فصل چهارم: بطورکلي از مهمترين ويژگي هاي عنوان مناسب براي اقدام پژوهي ميتوان به آن اشاره کرد مواردي همچون:
-جامع و مانع بودن (گويا بودن – ابهام نداشتن - مختصر و مفيد بودن- پراکنده گويي نداشته باشد. )
-پژوهش پذير بودن – دوري از کلي گويي و ابهام - تلاش در بهبود و تغيير رفتار
-ارتباط هرچه بيشتر با مباحث حرفه اي پژوهشگر
چند نمونه از عناوين مناسب در اقدام پژوهي را بيان کنيد.
1-چگونه توانستم طريقه درست خواندن نماز را بين دانش آموزان بهبود بخشم؟
2-چگونه توانستم ديدگاه منفي يکي از دانش آموزان را نسبت به درس رياضي تغيير دهم.
3-چگونه توانستم مشکل بهداشت دهان را در بين دانش آموزان پايه اول کاهش دهم.
نکات اساسي جهت يک عنوان اقدام پژوهي را نام ببريد
1-معرف و متناسب بودن عنوان -2-بين نقش محوري پژوهشکر در هر عنوان 3-ذکر ايجاد تغيير در وضعيت نامطلوب درجهت بهبود آن 4-مختصر ومفيد بودن عنوان 5-استفاده از علائم صحيح نگارشي در پايان عنوان
نکته کليدي اعتبار عنوان چيست؟
نکته کليدي اعتبار عنوان بيان عنوان است به گونه اي که نشان د هنده ايجاد تغيير در وضعيت نامطلوب درجهت بهبود باشد. بيان عنوان به صورتي که حاوي پيام تغيير باشد بيش از هرچيز اعتبار عنوان پژوهش را نشان مي دهد.
فصل پنجم : نکات مهم در توصيف موقعيت و بيان مسئله چيست؟
معلم پژوهنده در بيان مسئله درعين اين که سعي در معرفي روشن و مختصر زمينه اقدام پژوهي موجود مي نمايد بايد بکوشد تمام مواردي که ابعاد گوناگون اين مسئله را تشکيل مي دهند نيز تشريح کند. در بسياري از موارد معلمان در توصيف موقعيت مسئله دار به توضيحاتي کسل کننده و غيرضروري در مورد موقعيت مدرسه 0 کلاس درس که شايد کمترين ربطي به مسئله اصلي نداشته باشند مي پردازند.
پژوهشگران بايد توجه داشته باشند که در توصيف زمينه اقدام پژوهي به ذکر مواردي بپردازند که بيشترين ارتباط را با پديده مورد نظر دارد و بهترين توصيف رااز آن ارائه مي کند. ايجاد و بيان جامع و مانع مسئله را فراموش نکنند. توصيف در مورد موقعيت مسئله دار بايد شامل زمينه هايي باشد که کاملا مرتبط با ابعاد مسئله است.
مهمترين نکته در بخش بيان مسئله تشريح دغدغه هاي اصلي و تجاربي است که چگونگي پديدآيي و مويد وجود اين دغدغه شده اند.
بيان تجارب حاکي از وجود مشکل دال برچه نکته اي مي باشد.
محققان اقدام پژوه در بسياري از موارد دربخش بيان مسئله ضعيف عمل مي کنند و پژوهش آنها درهمان قدم هاي اول غيرقابل اعتماد و قابل انکار مي شود. معلم پژوهنده بايد سعي کند تجاربي چند که حاکي از وجود موقعيتي مسئله دار و دغدغه نگران کننده براي او بوده و او راقانع کرده که مسئله چالش برانگيز پيش روي خود دارد در بخش بيان مسئله پژوهش بادقت وضوح شرح دهد. اين امر از عوامل اصلي اعتبار مسئله مورد پژوهش و مبناي اعتبار کل اقدام پژوهي است.
محقق در ذکر تجربه هاي معلم و براي مشخص نمودن حدود مسئله مي تواند به جستجوي شواهد ديگري نيز بپردازد.
يکي از شيوه هاي موثر براي رسيدن به اعتبار در پژوهش کيفي سه سو سازي است که معلم علاوه بر تحديد مسئله و تشخيص حدود آن اعتبار پژوهش را نيز تقويت مي کند که اين عمل در روش شناسي سه سوسازي مي نامند.
بيان سئوال اساسي پژوهش براي کار پژوهشگر يک نقطه قوت اساسي و به موازات اين امر ، نبود آن در بيان مسئله يک ضعف اساسي به شمار مي رود.
توصيف واژه ها يا مفاهيم در پژوهش در انتهاي بخش مقدمه ضروري است.
فصل ششم:بررسي پيشينه
ازمهمترين نکات در گردآوري پيشينه در هر پژوهش، توجه به ميزان تناسب داده هاي جمع آوري شده با موضوع و زمينه موردبحث در تحقيق پيش روي معلم پژوهنده است . بي ترديد هر پژوهشگري بايد بکوشد داده هايي را که داراي بيشترين و منطقي ترين ارتباط با پژوهش او هستند گزينش نمايد. يکي از تفاوت هاي گردآوري پيشينه در اقدام پژوهي با ساير پژوهش ها زمان جستجو و گرآوري پيشينه اطلاعاتي مرتبط مي باشد.
