●دانشجو " مینادانش بهرامی

قانون حمایت از مادران جوان

نگارنده این سطور در مقاله ای دیگر با استناد به قانون اساسی و قوانین عادی به حقوق زنان در دوران بارداری و شیردهی پرداخته و ضمن تشریح حقوق مندرج در این مقررات ضمانت اجرای قانونی این حقوق و مجازاتهایی را كه قانون كار و قوانین دیگر برای كارفرمایان و مدیران متخلف در نظر گرفته است را به مقاله ای دیگر موكول نموده كه هم اكنون در این مقاله با عمل به وعده خویش به شرح جرائم و مجازات متخلفان از تكالیف مقرر در این قانون با توجه به شرایط وامكانات خاطی و مراتب جرم كه مجازات حبس یا جزای نقدی را برای این دسته از افراد در نظر گرفته است می پردازیم. در مقاله قبلی به این نكته مهم اشاره نمودیم كه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مقدمه قانون و اصول مختلف حمایت از زنان در تمامی عرصه ها را وظیفه تكلیفی دولت دانسته و دولت را موظف نموده كه در راستای اجرای اصول كلی قانون اساسی قوانین عادی لازم را طی لوایح قانونی به تصویب مجلس شورای اسلامی برساند ضمناً اشاره ای كوتاه به قانون حمایت دولت از مادران در دوران بارداری و شیردهی كه در سال ۱۳۷۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده نموده است. طبق قانون فوق الذكر دستگاههای دولتی و وابسته به دولت و كارگاههای مشمول قانون كار موظفند تسهیلات لازم و مناسب را برای تغذیه شیرخوارگان با شیر مادر در جوار محل كار كاركنان زن به صورتی كه مسأله تغذیه شیرخوارگان به سهولت كامل انجام پذیرد را ایجاد نمایند كه با توجه به صراحت قانونی و به كار بردن كلماتی چون: دستگاهها موظف هستند، تسهیلات لازم و مناسب، قرار گرفتن مكان مناسب جهت شیردهی فرزندان درجوار محل كار به صورتی كه تغذیه شیرخوارگان به سهولت و بدون ایجاد مشكلاتی برای مادر انجام پذیرد و همچنین تكلیفی بودن این عمل توسط دستگاههای دولتی و غیردولتی همه وهمه حكایت از اهمیت این موضوع داشته و قانونگذار به خاطر رفاه حال فرزندان ومادران این اجازه را نیز به مادران داده است كه روزی یك ساعت از وقت اداری خود را به این امر اختصاص داده كه این وقت جزو اوقات كار آنها محسوب می گردد و نیازی به اخذ مرخصی نیز نخواهد بود و حتی در صورت تمایل مادر می تواند مرخصی مزبور را تا ۳ نوبت در روز استفاده نماید. لازم به توضیح است یك ساعت مذكور فقط اختصاص به شیردادن داشته و زمان رفت و آمد مادر به محل نگهداری در كودكان را در بر نمی گیرد زیرا قانونگذار ایجاد محل نگهداری كودكان را در جوار محل كار زنان دارای طفل شیرخوار وظیفه تكلیفی (نه وظیفه اختیاری) سازمانها دانسته است و نزدیكترین فاصله به محل كار مادران و ترجیحاً استفاده از قسمتی از ساختمان محل كار مورد تأكید قانونگذار در ماده ۲ آیین نامه قرار گرفته است.
● ماده۷۸ قانون كار:

