تاریخچة روابط عمومی درایران
برای اولین بار در مرداد ماه سال 1332 هجری شمسی در نمودار سازمانی شرکت سهامی تصفیة نفت ایران مستقر در آبادان، اداره‌ای تأسیس شد که آن را روابط عمومی نامیدند. از سال 1340 به بعد با الگوبرداری از این شرکت، وزارتخانه‌ها و مؤسسات بزرگ دیگر نیز به ترویج واحدهایی به نام‌های انتشارات، مطبوعات، تبلیغات و اطلاعات که بعداً همگی به روابط عمومی تغییر نام یافت، پرداختند.
از سال 1350 ادارات روابط عمومی با شکل و ترکیب فعلی و با آیین‌نامه‌ها، اساس‌نامه‌ها و شرح وظایف خاص خود از گسترش بیشتری برخوردار شدند و توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور و وزارت اطلاعات و جهانگردی وقت‌ (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) از سال 1354 تشکیلات جدید روابط عمومی در سازمان‌ها به تصویب رسید و به تدریج رشد و توسعة ادارات روابط عمومی به حدی رسید که امروز شاهد ان هستیم که هر مؤسسه، سازمان، کانون، نهاد و ... دارای روابط عمومی می‌باشد.

تعریف روابط عمومی
تعاریف متعددی از روابط عمومی موجود است که هرکدام از زاویه خاصی به آن نگریسته است. ما در اینجا به تعدادی از آنها که توسط صاحب‌نظران برجسته این رشته مطرح شده است می‌پردازیم.مارستین می‌گوید: روابط عمومی عبارت است از هنری که به کمک آن می‌توان مؤسسه، سازمان و فرد را مورد علاقه و احترام کارمندان، مشتری‌ها و مردمی که با آن سروکار دارند قرار داد.
دکتر حمید نطقی (پدر روابط عمومی ایران) در جایی روابط عمومی را وکیل مدافع سازمان در بیرون و مدعی‌العموم در داخل سازمان تعریف کرده است.
رکسی هارلو در تعریف روابط عمومی می‌گوید، روابط عمومی عبارت از دانشی است که توسط آن، سازمان‌ها آگاهانه می‌کوشند به مسئولیت اجتماعی خویش عمل کنند تا بتوانند تفاهم و حمایت کسانی را که برای مؤسسه اهمیت دارند، به دست آوردند.
اسکات‌ام کاتلیپ صاحب نظر روابط عمومی در جهان: روابط عمومی، اداره کردن وظایف شناسایی و ایجاد، حفظ و نگهداری روابط مطلوب و برجسته بین سازمان و جامعه است. جامعه‌ای که توفیق و ناکامی یک سازمان به آن وابسته است.لانگ و هازلتون؛ روابط عمومی کارکرد ارتباطی مدیریت است که از طریق آن سازمان‌ها با محیط خود سازگار می‌شوند، آن را اصلاح می‌کنند و تغییر می‌دهند یا آن را حفظ می‌کنند تا به اهداف سازمانی دست یابند.
تعریف انجمن جهانی روابط عمومی: انجمن جهانی روابط عمومی در ماه می 1960، تعریف زیر را برای روابط عمومی تدوین و تصویب کرد. همین تعریف در نشست سال 1987 مکزیکو، مورد تائید قرار گرفت.
براساس تعاریف یاد شده، می‌توان ویژگی‌هایی را برای روابط عمومی بر شمرد.
- روابط عمومی علم و دانشی است
- کوشش آگاهانه و برنامه‌ریزی شده


- وسیله جلب نظر، تفاهم و پشتیبانی مخاطبان و حفظ و نگهداری آن با استفاده از وسایل مختلف نظیر رسانه‌ها
- بخشی از وظایف مدیریت سازمان
- فعالیتی مبتنی بر تحقیق
- روابط عمومی هنر است
- توجه به تجزیه و تحلیل گرایش‌ها
- وسیله مشاورة مدیران
- وسیله تغییر در افکار عمومی
- وسیله اطلاع رسانی به مردم
- وسیله ایجاد ارتباط دوسویه بین سازمان با مخاطب و بالعکس
وسیله ایجاد ارتباط اقناعی
براساس آنچه که بیان شد، می‌توان تعریف کاملی را برای روابط عمومی ارائه داد: روابط عمومی، مجموعه‌ای از عملیات ارتباطی آگاهانه مبتنی بر برنامه و تحقیق است که با استفاده از شیوه‌های علمی و هنری به دنبال ارتباط با مردم و اطلاع یابی از نظرهای آنان، تجزیه و تحلیل گرایش‌های مخاطبان و افکار عمومی به منظور گفتگو با آنان برای رسیدن به تفاهم با کاربرد روش‌ها و ابزارهای ارتباطی نوشتاری، گفتاری، دیداری و شنیداری است.
آشنایی اجمالی با فعالیت‌های روابط عمومی
از آنجا که وظیفه روابط عمومی‌ها، مردم داری، تعاطی افکار، شکیبایی و بردباری در شنیدن، صداقت و انصاف در پاسخگویی و ... است و همچنین مؤظف به اجرا و انجام وظایف و فعالیت‌های خود می‌باشند در این بخش به طبقه‌بندی فعالیت‌های یک روابط عمومی‌ می‌پردازیم چرا که اجرای این شاخصها و فعالیت‌ها مورد انتظار از یک روابط عمومی کارآمد است.
1- ارتباطات مردمی -نظر سنجی
الف) ارتباطات مردمی در شاخه دریافت پیشنهادها
- داشتن فرم پیشنهادها
- نحوه جمع‌آوری پیشنهادها
- داشتن دبیرخانه یا واحد مرتبط
- طبقه بندی پیشنهادها و ارائه جدول
- چگونگی قدردانی از افراد پیشنهاد دهنده
- پیگیری پیشنهادها


