوق اضافه می‌کنیم تا مخلوط ما شل شود. تقریبا با 6 تخم مرغ به غلظت دلخواه دست خواهیم یافت. ولی اگر دوست داشته باشید که کوکوی شما بیشتر پف کند می‌توانید تخم مرغ بیشتری هم اضافه کنید. یادتان باشد که اگر تخم مرغ بیشتری اضافه کردید میزان نمک و فلفل و آبلیموی غذای خود را مجددا تنظیم کنید. حالا در یک ماهی تابه حدود یک لیوان روغن می‌ریزیم تا روغن حدود دو-سه میلیمتر در ظرف بالا بیاید. می‌گذاریم تا روغن داغ داغ شود و سپس مخلوط آماده شده را داخل ظرف می‌ریزیم. پس از چند دقیقه که خوب کوکو سرخ شد مقداری شعله را کم می‌کنیم و در آن را می‌گذاریم تا با شعله متوسط داخل کوکو هم خوب بپزد و سرخ شود. مقداری از روغن را هم روی کوکو می‌دهیم تا بالای آن هم خوب بپزد. بعد از حدود 15-20 دقیقه که زیر کوکو خوب سرخ شده با دقت تمام کوکو را بر می‌گردانیم و می‌گذاریم تا طرف دوم کوکو هم کاملا سرخ شود. غذای ما آماده است.
كوكوي اشپل
مواد لازم:1_سبزي ( تره – جعفري- شويد –نعنا) 300گرم2_ سيب زميني متوسط 3 عدد3_ پياز متوسط 5 عدد
4- تخم مرغ 5 عدد 5- سير3 حبه 6-اشپل3 عدد7- نمك و زرد چوبه و فلفل
طرز تهيه :
سبزي ، پياز، سيب زميني و سير را چرخ مي كنيم . سپس اشپل ماهي را داخل آن ريخته و له ميكنيم بعد نمك زرد چوبه و فلفل را به مواد اضافه كرده و تخم مرغ ها را در آن مي شكنيم و خوب هم مي زنيم . داخل تابه كمي روغن مخصوص سرخ كردني مي ريزيم . وقتي روغن داغ شد مايه ي كوكو را داخل آن مي ريزيم و با حرارت ملايم ميگذاريم بپزد .

دیگر غذاهای محلّی گیلان عبارت‌اند از:
شش‌انداز: بادمجان یا خیار یا کدو حلوایی + گردو + پیاز + رب انار
سیرابیج: برگ سبز سیر + تخم‌مرغ + زردچوبه شیرین تره: اسفناج + تخم‌مرغ + سیر
خالو آبه: آرد برنج + گوجه سبز + انواع سبزی + شکر + تخم‌مرغ
موتن‌جن: مرغ یا مرغابی + کشمش یا قیسی + گردو + رب انار + شکر
لونگی: ماهی (معمولاً سفید) + مغز گردو + سبزی جعفری + سیرتر یا خشک + پیاز + خاویار ماهی
کولی غورابیج : کولی + سبزی معطر + ترشی( آب غوره یا آب نارنج یا انار ترش) + شکر + مغزگردو ماهی فیبیج: ماهی + کشمش + نعناع + آب انار + رب انار + گلپر + فلفل
شامی لپه : گوشت + لپه + پیاز + تخم‌مرغ + زرد چوبه + فلفل. (ویژه ماه رمضان)
انواع آش : آش شلغم، آش شیر، آش خرشو (از شیر گاو تازه زاییده تهیه می‌شود)، آش ترش، آش قلمکار
آش فاطمه الزهرا، خولی آش یا خالی آش (برنج + لوبیا چیتی) و ...
انواع کباب: پلا کباب، کباب ترش ، پلوچنجه
انواع چاشني:
كال كباب
مواد لازم:1_سبزي معطر مثل ( خلواش، شوشاق ، نعنا) 2_ بادنجان درشت 3_ آب انار ترش با آب غوره يا دانه انار 4- سير نيم بته 5- گردو سائيده شده 75 گرم
طرز تهيه :
بادنجان‌ها را از وسط چاك دهید و روى آتش زغال یا در فر (350 درجه) كباب كنید. برای اینكه بادنجان‌ها نسوزد و در عین حال خوب بپزد آن‌ها را بچرخانید. بعد باید پوست بادنجان‌ها را بگیرید. اگر بادنجان‌ها تخم دارند آن‌ها را جدا كنید. سپس گوشت بادنجان‌ها را با گوشت‌كوب له كنید. حالا نوبت سیرهاست. سیرها را هم بكوبید. بروید سراغ سبزى‌هایی كه شسته‌اید و آبش رفته است. سبزی‌ها را هم كاملا خرد كنید و بعد بادنجان‌ها، سیر،
سبزى، نمك، فلفل و مغزگردورا با هم مخلوط كنيد .


