خوش آمديد,
مهمان
|
|
ايـن قـاعده از متن روايات بسيارى که در اين زمينه وجود دارد، گرفته شـده اسـت، تا جايى که شمارى از فقيهان ادعاى تواتر کردهاند. [۶] امام راحـل، نـخستين بخش از رسائله خود را به نقل روايات اين قاعده اختصاص داده و دوازده روایت در مـتـن رسائله [۷] و بيست نه روايت در پاورقى آن از طـريـق شیعه و سنی نـقل کرده است [۸] و سپس بسان نراقى [۹]و صاحب عـنـاويـن، [۱۰] يادآور میشود: فخرالمحققین، ادعاى تواتر کرده و آن گاه مینويسد:
(بـى گـمان، قاعده لاضرر و لاضرار، از معصوم(علیهم السلام) به ما رسيده؛ زيرا اين روايـت در مـيـان شـيـعـه و سنى مشهور است و روايات در بردارنده اين فـراز، مستفيض اند، همان گونه که در نقل اين جمله در داستان سمره بن جندب، ترديدى نيست.) [۱۱] به عنوان نمونه، چند روايت را فرا ديد مینهيم و به ديگر روايات نيز اشاره میکنيم. از روايـات يـاد شـده، سـه روايـت بيانگر داستان سمره بن جندب و مرد انصارى اند. کلینی در کافى از زراره از امام باقر (علیه السلام) نقل میکند: (سـمـره بـن جـنـدب، درخت خرمایی در باغ يکى از انصار داشت. منزل آن انـصـارى در آسـتـانه آن باغ قرار داشت. سمره، بدون اجازه از انصارى بـراى سـرکـش از درخـت خـود رفـت و آمـد میکرد. مرد انصارى از سمره خـواسـت: بـههنگام ورود اجازه بگيرد؛ اما او نپذيرفت. انصارى شکايت نـزد پيامبر(صلی الله علیه و اله و سلم) برد. پیامبر اسلام(صلی الله علیه و اله و سلم) انصارى را احضار و شکايت انصارى را بـه او اطـلاع داد و از او خواست هنگامی که قصد دارد وارد باغ شود اجـازه بـگـيرد، اما او نپذيرفت پيامبر فرمود: در برابر آن درختى در بـهـشـت بـگـيـر، سـمره نپذيرفت. پيامبر اسلام(صلی الله علیه و اله و سلم) خطاب به مرد انصارى فرمود: (اذهب فاقلعها و ارم بها اليه فانه لاضر ولاضرار.) [۱۲] شیخ حر عاملی در وسائل الشيعه پس از نقل روايت ياد شده مینويسد: شیخ صدوق با اسناد خود از ابن بکير و شيخ با اسناد خود از احمد بن محمد بن خالد، روايت ياد شده را به همين شکل که آمد، نقل کردهاند. [۱۳] کـلينى، در کتاب کافى، همين روايت را با سندى ديگر و با اندکى اختلاف از عبدالله بن مسکان از زراره از امام محمد باقر (علیه السلام) از قول پيامبر(صلی الله علیه و اله و سلم) نقل کرده است: (انـک رجـل مـضار ولاضرر ولاضرار على مومن. قال: ثم امر بها رسول الله فـقـلـعـت ثـم رمی بها اليه. وقال له رسول الله: انطلق فاغرسها حيث شئت.) [۱۴] تـو مرد زيان زنندهای هستى و زيانى بر مومن نيست. پيامبر(صلی الله علیه و اله و سلم) دستور داد: درخـت او را کندند و پيش او انداختند. پيامبر(صلی الله علیه و اله و سلم) فرمود: برو هر جا که خواستى آن را بکار. روايـت ديگرى نيز، از ابی عبیده حذاء از امام باقر(علیه السلام) درباره داستان سمره بن جندب آمده است. [۱۵] شیخ صدوق، در بـاب مـيـراث ملل، [۱۶] علامه در تذکره [۱۷] و همچنين، ابن اثیر، [۱۸] به دنبال، لاضرر و لاضرار، واژه (فى الاسلام) را نقل کردهاند. در حدیث (شفعه [۱۹] [۲۰] و منع فضل ماء) [۲۱] [۲۲] نيز، جمله لاضرر ولاضرار، آمده است. هـمـچـنين اين جمله در روايات ديگرى که از طريق شيعه و سنى نقل شده، آمده است. |
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
كاربر(ان) زير تشكر كردند: نرگس بهتویی
|