جمعیت‌شناسی یا چپیره‌شناسی مطالعهٔ آماری جمعیت‌ها است. در این دانش تراکم، توزیع و دیگر آمارهای مهم (مانند تولد، ازدواج مرگ و ...) بررسی می‌شوند. بخش‌هایی از این دانش که امروزه اهمیت بسیاری یافته‌اند عبارتند از انفجار جمعیت، رابطهٔ بین جمعیت و توسعهٔ اقتصادی، اثر تنظیم خانواده، تراکم شهرها، مهاجرت‌های غیرقانونی و غیره
افزون بر این‌ها این به مطالعهٔ اندازه، ساختار و توزیع جمعیتها و تغییرات آن‌ها در پاسخ به تولد، مرگ، مهاجرت، و سال‌خوردگی می‌پردازد.
جمعیت‌شناسی انسان‌ها معمول‌ترین نوع جمعیت‌شناسی است به طوری که معمولاً منظور از جمعیت‌شناسی همان جمعیت‌شناسی انسانی است. جمعیت‌شناسی می‌تواند برای شناختن کل جمعیت یک جامعه به کار رود یا برای گروه‌های جمعیتی با تعریف خاص مثلاً براساس سطح سواد، مذهب، نژاد، ملیت و غیره. در بین دانشگاهیان جمعیت‌شناسی اغلب به عنوان شاخه‌ای از مردم‌شناسی، اقتصاد، یا جامعه‌شناسی شناخته می‌شود.
مردم‌شناسی رسمی معمولاً تنها به مطالعهٔ فرایندهای جمعیتی می‌پردازد حال آن‌که در حالت گسترده‌تر این دانش می‌تواند به بررسی فرایندهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌شناسی اثرگذار برروی جمعیت‌ها نیز بپردازد.

جمعیت‌شناسی در کمک به دولت‌ها برای برنامه‌ریزی توسعه و در بازاریابی کاربرد بسیاری دارد.

در بررسي هاي جمعيتي ،انواع جمعيت را از جهات مختلف تقسيم بندي مي كنند كه به برخي از اين موارد اشاره مي شود:
1-جمعيت اصلي:جمعيت كل يك جامعه يا كشور را جمعيت اصلي گويند.
2-جمعيت فرعي:آن قسمت از جمعيت است كه به لحاظ ويژگي هاي اقتصادي،اجتماعي و...مورد بررسي قرار مي گيرد.
3-جمعيت مقيم(قانوني):تمام كساني را شامل مي شود كه تابعيت كشوري را دارند و يا اهل منطقه اي هستند اعم از اين كه هنگام سرشماري در محل حضور داشته باشند يا حضور نداشته باشند.
4-جمعيت حاضر(واقعي):تمام كساني را شامل مي شود كه هنگام سرشماري در محل حضور داشته و مورد شمارش قرار مي گيرند.
5- جمعيت باز:جمعيتي است كه در افزايش يا كاهش آن علاوه بر مواليد و مرگ و مير ،مهاجرت نيز تأثير دارد و در آن مهاجرت آزادانه صورت مي گيرد.
6-جمعيت بسته:جمعيتي است كه در افزايش يا كاهش آن مهاجرت نقشي ندارد و تغييرات آن فقط از اختلاف زاد و ولد و مرگ و مير ناشي مي شود.
جمعيت شناسي
واژه جمعيت شناسي مترادف دموگرافي است كه از دو ريشه دموس به معناي مردم و گرافوس به معناي نوشتار يا نگارش گرفته شده است.معناي دقيق واژه دموگرافي كه در برخي از منابع جمعيتي نيز به كار رفته جمعيت نگاري است كه در زبان فارسي به جمعيت شناسي ترجمه شده است.
به طور كلي جمعيت شناسي علم مطالعه جمعيت هاي انساني است،اما تعريف جمعيت شناسي به صورت جامع و كامل عبارت است از مطالعه علمي،توصيفي و تحليل آماري ساختار و حركات جمعيت هاي انساني و همچنين بررسي سياست هاي جمعيتي و روابط متقابلي كه ميان پديده هاي جمعيتي و عوامل اقتصادي ،اجتماعي و زيستي وجود دارد.
جمعيت شناس در صدد است كه با بررسي دقيق در گذشته جمعيت،يررسي جمعيت در زمان حال و بررسي رابطه ميان فرآيندهاي جمعيتي با پديده هاي اجتماعي،فرهنگي ،اقتصادي و سياسي به پديده هاي جمعيتي و ساختارهاي آن در آينده دست يابد و در اين راه بايد به قلمرو علوم ديگر مانند جامعه شناسي،اقتصاد،سياست،تاريخ،روانشناسي،ژنتيك و زيست شناسي وارد شود و از عوامل مؤثر در شناخت پديده هاي جمعيتي مدد گيرد.
از اين ديدگاه جمعيت شناسي دانشي است ميان رشته اي كه در قلمرو موضوع خود با علوم ديگر سروكار دارد.
به طور كلي جمعيت شناسي جمعيت هاي انساني را از ذو جهت مورد بررسي قرار مي دهد.
1-ساختار (تركيب )جمعيت كه به واسطه آن جمعيت ها با توجه به عوامل تشكيل دهنده آن جمعيت مطالعه مي شوند.
2-حركات جمعيتي كه از طريق آن تغيير و تحولات جمعيتي مورد پژوهش قرار مي گيرد. ساختار جمعيت
هر جمعيت انساني داراي ساختار جمعيتي مختص به خود است و با توجه به تنوع زياد جمعيت هاي انساني ساختارهاي مختلفي از جمعيت وجود دارد.حجم جمعيت،شكل توزيع مكاني ،سني،جنسي،فعاليت و اشتغالفسواد و آموزش و قوميت و نژاد از جمله عواملي هستند كه در ساختار جمعيت مورد بررسي قرار مي گيرند.

خوب است مرسی