گردشگری در ایران
صنعت گردشگری در ایران از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان دارا است و یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است. در سال ۲۰۰۶، در حدود ۷۵۰ هزار گردشگر خارجی از ایران بازدید کرده‌اند و این در حالی است که در این سال ۸۴۲ میلیون جهانگرد در دنیا سفر کرده‌اند.
به نظر کارشناسان، این صنعت از توسعه‌ای که شایستهٔ آن است برخوردار نبوده‌است. از دلایل آن می‌توان به آماده نبودن بسترهای اقتصادی مناسب در ایران برای جذب سرمایه‌گذاری در ساخت هتل و سایر صنایع جانبی این حوزه اشاره کرد. بی‌خبر بودن سرمایه‌گذاران از زمینه‌های موجود در ایران و تبلیغات ضعیف و نیز انتشار اخبار منفی از ایران، محدودیت‌های اجتماعی و مذهبی برای گردشگران خارجی و همچنین تنش‌های سیاسی با بعضی کشورهای غربی نیز از دیگر موانع در راه رشد صنعت گردشگری در ایران است.
در مقایسه با ایران، برخی کشورها توانسته‌اند کارنامه موفقی را در این زمینه از خود برجای بگذارند. به طور مثال تنها در سال ۲۰۰۷ میلادی، حدود ۱۵ میلیون گردشگر خارجی از شهر دبی در کشور امارات متحده عربی در جنوب خلیج فارس دیدار کردند. این در حالی است که کشور ایران با سهمی کمتر از یک پانزدهم تعداد گردشگران شهر دبی در سال مشابه، تنها کمتر از یک درصد سهم درآمد جهانی از صنعت توریسم را به خود اختصاص داده‌است.
محتویات
• ۱ جاذبه‌های گردشگری ایران
o ۱ جاذبه‌های طبیعی
o ۱.۲ جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی
 ۱.۲.۱ اماکن مقدس مذهبی
 ۱.۲.۲ ابنیه و آثار تاریخی
• ۲ میراث جهانی یونسکو در ایران
• ۳ آمار و ارقام در رابطه با گردشگری در ایران
• ۴ نگارخانه
• ۵ جستارهای وابسته
• ۶ منابع
جاذبه‌های گردشگری ایران
جاذبه‌های طبیعی
1. مناطق شمالی
سواحل دریای خزر از مهم ترین قطب‌های گردشگری ایران است که هر ساله مشتاقان بسیاری را برای گذراندن اوقات فراغت به سوی خود جلب می‌کند. جلگه باریک و ممتد به طول ۷۰۰ کیلومتر از آستارا تا گرگان، آب و هوای معتدل، آب دریا با املاح کم و عمق مناسب، این ناحیه را به عنوان محل مساعدی برای شنا، تفریح و استراحیت ساخته است. در ناحیه خزری چنگل‌های انبوه و پیوسته روی دامنه هاالبرز روییده است و مسافرانی که در جاده‌های کناره‌ای سفر می‌کنند در یک سمت چشم انداز دریای آبی و سمت دیگر جنگل سرسبز و طراوت و دلپذیری آن را بر دامنه کوه‌ها مشاهده می‌کنند. مناطق ییلاقی و سرسبز کلاردشت، دریاچه ولشت، تالاب انزلی و ماسوله از دیدنی‌های این ناحیه هستند. منطقه کوهستانی ماسوله در استان گیلان که حدود ۳۰ آبادی کوچک و بزرگ را دربردارد خانه‌ها با استفاده از چوب و پنجره‌های مشبک چوبی به صورت مشرف بر یکدیگر در دامنه کوه بنا شده‌اند. از جمله جاذبه‌های طبیعی این ناحیه پارک جنگلی سی سنگان است که در شرق شهرستان نوشهر قرار دارد. در این ناحیه جنگلی امکاناتی نظیر میز و نیمکت هایچوبی، سرویس‌های بهداشتی، آلاچیق چوبی، اجاق‌های آتش و چادرهایی جهت اسکان مسافران ساخته شده است که البته به نسبت انبوه مسافران ناکافی است. متأسفانه در این ناحیه به دلیل عدم فرهنگ صحیح استفاده از پارک و کارهایی نظیر روشن کردن آتش زیر درختان، کندن پوست درختان با چاقو، ریختن زباله و استفاده از تفنگ‌های ساچمه‌ای محیط زیست تخریب می‌شود.
یکی دیگر ار جاذبه‌های برجسته طبیعی در شمال ایران پارک ملی گلستان است که بین گنبد کاووس و بجنورد قرار دارد. در این پارک همانند پارک‌های ملی دیگر کشورها، منطقه‌ای به بخش تفرجگاه اختصاص یافته که سالیانه صدهاهزار نفر به آن وارد می‌شوند. تجمع بیش از اندازه توریست‌ها در مراکز تفریحی این ناحیه سبب، آسیب رساندن به پوشش گیاهی و فرار و جایه‌جایی غیر عادی حیوانات می‌شود و آلودگی‌های ایجاد می‌کند.
