1- مقدمه :
پرخاشگری یک پدیده ی نابهنجار اجتماعی است که به قصد آزار کسی یا آسیب رساندن به چیزی ابراز می شود. پرخاشگری در لغت به معنای ستیزه و تند خویی کردن آمده و در اصطلاح روان شناسی پرخاشگری یک واکنش عمومي محسوب می شود که از روی قصد و عمد برای صدمه زدن به دیگران انجام می پذیرد .
2- بیان مسئله :
من معلم پایه ی سوم مدرسة استثنایی هستم وقتی که روز سوم مهر در سالن مدرسه راه می رفتم تا به کلاس بروم صدای جیغ یکی از دانش آموزانم را شنیدم با عجله به طرف کلاس رفتم همزمان با وارد شدن هر کس بر روی نیمکت خود نشست و یکی از دانش آموزان شروع به شکایت از زیبا کرد و گفت که وی من را زده است من از زیبا علت کتک زدنش را پرسیدم ولی او بدون توجه به من مشغول ورق زدن کتاب ریاضیش بود و هیچ جوابی نداد بعد از چند ثانیه سکوت از زیبا و نسرین خواستم که به پایین کلاس بیایند و همدیگر را ببوسند و در ضمن از زیبا خواستم که از نسرین عذر خواهی کند زیبا هم با حالتی سرد از او عذر خواهی کرد و بعد هر دونشستند و و درسم را شروع كردم آن روز گذشت روزهای بعد هر روز چند نفر از دانش آموزان مدرسه و همکلاسیهای زیبا ازاو به خاطر کتک کاریهایش در حیاط مدرسه شکایت می کردندزیبا علاوه بر کتک کاریهای فیزیکی با بچه ها درگیریهای کلامی هم داشت کم کم شکایت ها از طرف مدیر ,معاون و سایر همکاران نیز مطرح شد آنها از بی احترامی ها و حرف های زشت زیبا به خودناراحت می شدند زیبا سر کلاس هم بچه ها را اذیت می کرد. هنگام تدریس سعی می کرد حواس آنها را پرت کند و به وسایل آنها بدون اجازه دست می زد بعد از مدت سه هفته زیبا به عنوان عامل مخل کلاس علاوه بر نظم کلاس نظم مدرسه را هم به هم می زد از نظر درسی هم افت خیلی شدیدی داشت زیبا دانش آموز سال گذشته ی من بود من هم او را خوب می شناختم او دانش آموز مودب آرام اجتماعی و از نظر درسی هم یکی از دانش آموزان زرنگ کلاس بود به طوری که من گاهی از اوقات به کم توان بودن او شک می کردم همه ی این مسائل باعث شد به فکر بیفتم و علت رفتار زیبا را جویا شوم.




شواهد شماره(1)
1-کتک کاریهای زیبا از دانش آموزان مدرسه و همکلاسیهایش.
2-بر خوردهای زیبا با بچه ها.
3-حرف های زشت زیبا به مدیر و معاون و کلیه ی همکاران,افت تحصیلی شدید.
4-برداشتن وسایل دانش آموزان کلاس بدون اجازه.
5-بر هم زدن نظم کلاس در هنگام تدریس.
روشهای گرداوری اطلاعات:
1-صحبت با والدین
تصمیم گرفتم برای به دست آوردن اطلاعاتی در این زمینه ابتدا از والدین زیبا دعوت کنم تا به مدرسه بیایندوقتی که مادر زیبا به مدرسه آمدطی صحبت هایی که با او داشتم متوجه شدم که منزل زیبا مدت سه ماه است که جابه جا شده است در این محل جدید چون همسایه ها مطلع شده اند که زیبا به مدرسه ی استثنایی می رود او را دیوانه خطاب می کنند و همین باعث ناراحتی زیبا می شود و زیبا هم در خانه برای جبران احساس حقارت ناشی از حرف های همسایه ها خواهر کوچکتر خود را در خانه اذیت می کند و همین باعث می شود که پدرش او را در خانه کتک بزند.
2- مشاهده ی زیبا در حیاط مدرسه در زنگ تفریح
متوجه شدم که زیبا گاهی به محض اینکه کسی با او به سخن تند صحبت می کند شروع به حرف های زشت و کتک کاری می کند و حتی گاهی وقتی دانش آموزی به او نگاه می کند باز او را کتک می زند و گاهی هم زیبا آرام در حیاط نشسته و هیچ حرفی نمی زند فقط در گوشه ای آرام بود و هیچ عکس العملی نسبت به رفتار ها یا حرفهای بچه ها نشان نمی داد.
3- مشاهده ی زیبا در کلاس
هیچ کدام از همکلاسیهایش با او در یک نیمکت نمی نشستند و سعی می کردند با او صحبت نکنند.البته با صحبتهایی که با مادر زیبا داشتم ومشاهده ی وی در حیاط مدرسه وکلاس علتهای رفتارزیبا راچنین یافتم.


