پنج شنبه, 13 ارديبهشت 1403

 



موضوع: خبر نویسی

خبر نویسی 11 سال 3 روز ago #4440

خبر، با لید كه خلاصه داستان است، شروع شده و مشروح خبر، جریان كامل آن‌را بیان می‌كند. در شرح خبر كه می‌توان آن‌را متن خبر نامید، توضیح و بیان تفصیلی تمامی اجزائی كه در لید بدان اشاره شده، می‌آید.
برای نوشتن متن، كه بنا به‌ضرورت، ممكن است از یك یا دو جمله و بند تا بیش از ده جمله و بند طول داشته باشد، مراعات قواعد و اصول خاصّی لازم است؛ كه رعایت آن‌ها سبب توجه خوانندگان و شنوندگان به اخبار، مقالات و نوشته‌های روزنامه‌نگاران و متخصصان امور ارتباطی شده و آن‌ها را قابل چاپ و انتشار می‌نماید.[1]

قواعد كلی
1. ساده‌نویسی؛ خبر باید ساده، روان، قابل فهم و به زبان همه مردم باشد؛
2. تازگی؛ خبر، باید همیشه نسبت به خبر روز قبل تازه‌تر بوده و نكات جدیدی را دربرداشته باشد. خبرنگار باید سعی كند از بیان تكراری حقایق و بدیهیّات خودداری نماید.
3. كوتاه‌نویسی؛ از اصول مهم خبرنویسی، کوتاه‌نویسی است؛ که بیشترین اطلاعات در كوتاه‌ترین متن ارائه می‌شود. یك مطلب خبری، به‌طور متوسط نباید از 300 تا 500 كلمه، تجاوز كند. مگر در خبرهای مهم؛ که می‌توان تا چند ستون، مطلب تهیه كرد.
4. تقدّم دیگران؛ خبرنگار و نوشته‌هایش، باید بیشتر، از دیگران حرف بزند و از خود كمتر سخن به‌میان آورد.
5. هماهنگی؛ خبر باید به‌گونه‌ای تنظیم شود، كه بخش‌های مختلف آن (تیتر، لید، متن) و جملات متن خبر، با یكدیگر هماهنگی و تطابق لازم را داشته باشند. آن‌چه كه خبر را جذّاب و مخاطب را به خواندن، دیدن و یا شنیدن آن ترغیب می‌كند، ارتباط و هماهنگی بین اجزای آن است. هرچه این ارتباط، قوی‌تر باشد و جملات متن، پرمعنی و در عین حال، كوتاه‌ باشند، خواندن و شنیدن آن برای مخاطب جذّاب‌تر است. این هماهنگی را می‌توان با تكرار به‌موقع موضوع(محور) اصلی، یك واژه‌ی كلیدی خبر، كلمات و عبارات ربط‌دهنده و استفاده به‌موقع از نام مكان‌های مختلف، فراهم كرد.
6. جامعیّت؛ یكی از مفاهیم اساسی خبرنویسی، جامعیّت خبر است. یعنی اینكه تا حد امكان، خبرنگار یا دبیر خبر، باید كلیه اطلاعات مربوط به رویداد را جمع‌آوری و در بسته‌بندی خوب و جذّاب ارائه كند و باید بكوشد به كلیّه پرسش‌هایی كه در ذهن مخاطب است، پاسخ گوید.
7. درست‌نویسی؛ از اصول اولیّه نوشتن خبر، درست‌نویسی است. هنگام درست‌نویسی، رعایت نكته‌های نگارشی، چه در صحیح نوشتن كلمات و تركیب‌ها و چه در نوشتن ساختمان صحیح جملات، بسیار اهمیت دارد و به موازات آن، چنانچه متن ترجمه‌شده باشد، رعایت اصول ترجمه نیز ضرورت دارد. اصل نخستین برای درست نوشتن، آگاهی و مهارت خود نویسنده است؛ زیرا مفهومی را كه او به‌شیوه خاص خود، درك كرده و می‌خواهد به خواننده منتقل كند، خودش بهتر از هركس می‌شناسد. بنابراین لازم است نویسندگان با مطالعه متون معتبر و وزین ادبی، مهارت درست‌نویسی خود را افزایش دهند.