- ارزیابی اثربخشی پیشنهادها
ب) ارتباطات مردمی در شاخه پاسخگویی
- استفاده از راهکارهای مختلف نظیر نامه، صندوق پستی و ...
- استدلال کافی و اقناع لازم در پاسخگویی
- ستون پرسش و پاسخ در نشریه داخلی سازمان
- جلسات پرسش و پاسخ کارکنان و مردم
- اختصاص تلفن و پست صوتی
عمده ترین اهداف واحد ارتباطات مردمی در یک واحد روابط عمومی را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:
1- ایجاد ارتباط حضوری و چهره به چهره بین مدیران سازمان با مردم و کارکنان
2- تکمیل فرآیند اطلاع رسانی به مردم و کارکنان و تعیین نقاط تاریک و پیامهای ناگفته برای آنان
3- رفع فوری تعدادی از مشکلات کارکنان و مردم
4- ایجاد ارتباط دوسویه با مردم و کارکنان، دریافت پی فرمت پیامهای ارایه شده که در نهایت، رضایتمندی و قانع شدن آنان را در پی دارد؛
5- بسط و توسعه ارتباط بین مدیریت و کارکنان سازمان به منظور رفع مشکلات کارکنان
6- ایجاد مجرای مناسب برای آشنایی با نقطه‌نظرها، دیدگاهها، پیشنهادها و مشکلات مردم و کارکنان
سازماندهی ارتباطات مردمی
بی‌تردید تحقق و تامین اهداف یادشده، مستلزم طراحی واحدی به نام «ارتباطات مردمی» است تا بتواند ضمن برنامه ریزی و نظارت بر انجام آن، فعالیت‌های ارتباطات مردمی را به مرحله اجرا بگذارد. ضمناً باید به این نکته توجه داشت «ارتباطات مردمی، صرفاً پاسخگویی به تلفن‌ها و یا پاسخ به چند نامه نیست، بلکه «ارتباط مردمی» ایده‌آل، باید بتواند به اهداف مورد نظر، جامة تحقق بپوشاند.
انواع ارتباطات مردمی
مهمترین انواع «ارتباطات مردمی» که روابط عمومی باید آنها را در برنامة عملی سالانه خود منظور کند، عبارت است از:
الف- ارتباطات مردمی درون سازمانی
1- برگزاری جلسات پرسش و پاسخ بین کارکنان و مدیریت: یکی از شیوه‌های مهم ارتباطات مردمی درون سازمانی است. این شیوه معمولاً به دو شکل تحقق می‌یابد: اول اینکه هریک از کارکنان به طور انفرادی با رئیس سازمان مربوط ملاقات کرده، دیدگاهها و مسایل خود را با وی درمیان می‌گذارند. دوم اینکه در یک نشست عمومی


2- معمولاً پس از بیان کلیاتی توسط مسئولان که می‌تواند در متن خود، پاسخهایی را در بر داشته باشد، کارکنان پرسشهای خود را به طور کتبی و یا شفاهی طرح می‌کنند تا مسئولان سازمان، پاسخهای لازم را ارایه کنند.
رتباطات مردمی برون سازمانی
1برگزاری جلسه با هریک از اقشار مردم
2- ارتباطات مردمی تلفنی 3- ارتباطات مردمی مکاتبه‌ای4-دریافت پیشنهادهای کارکنان

