شرايط لازم براي اقدام پژوهشي
براي عملي شدن چنين پژوهشي، شرايطي به شرح زير لازم است:
1. داشتن انگيزه براي انجام پژوهش؛
2. آشنايي با اصول و مباني پژوهش؛
3. داشتن اطلاعات كافي در مورد مساله مورد پژوهش؛
4. اعتقاد واقعي مديريت واحد، به انجام چنين پژوهشي.

مراحل اقدام پژوهشي
در مورد مراحل اقدام پژوهشي، انديشمندان طبقه بندي هاي گوناگوني اراوه داده اند، اما با بررسي مجموع اين نظرات مي توان براي اقدام پژوهشي سه مرحله زير را در نظر گرفت:
1. تشخيص
2. تغيير، تعديل يا اصلاح
3. ارزشيابي
البته برخي از صاحب نظران،‌اين نوع پژوهش را در شش مرحله و برخي ديگر در هشت يا نه مرحله طبقه بندي كرده اند (استرينگر، 1378، نقل از اعرابي وايزدي).
گام هايي كه در عمل بايد برداشت
الف) تعيين و تعريف عنوان پژوهش
در گام نخست، بايد موضوع تحقيق يا آنچه را كه قرار است پژوهش در مورد آن انجام شود تعيين و تعريف كرد. به قول جان ديويي: (كتاب چگونه ما فكر مي كنيم، به نقل از نادري و سيف نراقي،1375). يعني پژوهشگر در كار خويش با مانع يا مشكلي رو برو مي شود كه در حل آن ابهام يا ترديد دارد. اين كه گفته مي شود، تحقيق از برخورد با مساله آغاز مي شود، سخن دقيقي نيست؛ زيرا دلالت بر مشخص بودن مساله دارد. بايد توجه داشت كه صرف برخورد به موقعيت مساله اي، سبب نمي شود تحقيقي در آن زمينه صورت بگيرد. بسياري از دانشمندان و پژوهشگران به موقعيت مساله اي برخورد مي كنند، ولي علل گوناگون به تحقيق نمي پردازند.
پديده اي رخ مي دهد كه علاوه بر افراد عادي، بسياري از پژوهشگران نيز ناظر رخ دادن آن هستند، اما همه متوجه وجود مساله نمي شوند. برخورداري از حساسيت لازم در برخورد با مساله بسيار مهم است (شريعتمداري، 1379).
پس چنين حساسيتي از ملزومات اساسي براي انجام پژوهش و انتخاب موضوع است. در اين مرحله معلم پژوهنده بايد قادر باشد، به سوالات زير پاسخ دهد:
- چه چيزي به تغيير، تعديل ، اصلاح و يا راه حل جديد نياز دارد؟
- آيا موضوع انتخاب شده قابل بررسي و تحقيق است؟
پس از در نظر گرفتن موارد فوق، مساله و موضوع پژوهش انتخابي خود را به صورت واضح و روشن بيان كنيد، شما به عنوان معلم پژوهنده، سعي كنيد وضعيت كلاس يا مدرسة خود و مساله يا مشكلي را كه در آن احساس مي كنيد، بر اساس موارد زيد توصيف كنيد:
1. مي خواهم چه چيزي، چه كسي يا چه كساني را مورد پژوهش قرار دهم؟
2. چگونه و از چه طريقي اين كار را انجام خواهم داد؟
3. كجا، كدام كلاس يا مدرسه را به عنوان محيط پژوهش خود انتخاب كنم؟
4. از چه زماني شروع به تحقيق كنم؟
البته با توجه به ويژگي انعطاف پذيري اقدام پژوهشي، معلم پژوهنده مي تواند در صورت لزوم و طي كار، در موضوع پژوهش تغييراتي بدهد و يا كلاً موضوع و محور اساسي پژوهش را عوض كند .
اگر مي خواهيد به پژوهش بپردازيد، بايد در انتخاب موضوع نكات زير را در نظر بگيريد:
1. موضوعي را كه انتخاب مي كنيد، ‌بايد مورد علاقة شما باشد.
2. موضوع انتخابي قابل پژوهش باشد و با توجه به ويژگي ها اقدام پژوهي، بايد بتوانيد از عهدة انجام آن برآييد.
3. موضوعي را انتخاب كنيد كه در زمينة آن توان عملي لازم را داشته باشيد و امكانات اجازة انجام چنين پژوهشي را به شما بدهد.
4. به عنوان معلم پژوهنده، بايد اطلاعات جديد و به روز در اختيار داشته باشيد.

ب) بيان مساله
اقدام پژوهي، وضعيتي را مورد پژوهش و بررسي قرارمي دهد كه به اين جا، اكنون و اين موقعيت محلي خاص مربوط مي‌شود. بنابراين شما به عنوان پژوهنده، بايد پس از طرح موضوع، وضعيتي را كه در آن قرار داريد، به صورت دقيق و روشن توصيف كنيد و مساله مورد نظر را به طور واضح و روشن مشخص سازيد.
معمولاً در پژوهش عملي يا اقدام پژوهشي، مساله پژوهش به صورت يك جملة پرسشي مطرح مي‌شود. مثل اين پرسش كه:‌«چگونه مي توانم ... را بهبود بخشم؟» (قاسمي پويا، 1380).

ج) آگاهي پژوهنده از سابقه موضوع
شما به عنوان معلم پژوهنده،‌بايد از پيشينه يا سابقه موضوع مورد نظرتان آگاهي و اطلاع داشته باشيد و اين سوالات را مطرح سازيد كه آيا با انجام اين پژوهش،‌ راه حلي جديد براي مشكل موجود پيدا مي‌شود و يا تغيير و تعديلي در موضوع صورت مي گيرد؟
آگاهي معمل پژوهنده از موضوع مورد نظر، به وي كمك مي كند كه بداند، آيا قبلاً در اين زمينه يا زمينه هاي مشابه آن كاري انجام شده است يا نه و در صورت مثبت بودن جواب ، آيا مي‌شود از نتايج و يافته هاي موجود استفاده كرد؛ چون دوباره كاريِ چندان منطقي و قابل قبول نيست.
در اين مرحله، بايد به نكات زير توجه داشته باشيد:‌
1. چه نيازي براي انجام پژوهش در زمينه موضوع انتخابي خود احساس مي كنيد؟
2. مساله اين پژوهش تا چه اندازه اهميت دارد؟
3. وجود اين مساله يا مشكل، ممكن است چه پيامدهايي داشته باشد؟
4. انجام اين پژوهش، تا چه اندازه موجب تغيير، تعديل و يا اصلاح مشكل يا مساله خواهد شد؟