8. ترجیح اصطلاحات؛ در نوشتن خبر، باید كلمات مصطلح را بر كلمات صحیح ولی نامأنوس، ترجیح داد و هرجا كلمه‌ی فارسی وجود داشت، از به‌كار بردن كلمات عربی یا اروپایی خودداری كرد.
9. شروع با کلمات مناسب؛ هرگز نباید جملات را با كلمات امروز، دیروز، فردا و یا اعداد شروع كرد.
10.آغاز مناسب پاراگراف‌ها؛ نباید دو پاراگراف پشت سر هم را با یك كلمه آغاز كرد.
11.اطمینان به صحت خبر؛ اطمینان نویسنده به صحت خبر منتشره.[2]
12.سابقه خبر؛ یكی از مسائل اساسی در خبرنویسی كه در فهم بهتر خبر به مخاطب كمك می‌كند، ذكر سابقه خبر است. سابقه یا پیشینه خبر، معمولاً در آخر خبر و بعد از ارائه مطالب جدید و با واژه‌های كلیشه‌ای چون "گفتنی است"، "شایان ذكر است" و ... در جمله‌بندی مستقل می‌آید. البته گاهی نیز سابقه خبر در متن خبر، بعد از لید به‌صورت جمله‌ای مستقل می‌آید.
13.منبع خبر؛ منبع خبر در ادبیّات خبرنویسی از اهمیت برخوردار است. در مطبوعات، معمولاً منبع خبر در ابتدای خبر، یعنی قبل از لید نوشته می‌شود؛ اما در اخبار رادیو و تلویزیون، منبع خبر، بنابه ضرورت ممكن است در ابتدای لید یا در متن خبر آورده شود.
14.معرفی افراد؛ در نوشتن خبر، ذكر اسامی افراد و معرفّی دقیق آن‌ها لازم است. البته به‌طوركلی،‌ دانستن نام و نام خانوادگی افراد برای مخاطبان ارجح نیست؛ بلكه آن‌چه برای مخاطب اهمیت زیاد دارد، آگاهی از مقام، ملیّت و جنسیّت افراد و این‌كه آن‌ها اهل كدام منطقه یا شهر هستند، می‌باشد. اما در معرفی افراد باید نكاتی را رعایت کرد:
الف) در لید، فقط در صورتی نام فرد ذكر می‌شود كه با خواندن یا شنیدن آن، چهره یا عملكردش در ذهن تداعی شود و الّا فقط باید به ذكر سمت، سن، جنس، اسم مستعار، محل سكونت و سایر مشخصات اكتفا كرد.
ب) اگر فرد دارای چند مقام و سمت بود، اول سمت معروف و مهم و سپس در بندهای مختلف خبر، از سمت‌های دیگر او استفاده می‌شود.
ج) در معرفی افراد در اشاره بعد از لید، بهتر است در صورت عدم لزوم صرفه‌جویی در وقت، نام و نام خانوادگی و سمت به‌طور كامل بیان شود و در ادامه خبر، می‌توان از یکی از عناوین سمت، نام و یا نام خانوادگی، جداگانه بهره جست.
د) بیان سمت‌های علمی افراد مثل دكتر، مهندس، آیت‌الله و ... اگر با اظهارات و افعال مذكور در خبر ارتباط داشته باشد، ضروری است.
هـ) در معرفی سازمان‌ها و افراد، باید اسامی كامل آن‌ها نوشته شود.
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
كاربر(ان) زير تشكر كردند: نرگس مرادخانی
مدیران انجمن: نرگس مرادخانی