نقش توحید در زندگی فردی و اجتماعی



توحید اولین و اساسی ترین شرط رستگاری ،کامیابی و سعادت و خوشبختی در دنیا و آخرت می باشد.توحید اساسی ترین و مهمترین موضوع مطرح شده در تمام کتب سماوی بالاخص قرآن می باشد. توحید ،هدف اول بعثت رسل و سرلوحه دعوت تمام انبیاء از آدم تا خاتم بوده است.

در واقع توحید تنها دعوت مشترک بین تمام انبیا و رسولان و داعیان بوده،گر چه از نظر فروع بسیاری از انبیاء احکام مخصوص خود را تبلیغ می نمودند،اما توحید موضوع مشترک دعوت همه آنها بوده است(ندای اسلام:ج5)
هر کسی با قرآن مجید که جامع کتب آسمانی است آشنایی داشته باشد به طور وضوح و آشکارا این مطلب را اذغان میکند که از بین بردن شرک و بت پرستی و رهایی مردم از چنگال آن و بیان توحید هدف اساسی و مقصود انبیاء و اساس دعوتشان بوده است.
((انبیاء علیهم السلام همواره مردم را به عبادت خالصانه خداوند متعال و یکتاپرستی دعوت نموده و تاکیدداشته اند که مالک نفع و ضرر فقط ذات خداوند است و کسی جز او مستحق عبادت ،بندگی ،دعا و تضرع و قربانی نیست))(ندوی,1378:86))
خداوند متعال گاه با اجمال فلسفه بعثت انبیاء را چنین می فرماید:
((وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ))(انبیا:25)
((و قبل از شما (ص)هیچ پیامبری نفرستادیم مگر اینکه وحی می فرستادیم به سوی او که هیچ معبودی بحق غیر از من نیست،پس مرا عبادت کنید))
و گاهی با تفصیل یکایک پیامبران را نام می برد و تصریح می کند که آغاز از دعوتشان دعوت به توحید بوده است.(( وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلالَةُ فَسِيرُواْ فِي الأَرْضِ فَانظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ))(النحل/36)
((ما به میان هر ملتی پیامبری فرستادیم که خداوند گروهی از آنها را هدایت داد و گروهی از ایشان گمراهی بر آنها واجب گردیده پس در زمین گردش کنید و ببینید سرانجام کار کسانی که تکذیب کردند به کجا کشیده است))و تمام انبیاء به قوم خود چنین دعوت می دادند( يَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلاَ تَتَّقُونَ))(اعراف65)((ای قوم برای شما جز الله معبودی نیست. پس تنها او را عبادت کنید))
((تاریخ نشان می دهد که سبب گمراهی مردم بیشتر در دوری از توحید خدا بوده است به همین سبب مسأله توحید موضوع خاص دعوت و تعلیم همه پیامبران بوده است))(نعمانی،18:1377)
آثار توحید در زندگی فردی و اجتماعی
در این شکی نیست که توحید در زندگی فردی و اجتماعی تاثیر فراوانی دارد،توحید همچون روح است در کالبد اعمال و در تمام جزییات زندگی نقش مهمی دارد ،((هر گاه فرد و جامعه زندگیشان را براساس توحید خالص و پاک از آلودگی های شرک پایه ریزی نمودند به بهترین نتایج و آثار دست خواهند یافت برای نمونه می توان به موارد ذیل اشاره نمود.(قرضاوی،118:1363)
1-آزادی انسان:
شرک در هر شکل و صورتش منجر به تحقیر و خواری انسان می گردد،چرا که انسان را وادار به خضوع و سر خم کردن در برابر اشیاء و افرادی می کندکه نه تنها چیزی را خلق ننموده بلکه خود مخلوق می باشند.
اما توحید، در واقع آزادی انسان از بندگی غیر به بندگی پروردگاری که او را خلق کرده و راستش گردانیده می باشد...
توحید به آزادی عقل از خرافات و اوهام،آزادی وجدان از خواری و تسلیم شدن ،آزادی زندگی از تسلط فراعنه و اربابها و مدعیان الوهیت می انجامد،(همان:118)
2-تکوین شخصیت پسندیده:
توحید به هر فردی کمک میکند که به شخصیت واقعیش برسد ،شخصیتی که دارای جهتی معین و هدفی واحد و راهی مشخص را در پی گرفته شخصیتی که معبودی به جز الله واحد ندارد(همان:119)
3- مصدر آسایش درونی:
توحید درون صاحبش را از امنیت اطمینان و آرامش انباشته می کند، مومن موحد در کمال آرامش و اطمینان به سر می برد،(همان121)
توحید همانگونه که اساس آزادی و عزت و بزرگی انسان است اساس به وجود آمدن برادری و مساوات بشری و انسانی نیز می باشد،زیرا در زندگی وقتی عده ای ارباب باشند برادری و مساوات تحقق نمی یابد ولی اگر همگی خود را بنده خدا احساس کنند ،مساوات و برادری بین مردم ایجاد می شود،(همان125)
4-مصدر نیروی قوی:
توحید به معتقدین آن نیروی وسیعی می دهد که آنها را قادر می سازد تا بر خدا امید و اطمینان پیدا کرده و به او توکل کنند و مطیع قضا و قدر الهی بوده به هنگام بلا و مصیبت بردباری نشان داده و به آنها قدرتی می بخشد که در برابر حوادث تکان دهنده و ناراحت کننده زندگی همچون کوهی استوار بوده و مقاوت نمایند.(همان:123)
5-ساختار جامعه و وحدت امت:
توحید سبب از بین بردن اختلافات قومی و نژادی... . می شود،توحید نقش اساسی در وحدت مسلمین دارد،و آنچه سبب اختلاف می شود فاصله گرفتن از توحید و غوطه خوردن در شرک و بدعت می باشد،در پایان به خاطر گریز از اطاله بحث اختصارا عرض می کنم که توحید تاثیر عمیقی در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان دارد بلکه توحید اساسی ترین شرط رستگاری و رسیدن به کمالات معنوی می باشد))((وما ذالک علی الله بعزیز))
پی نوشت ها:
1-قرآن کریم
2-سیدزاده.عبدالواحد،احسن المقصود فی توحید المعبود،ناشر:نگین کویر،91
3-ندوی،ابوالحسن،آیین زندگی،ترجمه:محمد قاسم قاسمی،86ص،1387
4-نعمانی،محمدمنظور،دین و شریعت،ترجمه محمد قاسم،قاسمی،18:1377
5-قرضاوی،محمدیوسف،مترجم:محمدامین118:1363
6-ندای اسلام ش 5
7-مجله نقشبند ش 1

خوب است