افزايش سرمايه در شركتهاي سهامي خاص و عام - مقدمه

افزایش سرمایه در شركتهای سهامی خاص جهت سهامداران شركت و كسانی كه مایل به سرمایه گذاری در شركت می باشند وفق مقررات مواد ١٥٧ الی ١٦٩ و مواد ١٨٣ الی ١٨٨ لایحه اصلاحی قسمتی از قانون تجارت صورت می پذیرد.
افزایش سرمایه در شركتهای سهامی عام برای سهامداران تابع مواد فوق الذكر و كسانی كه قصد دارند به جرگه سهامداران وارد شوند وفق مواد ١٧٠ الی ١٨٢ لایحه اصلاحی قسمتی از قانون تجارت صورت خواهد گرفت.
روش افزایش سرمایه در شركتهای سهامی خاص
سرمایه شركت را می توان از طریق صدور سهام جدید یا از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود افزایش داد (ماده ١٥٧ ل.ا.ق.ت)
الف: پرداخت مبلغ اسمی یا مبلغ افزایش سرمایه به نقد
در این حالت ارائه گواهی بانكی با رعایت ماده ١٨٤ ل.ا.ق.ت بهمراه سایر مدارك به اداره ثبت شركتها الزامی است.
ب: تبدیل مطالبات حال شده اشخاص از شركت به سهام جدید
در تبدیل مطالبات حال شده اشخاص به سهم رعایت مواد ١٧٥ الی ١٨٧ ل.ا.ق.ت الزامی است سهام جدیدی كه در نتیجه این گونه افزایش سرمایه صادر می گردد می بایستی ورقه خرید سهم توسط طلبكاری كه مایل به پذیره نویسی می باشد امضا شود در ورقه خرید سهم رعایت بندهای ذیل ماده ١٧٩ ل.ا.ق.ت ضروری است در مورد مواد فوق الاشاره در موقع ارائه مدارك افزایش سرمایه می بایستی لیست كاملی از بستانكاران شركت شامل مطالبات حال شده آنان كه تبدیل به سهام گردیده و رونوشت اسناد و مداركی كه حاكی است از تصفیه این مطالبات كه صحت آن به تایید بازرسان شركت رسیده باشد وتایید هیات مدیره دایر بر تبدیل مطالبات به سهام به همراه سایر مدارك به اداره ثبت شركتها تسلیم شود.
ج: انتقال سود تقسیم نشده یا اندوخته شركت یا عواید حاصله از اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه:
سود یا اندوخته مازاد بر اندوخته قانونی و یا عواید حاصله از اضافه ارزش سهام جدید براساس ماده ١٦٠ ل.ا.ق.ت را به سرمایه شركت اضافه نماید در این حالت كلیه عواید حاصله و سود یا اندوخته قانونی به نسبت سهام به هر یك از سهامداران تعلق می گیرد صورتجلسه هیات مدیره دایر بر رعایت موارد بهمراه سایر مدارك به اداره ثبت شركتها تسلیم گردد.
د: تبدیل اوراق قرضه به سهام:
افزایش سرمایه از طریق تبدیل اوراق قرضه به سهام فقط در شركت های سهامی عام با رعایت مفاد مواد ٥١ الی ٧١ ل.ا.ق.ت امكان پذیر می باشد.
ورقه قرضه ورقه قابل معامله ای است كه معرف مبلغی وام با بهره معین است كه تمام یا جزئ آن در موعد یا مواعد معین باید به مالك آن مسترد گردد دارندگان اوراق قرضه جزئ سهامداران شركت محسوب نمی شوند و در اداره شركت حق هیچگونه دخالتی را ندارند و فقط بستانكاران شركت محسوب می گردند.
مجمع عمومی فوق العاده شركت می تواند در صورتی كه موعد پرداخت اوراق قرضه فرا رسیده باشد تعویض این اوراق با سهام شركت را تصویب نماید این تصمیم باید مقارن و همزمان با تصمیم افزایش سرمایه حداقل تاسقف اوراق قرضه منتشره باشد این تصویب باید با رعایت ماده ١٦١ ل.ا.ق.ت و خصوصا تبصره ٢ آن همراه باشد.
افزایش سرمایه از طریق تادیه غیرنقد
افزایش سرمایه از محل تادیه مبلغ اسمی سهام جدید به غیر نقد فقط در شركتهای سهامی خاص امكان پذیر می باشد.