علت یابی :
1-جابجایی منزل پدر زیبا و دید همسایه ها نسبت به زیبا.
2-محرومیت ناشی از کمبود محبت.
3-طرد کردن زیبا توسط همکلاسیهایش.
4 –بی توجهی والدین به زیبا.
5-تشویق رفتارهای نامناسب توسط معلم.
تجزیه وتحلیل اطلاعات:
 جابجایی منزل پدر زیبا
جابجایی منزل باعث شده که همسایه ها به علت حضور زیبا در مدرسه استثنایی او را دیوانه خطاب کنند و او را مسخره کنندهمچنین باعث می شود که زیبا احساس حقارت کند و برای جبران احساس حقارت خود دست به کتک کاری خواهر کوچکتر خود بزند و همین کار هم باعث می شد که پدرش او را به خاطر کتک خواهر کوچکش اذیت کند این رفتار بد در منزل باعث می شد که احساس حقارت زیبا تشدید شود و او برای جبران آن دانش آموزان را در مدرسه اذیت کند.
 کمبود محبت ناشی از محرومیت
یکی دیگر از علل پرخاشگری محرومیت است متاسفانه زیبا به خاطر اذیت کردن خواهر کوچکترش از طرف پدرش کتک می خورد و همین باعث می شود که پدرش کمتر به او محبت کند و بیشتر به خواهر کوچکتر محبت می کرد و این امر باعث می شد که زیبا احساس کند او را دوست ندارند و به شدت احساس کمبود محبت می کرد و برای جبران کمبود محبتش دست به پرخاشگری و اذیت و آزار همکلاسیهایش میزد.






 طرد کردن زیبا توسط همکلاسیها
اذیت کردن همکلاسیها باعث شده که همکلاسیهای زیبا در کلاس او را طرد کنند کسی در کنار او نمی نشست و کسی با او حرف نمی زد همین باعث شده بود که زیبا در اینجا هم به شدت احساس کمبود کند و برای جبران آن بی اجازه به وسایلشان دست بزند و سعی کند آنها را اذیت کند.
 بی توجهی والدین به زیبا
در منزل وقتی که زیبا از طرف همسایه ها مورد تمسخر قرار می گرفت و از طرف پدر به او توجه نمی شد و او کتک می خورد وظیفه ی مادر در اینجا این بود که به دخترش محبت کند ولی مادر هم به علت تعداد زیاد فرزندان به او توجه چندانی نمی کرد در اینجا زیبا احساس می کرد که از طرف خانواده اش طرد شده است و کسی او را دوست ندارد و فقط بر حسب وظیفه از او نگهداری می کنند بی توجهی مادر نیز در کنار بی توجهی پدر باعث شده بود زیبا دچار احساس حقارت شدید ی شود و برای جبران آن دست به پرخاشگری بزند.
 تشویق رفتارهای نامناسب
رفتار من هم در کلاس باعث تقویت رفتار پرخاشگری زیبا شده بود وقتی که زیبا بچه ها را اذیت می کرد ناخود آگاه به او نگاه می کردم و همین باعث شده بود که زیبا برای جلب توجه من تا حدودی نظم كلاس را را بر هم بزند و متاسفانه وقتی که وی آرام بود به او توجهی نمی کردم.
راهکارهای ارائه شده برای حل مشکل :
1-کمک به انجام اقداماتی برای اصلاح نظر همسایگان نسبت به زیبا.
2-دادن مسوولیت به زیبا.
3-ایجاد رابطه ی دوستانه بین زیبا و همکلاسیهایش.
4-برقراری رابطه ی عاطفی معلم و والدین با زیبا.
5-بررسی وضعیت جسمی زیبا(برای بررسی سلامت جسمی).



