بررسی سقط جنین از نظرفقه و حقوق

جنین موجودی است محترم و دارای حق حیات انسانی و نابودی آن بدون عذر موجه غیراخلاقی و خلاف حقوق بشر است. لذا اگر سقط جنینی خودسرانه و بدون تجویز پزشک متخصص و بدون اینکه هدف عقلایی در پی داشته باشد انجام پذیرد علاوه بر اینکه برای مادر خطرات جانی به همراه دارد امری غیر انسانی به شمار می رود و نوعی نسل کشی است.سقط جنین در هر شرایط و در هر مرحله از حیات جنین به طور مطلق حرام نیست و در شرایطی جایز و حتی واجب می گردد. چرا که اصیل بودن جان مادر اقتضای این مهم را دارد لذا نجات جان وی در زمره جلوگیری از ضرر بزرگ است. زیرا عقلانی است در شرایطی که تدوام حیات جنین در رحم مادر موجبات تهدید جان مادر و مرگ وی را به دنبال داشته باشد حکم به جواز سقط بدهیم و جان مادر را حفط نماییم. همچنین در این شرایط طبق قاعده تزاحم ترجیح با لزوم حفظ جان مادر است.
موجودیت انسان از موقع استقرار نطفه در رحم شروع می شود.بدین جهت تلف کردن آن تلف کردن مرحله ای ار انسانیت است که در مسیر فعلیت و بروز هویت او قرار گرفته است. لذا نمی توان از بین بردن و سقط جنین انسانی را حتی پیش از وصول به هویت فعلی انسانی با از بین بردن یک ماده مستعد به حیات مطلق که حتی جانداران نیز دارا می باشند مقایسه نمود. بنابر ملاحظات فوق تعیین دیه برای جنین از موقع استقرار در رحم دارای علت محکمی می باشد و یک مساله تعبدی خالص نیست. این علت چنانکه گفتیم عبارت است از قرار گرفتن نطفه در گذرگاه وجود انسانی و به جهت قرار گرفتن نطفه در گذرگاه به سوی انسان است که موضوع احکام خاص قرار گرفته است. لذا ادله گروهی که معتقدند جنین تا قبل از نفخ روح در وی انسان نیست و سقط نمودن وی اگرچه به عمد هم باشد حرام نیست صحیح نیست.
مساله ای که در اینجا حایز اهمیت است و به عنوان پیشنهاد ارایه می گردد این نکته است که اگر می خواهیم مساله سقط جنین به صورت صحیح انجام گیرد و این که هیچ گونه عذاب وجدانی برای والدین و پزشک معالج در پی نداشته باشد باید سقط جنین به تایید یک گروه از پزشکان حاذق و خبره ی این مساله برسد تا همه جوانب انسانی واخلاقی و پزشکی آن مد نظر قرار گیرد.