بسمه تعالی


موضوع تحقیق:
نظریه گلوله جادویی یا تزریقی

رشته روابط عمومی ( افکار سنجی )
دانشگاه جامع علمیکاربردیواحد 13
استاد:
جناب آقای قلی زاده

گردآوری و تنظیم:
محمد رهبر عدل












نظریه گلوله جادویی یا تزریقی




نظریه ای مبتنی بر اینکه پیام های منتشره از وسایل ارتباط جمعی بالذاته دارای نیرومندی کافی بوده و آن را به صورت توده وار دریافت می کنند. این نظریه مبتنی است بر قاعده روان شناسی محرک - پاسخ و واکنش بدون تحلیل و عمیق اندیشی.
بر اساس این تئوری پیام ها اگر از نیرومندی لازم و کافی برخوردار باشند به واکنش مورد نظر و درخواست فرستنده منجر خواهد شد.
این نظریه در دهه 1930 مورد توجه بوده است. وسایل ارتباط جمعی در ابتدای پیدایش به دلیل تازگی و جذابیت و نبود موارد مشابه، مورد توجه عموم بودند

مبانی و ویژگی های نظریه گلوله جادویی

بر اساس قاعده روان شناسی محرک – پاسخ، هر پیامی (البته با پیش شرط نیرومندی) به پاسخ مشخصی می انجامد.
پیام یک محرک و کسانی که دریافت می کنند و به پاسخ می انجامد.
پیام نیرومند به پاسخ نیرومند می انجامد. پیام را متناسب با مخاطب تدوین کنیم و هر چه تصویر مناسب در ذهن مخاطب ایجاد کند به یک پیام نیرومند و یک منبع موثر می انجامد.
اکثریت مردم در برابر پیام های واحد، واکنش و پاسخ یکسان دارند. مثلا در برابر پیام هایی که هیتلر می داد، مردم واکنش یکسان داشتند.
تکرار پیام های تبلیغاتی بر روی یک هدف و موضوع به تثبیت و پیشرفت آن می انجامد. پیام های مرتبط اگر در طول زمانی تکرار شوند، آثارشان بیشتر است و نیز عامل شدت، هر چه شدت هم بیشتر باشد، آثار پیام بیشتر است.
دریافت پیام به شکل جمعی بر قدرت آن می افزاید. انسان ها وقتی در یک جمع قرار می گیرند، ساختار درونی و عامل جمع بر آنها تاثیر می گذارد. زیرا همزمان تحت تاثیر یک منبع اطلاعاتی مشترک هستند و چون کنار هم قرار می گیرند به صورت یک نیروی قوی و انبوه خلق می شوند. انبوه خلق بیشتر جوانان را که آماده بروز رفتارهای کنترل نشده هستند را شامل می شود و می توان با پیام های مشترک، رفتار و واکنش آنان را به صورت قوی تری شکل داد.
واکنش مخاطبان در برابر رسانه ای توده ای سریعتر از مواقع دیگر است. اگر در شرایطی عادی پیامی ارسال شود، در شرایط ویژه، مردم سریعتر تحت تاثیر قرار می گیرند. اعتماد به منبع نیز باعث سریعتر شدن تاثیرگذاری می شود.
خاستگاه این نظریه در آلمان ، ایتالیا و ژاپن بوده است.


اشکالات و ایرادات وارد شده به نظریه گلوله جادویی

مخاطبان از نظر طبقه اجتماعی، قشربندی ها، تحصیل، سن، جنس و ... تفاوت دارند.
مفهوم عامه مردم مفهومی ذهنی است. عامه مردم هر کدام ویژگی های متفاوت دارند و این نظریه را که مردم واکنش یکسان دارند و تحت تاثیر قرار می دهند را به همین دلیل نقد می کنند.