بورانی بادمجان:
مواد لازم: 1_ بادنجان درشت 2_ ماست 3- سير 4- نمك
طرز تهيه :
براي اين چاشني بادنجان را كباب كرده پوست آن را گرفته و خورده كرده و با گوشت كوب له مي كنيم سير را هم له كرده اين دورا به ماست اضافه مي كنيم اگر ماست چكيده باشد بهتر مي شود .


زيتون پرورده :
مواد لازم :‌1- گردو سائيده 2- سبزي معطر3- آب انار ترش 4- دانه انار ترش 5- سير 6- زيتون
طرز تهيه :
زيتون را معمولا"‌از هسته در مي آورند بعد گردو سائيده شده سبزي خورد شده آب انار يا آب غوره ، سير له شده و دانه انار را مخلو ط كرده به زيتون اضافه مي كنيم .
دلار:
تشكيل شده از سبزهاي معطر له شده و نمك اگر نمك به ميزان زياد به اين سبزي زده شود مدت طولاني مي توان آن را نگه داشت اين چاشني را با گوجه سبز ، خيار ، پرتقال ترش مي توان به جاي نمك استفاده كرد .
از ديگر چاشني ها مي توان به بورانی اسفناج، چغندر بورانی، اشپل ، ماهي شور ، ماهي دودي وباقلاي خام را نام برد .
شیرینی‌های محلی گیلان
فرنی، رشته و خشکار، گل پالوده و ... (معمولاً در ماه رمضان استفاده می‌شود)
ترک حلوا، خاتون پنجره، خرش حلوا و سمنو و ... (ویژه عید نوروز)
حلوای رقایب (خیرات در روز عید مرده‌ها)
انواع كلوچه :کلوچه فومن ـ کلوچه لاهیجان و کاکا و کوکی لاهیجان
انواع نان محلي: نان لاکو که از آرد برنج تهیه می‌شود، نان خلفه، نان تبیجان، نان کشتا (آرد برنج + کدو حلوایی +دانه نان خرفه)
انواع ترشي : فلفل ترشی، سیرترشی، بادمجان ترشی، هفتابیجار، یارالماسی ترشی، پیاز ترشی و ...
انواع رب : رب سیب ترش، رب نارنج، رب انار و آب آلوچه
انواع مربا: مربای بادرنگ، شقاقل، گل قند (گل محمدی)، بهار نارنج، کدو، زغال اخته، ولش (تمشک) و ...
انواع ظرف و ظروف :
1- آدافا : نوعي آفتابه مسي براي حمل يا ذخيره آب در آشپزخانه که معمولاً آن را در هروآباد از توابع اردبيل ميسازند و داراي نقش هاي ساده و زيباست .
2- آقاج قاشق : قاشق هايي که از چوب درخت راش تراشيده و سيقل داده مي شود . استفاده آن در قديم رايج بود اما الان کمتر استفاده مي شود .
3- اجاق : در تمام خانه ها وجود دارد . بطوريکه در هر پوري حتماً يک اجاق تعبيه مي کنند . نوعي از اجاق « داش اجاق » ناميده مي شود .
4- بايدا : کاسه مسي در ابعاد و اندازه هاي مختلف براي دوشيدن شير که داراي نقش و نگار است .
5- پاتل چه : کاسه مسي و دهن گشادي که براي شير دوشي ، ماست زني و يا مصارف داخلي منزل به کار مي رود .
6- پنجه بخشاب : سيني کوچک مسي يا ملاميني که در آن دو يا چند نفر با پنجه دست در مجالس و مهماني ها برنج مي خورند .
7- تابا : همان ماهي تابا از جنسي مس است .
8- تاس : همانند پاتل چه ولي کوچکتر از آن را تاس گويند .
9- تشت : از جنس مس بوده و بدون نقش نگار است و براي ورزدادن خمير ، لباس شستن و ... استفاده مي شود .
10- تيان : ديگ مسي بزرگ براي تهيه مربا ، دوشاب گيري ، پخت و پز براي مجالس و غيره
11- چائينيک : اصطلاحاً قوري را گويند .