طبق این ماده دركارگاههایی كه دارای كاركنان زن هستند كارفرمایان مكلف هستند به مادران شیرده تا پایان دوسالگی كودك پس از هر سه ساعت، نیم ساعت فرصت شیردادن بدهند. این فرصت جزو ساعات كار آنان محسوب می شود و همچنین كارفرمایان مكلف هستند متناسب با تعداد كودكان و با در نظر گرفتن گروه سنی آنها مراكز مربوط به نگهداری كودكان از قبیل شیرخوارگاه و مهدكودك و آمادگی را ایجاد نمایند. طبق تبصره ماده فوق الذكر ضوابط تأسیس و اداره شیرخوارگاه و مهدكودك توسط سازمان بهزیستی كل كشور تهیه و به تصویب وزیر كار و امور اجتماعی به مرحله اجرا گذاشته شده است. طبق ماده ۱ این آیین نامه مركز نگهداری این دسته ازكودكان مؤسسه ای است آموزشی، پرورش و رفاهی كه كودكان را برای شیرخوارگاه تا ۲ سالگی و مهدكودك از ۲سالگی تا ۵ سالگی و آمادگی قبل از دبستان از ۵ سالگی تا قبل از ورود به دبستان را شامل می شود. طبق تبصره ۴ این آیین نامه كارگاهها موظفند كه برای بانوانی كه حتی در نوبت دوم نیز در محل كار به كار مشغولند خدمات خود را در این رابطه نیز ارائه نمایند.
طبق ماده ۴ آیین نامه مربوطه نمایندگان وزارت كار و امور اجتماعی، وزارت بهداشت و درمان و همچنین سازمان بهزیستی كشور بر این مراكز نظارت خواهند نمود تا كارفرمایان برخلاف مقررات مقرر در این قانون اقدام ننمایند. بدیهی است مسؤولیت رسیدگی به تخلفات و شكایات مراكز نگهداری كودكان با شورای نظارت بر مراكز نگهداری كودكان خواهد بود و حضور افراد عضو در شورای مركزی نظارت الزامی است علاوه بر این طبق این آیین نامه مدیران این مراكز باید از بین بانوان دارای تحصیلات لیسانس و بالاتر در رشته های علوم تربیتی، روانشناسی، مددكاری اجتماعی، مشاوره و یا مدیریت آموزشی با داشتن حداقل یك سال تجربه كار آموزشی در ارتباط با كودك باشد و یا دارا بودن دیپلم با حداقل ۵ سال تجربه كار آموزشی و تربیتی در ارتباط با كودك بوده این مدیر در برابر ضرر و زیان مادی و معنوی و آسیبهای احتمالی وارده به كودكان مسؤولیت داشت و باید پاسخگو باشد و در صورت بروز حادثه در اثر كمبود امكانات كارفرما و مدیر مؤسسه مسؤول خواهد بود.
● هزینه نگهداری كودكان:

طبق ماده۱۴ آیین نامه كلیه هزینه های مركز اعم از هزینه های ثابت و جاری بر عهده كارفرما می باشد و در مواردی نیز كه نسبت به آنها در این آیین نامه حكم خاصی قید نگردیده باشد قوانین جاری كشور، جاری خواهد بود.
● مجازات متخلفین از اجرای این قانون:

طبق ماده۱۶ آیین نامه اجرایی شیرخوارگاهها و مهدكودك ها متخلفین از اجرای این آیین نامه طبق ماده۱۷۳ و ماده۱۷۵ قانون كار جمهوری اسلامی ایران تحت پیگرد قانونی قرار گرفته و به جزای نقدی و حبس محكوم خواهند شد.
طبق ماده۱۷۵ قانون كار متخلفان از موارد مذكور در قسمت اول ماده۷۸ قانون كار یعنی كارفرمایانی كه از شیر دادن فرزندان توسط مادران در اوقات اداری جلوگیری نمایند و یا درهر سه ساعت، نیم ساعت فرصت خالص برای شیردهی در نظر نگیرند برای هر مورد تخلف (دقت شود برای هر مورد تخلف) علاوه بر رفع تخلف یا تأدیه حقوق فرد شاغل یا هر دو در مهلت مقرر برای مؤسساتی كه دارای تا ۱۰نفر از كاركنان شاغل است ۳۰ تا ۱۰۰ برابر حداقل مزد و برای كارگاههای بالاتر از ۱۰۰نفر ۵ تا ۱۰برابر حداقل مزد روزانه یك كارگر محكوم خواهد شد.
▪ مجازات حبس در صورت تكرار تخلف:

طبق ماده فوق الذكر در صورت تكرار تخلف، متخلفان مذكور در آیین نامه علاوه بر جزای نقدی به حبس از ۹۱ روز تا ۱۲۰ روز محكوم خواهد شد. قانونگذار به دلیل اهمیت موضوع و به خاطر حمایت از مادران دارای فرزند شیرخوار حداقل ۹۱ روز را به این خاطر در نظر گرفته است كه قابل تبدیل به جزای نقدی نباشد.
▪ مجازات عدم ایجاد مراكز نگهداری كودكان:

