آثار و فوائد دین
1. معنا بخشی به زندگی
شاید این فایده از مهم‌ترین فواید دین باشد، زیرا زمانی زندگی برای انسان معنا دارد كه بداند هدف و معنای آن چیست و برای چه آفریده شده. در واقع، اگر معنای زندگی را در جهت تأمین جاودانگی انسان تبیین كنیم، به یكی از عظیم‌ترین و اصلی‌ترین فواید دین دست یافته‌ایم؛ ازاین رو گفته اند سرّ حاجت انسان به دین، جاودانه بودن و زندگی اخروی اوست و اگر جاودانگی‌ مطرح‌نباشد، زندگی‌ لغو خواهد بود.

2. راهنمایی به زندگی با آرامش
دین اطلاعاتی را در اختیار انسان می نهد تا زندگی برای او در مجموعه هستی میسر و مطبوع شود و به تعبیری بین آدمی و جهان و زندگی و خویشتن او آشتی برقرار گردد و همه چیز را به دید مثبت بنگرد.1)
آرامش روانی، گمشده انسان است و او با تمام وجود در پی دستیابی به آن می¬باشد.
از دیدگاه دین، یگانه چیزی که می تواند این نیاز را برآورده کند، یادخداست. قرآن کریم با تأکید تمام، اعلام می¬کند که آرامش روان، فقط در سایه توجه به خداوند امکان پذیر است « ألابذکرالله تطمئن القلوب (2,3)

3. تربیت و تکمیل انسان¬ها فراخور استعدادها
افراد بشر از نظر درک کمال و تحصیل معارف و اکتساب فضائل گوناگونند چون عقول انسان¬ها متفاوت است، انبیا مبعوث می¬شوند که هر مستعدی را به نهایت کما ممکن او نایل کنند. بعبارت دیگر چون عقول انسان¬ها متفاوت است و انسان کامل کمیاب، انبیا مبعوث می¬شوند که هر مستعدی را به نهایت کمال ممکن او نایل کنند.[4

4. از بین بردن ترس
انسان به¬دلیل وجود عقل، اگر بخواهد عملی را انجام دهد بیمناک است که مبادا مجاز نباشد و اگر بخواهد همان عمل را ترک کند بیمناک است که شاید وظیفه اش را انجام نداده است. از این¬رو در هر جا از خشم خداوند بیمناک است، اما بوسیله بعثت انبیا و بیان حدود و فعالیت انسان، این ترس زائل خواهد شد و او بدون بیم وظایف خود را انجام می دهد.

5. پاسخ به احساس تنهایی
یکی از دردهای همیشگی انسان که پیوسته از آن رنج می برد، احساس تنهایی است. یکی از فوائد دین و بارو دینی این است که انسان خداباور هیچ گاه احساس تنهایی نمی کند زیرا باور دارد که خدا از رگ گردن به اون نزدیکتر است.«نحن اقرب الیه من حبل الورید[5]»

6. شناساندن اشیا سودمند و زیان آور به انسان
عقل در صورتی سود و زیان اشیا را درک می کند که آنها را تجربه و آزمایش کرده باشد و آزمون و تجربه نیز نیازمند گذشت زمان های طولانی و تحمل زیان های فراوان است.
فایده بعثت این است که انسان طبق رهنمود¬ وحی، اشیای نافع و ضارّ را می¬شناسد بدون اینکه خطر و ضرری متوجه او باشد.[6

7. اصلاح فرد و اجتماع
جامعه‌ای كه به دین پایبند نباشد، واقع بینی و روشنفكری را از دست می‌دهد و عمر گرانمایه خود را درگمراهی و ظاهر‌بینی و غفلت می‌گذراند، عقل را زیر پا گذاشته، و چون حیوانات، كوتاه نظر و بی‌خرد زندگی می‌كند. دچار زشتی اخلاق و پستی كردار می‌شود و بدین ترتیب، به كلی امتیازات انسانی را از دست می‌دهد. چنین جامعه‌ای گذشته از این‌كه به سعادت ابدی و كمال نهایی خود نمی‌رسد، در زندگانی كوتاه و زود‌گذر این جهان نیز، نتایج شوم و آثار ناگوار انحرافات و كجروی‌های خود را دیده و دیر یا زود چوب غفلت خود را خواهد خورد و به روشنی خواهد فهمید كه تنها راه سعادت، همان دین و ایمان به خدا بوده است و سرانجام ازكردار خود پشیمان خواهد شد.[ 7]