وفق بند ٤ ماده ١٨٣ ل.ا.ق.ت چنانچه تمام یا قسمتی از افزایش سرمایه از طریق آورده های غیر نقدی سهامداران یا افراد دیگری كه مجمع با ورود آنان به شركت موافقت می نماید باشد بر اساس رعایت ماده ٨٢ قانون فوق الذكر این اموال می بایستی مورد تقویم و ارزیابی كارشناس رسمی دادگستری واقع گردیده و به تصویب مجمع عمومی فوق العاده با دستور جلسه افزایش سرمایه رسیده و مدارك آن بانضمام سایر مدارك مورد نیاز به اداره ثبت شركتها ارائه گردد.
مبلغ افزایش سرمایه از آورده غیر نقدی تابع مبلغ وارزش تعیین شده آن توسط كارشناس مربوطه بوده و ذكر مبلغی بیش از آن مجاز نمی باشد چنانچه این آورده مربوط به تعدادی از سهامداران یا افراد جدیدالورود به شركت باشد رعایت مواد ٧٧ الی ٨١ ل.ا.ق.ت الزامی است ( در زمانی كه در مجمع بحث در مورد افزایش سرمایه شركت كلا یا جزئا از محل آورده های غیرنقد و استفاده از مزایای درخواست شده مربوط به آن سهام می باشد.
سهامداران آورنده آورده های غیر نقد حق رای در جلسه نداشته و آن قسمت از سرمایه غیر نقد كه موضوع مذاكره و رای می باشد از حیث حد نصاب جهت اعلام رسمیت جلسه و رای گیری محسوب نمی گردد و چنانچه مجمع با این آورده ها و امتیازات درخواست شده موافقت ننماید دومین جلسه مجمع بلافاصله زمانی كه بیش از یك ماه نخواهد بود تشكیل ودر حد فاصل دو جلسه اشخاص كه آورده های غیر نقد آنان و یا مزایای درخواست شده توسط مجمع قبول نشده باشد در صورت تمایل می توانند بمیزان ارزش تعیین شده اموال غیر نقد بصورت نقد مبلغ سهام را تعهد و تادیه نمایند و همچنین از مزایا و امتیازات درخواستی نیز انصراف حاصل نمایند در صورتی كه صاحبان آورده غیر نقد و درخواست كنندگان مزایا و امتیازات ذكر شده بنظر مجمع تسلیم نشوند تعهد آنها نسبت به سهام خود باطل شده محسوب و سایر پذیره نویسان می توانند بجای آنان این سهام را تعهد و مبالغ لازم را تادیه و سهام مربوطه را ابتیاع نمایند ضمنا در جلسه ثانوی كه جهت رسیدگی به وضع اورده های غیر نقد و مزایای مطالبه شده جهت آن تشكیل می گردد می بایستی بیش از نصف پذیره نویسان هر مقدار از سهام شركت كه تعهد شده است حاضر باشند و در آگهی دعوت نوبت دوم باید نتیجه جلسه قبل و دستور جلسه نوبت دوم قید گردد ( ماده ٨٠ ل.ا.ق.ت) همچنین در صورت انصراف سهامداران از تبدیل آورده های غیرنقد به سرمایه شركت و عدم خریداری سهام جدید توسط سایر سهامداران در صورتی كه قسمتی از افزایش سرمایه بصورت نقد بوده و مبالغ آن تادیه و گواهی از بانك ارائه گردیده شركت می تواند در صورت انصراف از كل افزایش سرمایه به استناد ماده ١٩ قانون تجارت از اداره ثبت شركتها خواستار دریافت گواهینامه استرداد سرمایه واریزی جهت قسمتی از افزایش سرمایه را نماید و اداره مذكور به استناد ماده مار الذكر ملزم به ارائه چنین گواهینامه ای می باشد.
افزایش سرمایه در شركتهای سهامی عام ( انحصارا جهت شخص سهامداران) و سهامی خاص ( سهامداران و افراد جدیدالورود)
مجامعی كه جهت اتخاذ تصمیم در خصوص امر مذكور تشكیل می گردد به دو صورت ذیل امكان پذیر است :
الف: تشكیل مجمع با حضور كلیه سهامداران
الف - ١: جلسه مجمع عمومی فوق العاده با حضور صددرصد سهامداران تشكیل و عملی شدن افزایش سرمایه را به یكی از طرق مذكور در ماده ١٥٨ ل.ا.ق.ت یا تجمیعی از بندهای ماده مذكور تصویب و ماده مربوطه اساسنامه را اصلاح می نماید در این مورد مدارك ذیل طبق ماده ١٨٣ ل.ا.ق.ت ضروری می باشد.
١- صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده دایر بر افزایش سرمایه با رعایت كامل مفاد اساسنامه شركت و قانون تجارت یعنی مواد ١٠٥ و ١٠١ و ١٦١ و تبصره ٢ آن
٢- فهرست صد در صد سهامداران حاضر در جلسه با تایید هیات رئیسه جلسه در رعایت ماده ١٠٥ (ل.ا.ق.ت)
٣- دو نسخه اظهارنامه مبنی بر افزایش سرمایه و اعلام سرمایه جدید و تعداد سهام شركت و اسامی سهامداران و تعداد سهام هر یك از آنان و امتیازات و نوع سهام ( برگهای اظهارنامه از واحد فروش اوراق بهادار مستقر در اداره ثبت شركتها تهیه شود )
٤- مدارك لازم در مورد بندهای مربوط به افزایش سرمایه با توجه به ماده ١٥٨ ل.اق.ت
الف- ٢: جلسه مجمع عمومی فوق العاده با حضور صد در صد سهامداران تشكیل و رای بر تصویب افزایش سرمایه به یكی از طرق مذكور در ماده ١٥٨ ل.ا.ق.ت یا چند طریق آن تواما داده و مقرر می گردد پس از عملی شدن افزایش سرمایه ماده اساسنامه مربوطه اصلاح گردد كه با توجه به اینكه هیات مدیره مجری مصوبات مجمع می باشد بایستی طبق ماده ١٦٣ ل.ا.ق.ت و با عنایت بماده ١٨٣ ل.ا.ق.ت عمل نماید ضمنا مدارك ذیل جهت ثبت لازم می باشد:
١- صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده با رعایت مواد ١٠١ و ١٦١ ل.ا.ق.ت و تبصره های ١و٢ آن
٢- فهرست كلیه سهامداران حاضر در جلسه با امضای آنان و تایید هیات رئیسه جلسه در رعایت ماده ١٠٥
٣- آگهی حق تقدم یا افزایش سرمایه در رعایت ماده ١٦٩ و ١٦٦ ل.ا.ق.ت
٤- صورتجلسه هیات مدیره جهت انجام مصوبات مجمع وعملی شدن افزایش سرمایه
٥- دو نسخه اظهارنامه دال بر افزایش سرمایه
٦- مدارك لازم در مورد بندهای مربوط به نحوه افزایش سرمایه در رعایت ماده ١٥٨ ل.ا.ق.ت
ب - تشكیل مجمع با حضور اكثریت سهامداران:
در این مورد می بایستی دعوت از سهامداران شركت جهت حضور در مجمع فوق العاده با رعایت مواد ٨٤ و ٩٨ و ١٠٠ ل.ا.ق.ت و اساسنامه شركت بعمل آید.
ماده ٨٤ ل.ا.ق.ت مقرر می دارد جلسه مجمع در نوبت اول با حضور بیش از ٥١% از سهامداران ودر نوبت دوم با حضور بیش از یك سوم سهامداران رسمیت می یابد به شرطی كه در آگهی دعوت دوم نتیجه دعوت اول قید گردد.ماده ٩٨ ل.ا.ق.ت فاصله بین نشر دعوتنامه و مجمع را حداقل ١٠ روز و حداكثر ٤٠ روز مقرر داشته است. طبق ماده ١٠٠ ل.ا.ق.ت در آگهی دعوت منتشره در روزنامه شركت دستور جلسه و ساعت و نشانی كامل محل جلسه و تاریخ آن می بایستی صراحتا قید گردد.
مدارك لازم در بند فوق با نظر به ماده ١٨٣ ل.ا.ق.ت عبارتست از :
١- آگهی دعوت مجمع مندرج در روزنامه شركت با رعایت مفاد مواد ذكر شده
٢- صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده دایر بر افزایش سرمایه با رعایت كامل ماده ١٠١ و ماده ١٦١ ل.ا.ق.ت و تبصره های آن
٣- دو نسخه اظهارنامه دال بر اعلام سرمایه جدید و تعداد سهام و مزایا و نوع آن و اسامی سهامداران با تعداد سهام آنان
٤- مدارك لازم در مورد عملی شدن افزایش سرمایه به یكی از طرق مندرج در ماده ١٥٨ ل.ا.ق.ت یا تجمیعی از بندهای مزبور
٥- فهرست سهامداران حاضر در مجمع با امضای آنان و تایید هیات رئیسه جلسه مبنی بر صحت حضور آنان
٦- صورتجلسه هیات مدیره دال بر انجام افزایش سرمایه در اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق العاده مربوطه
٧- فهرست سهامداران پس از افزایش سرمایه با تایید هیات مدیره مستندا به تبصره بند ٤ ماده ١٨٣ ل.ا.ق.ت
٨- آگهی حق تقدم یا افزایش سرمایه در اجرای مواد ١٦٦ و ١٦٩ لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت جهت شركتهای سهامی خاص و آگهی مذكور در رعایت مواد فوق الذكر و رعایت مواد ١٧٠ و ١٧١ ل.ا.ق.ت جهت شركتهای سهامی عام.