چکیده :
يزد، اين دردانه کوير که تلألو شگرفش از پس غبار قرنها همچنان ديده نواز است، يکی از مراکز مهم فرهنگ و تمدن بشمار می رود و در بين سرزمينهايی که انسانهای يکجا نشين در پهنه آن عمری چندين هزار ساله را داشته اند، جايگاه خاصی دارد.
یزد یا ایساتیس شهری کهن و کویری که در قلب ایران مدارا را به ساکنانش یاد داده است و به ما یادآور می شود انسان موجودی سازگار است که در هر شرایطی می تواند آفریننده ی زیبایی باشد. یزد به معنی پاک و مقدس است و شهر یزد نیز به مفهوم شهر خدا و سرزمین مقدس است.پیشینه یزد آکنده از پایمردی و استواری مردمانی سخت کوش و پرتلاش است که به رغم طبیعت گرم و خشک این دیار، کمر همت بسته و با پشتکار و خلاقیت و ذوق هنری خود نام شهر و دیارشان را پرآوازه کرده اند.
یزد شهر عجیبی است. از آن نوع عجایبی که می‌توان برای بقیه استان‌ها و شهر‌های ایران هم به کار برد. از جمله شهر‌هایی که می‌توان هم در وصف باقلواهایش نوشت و هم بادگیر‌هایش و هم لاجوردی بودن لعاب کاشی‌های مساجدش که هر کدام به تنهایی حکم یک اثر هنری را دارند. از لهجه و خلق و خوی مردم یزد و آداب و رسوم به جا مانده از زرتشتیان که بسیار گفته شده اما با همه این تعاریف تکراری با همه گزارش‌ها و نوشته‌ها درباره یزد، می‌توان گفت که یزد بی نهایت دیدنی است.
منطقه یزد یکی از سرزمین‌های باستانی اقوام ایرانی و دارای میراث درخشانی از فرهنگ و تمدن کهن و ادوار مختلف تاریخی با قدمت سه هزار سال است.
برخی از مورخان، بنای اولیه شهر یزد را به زمان اسکندر مقدونی نسبت می‌دهند که وی زندانی ساخته و نام آن را چنین نهاده است و به اعتقاد عده‌یی دیگر از تاریخ نویسان در دوره ساسانیان به فرمان یزدگرد اول (۴۲۱-۳۳۹ م) در این محل شهری به نام «یزد گرد» بنا شده است .مجموعه اسناد پراکنده موجود در یزد نیز به سهم خود میراث شایان توجهی از فرهنگ و تمدن کهن و ریشه دار را در این سرزمین معرفی می‌کند.