8.همبستگی اجتماعی:
همبستگی و وفاق،‌ اساس یك زندگی اجتماعی است و زوال آن موجب فروریزی ساخت جامعه و از هم‌پاشیدگی حیات اجتماعی می‌شود. از طرفی هرفردی براساس غریزه‌ خویشتن‌دوستی، نفع خویش را می‌طلبد، گرچه به ضرر دیگران بینجامد و این حالت غریزی، موجب اختلاف و در‌گیری است. دین با تبیین حیات و مقدمه خواندن آن برای زندگی اخروی و نیز دعوت به گرایش‌های معنوی وتربیت ویژه‌ اخلاقی، این انسجام و همبستگی را فراهم می‌¬آورد.
برادرى و احساس اشتراك بر محور دیندارى سامان مى¬یابد. دوركیم، جامعه شناس مشهور مى¬نویسد: «مناسك دین براى كاركرد درست زندگى اخلاقى ما، به همان اندازه ضرورى اند كه خوراك براى نگه داشتن زندگى جسمانى ما ضرورت دارد، زیرا از طریق همین مناسك است كه گروه خود را تایید و حفظ مى كند.[8]

9. جبران کاستی های دنیای مدرن
علوم طبیعى با تمام پیشرفت هاى گسترده¬اش، از پاسخگویى به نیازهاى غیر طبیعى انسان عاجز است و تنها از دین مى-توان انتظار داشت تا نیازهاى ماوراى طبیعى آدمى را برآورده كند. علامه طباطبایى مى¬نویسد: «درست است كه علوم طبیعى چراغى است روشن كه بخشى از مجهولات را از تاریكى درآورده و براى انسان معلوم مى سازد ولى چراغى است كه براى هر تاریكى سودى نمى بخشد. از فن روان شناسى حل مسایل فلكى را نمى توان توقع داشت، از یك پزشك حل مشكلات یك نفر مهندس راه بر نمى آید و بالاخره علومى كه از طبیعت بحث مى نماید اصلا از مسایل ماورالطبیعه و مطالب معنوى و روحى بیگانه بوده و توانایى بررسى این گونه مقاصدى كه انسان با نهاد و فطرت خدادادى خود خواستار كشف آن ها است، ندارد.[9]

10. تفسیر خوشبینانه از مرگ
بسیاری از افراد از مرگ نگرانند. اضطراب آنان به دلیل این امور است: خود مردن، از دست دادن چیزهای خوب در زندگی، و اطمینان نداشتن به آنچه قرار است بعد از مرگ رخ دهد. در اینجاست که دین تفسیری خوش¬بینانه از مرگ به دست می دهد و آن¬را نه نابودی و از بین رفتن، که انتقال از یک نوع زندگی موقت به نوع دیگری از زندگی که همیشگی وابدی است، تلقی می¬کند.[10]
(1). قدردان قراملكي، محمد حسن، «فلسفه نياز به دين و پيامبران»، فصلنامه قبسات، 1382، ش27.
(2) . سوره رعد28 «آگاه باشید تنها با یاد خدا دلها آرامش می یابد.»
(3). آذربایجانی، مسعود و موسوی اصل، سید مهدی، در آمدی بر روانشناسی دین، 1385، تهران: مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی سمت، چاپ اول، ص152- 151.
(4). طوسی، خواجه نصیرالدین، تلخیص المحصل، تهران، انتشارات اسلامی، ص363
(5). سوره ق آیه16
(6). جوادی آملی، عبدالله، انتظار بشر از دین، پیشین، ص41تا47
(7) آموزش دين، جمع آوري و تنظيم از: سيد مهدي آيت الهي، قم، جهان آراء، ص 25.
(. هميلتون، ملكم، جامعه شناسي دين، ترجمه محسن ثلاثي، تهران، مؤسسه فرهنگي انتشاراتي تبيان، 1381، ج 2، ص 179.
(9). طباطبايى، محمد حسين، فرازهايى از اسلام، ص 8.
(10). در آمدی بر روانشناسی دین، پیشین، ص159