تراست

تراست از اتحاد چند شرکت که کالایی مشابه به هم تولید می‏کنند ٬ و سهم عمده‏ای از بازار را در اختیار دارند بوجود می‏آید.شرکت تراست سهام شرکتهایی که در آن عضو هستند را به صورت امانت نگه می‏دارد اما مالکیت سهام برای خود شرکتها باقی می‏ماند.اما شرکت‏ها استقلال مالی ٬ فنی و بازرگانی خود را از دست می‏دهند و تمام امکانات و قدرت عمل آنها در تراست متمرکز می‏شود.وظیفه اصلی تراست کنترل امور شرکتهای عضو از طریق کنترل آرای سهامداران آن شرکتها ٬ انتصاب مدیران و اعمال نظارت مرکزی بر امور یکایک آنهاست٬ به نحوی که حداکثر سود تراست حاصل شود و در نهایت این سود میان اعضا تقسیم گردد.

وقتی تراست‏ها اتحادیه تشکیل دهند به آن اتحادیه کنسرن گفته می‏شود.این واحدهای اقتصادی بزرگ در کشورهای سرمایه‏داری از قدرت زیادی برخوردار بوده‏اند و همیشه عامل تسلط صنعتی ٬بازرگانی و نظامی بر کشورهای دیگر می‏باشند.یکی ازکنسرن‏های بزرگ در آمریکا شرکت جنرال موتورز است که از ادغام واحدهایی مثل فورد و کرایسلر و کارخانه‏های ذوب‏آهن و تهیه فولاد و موسسات لاستیک‏سازی بی.اف.گودریچ و جنرال تشکیل شده است و حتی منابع مالی مورد نیاز خود را از طریق بانک‏های وابسته به خود تامین می‏کند.انگلیس نیز تا پیش از جنگ جهانی دوم با استفاده از دو تراست نفتی خود ٬ شرکت نفت ایران و انگلیس و شرکت رویال داچ‏شل با اینکه حتی یک حلقه چاه نفت در خاک خود نداشت اما دومین تولید کننده نفت در سطح جهان بشمار می‏رفت.ژاپن نیز به تحریک سه تراست بزرگ خود یعنی میتسویی که کنترل کننده بیش از ۵۰٪ تجارت خارجی ژاپن بود و میتسوبیشی و مانیگو که در ارتش و دولت نفوذ زیادی داشتند ٬وارد جنگ جهانی دوم گردید.در آلمان نیز هیتلر با حمایت شش کنسرن بزرگ که کلاً ۹۸٪ تولید چدن و ۸۵٪ تولید فولاد آلمان را در اختیار داشتند ٬ جنگ جهانی اول را آغاز کرد.

با این رویه رقابت در کشورهای سرمایه‏داری تبدیل به انحصار گردید و برای مقابله با تراست باید قوانینی ضد انحصار بوجود می‏آمد٬ که یکی از معروف‏ترین این قوانین «قانون ضد تراست شرمن» می‏باشد که در سال ۱۸۹۰ در آمریکا به تصویب رسید.

اقتصاد سیاسی عبارتست از علم قوانین تولید و توزیع نعمات مادی در مراحل مختلف تکامل جامعه انسانی. به تدریج با رشد جامعه و مناسبات اجتماعی و اقتصادی اهمیت علم اقتصاد نیز بیشتر شد

اقتصاد سیاسی یک روش مطالعه علمی درباره پدیدههای اجتماعی است. این رهیافت بر وجود ارتباط میان مولفههای سیاسی و اقتصادی در شکل دادن به پدیدههای اجتماعی مبتنی است. به همین دلیل اگرچه اغلب زیرمجموعه علم اقتصاد دانسته میشود، باید آن را چیزی فراتر از علم اقتصاد محض دانست؛ اقتصاد سیاسی Political Economy یا به شکل اختصاری PE است، اما علم اقتصاد Economics. مثلاً برای تحلیل رفتار انتخاباتی طبقات مختلف به منافع اقتصادی آن طبقات رجوع میشود و یا تأثیر اقتصادی یک تصمیم گیری سیاسی مورد مطالعه قرار میگیرد

اقتصاد سیاسی شاخهای است از علوم اجتماعی که قوانین مربوط به تولید و توزیع درآمد و ثروت و اثرات آنرا در مراحل مختلف رشد و توسعه جامعه ی بشری مورد بررسی قرار میدهد. اغلب مباحثی که امروزه در علم اقتصاد مورد بررسی قرار میگیرد، در گذشته در قلمرو اقتصاد سیاسی بطور پراکنده مطرح میشدهاست. نخستین بار، اصطلاح اقتصاد سیاسی توسط پیروان مکتب مرکانتیلیسم (سوداگری) عنوان گردید و سپس مورد بحث علمای کلاسیک اقتصاد نظیر پتی و کنه آدام اسمیت ، دیوید ریکاردو و سی قرار گرفت.
اقتصاد سیاسی کلاسیک سرمایه داری طی جریان تکامل شیوه تولید سرمایه داری پدید میآید که نمایندگان برجسته آن نظیر آدام اسمیت و دیوید ریکاردو گامهای مهمی در راه درک قوانین تولید و توزیع اجتماعی نعمات مادی برداشتند. این مکتب پایههای تحقیق علمی اقتصاد سرمایه داری را شالوده ریزی کرد ولی این مکتب نظام سرمایه داری را بدون نقص و جاودانی میانگاشت و مدافع بورژوازی بود که در دوران اولیه تکاملش با فئودالیسم مبارزه میکرد و نقش مترقی داشت.

اواخر قرن هفدهم و اوائل قرن هیجدهم میلادی دوران شکفتگی این مکتب در انگلستان و فرانسه بود. بهترین نمایندگان اقتصاد سیاسی کلاسیک بورژوازی در این دوران طی مبارزه خود با مبادی قرون وسطایی و فئودالی اقتصاد، استقرار اقتصاد سرمایه داری و امحاء مقررات فئودالی را درحیات اقتصادی طلب میکردند و از این راه میخواستند طبیعی بودن قوانین اقتصادی و به عبارت امروزی عینی بودن این قوانین را اثبات کنند و به همین جهت هم به تجزیه و تحلیل شیوه تولید سرمایه داری و قوانین درونی آن پرداختند. آنها اساس تئوری ارزش بر پایه کار را تدوین کرده و بر این اساس مقولاتی نظیر بهره مالکانه و بهره و سود را توضیح میدادند[۱].

دیوید ریکاردو حتی در این تجزیه و تحلیل به وجود تناقض بین دستمزد و سود پی برد که خود اساسی برای درک تضاد سرمایه داری به شمار میرود. درباره اهمیت این کتاب باید گفت که یکی از منابع سه گانه مارکسیسم را همین تئوری تشکیل میدهد که به نحوی انتقادی و خلاق از جانب مارکس مورد استفاده قرار گرفت و در ضمن نقایص آن نشان داده شد[۱].

با سلام ایا این تحقیق است باتشکر