طبق ماده۱۷۳ قانون كار كارفرمایانی كه متناسب با تعداد كودكان و با در نظر گرفتن گروه سنی آنها مراكز مربوط به نگهداری كودكان از قبیل شیرخوارگاه و مهدكودك و آمادگی پیش دبستانی را برای كاركنان شاغل زن ایجاد ننمایند در كارگاههای كمتر از یكصدنفر علاوه بر رفع تخلف در مهلت مقرر برای هر بار تخلف به پرداخت جریمه نقدی از هفتاد تا یكصد و پنجاه برابر حداقل مزد روزانه رسمی زن شاغل در تاریخ صدور حكم محكوم خواهند شد.
لازم به توضیح است طبق تبصره ۱ ماده ۵ آیین نامه اجرایی قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی مصوب سال ۱۳۷۵ هیأت وزیران وزارتخانه ها، مؤسسات و شركتهای دولتی نیز وظیفه تكلیفی (نه اختیاری) دارند كه متناسب با تعداد مادرانی كه فرزند خود را شیر می دهند نسبت به ایجاد محل مناسب اقدام نمایند. طبق بند۵ ماده ۷ این آیین نامه تخلفات مدیران توسط كمیته سیاستگذاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیرمادر بررسی و جهت رسیدگی و احقاق حقوق مادران به مراجع ذیربط ارسال خواهد شد كه این تخلفات طبق ماده ۱۴ آیین نامه ابتدا در كمیته های استانی مطرح و در صورت تأیید موضوع به مراجع ذیصلاح قانونی برای تعقیب و مجازات متخلفان اعلام و ارسال می شود. لازم به توضیح است این آیین نامه بعد از تصویب هیأت وزیران در تاریخ۲۱/۹/۷۵ به دفتر مقام معظم رهبری و معاون اول رئیس جمهوری و دفتر ریاست محترم قوه قضاییه و مجمع تشخیص مصلحت نظام و كلیه وزارتخانه و سازمانها و مؤسسات و نهادهای دولتی جهت اجرا ابلاغ گردیده است.
● درخواست حقوق گذشته

طبق اصول كلی قواعد حقوقی حق قدیم ضایع نمی گردد و در صورتی كه برابر قوانین و مقررات موجود در گذشته حقی متوجه كسی بوده باشد می تواند با مراجعه به مقامات و مراجع ذی صلاح حق خود را درخواست نماید.

دكتر حمیدیان
مدیر كل هماهنگی امور استان ها قوه قضاییه

نگاهی به حقوق زنان شاغل
________________________________________
●قانون حمایت از مادران جوان

نگارنده این سطور در مقاله ای دیگر با استناد به قانون اساسی و قوانین عادی به حقوق زنان در دوران بارداری و شیردهی پرداخته و ضمن تشریح حقوق مندرج در این مقررات ضمانت اجرای قانونی این حقوق و مجازاتهایی را كه قانون كار و قوانین دیگر برای كارفرمایان و مدیران متخلف در نظر گرفته است را به مقاله ای دیگر موكول نموده كه هم اكنون در این مقاله با عمل به وعده خویش به شرح جرائم و مجازات متخلفان از تكالیف مقرر در این قانون با توجه به شرایط وامكانات خاطی و مراتب جرم كه مجازات حبس یا جزای نقدی را برای این دسته از افراد در نظر گرفته است می پردازیم. در مقاله قبلی به این نكته مهم اشاره نمودیم كه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مقدمه قانون و اصول مختلف حمایت از زنان در تمامی عرصه ها را وظیفه تكلیفی دولت دانسته و دولت را موظف نموده كه در راستای اجرای اصول كلی قانون اساسی قوانین عادی لازم را طی لوایح قانونی به تصویب مجلس شورای اسلامی برساند ضمناً اشاره ای كوتاه به قانون حمایت دولت از مادران در دوران بارداری و شیردهی كه در سال ۱۳۷۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده نموده است. طبق قانون فوق الذكر دستگاههای دولتی و وابسته به دولت و كارگاههای مشمول قانون كار موظفند تسهیلات لازم و مناسب را برای تغذیه شیرخوارگان با شیر مادر در جوار محل كار كاركنان زن به صورتی كه مسأله تغذیه شیرخوارگان به سهولت كامل انجام پذیرد را ایجاد نمایند كه با توجه به صراحت قانونی و به كار بردن كلماتی چون: دستگاهها موظف هستند، تسهیلات لازم و مناسب، قرار گرفتن مكان مناسب جهت شیردهی فرزندان درجوار محل كار به صورتی كه تغذیه شیرخوارگان به سهولت و بدون ایجاد مشكلاتی برای مادر انجام پذیرد و همچنین تكلیفی بودن این عمل توسط دستگاههای دولتی و غیردولتی همه وهمه حكایت از اهمیت این موضوع داشته و قانونگذار به خاطر رفاه حال فرزندان ومادران این اجازه را نیز به مادران داده است كه روزی یك ساعت از وقت اداری خود را به این امر اختصاص داده كه این وقت جزو اوقات كار آنها محسوب می گردد و نیازی به اخذ مرخصی نیز نخواهد بود و حتی در صورت تمایل مادر می تواند مرخصی مزبور را تا ۳ نوبت در روز استفاده نماید. لازم به توضیح است یك ساعت مذكور فقط اختصاص به شیردادن داشته و زمان رفت و آمد مادر به محل نگهداری در كودكان را در بر نمی گیرد زیرا قانونگذار ایجاد محل نگهداری كودكان را در جوار محل كار زنان دارای طفل شیرخوار وظیفه تكلیفی (نه وظیفه اختیاری) سازمانها دانسته است و نزدیكترین فاصله به محل كار مادران و ترجیحاً استفاده از قسمتی از ساختمان محل كار مورد تأكید قانونگذار در ماده ۲ آیین نامه قرار گرفته است.
● ماده۷۸ قانون كار:

طبق این ماده دركارگاههایی كه دارای كاركنان زن هستند كارفرمایان مكلف هستند به مادران شیرده تا پایان دوسالگی كودك پس از هر سه ساعت، نیم ساعت فرصت شیردادن بدهند. این فرصت جزو ساعات كار آنان محسوب می شود و همچنین كارفرمایان مكلف هستند متناسب با تعداد كودكان و با در نظر گرفتن گروه سنی آنها مراكز مربوط به نگهداری كودكان از قبیل شیرخوارگاه و مهدكودك و آمادگی را ایجاد نمایند. طبق تبصره ماده فوق الذكر ضوابط تأسیس و اداره شیرخوارگاه و مهدكودك توسط سازمان بهزیستی كل كشور تهیه و به تصویب وزیر كار و امور اجتماعی به مرحله اجرا گذاشته شده است. طبق ماده ۱ این آیین نامه مركز نگهداری این دسته ازكودكان مؤسسه ای است آموزشی، پرورش و رفاهی كه كودكان را برای شیرخوارگاه تا ۲ سالگی و مهدكودك از ۲سالگی تا ۵ سالگی و آمادگی قبل از دبستان از ۵ سالگی تا قبل از ورود به دبستان را شامل می شود. طبق تبصره ۴ این آیین نامه كارگاهها موظفند كه برای بانوانی كه حتی در نوبت دوم نیز در محل كار به كار مشغولند خدمات خود را در این رابطه نیز ارائه نمایند.
طبق ماده ۴ آیین نامه مربوطه نمایندگان وزارت كار و امور اجتماعی، وزارت بهداشت و درمان و همچنین سازمان بهزیستی كشور بر این مراكز نظارت خواهند نمود تا كارفرمایان برخلاف مقررات مقرر در این قانون اقدام ننمایند. بدیهی است مسؤولیت رسیدگی به تخلفات و شكایات مراكز نگهداری كودكان با شورای نظارت بر مراكز نگهداری كودكان خواهد بود و حضور افراد عضو در شورای مركزی نظارت الزامی است علاوه بر این طبق این آیین نامه مدیران این مراكز باید از بین بانوان دارای تحصیلات لیسانس و بالاتر در رشته های علوم تربیتی، روانشناسی، مددكاری اجتماعی، مشاوره و یا مدیریت آموزشی با داشتن حداقل یك سال تجربه كار آموزشی در ارتباط با كودك باشد و یا دارا بودن دیپلم با حداقل ۵ سال تجربه كار آموزشی و تربیتی در ارتباط با كودك بوده این مدیر در برابر ضرر و زیان مادی و معنوی و آسیبهای احتمالی وارده به كودكان مسؤولیت داشت و باید پاسخگو باشد و در صورت بروز حادثه در اثر كمبود امكانات كارفرما و مدیر مؤسسه مسؤول خواهد بود.
● هزینه نگهداری كودكان:
طبق ماده۱۴ آیین نامه كلیه هزینه های مركز اعم از هزینه های ثابت و جاری بر عهده كارفرما می باشد و در مواردی نیز كه نسبت به آنها در این آیین نامه حكم خاصی قید نگردیده باشد قوانین جاری كشور، جاری خواهد بود.
● مجازات متخلفین از اجرای این قانون:
طبق ماده۱۶ آیین نامه اجرایی شیرخوارگاهها و مهدكودك ها متخلفین از اجرای این آیین نامه طبق ماده۱۷۳ و ماده۱۷۵ قانون كار جمهوری اسلامی ایران تحت پیگرد قانونی قرار گرفته و به جزای نقدی و حبس محكوم خواهند شد.