ارتباطات رسانه‌ای
تباط روابط عمومی‌ها با رسانه‌ها، یکی از وظایف اصلی روابط عمومی است؛ به گونه‌ای که یکی از تعاریف روابط عمومی، آن را کابرد خردمندانه «رسانه‌ها» برای نفوذ در «افکار عمومی» می داند. بنابراین توفیق روابط عمومی در تاثیرگذاری کامل بر افکار عمومی نیازمند بهره‌برداری بهینه از ارتباط سنتی، رسانه‌ای و مستقیم است. وسایل ارتباط جمعی با داشتن ویژگی‌هایی نظیر سرعت انتشار پیام، گسترة توزیع پیام، افزایش گیرایی و جذابیت پیام و نیاز نداشتن به صرف هزینه‌های زیاد، از قابلیت شایان توجهی برای کاربرد در روابط عمومی برخوردار هستند،
درست‌نویسی و نشر مناسب
7- مختصر و مفید بودن متن خبر
8- روشن و رسا بودن و عدم ابهام
لحن و گفتار مثبت و مؤدبانه
درست و صحیح نویسی جوابیه
7- مختصر و مفید بودن جوابیه
8- روشن، واضح و صریح بودن جوابیه
3- انتشارات
1- وجود خلاقیت و برجستگی در کار
2- نحوه برجسته سازی مطالب مهم
3- رعایت قانون مطبوعات
5- تنوع مطالب -مشخص بودن محل درج مطالب
7- کیفیت مطالب مندرج و ارزش آنها


8- شخصیت مداری یا سازمان مداری در نشریه
9- استفاده از طرح‌ها و تصاویر مناسب
10- طراحی و صفحه‌آرایی و ویرایش خوب
11- تناسب قطع و اندازه و زمان انتشار نشریه
12- طراحی روی جلد و انطباق آن با ماهیت سازمان
4- آموزش
1- مشخص بودن طول دوره آموزش
2- داشتن سرفصل و منابع آموزشی کارآمد
3- دعوت از اساتید برجسته و خبره
4- فراهم آوردن جزوات آموزشی و کمک آموزشی
5- برگزاری آزمون در پایان دوره آموزشی
6- اعطای گواهی نامه و اعلام ریز نمرات پایان دوره
7- اشتراک نشریات علمی تخصصی
برگزاری مراسم و گرامیداشت مناسبتها
2- برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی
3- اجرای امور سمعی و بصری شامل تولید عکس، فیلم، اسلاید، پارچه نویسی و خطاطی
4- برگزاری سمینا
ارسال دعوتنامه‌ها براساس فهرست بازدیدکنندگان
فعالیتهای سمعی و بصری
فعالیت‌های سمعی و بصری، به آن بخشی از فعالیت‌های روابط عمومی اطلاق می شود که مخاطبان آنها را با چشم می بینند و یا با گوش خود می‌شنوند و لذا جنبه بصری و یا شنیداری دارند. از فعالیت‌هایی که می‌توان در این زمره قرار داد، می‌توان به تولید عکس، فیلم، اسلاید، پارچه‌نویسی و خطاطی اشاره کرد.
عکس
عکس در روابط عمومی کاربردهای مختلفی دارد. تهیه عکس برای استفاده در خبر یا استفاده از آن در فیلم، نمونه‌هایی از کاربرد عکس در روابط عمومی هستند. به منظور سازماندهی موضوع عکس، ایجاد «بانک عکس»



چو نگهداری عکس مسئولان سازمان و نیز طرح‌های شاخص و مهم سازمان توسط روابط عمومی یک اقدام لازم و ضروری است.
مجله ویدئویی
مجله ویدئویی از تکنیک‌های جدیدی است که اخیراً استفاده از آن در روابط عمومی مورد توجه قرار گرفته است. در این روش، اهم اخبار و فعالیت‌های تصویری مربوط به سازمان در طول یک زمان معین مثل هفته یا ماه به صورت برنامه تصویری کوتاه همراه با گفتار لازم تهیه شده و در محیط‌های پر رفت و آمد سازمان به نمایش گذاشته می‌شود.
عالیت‌های فرهنگی و نمایشگاهی
وسایل الکترونیک در حال حاضر، یکی از امکانات و لوازم مورد نیاز نمایشگاهی نیز بشمار می رود. استفاده از ویدئو و سی دی برای نمایش فعالیت‌های سازمان یا معرفی کالا یا خدمت خاص، در نمایشگاهها از فعالیت‌های ثابت محسوب می‌شود.

بخش همزمان برنامه ها با استفاده از تلویزیون مداربسته
یکی از کاربردهای ویدئو، ایجاد امکان پخش همزمان برنامه‌های زنده در یک مکان دیگر با استفاده از تلویزیون مدار بسته است. این کار در همایش‌ها و مراسم کاربرد بیشتری دارد.
تله کامپیوتر
روابط عمومی‌ها می‌توانند با استفاده از تله کامپیوتر بویژه در ارتباطات مردمی وضعیتی را ایجاد کنند که مسئول سازمان بتوانند بدون نیاز به حضور در بین مردم همزمان با چندین نفر ارتباط برقرار کنند و نوعی ارتباط دوسویه‌ای برقرار کنند.










استاد:سرکار خانم خالدی
درس ارتباط با رسانه
گروه زرد
________________________________________
آقایان
اشرف کرمی
سید حسن فغانی
احمد ولد خانی

منبع

سید حسین قوامی
تاريخ: ۱۸ دی ۱۳۸۸
ششمین جایزه بین‌المللی به حمید نطقی بنیانگذار روابط عمومی ایران به ایشان اعطاء خواهد شد