مردم روزگازان پيش از تاريخ همان سان كه خودشان در روي زمين به پاي كوبي و دست افشاني بر ميخواستند چنين مي پنداشتند كه، به رقص بر ميخيزيند . خدايانشان نيز در آسمان يا در زير زمين به همين كار مشغول بودند .
امروزه مجموعه اين رقص ها را چوپي مي گويند كه معمولا به صورت دسته جمعي اجرا ميشوند رقص هاي محلي با موسيقي كردي پيوندي ابدي داشته و معمولا مردان و زنان عشاير در مراسم شادي به دور از ابتذال دايره واردست يكديگر را گرفته به پاي كوبي ميپردازند .
رقص هاي كردي را مي توان به چند قسمت اصلي تقسيم كرد :
1- گه ريان : در زبان كردي به معني گشت و گذار و راه رفتن و يا به تعبيري چر خ زدن بوده
2-پشت پا: همان طور كه از نامش پيداست انسان را به هوشياري و كار گيري تجارب مي خواند تا مبادا شخص در زندگي از كسي پشت پا بخورد.
3-هه لگرتن: در لغت به معناي بلند كردن چيزي ميباشد و هر گونه كسالت و خمودي را نفي كرده و بر اهميت نشاط و هدفمندي در زندگي تاكيد دارد.
4- فتاح پاشايي: اين رقص بسيار پر جنب و جوش ميباشد و بسيار تند اجرا ميشود.
5- لب لان: اين رقص با ريتمي نرم و اهسته پس از فتاح پاشايي اجرا ميشود تا رقصندگان كمي استراحت كرده و تجديد قوا كنند اين رقص انسان را از غلبه احساسات زود گذر نهي كرده.
6- چه پي: همانطور كه از اسمش پيداست به معناي چپ مي باشد فلسفه اين رقص قوت بخشيدن به قسمت چپ بدن مي باشد.
7-زه نگي يا زندي
8-شه لايي :اين رقص كه با يك قدم اجرا مي شود ميتوان تراژدي شكست ناميد.
9- سي جار: به معني سه بار به گونه اي يادآور عدد مقدس سه در فرهنگ ملل.
10- خان اميري: با ريتمي تند همراه است بيشتر تناسبي است بين حركت دست ها و پاها.
حقيقي ترين بيان رو حيات يك ملي را در رقص ها و موسيقي آن ميتوان يافت، بدن هرگز دروغ نمي گويد!
با تشكر امير قيداري و احسان عبدالمالكي