نقش اسلام در تربیت خانواده و فرزندان

اهمیت تعلیم وتربیت خانواده و فرزندان گرچه ازبدو تاریخ اسلام مورد توجه قرارگرفــته است، اما دراین عصر پراز خطر، فساد و بی بندباری اهمیت بسزائی دارد.
اگرنظر ی به قرآن وحدیث داشته باشیم در بسیاری ازآیات واحادیث به همین موضوع اشاره شده است، ازآن جمله می توان به این آیه وحدیث اشاره کرد: «یاایهاالذین آمنواقواانفسکم واهلیکم نارا» ای مومنان خود و خانواده ی خویش را ازآتش جهنم نجات داده و برکنار دارید. «الا کلکم راع وکلکم مسول عن رعيته» هريكي ازشما نسبت به افرادی خانواده خویـــــش وظیفه دارد ومسول است.
غفلت ازتربیت اسلامی فرزندان سبب عذاب می شود:
امام غزالی (رح) میفرماید: کودک امانتی استـــدر دســـت پدر ومادرش وقلب او صاف وخالی ازهرگونه مفاســد است، لذا گرایش پذیرفتن هرآنچه بسوی آن کشیده شود را دارد.
پس اگر به طرف خیر و نیکی راهنمائی شود مسلّماً آن عادت را به خود جذب می کند و پرورش می یابد و درنتیجه خود آن کودک و والدین او در دنیا و آخرت خوشبخت خواهند شد.
و اگربه طرف شرّ و تباهی راهنمائی شود و مانند حیوانات رها شود قطعاً حیوان صفت و منحرف به بار می آید.
بطور قطع اگر و الدین در امانت الهی خیانت کنند گناه کار شمرده می شوند، و به قول یکی از بزرگان: بزرگــترین عذاب در آخرت متوجه کسی می شود که ازتربیت فرزندان خود غفلت کند.
پیامبر اسلام(ص) فرموده است: هرکودکی بر فطرت اسلام متولد می شود و این پدر و مادرش هسـتند که او را یهودی و یانصرانی و یا مجوسی می گردانند.
تربیت ازچه زمانی آغازگردد :
دین مقدس اسلام به ماتعلیم می دهد که قبل ازتولد فرزند به فکرتربیت واصلاح آن باشیم، در حدیث شریف آمده که هرگاه والدین باهم نزدیک می شوند این دعا رابخوانند: «اللهم جنبناالشیطان» (بارالها شیطان را از ما دور بگردان.).
احکام متعلق به نوزاد :
هرگاه فرزند به دنیا آمد پسرباشد و یا دختر برای اقارب و نزدیکان او مناســـب است که تبریک وتهنیت گویند و برایش دعای خیر نمایند.
این گونه نباشد که اگر نوزاد دختر باشد ناراحتی و خشم در چهره والدین هویــــدا شود، همانگونه که در زمان جاهلیت این عادت رواج داشت، چنانچه خداوند(ج) در این مورد می فرماید: «واذا بُشراحدهم بالانثی ظل وجهه مـسودا وهوکظیم» هنگامیکه به یکی از آنان مژده تولد دخترداده شود چهره اش سیاه میگردد ومملو ازخشم واندوه می شود.
ازجمله احکام نوزاد اذان گفتن در گوش راست واقامه در گوش چپ اومی باشـــد که این عمل مستـــحب است وسبب نور درقلب کودک میگردد.
وهم چنان یکی دیگرازاحکام انتخاب نام نیک برای نوزاد است که بعضی ازعلما فرموده اند که هــــمان روز اول نام گذاشته شود، و بعضی فرموده اند روز هفتم نام گذاری شود، رسول اکرم (ص) فرمودند: نامهای خوبی برای فرزندان خودبگــــذارید همانند نامهای انبیا و بهترین اسامی نزد خداوند (ج) عبدالله و عبدالرحمن و امثال اینها می باشد.
تغییرنامهای نامناسب :
متاسفانه در جوامع امروزی بانام هایی مواجه می شویم که ازدایره اسلام خارج و بوی شـــرک از آن ترشّح می کند. والدین محترم میتوانند این چنین اسماء نامناسب راتغییر دهند، رسول اکرم (ص) نیزچنـــین عملی را انجام داده و بســــیاری از اسماء جاهلیت راعوض کرده اند.
تربیت ایمانی وعملی :
همین که کودک لب به سخن گشود والدین موظف اند که به تربیـــت عملی او اقدام نمایند، واولین چیزیکه باید به کودک آموخته شود، کلمه طیبه است.
ولی متاسفانه در بعضی ازمناطق همین که لب به سخن گشود حرفهای بد و نامنـاسب رابه او آموزش می دهند، همچنان وقتی که فرزند به سن هفت سالگی رسید باید او را برای اقامۀ نماز راهنمائی کنند وهنگامیکه ده ساله شـد برای ادا نکردن نماز او رامجازات وتنبیه کنند.
امام غزالی (رح) میفرماید: به کودک قرآن واحادیث رسول اکرم (ص) وبعضی از احکام دینی تعلیم داده شود.
تربیت واخلاق کودک :
والدین محترم باید ازهمان روزهای نخست کودک را ادب واخلاق تعلیم دهند وسعی کنند که او را از اخلاق وعادتهای رذیله برحذر دارند. مانند : دروغ، دزدی، فحش وبدگوئی، بی بندباری و ویل گردی زیرا هریـک ازاین عادتها موجـــب می شود که کودک در آینده بداخلاق و بی بندبار به بارآید وموجب نگرانی خانواده شود.
این نکته نیز قابل ذکراست که والدین محترم مواظب فرزندان خود باشند که باچه کسی دوســت می شوند، وباچه کسی همنشینی دارند، زیرا همنشین در انسان تاثیر بسزائی دارد، ضرب المثل مشهوری است که می گویند : باماه نشینی ماه شوی، بادیگ نشینی سیاه شوی.
بااین گفتار مختصر امید است که والدین محترم وخانواده های عزیزتجدید نظری در روش تربیت فرزنـدان خویش بنمایند، تااینکه مایۀ افتخار وسربلندی والدین در دنیا وآخرت باشند.

مرجان محمدی کارشناسی حسابداری