1. سواحل جنوبی ایران
کناره های‌خلیج فارس و تنگه هرمز به دلیل آب و هوای گرم برای گذراندن اوقات فراغت به ویژه در فصل زمستان مناسب است. جنگل‌های سحرآمیز حرا در سواحل بندرعباس که به هنگام جذر و مد تا نیمه به زیر آب می‌روند و هنگام جزر سر از آب بیرون می‌آورند از دیدنی‌های این ناحیه است.
1. مناطق غرب و شمال غربی
ارتفاعات البرز و زاگرس در هنگام زمستان که پوشیده از برف استحوزه‌های ورزش زمستانی را تشکیل می‌دهند. در فصل تابستان دامنه‌ها این ارتفاعات با آب و هوای معتدل، چشم اندازهای طبیعی زیبا، آبشارها، جشمهسارها و غارهای طبیعی به نواحی جاذب تبدیل می‌شوند. دامنه‌های سبلان و سهند در آذربایجان و اردبیل منطقه دماوند در البرز و... از نواحی عمده جذب مسافر در فصل تابستان است. از حوزه‌های مهم ورزش زمستانی در ایران می‌توان آبعلی، دیزین، شمشک و توچال را در ارتفاعات البرز نام برد.
آب‌های معدنی یکی از عوامل توسعهٔ گردشگری در هر ناحیه محسوب می‌شود. با نگاهی به نقشه پراکندگی چشمه‌های آب معدنی ملاحظه می‌کنیم که اکثر این چشمه‌ها در مناطق فعال زمین‌شناسی چون سرعین، لاریجان، آوج و ... تمرکز یافته‌اند.
جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی
اماکن مقدس مذهبی
در ایران مراکز و اماکن مقدس مذهبی مهم ترین قطب‌های جاذبه گردشگری را تشکیل می‌دهند. شهر مشهد به دلیل وجود بارگاه امام رضا (ع) مهم ترین قطب مذهبی کشور است. همه ساله تعداد زیادی از زائران ایرانی و خارجی از کشورهای همسایه و مسلمان به این شهر سفر می‌کنند. در اطراف حرم مطهر نیز بناهای متعددی، چون صحن مسجد گوهرشادو ... وجود دارد که از نظر کاشی کاری، معماری و هنرهای تزئینی از جالب ترین بناهای مذهبی اسلامی به شمار می‌رود. بارگاه حصرت معصومه (ع) در شهر مذهبی قم، شاهزاده عبدالعظیم حسنی در شهر ری و شاهچراغ فرزند امام کاظم (ع) در شهر شیراز و بارگاه سید جلال الدین اشرف، برادر امام رضا در شهر آستانه اشرفیه نیز از جمله مراکز مهم گردشگری مذهبی ایران به شمار می‌روند. در شهر مشهد به دلیل حجم میلیونی زائر در ایام تعطیل چون عید نوروز هتل‌ها مراکز تفریحی و رستوران‌های بسیاری در این شهر وجود دارد.
ابنیه و آثار تاریخی
استان فارس با بناهای باستانی چون تخت جمشید، نقش رستم و خرابه‌های استخر، تخت سلیمان، پاسارگاد (مقبره کوروش) و آثار تاریخی پس از اسلام چون مسجد و حمام و بازار وکیل شیراز، دروازه قرآن و آرامگاه حافظ و سعدی از قطب‌های عمده گردشگری فرهنگی و تاریخی کشور محسوب می‌شود و پایتخت فرهنگی ایران میباشد.شهر اصقهان نیز با وجود میدان نقش جهان، عمارت عالی قاپو، مسجد امام خمینی (ع)، مسجد شیخ لطف‌الله، بازار قیصریه، سی وسه‌پل، پل خواجو و کاخ چهل ستون گنجینه‌ای ازهنرهای گوناگون معماری، مینیاتور، کاشی کاری و حجاری را به وجود آورده است.
میراث جهانی یونسکو در ایران
این مقاله نیازمند گسترش است. لطفاً اگر تخصص و توانایی گسترش این مقاله را دارید، آن را بهبود بخشید.
آمار و ارقام در رابطه با گردشگری در ایران
در نیمه نخست سال ۱۳۹۱، استان‌هایی که بیشترین گردشگر خارجی را داشته‌اند به ترتیب خراسان رضوی، ایلام، آذربایجان غربی، اردبیل، آذربایجان شرقی، تهران، خوزستان، گیلان، سیستان و بلوچستان و کردستان اعلام‌شدند. به نظر می‌رسد دلیل دوم شدن ایلام در این مقاصد، ورود گردشگران عراقی از مرز ایلام به ایران است. همین قاعده برای سیستان و بلوچستان هم وجود دارد؛ گردشگران افغانستان و پاکستان از این مسیر به ایران می‌آیند.