استون هنج در دشتهای جنوب انگلستان در دو مایلی روستای Amesbury در Wiltshire مکانی در 145 کیلومتری غرب لندن واقع شده است.
این بنا یکی از بناهای بزرگ سنگی است که توسط مردم باستان در اروپا ساخته شده‌. سازندگان استون هنج، از سال 3100پیش از میلاد، سنگهای این بنا را به شکل چند دایره تو در تو، در مکان فعلی آن کار گذاشتند. احتمالا سازندگان از این دایره‌های سنگی برای مشاهده حرکات خورشید، ماه و ستارگان که در آن زمان طی مراسم مذهبی مورد پرستش قرار می‌گرفتند، استفاده می‌كرده اند. سنگهایی شبیه به آنچه که در این بنا به کار رفته، در مناطق دیگر مانند کارناک فرانسه و نیوگرنج ایرلند، یافت شده‌است.
استون‌هنج از دو دایره‌سنگی متحد‌المركز تشكیل شده است كه ارتفاع سنگ‌های دایره درونی آن به6 متر و وزن‌شان به حدود 50 تن می‌رسد. به عقیده كارشناسان، استون‌هنج در چند مرحله و در یك بازه زمانی هزارساله، از 3 هزار تا 2هزار سال پیش از میلاد مسیح، ساخته شده است. برخی از متخصصان بر این باورند که این حلقه بزرگ سنگی در استون هنج برای نظارت و همچنین به عنوان معبدی برای ستایش کردن به کار می رفته است.
متخصصان بر این باور هستند هنگامی که در زمان تغییر تابستان 22 ژوئن، طولانی ترین روز سال، خورشید طلوع می کند، به سنگ هیل (سنگ بزرگ ، سنگ پاشنه) می تابد و یک سایه بلند بوجود می آید که تدریجا از مرکز بنا عبور می کند. این امر ثابت می کند که استون هنج بر اساس دستورات نجومی ساخته شده است و اهداف مذهبی داشته است.
ساخت استون‌هنج در زمان خود یك شاهكار مهندسی و مستلزم انگیزه، وقت و نیروی انسانی بالایی بوده است. تئوری‌های زیادی در مورد كاربرد و دلیل ساخت این دوایر سنگی وجود دارد كه هنوز هیچ یك از آن‌ها به یقین ثابت نشده‌اند.
حرکت دادن سنگ‌های عظیم الجثه به محل استقرارشان، یک کار بسیار عظیم بود. یک مطالعه نشان می‌دهد که یک هزار نفر در مدت 3 هفته می‌توانستند فقط یک قطعه را به استون هنج حمل کنند. حتی با استفاده از چنین نیروی کار عظیمی، ساخت قسمت مرکزی بنا بیش از ده سال طول می‌کشید.
این تخته سنگ های عظیم که به شکل بسیار خاص و هندسی روی هم قرار گرفته اند در دل خود اسرار بسیار زیادی را پنهان کرده اند. این اثر تاریخی که امروزه در فهرست سازمان یونسکو قرار گرفته است به گفته برخی از کارشناسان تاریخی به عنوان رصد خانه مورد استفاده قرار می گرفته و منجمان زیادی را به خود دیده است. اما با توجه به اکتشافات اطراف این منطقه و شواهد موجود شاید این سازه عبادتگاه و مقبره ای برای حاکمان آن زمان خود بوده.
در عین حال بررسی‌های علمی در مورد استون‌هنج ادامه دارد و هر روز فرضیات جدیدی درباره چگونگی و علت ساخت این بنای سنگی منحصر به فرد مطرح می‌شود. با این وجود هنوز هیچ یك از این تئوری‌ها نتوانسته‌اند توضیحی قانع‌كننده و همه‌جانبه در مورد استون‌هنج فراهم كنند و به این ترتیب راز این محوطه باستانی 5 هزارساله تا امروز سر به مهر باقی مانده است.