اشتباه متداول در کاربرد پیشینه اقدام پژوهی چیست؟ بیشتر معلمان در فرایند اقدام پژوهی، پس از اینکه مسئله خود را توصیف و حتی شواهد و اطلاعات مربوط به وضعیت نامطلوب را نیز گزارش کردند، به جستجوی پیشینه و ارزیابی آن پرداخته اند.
بیان پیشینه اقدام پژوهی در زمان مناسب چه فایده ای دارد؟ می تواند دیدگاهی تازه در مورد موضوع مورد پژوهش، پیش روی محقق بگشاید و قبل از انجام پژوهشی گسترده درباره موقعیت مسئله دار، به اطلاعاتی مهم دست یابد، اطلاعاتی که معلم را قانع سازد که نیازی به اجرای پژهوش و اتلاف وقت و نیرو و هزینه نیست. این امر نه تنها از هدر رفتن سرمایه مادی و معنوی جلوگیری می کند بلکه امکان و فرصت لازم برای پرداختن معلم به مطالعات ضروری تر در محیط آموزشی خود و کشف سایر موقعیتهای مسئله دار را فراهم می سازد.
- اقدام پژوه چگونه می تواند بهترین راه استفاده از پژوهشهای دیگر را نشان می دهد؟
باید به طرح بسیار خلاصه و موجز آن بپردازد و تنها مرتبط ترین مباحث و نکته های کلیدی و راه حل بیان شده در مورد موقعیت مسئله دار را مطرح می کند. این مرور باید خواننده دقیق و مطلع را قانع سازد که پژوهشگر در شناخت هرچه بیشتر مسئله و درک کامل تر آن و انتخاب و اجرای راه حلهای کاربردی برای بهبود مسئله، تنها به توان و اندیشه خود اتکا نکرده و بهترین استفاده را از تلاشها و یافته های دیگران نموده است.
نقد و بررسی پیشینه اقدام پژوهی دارای چند جنبه است؟ با توضیح مختصر
1- مقطع زمانی ارائه پیشینه: پژوهشگر پس از توصیف وضع موجود گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده است که پیشینه اقدام پژوهی خود را مطرح می کند گویی از سر اجبار به ارائه پیشینه ای می پردازد که عملا هیچ تاثیری در وسعت دید او در ارائه راهکاری مناسب برای حل موقعیت مسئله دار نخواهد داشت.
2- نحوه استنتاج از پیشینه: پژوهشگر بلافاصله پس از اشاره به منابع موردنظر، نتیجه گیری و استنتاج خود را مطرح نموده است، در حالی که پس از مطرح کردن تمام منابع و شرح آن دسته از مطالب آنها که به موضوع مورد پژوهش مربوط می شود نوبت استنتاج از کل پیشینه می رسد. این مشکل در اقدام پژوهی های دیگران هم به چشم می خورد.
سه قالب ارائه صحیح مراحل گزارش پیشینه را بیان کنید. 1- مبانی 2- مرور تحقیقات انجام شده 3- استنتاج از پیشینه
نکته کلیدی اعتبار در مرور پیشینه را توضیح دهید.
نکته کلیدی اعتبار پژوهش در این مرحله عبارت است از میزان ارتباط پیشینه گردآوری شده با موضوع و مسئله پژوهش. هرچه این ارتباط قوی تر باشد مرور پیشینه نیز دارای اعتبار بیشتری خواهد بود.
راههای جمع آوری اطلاعات را بیان کنید.
الف) پرسشنامه: ساده ترین راه دریافت اطلاعات میباشد. بدلیل کم هزینه بودن و صرفه جویی در وقت. سوالات پرسشنامه بصورت بسته، باز و تلفیقی می باشد. سوالات بسته سوالات تستی و کوتاه جواب می باشند. سوالات باز سوالات تشریحی و توصیفی هستند. تلفیقی ترکیبی از سوالات باز و بسته را گویند. پرسشنامه از سوالات آسان و عمومی شروع می شود و به سوالات اختصاصی ختم می گردد.
ب) مصاحبه: گفتگوی شفاهی بین دو نفر یا بین یک یا چند نفر انجام میگیرد. در مصاحبه هدف بسیار مهم است و آنچه که در نگاه اول جلب توجه میکند پرسشگر (مصاحبه کننده) و سپس سوالات وی می باشد.
انواع مصاحبه: هدایت شده – هدایت نشده
در هدایت شده معمولا مصاحبه شونده از سوالات و نوع جوابها اطلاع دارد ولی در هدایت نشده این نوع مصاحبه معمولا توسط یک فرد حرفه ای و دارای اطلاعات کامل انجام میگیرد و سوالات از قبل مشخص نیست بلکه با توجه به نوع جواب داده شده و هدف مورد نظر پرسشگر سوالات متفاوت و متناسب پرسیده می شود. معمولا مصاحبه ها باید صبط شود و حرکات مصاحبه شونده ارتباطات غیر کلامی بسیار مهم می باشد.
ج)مشاهده: به دو صورت 1- بدون مشارکت 2- همراه با مشارکت انجام می گرد. بدون مشارکت مشاهده ای است که فرد به عنوان ناظر و شخص سوم رفتار دیگران را نظاره میکند و استنباط خود را می نویسد. ایراد این مورد این است که فرد سلیقه شخصی خود و عقاید خویش را هم لحاظ میکند. (سوگیری یا جهت گیری) ولی در مشاهده مشارکتی فرد بطور مستقیم و به عنوان یکی از اعضاء گروه در موقعیت حاضر می شود و تقریبا عمل و عکس العملهای واقعی را دریافت می کند.