1- ارتباط میان کار و فضائل اخلاقی کار و زهد و کار و قناعت را بررسی کنید؟
از خصلت های پسندیده و مورد تاکید دین مبین ، بی اعتنایی به دنیا و جلوه های آن است . به همان اندازه که دین مردم را به آخرت و حقیقت سوق میدهد ، از دنیا و زینت آن بر حذر می دارد . معنای حقیقی زهد این است داشتن و نداشتن دنیا و نعمت های آن برای زاهد یکسان باشد . اهل دنیا هدفی جز دنیا ندارد آخرت را به دنیا می فروشد و دنیا را بر آخرت بر می گزیند . چنین کسی شادمانی اش به نعمت دنیا است و با نبودن آن غمگین می گردد اما زاهد واقعی نه در فراق نعمت غمگین است و نه به وجودش شادمان است . بنابراین مقصود از زهد ، دلبستگی نداشتن به دنیا و نعمت آن است ، نه تلاش نکردن برای کسب و بهره وری از آن .لذا زاهد هیچ منافاتی با تلاش و کار اقتصادی ندارد.
قناعت یعنی راضی بودن به آنچه موجود هست و طمع نورزیدن به آنچه به دست نیامدنی است . در دین مبین اسلام قناعت بسیار ستوده شده و باعث مصرف درست و دوری از اسراف و تبذیر می شود قناعت در مصرف جلوه گر می شود نه در تولید ، پس به معنای تولید نکردن و قناعت به تولید کم نیست . در بعد تولید ، قناعت به این است که از منابع تولید به بهترین وجه استفاده و سعی شود با دوری از اسراف مواد اولیه به کمترین مقدار برای به دست آوردن محصول بیشتر قناعت شود . البته گاه تولید بیش از حد مستلزم استفاده نابجا از طبیعت می شود و تخریب آن را در پی دارد .در اینجا قناعت به معنای اکتفا و رضایت داشتن به تولید در حد نیاز است زیرا ضرر بزرگ نابودی طبیعت با امور دیگر قابل مقایسه نیست .
2- با دعا و توسل به درگاه خدا می توان همه خواسته ها را اجابت نمود پس نیازی به تلاش و کار نیست به شبهه و تعارض فوق پاسخ دهید؟
آیا اعتقاد به تاثیر دعا و ایمان به اجابت الهی انسان را از تلاش در جهت کسب روزی باز نمی دارد ؟ برخی معتقدند با وجود اعتقاد و باور به تاثیرگذاری دعا در رفع حاجات و خواسته های انسان دیگر انسان نیازی به تلاش و فعالیت خود جهت رفع حوائجش نمی بیند و با سجاده نشینی و دعا ، درصدد تامین خواسته هایش بر می آید . در نتیجه باور به دعا جلوی کار و تلاش و پیشرفت و توسعه را می گیرد در پاسخ به این سئوال و شبهه باید گفت برای استجابت دعا شرایطی ذکر شده و در روایات آمده است که خداوند دعای چه کسانی را مستجاب کرده و دعای چه کسانی را مستجاب نمی کند اولا دعای کسی پذیرفته می شود که به عهد الهی وفا کند خداوند می فرماید به عهد من وفا کنید تا به عهدتان وفا کنم ثانیا از شرایط استجابت دعا کسب حلال و پاکی روزی است پیامبر می فرماید : کسی که دوست دارد دعایش مستجاب شود باید غذا و کسب خود را پاکیزه گرداند ثالثا انجام گناه و ستم به مردم مانع اجابت دعا است اگر حقی بر گردن شخص است دعای او برآورده نمی شود بنابراین شخصی که کسب حلال انجام نمی دهد یا کار نمی کند تا نفقه خانواده خود را تامین کند و از دین و بدهی مردم به درآید ، دعایش مستجاب نمی شود.
3- با توجه به باور و اعتقاد به قضا و قدر الهی و شکل گیری همه حوادث و وقایع بر طبق آن فکر می کنید آیا تلاش و کار شما در زندگی تان تاثیر گذار خواهد بود؟
اگر انسان اراده کند که کار و تلاش بکند و مشغول فعالیت شود قطعا بر حسب نظام علی و معلولی اثرونتیجه فعالیت خویش یعنی رشد و پیشرفت ، استقلال و آرامش و ... را خواهد دید و همین طور اگر انسان اراده کند که تنبلی پیشه سازد و به دنبال کار و تلاش جهت کسب روزی نباشد قطعا ثمره و نتیجه آن را یعنی نیازمندی و از دست دادن عزت و ابرو و ...را خواهد دید . بنابراین معنای قضا و قدر الهی این نیست که یک برنامه جبری بر زندگی انسان ها حاکم است و تلاش و عمل آنها تاثیری در نتایج حاصله نخواهد داشت ، بلکه مقصود این است که بین هر عمل و پدیده ای با آثار و نتایج آن ارتباط ضروری و قطعی برقرار است و بشر مختار و آزاد آفریده شده تا براساس عقل و درایت و اراده خویش هر راهی را که می خواهد برگزیند.
4- رابطه میان کار اقتصادی و ایمان دینی را با توجه به مبانی بینشی کار در اسلام ، تبیین کنید
کار و تلاش اقتصادی به عنوان عامل اصلی توسعه ، نه تنها متعارض و متضاد با باورها و مبانی بینشی و ارزشی در اسلام نیست بلکه دارای ارزش و مطلوبیت ذاتی بوده و در سعادت دنیوی و اخروی و حفظ وبقای دین و دنیای افراد تاثیرگذاری بسیاری دارد و لذا در اسلام بسیار نسبت به آن توصیه و تاکید شده و به شدت از بیکاری و تن آسایی نهی شده است بنابراین عامل اصلی عقب افتادگی مسلمانان را نه در باورها و اعتقادات دین مبین اسلام بلکه در عمل نکردن آنها به دستورات الهی باید دانست اسلام نه تنها با کار و تلاش و رشد و توسعه اقتصادی مخالف نیست بلکه با همه ظرفیت خود افراد جامعه را به سوی کارو تلاش و فعالیت هر چه بیشتر سوق می دهد
5- به نظر شما چه ارتباطی میان باور به توحید و کار و فعالیت انسان وجود دارد؟
برخی می پندارند که این اعتقاد باعث نابودی انسان مثل همت و قوت و شجاعت است و زمینه ظهور فقر و ضعف و فساد را فراهم می آورد . زیرا براساس باور به قضا و قدرالهی ، انسان چه تلاش و کار بکند و چه نکند آنچه از قبل خداوند معین کرده قطعیت یافته و در زمان و مکان معلوم محقق می شود و لذا تلاش و کار انسان تاثیری در آن ندارد اما باید دانست که قضا و قدرالهی به معنای جبر و اکراه نیست و با اختیار آدمی منافات ندارد خداوند عالم را براساس نظام علت و معلولی آفریده و بنابر همین اصل علیت عمومی ، پیوند ضروری و قطعی حوادث با یکدیگر شکل می گیرد و هر حادثه ای با تحقق علت وجودی اش ، قطعیت و ضرورت می یابد در این میان یکی از اجزای اثرگذار در عالم هستی ، اراده انسان است .