دوشنبه, 24 ارديبهشت 1403

 



موضوع: بازیهای مرسوم در گیلان

بازیهای مرسوم در گیلان 10 سال 11 ماه ago #11948

مثل نمايش زيبا و ديدني «عروس گوله».
بله يا عروس گل كه يك نمايش كمدي موزيكال بهارخواهي است و در نيمه دوم اسفند در استقبال از نوروز اجرا مي‌شد و از نمايش‌ها و بازي‌هاي آييني ‌ بومي است. چند دهه است اجرا نمي‌شود يا آيين‌هاي بومي و قومي تيرماه سينزه يا نوروزبل.كه در سال‌هاي اخير احيا شده‌اند.
بله يا لافندبازي. كشتي گيله مردي از جمله بازي‌ها و نمايش‌هايي هستند كه به دليل جذابيت‌هاي نمايشي و رزمي در اعياد و جشن‌ها به شكل گذشته اجرا مي‌شوند. همچنين نمايش آييني مذهبي تغزيه به دليل بار و محتواي عقيدتي مذهبي در مراسم مختلف از جمله آيين‌هاي ماه‌هاي محرم و صفر و در برخي از روزهاي سال اجرا مي‌شوند و هنوز هم در ميان اقشار سنتي جامعه پايگاه مورد پسندي دارند.
گيلاني‌ها تعصب و تاكيد بسيار زيادي به گيلان دارند به عنوان مثال، بيشتر محتواي كتاب‌هاي شما درباره گيلان است. فكر نمي‌كنيد برخي از اين آداب و روسم و باورها همگاني‌تر از گيلان باشند؟
گيلاني‌ها در رفتار اجتماعي در مقايسه با اقوام ديگر تعامل بيشتري دارند و رويدادها و حوادث تاريخي نيز گواه اين انديشه است.
نهال‌هاي فرهنگ گيلان از دانه‌هاي فرهنگ تناور ايراني بارور شده است. گيلان گرچه در دوراني به استقلال زيسته اما پيوسته جزو مناطق جدايي‌ناپذير ايران بوده است. زبان و گويش گيلكي شاخه‌اي از زبان ايراني و از خانواده زبان‌هاي شمال غربي ايران است. گيلان حتي پيش از حضور آريايي‌ها در ايران، داراي فرهنگ و تمدن ويژه‌اي بود. آثار و كشفيات باستان‌شناسان در مناطق مختلف گيلان از جمله رودبار، املش و هشتپر مويد اين نظر است. ما به فرهنگ ايراني افتخار مي‌كنيم، اما تلاش مي‌كنيم هويت بومي خود را حفظ كنيم و باور داريم از اين طريق مي‌توانيم در باروري فرهنگ ملي موثر باشيم.
بسياري از باورهاي مردم ما منبعث از اسطوره و آيين‌هاي ملي و باستاني است تلاش ما براي گردآوري و جمع‌بندي آن هيچ تضاد و تبايني با فرهنگ ملي ندارد، بلكه دريچه تازه‌اي براي شناخت بيشتر پاره‌اي از فرهنگ اين سرزمين ديرينه است.
آيا در كتاب‌هاي شما هيچ تلاشي شده تا مسائل فرهنگي گيلان با ديگر مناطق ايران تطبيق و بررسي شوند؟
اين كوشش صورت گرفته و به طور تطبيقي نيز بررسي شده است. به طور نمونه، من در كتاب 2 جلدي شاعران گيلك و شعر گيلكي كه به بررسي ادبيات هزار ساله گيلكي پرداخته، كوشش داشته‌ام اين‌گونه شعري را با نمونه‌هاي طبري، آذري، كردي و رازي تطبيق دهم و وجوه اشتراك آنها را بيابم. يا در مقدمه كتاب ياوري سعي كرده‌ام برخي از آيين‌هاي تعاون در ديگر مناطق ايران را بياورم و مقايسه‌اي صورت بدهم و نمي‌دانم تا چه حد موفق بوده‌ام.
كتابي به نام آيين‌ها و باورداشت‌هاي مردم گيلان آماده چاپ داريد، تا جايي كه من اطلاع دارم، كتابي به همين نام از محمود پاينده انتشار يافته است. كتاب شما چيزي بيشتر از كتاب پاينده دارد. آيا كامل‌كننده هم هستند.
كتاب زنده ياد محمود پاينده به نام «آيين‌ها و باورداشت‌هاي گيل و ديلم» از كتاب‌هاي ارزشمند در زمينه فرهنگ فولكلور گيلان است؛ اما مي‌توان نمونه‌هايي از آيين‌ها و باورداشت‌ها را يافت كه در آن كتاب نيامده است. بسياري از فصل‌هاي كتاب كلي بوده، مي‌شود داخل جزييات شده، مي‌توان گفت مكمل آن است.
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
كاربر(ان) زير تشكر كردند: غزاله ابی زاده