چگونگی اجرای راهکارهای ارائه شده:
 دادن مسوولیت به زیبا
دادن مسئولیت به فرد باعث می شود که او فردی مسئولیت پذیر باشد و داشتن حس مسوولیت پذیری باعث تقویت اعتماد به نفس او می شود وقتی که به زیبا مسوولیت داده می شد او احساس می کرد برای دیگران ارزشمند است و همین باعث کاهش احساس حقارت او می شد در کلاس زیبا گاهی برای بچه ها املا می گفت و گاهی از آنها پرسش می کرد زمانی که وسیله ی آموزشی نیاز داشتم از زیبا می خواستم که آن را از دفتر مدرسه برایم بیاورد و گاهی هم که برای شرکت در جلسه و شورای معلمان می رفتم از زیبا می خواستم که اداره ی کلاس را بر عهده بگیرد البته این کارها را به صورت دوره ای انجام میدادم یعنی از همه ی بچه ها می خواستم که هر دفعه یکی از این کارها را انجام دهدتا احساس نکنند که بین آنها تبعیض قائل می شوم.این راهکار هم مانند راهکار قبلی تا حدودی پرخاشگری زیبا را کاهش داد.
 ایجاد رابطه ی دوستانه بین زیبا و همکلاسیهایش
ایجاد رابطه ی دوستانه بین زیبا و همکلاسیهایش باعث کاهش کمبود محبت زیبا می شد تا حدی کمبود محبت او را جبران می کرد برای این کار یک روز که زیبا غایب بود با بچه های کلاس یک قراری گذاشتیم قرا ما این بود که هر کس با زیبا دوست باشد به او توجه کند کنار او بنشیند و در درسهایش به او بیشتر کمک کند از من یک ژتون برای گرفتن جایزه دریافت کند و به هم قول دادیم که کسی در این زمینه به زیبا چیزی نگوید.این راهکار هم تا حدودی مفید بود.
 برقراری رابطه ی عاطفی معلم و والدین با زیبا
وقتی کسی مورد محبت قرار می گیرد بهتر می تواند برای رسیدن به اهداف زندگیش برنامه ریزی کند بیشتر تلاش کند اعتماد به نفسش افزایش یابد و تصور منفی که از خود دارد را از بین ببرد مهر و محبتی که بین آنها ایجاد می شود باعث یک رابطه ی عاطفی دو جانبه می شود رابطه ی عاطفی عمیق بین بزرگترها و کودکان ترس کودکان را از تحقیر و تنبیه از بین می برد برقراری ارتباط عاطفی می تواند از طریق نگاهی محبت آمیز نوازش و گاهی دادن هدیه های مادی باشد. برای این کار از مادر


زیبا خواستم که او و پدرش در منزل بیشتر به زیبا توجه کنند و گاهی او را ببوسند و نوازش کند مخصوصا پدر خود من هم گاهی در خلوت با او درباره یخودش صحبت می کردم بعضی وقت ها به او لبخند می زدم و به او نگاه می کردم که گاهی هم به او می گفتم که چقدر قشنگی.این اقدام هم تا اندازه ای مفید بود.
 موثرترین راهکار:
همه راهکارهای ارائه شده هر کدام به تنهایی نمی توانست پرخاشگری زیبا را به طور کامل بر طرف کند بنابراین تصمیم گرفتم آنها را به طور همزمان بکار ببرم به کار بردن همزمان آنها باعث از بین رفتن پرخاشگری زیباشدو باعث شد که زیبا دختری آرام و ساکت در کلاس مدرسه و خانه شود.
شواهد(2)
آرامش کلاس-دوستی بچه ها با زیبا – از بین رفتن درگیریهای کلامی و فیزیکی زیبا در مدرسه و منزل-احترام گذاشتن زیبا به خانواده و معلمان ,مدیر و معاون و همکلاسیهایش- پیشرفت تحصیلی زیبا-افزایش رفتارهای اجتماعی در زیبا-گفته های مدیر و معاون و همکاران زیبا-بهتر شدن اخلاق زیبا.
نتیجه گیری:
به نظر من به طور کلی خشونت و پرخاشگری بیشتر عامل بیرونی دارد فقط در بعضی مواقع مربوط به عوامل درونی می باشد والدین در منزل ومعلمین در مدرسه باید در درجه ی اول عوامل محیطی را که باعث تحریک خشم و ایجاد خشونت در فرزندان می شود را شناسایی کنند و بعد با کمک مشاورین مدرسه و متخصصان روان شناسی راههایی را برای رفع آن پیدا کنند. به نظر من هر عاملي كه موجب بروز چنين رفتارهايي مي شود را بايد از ميان برداشت . مثلاً‌ بي توجهي ، طرد كردن ،‌كمبود محبت بايد جاي خود را با ابراز محبت ، تشويق براي انجام كارهاي خوب ،‌ دادن مسئوليت ، ايجاد رابطة‌ صميمانه با فرد . البته پيش از هر كاري ،‌ مشكل را بايد شناسايي كرد و بعد با توجه به نوع مشكل ،‌ محيط زندگي فرد و اطرافيانش نسبت به حل مشكل اقدام نمود و مشاوره را نبايد فراموش كرد .




پیشنهادات:
به همکارانی که با چنین موردی برخورد می کنند پیشنهاد می شود که :
1- همکاران فرهنگی در مدرسه باید عوامل ایجاد استرس را در کودک ,شناسایی و راهی برای از بین بردن آن پیدا کنند.
2- معلمان نباید پاسخ پرخاشگری کودک را با خشم و تهدید و تنبیه بدهند چون این روش تربیتی صحیح نیست.
3- بهترین ویژگی محبت کردن به کودک دادن پاسخ احساسی به رفتارهای مطلوب اوست این توجه می تواند به صورت سر تکان دادن به علت تایید ,ارتباط چشمی با کودک,گوش دادن, نوازش کردن و تبسم کردن باشد.
4- گاهی اوقات در مقابل خشم کودک سکوت کنیم چون بسیاری از ناراحتیهای و پرخاشگریهای کودک را می توان از طریق سکوت بر طرف کرد.