حاج قربان سلیمانی ((گنجینه راستین ملی ایران))
«وقتی ساز می زنم همه چیزرا ازیاد می برم. در وضعیت معمولی نشستن برایم سخت است اما ساز که می زنم، دیگر حواسم به چیز دیگری نیست.»
جمله بالا بيانگر علاقه مردي به موسيقي است كه فرانسوي ها پس از حضورش درجشنواره جهانی موسیقی آوینیون به او لقب "گنجينه راستين ملي" دادند. اين هنرمند حاج قربان سليماني نوازنده پيشکسوت خراساني بود كه سال ۱۲۹۸خورشيدي در خانه كربلایی رمضان در علی آباد قوچان به دنيا آمد. از ۸ سالگی دوتار را درحالي بدست گرفت كه پدر نخستین معلمش بود و ۱۶سال ريزه كاري هاي دوتار نوازي و خوانندگي يا همان بخشي گري را نزد او آموخت. قربان پس از درگذشت پدر نزد غلامحسین بخشی جعفرآبادی،حاج محمد بخشی قیطاقی وعوض بخشی تعلیم دید تا يك بخشي كامل گرديد. اگر موسیقی در شهرهای بزرگ مایه سرگرمی و فراغت است در بین اهالی شمال خراسان عشق است و بخشی نماد این عشق. بخشی یک موسیقی دان تمام‌عیار است، آهنگساز، نوازنده، خواننده و تنظیم‌کننده ندارد، همه این‌ها خود بخشی ا‌ست، بدیهی می‌نوازد و می‌خواند. آن که حکم اجرا می‌دهد، ساز است و حنجره. حاج قربان نیز یک بخشی بود آنهم بخشی کامل.
او پس از پایان تعلیم و به رسم معمول زمان شروع به ارائه هنر خود در مراسمي چون عروسی،ختنه سوران و شیرینی خوران كرد، هنوز جوان بود كه براساس اعتقاداتش ابتدا رهسپار سوریه وسپس مکه و مدینه شد او كه پس از اين سفر با نام حاج قربان شناخته مي شد سال ۱۳۴۵ بر اثر سخن شیخ روستا، موسيقي را كنار گذاشته و به كشاورزي پرداخت.
شیخ از حاج قربان جویای شغلش شده بود و او پاسخ داده بود کشاورز است و سالی یکی دوبار برای دل خود در مجالس ساز می‌زند و بخشی گری می کند اما شیخ که بیش از حد متشرع بود او را از همین یکی دو‌بار بخشی گری در سال نیز با بیان اینکه گناه است و معصیت دارد نهی کرد و حاج قربان نیز که اهل نماز و روزه بود اطاعت کرد و تار را بر دیوار خانه آویزان کرد و دیگر ننواخت. اين جدايي از موسيقي هفده سال ادامه پيدا كرد تا اينكه سال ۱۳۶۲ یکی از روحانیون منطقه پس از آگاهي از ماجرا به خانه حاجي رفت و او را با دوتار آشتی داد. حاج قربان پس از آن چندسالي را در خراسان به ترويج دوتار و آيين بخشي گري پرداخت.
شیوه‌ دوتار نوازی او رنگ و بویی خاص داشت، فضاسازی ماهرانه‌ در اجرای مقام‌ها، موسیقی‌اش را مشخصاً از موسیقی تک‌صدایی ردیف دستگاهی جدا می‌کرد. او چنان پنجه‌های ریز را حرکت می‌داد که دوتار همانند یک ساز کششی می‌نالید. بازی با ریتم، از پنج‌ضربی به هفت‌ضربی به شش‌هشتم از ترفندهای حاج قربان در نواختن بود که او را سر آمد نه تنها تمام بخشی های معاصر بلکه تمام دوتار نوازان سال های اخیر کرده بود. آوازش نیز تفاوت زیادی با آواز ردیف دستگاهی داشت در شیوه‌ او، اوج‌های ناگهانی بسیار بود و اغلب موارد از نقطه اوج آواز را شروع می کرد.
او مرد اجراهای زنده بود و موسیقی‌اش در شرایط زمان و مکان شکل می گرفت. اگر «بحر طویلی» را در مدح «پیامبر اکرم»، در تهران می خواند با نمونه‌ای که در مشهد خوانده بود تفاوت داشت، حتی پیش‌بینی این‌که چه روزی و چه مکانی چه قطعه‌ای بنوازد و بخواند، برای کسی ممکن نبود زیرا او بر اساس احساس وشرایط دلش می خواند و می نواخت.
اين بخشي عارف سال ۱۳۶۷ با برنامه تلویزیونی اندیشه هنر به صحنه عمومي موسيقي كشور بازگشت. حاجي طي سال هاي ۶۹ تا ۷۱ نوازنده برتر جشنواره موسیقی فجرشد و پس از آن ۱۲ دوره متوالي داور ثابت جشنواره‌ هاي موسيقي مقامي کشورگرديد. او كه مرد اجراهای زنده بود در همين دوره زمانی بارها براي عرضه موسيقي اصيل خراسان به خارج از كشور سفر كرد كه اوج آنها حضوردر جشنواره آوينيون فرانسه و اجراي پر شورش بود كه پس ازآن منتقدان فرانسوي القاب گنجينه راستين ملي موسيقي ايران و بازكننده درهاي بهشت به روي غرب را به او دادند.
حاج قربان که دوتار را شوق دل می دانست آنچنان براي اعتلاي موسيقي ايران در جهان كوشيد كه سید محمد خاتمی رییس جمهوری وقت نشان درجه ۲ فرهنگ و هنر دولتی را به او اهدا كرد. نكته مغفول در زندگي اين آخرین بخشی کامل ایران زمیر استادي او در هنر تعزيه‌خواني بود. از او كه سال ۱۳۸۵ با اهداي دو تارشخصي خود به پسرش عليرضا با موسيقي وداع کرد چند كاست در بازار موسیقی ایران موجود است كه معروفترين آنها هنرنمايي او در كنار بلبل آواز ايران،استاد محمد رضا شجریان، در آلبوم شب سکوت کویراست.سرانجام اين عمود بزرگ موسیقی مقامی خراسان ۳۰ دي ۱۳۸۶در سن۸۷ سالگي پس از چندماه بيماري در قوچان درگذشت.

روحش شاد و یادش گرامی باد، برای شادی روح این استاد بزرگ ایران زمین سوره حمد و اخلاص را قرائت نمایید.