12- چيري : ظرفي مسين مخصوص شير دوشي از گاو است . براي حمل شير از آغل تا چادر يا محل آب از سر چشمه تا خانه استفاده مي شود .
13- چينه قاب : اصطلاحي است براي ظروف چيني از هر نوع . اين ظرف اغلب از کشور شوروي سابق به اين منطقه مي آمد .
14- دس ديک : دستمال دو تکه اي مربوط به آشپزخانه
15- سيل آفجه : کاسه مسي براي صرف آبگوشت که دوتا سه نفر مي توانند در آن آبگوشت بخورند.
16- غازان : از جنس مس براي بزرگتر از ديک و تيان به اندازه 25× 35× 45
17- قاره آفتابه : اين ظرف از جنس هفت جوش است و در گذشته از آن براي دم کردن چاي يا گرم کردن شير استفاده مي شود اکنون مصرف ندارد .
18- قبله مه : ظرفي مسي مانند قابلمه براي پخت انواع نان
19- قفه دان : اصطلاحاً به کتري گفته مي شود که واژه (( قهوه دان )) گرفته شده . گاه به قوري نيز گويند .
20- قند لوکه : ظرفي از جنس چوب راش که وسط آن برآمده است و قطعه هاي قند را روي آن با قندشکن خرد ميکنند .
21- قن طبقه : اصطلاح ديگري براي قند لوکه
22- لئين : لگن هاي کوچک از جنس مس براي استفاده در کنار سماور ، براي شست و شوي استکان و نعلبکي
23- مالاقا : همان ملاقه است از جنس مس . در قديم از چوب راش نوعي ملاقه در ست مي کردند به نام ( تاختا مالاقا) و بيش از بقيه مصرف داشت که هم اکنون نيز در خانه هاي يافت مي شود .
24- مجمعه : سيني هاي مسي لب کنگره اي
25- مين پاتيل : ديگ مسي بزرگ که براي شيردوشي از گاو ، گوسفند و بز و يا نگهداري شير استفاده مي کنند .
26- ودره : سطل آهني براي حمل آب
27- قپان : نوعي ترازو
28-تاس : کاسه
29- پاتيل : ظرف متوسط نگهداري شير
30-نره : ظرف سفالي ( کوزه ) مخصوص کره گيري ( نرخه )
31- دبته : ظرفي که شير را درآن مي دوشند .
شيوه تأمين گوشت
معمولاً رسم است در بين روستاهاي مجاور هر روز يا دو سه روز يک بار گوسفند ذبح مي کنند به روستائيان مجاور هم پيغام مي فرستند که گوشت آماده است . بر اساس تقاضاي ساکنين ممکن است در هر روستا و هر روز گوسفند ذبح کنند . در مناطق ييلاقي و چادر نشين نيز همينطور است .
جشنها :
غذاهاي مخصوص عروسي :در سابق بيشتر خورشتهاي رايج نظير آلومسما ، انار دانه مسما ، فسنجان ، کوکوي شامي ترش بود . ولي امروزه از رستورانها ي شهر غذاهايي چون چلو مرغ و چلو کباب جهت پذيرايي استفاده مي کنند .
درشب چهار شنبه سوري : غذاهاي مخصوص مثل خورشت ترشه تره و ماهي شکم پر طبخ مي شود . همچنين آجيل مخصوص سنتي شامل گندم ، برنج ، عدس ، کنجد ، سويا و بادام زميني برشته شده با نمک نيز براي بعد شام آماده مي شود .
در شب عيد: پلوي شب عيد حتماً بايستي سبزي پلو به همراه ماهي سرخ شده باشد . همچنين در اين شب حلواي مخصوص شب عيد بنام دنگ حلوا نيز پخته مي شود .
در شب چله: نيز در اکثر خانه ها ، خوردن هنداونه ، به عنوان سنت ديرنه رايج است که درکنار آن با تنقلاتي که خانم خانه از قبل تدارک ديده است ، نظير گلابي و ازگيل ترشي و آجيل سنتي شامل برنج و لوبيا ، عدس بو داده با نمک علاوه برآن از ميوه هاي فصل نظير پرتغال ، ليمو ، نارنگي ، به ، انار به همراه ساير تنقلات خورده مي شود .
در جشن دندان : در آوردن کودکان نيز از نوعي آجيل مخصوص شامل نخود ، برنج ، عدس ، کنجد برشته شده در نمک استفاده مي کنند ومعمولاً آن را به صورت کاسه اي به خانه دوست و آش

منابع تحقیق را ذکر نمایید
ممنونم