طبق ماده۱۷۵ قانون كار متخلفان از موارد مذكور در قسمت اول ماده۷۸ قانون كار یعنی كارفرمایانی كه از شیر دادن فرزندان توسط مادران در اوقات اداری جلوگیری نمایند و یا درهر سه ساعت، نیم ساعت فرصت خالص برای شیردهی در نظر نگیرند برای هر مورد تخلف (دقت شود برای هر مورد تخلف) علاوه بر رفع تخلف یا تأدیه حقوق فرد شاغل یا هر دو در مهلت مقرر برای مؤسساتی كه دارای تا ۱۰نفر از كاركنان شاغل است ۳۰ تا ۱۰۰ برابر حداقل مزد و برای كارگاههای بالاتر از ۱۰۰نفر ۵ تا ۱۰برابر حداقل مزد روزانه یك كارگر محكوم خواهد شد.
▪ مجازات حبس در صورت تكرار تخلف:
طبق ماده فوق الذكر در صورت تكرار تخلف، متخلفان مذكور در آیین نامه علاوه بر جزای نقدی به حبس از ۹۱ روز تا ۱۲۰ روز محكوم خواهد شد. قانونگذار به دلیل اهمیت موضوع و به خاطر حمایت از مادران دارای فرزند شیرخوار حداقل ۹۱ روز را به این خاطر در نظر گرفته است كه قابل تبدیل به جزای نقدی نباشد.
▪ مجازات عدم ایجاد مراكز نگهداری كودكان:
طبق ماده۱۷۳ قانون كار كارفرمایانی كه متناسب با تعداد كودكان و با در نظر گرفتن گروه سنی آنها مراكز مربوط به نگهداری كودكان از قبیل شیرخوارگاه و مهدكودك و آمادگی پیش دبستانی را برای كاركنان شاغل زن ایجاد ننمایند در كارگاههای كمتر از یكصدنفر علاوه بر رفع تخلف در مهلت مقرر برای هر بار تخلف به پرداخت جریمه نقدی از هفتاد تا یكصد و پنجاه برابر حداقل مزد روزانه رسمی زن شاغل در تاریخ صدور حكم محكوم خواهند شد.
لازم به توضیح است طبق تبصره ۱ ماده ۵ آیین نامه اجرایی قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی مصوب سال ۱۳۷۵ هیأت وزیران وزارتخانه ها، مؤسسات و شركتهای دولتی نیز وظیفه تكلیفی (نه اختیاری) دارند كه متناسب با تعداد مادرانی كه فرزند خود را شیر می دهند نسبت به ایجاد محل مناسب اقدام نمایند. طبق بند۵ ماده ۷ این آیین نامه تخلفات مدیران توسط كمیته سیاستگذاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیرمادر بررسی و جهت رسیدگی و احقاق حقوق مادران به مراجع ذیربط ارسال خواهد شد كه این تخلفات طبق ماده ۱۴ آیین نامه ابتدا در كمیته های استانی مطرح و در صورت تأیید موضوع به مراجع ذیصلاح قانونی برای تعقیب و مجازات متخلفان اعلام و ارسال می شود. لازم به توضیح است این آیین نامه بعد از تصویب هیأت وزیران در تاریخ۲۱/۹/۷۵ به دفتر مقام معظم رهبری و معاون اول رئیس جمهوری و دفتر ریاست محترم قوه قضاییه و مجمع تشخیص مصلحت نظام و كلیه وزارتخانه و سازمانها و مؤسسات و نهادهای دولتی جهت اجرا ابلاغ گردیده است.
● درخواست حقوق گذشته
طبق اصول كلی قواعد حقوقی حق قدیم ضایع نمی گردد و در صورتی كه برابر قوانین و مقررات موجود در گذشته حقی متوجه كسی بوده باشد می تواند با مراجعه به مقامات و مراجع ذی صلاح حق خود را درخواست نماید.


مدیر كل هماهنگی امور استان ها قوه قضاییه

سلام
موضوعات جالبی را مطرح کردید،فقط قرار بود موضوعات ذکر شده را تفکیک کنید و آن موضوعی که در کلاس مطرح کردید را بفرستید، در ضمن ذکر منابع الزامی است.باتشکر