مقدمه :
در دوران معاصر ارتباطات و رسانه فعاليت هاي مختلف اجتماعي و سياسي فرهنگي و اقتصادي را تحت پوشش قرار مي دهد . آن چيزي كه باعث پييچده تر شدن اين ارتباط مي شود اهميت ارتباط و رسانه در بُعد سياسي مي باشد. در ارتباط سياسي آن چيزي كه اهمت دارد تاثير بر رفتار است . ارتباط گر سياسي كه منظور همان سياست مدار مي باشد سعي مي كند با بهره يري از ابزارهاي مختلف ارتباطي و كاربربد قوانين و تكينيك هاي لازم ب رمخاطب تاثير گذارد و وي را همواره با برنامه ها و ايده اي خود هماهنگ ساخته و با كسب نفوذ و جلب آراي افكار عمومي موقعيت خود را تحكيم بخشد.
تعريف ارتباط سياسي : سهم و نقش ارتباط را در بدست آوردن و توزيع قدرت مورد مطالعه قرار مي دهد . بنابراين هر نوع ارتباطي كه در حوزه بدست آوردن و توزيع قدرت در جامعه مربوط باشد به عنوان ارتباط سياسي به شمار مي آيد.
مفهوم ارتباط سياسي : جامعه مجموع اي از افراد است كه در محيطي مشترك زندگي مي كنند و نهادها ، فعاليتها و منافع مشترك دارند اگر به هيچ ترتيبي با يكديگر ارتباط برقرار نكنند نمي توانند از منافع مشترك خود آگاه شوند و بنابراين نمي توانند اقدام مشتركي انجام دهند.
"ارسطو" خويشاوندي طبيعي ميان سياست و ارتباط را به رسميت مي شناسد و محل پيوند اين دو حوزه را علم بيان مي داند. از نظر او علم بيان يعني فرد با تمام امكانات طرف مقابل خود را اغناء نمايد و اين عبارت نيز امروزه به عنوان محر اصلي ارتباط سياسي محسوب مي شود.
ارتباط سياسي يعني ارتباط هدفمند يا هدف دار درباره سياست كه عبارت است از :
1- همه شكلهاي ارتباطي كه براي كسب هدفهاي معين زير نظر سياستمداران و ديگر عالمان يا بازيران سياسي قراردارند.
2- همه شكل هاي ارتباطي در باره بازيگران سياسي و فعاليت هاي آنها مثل گزارش خبري ، سرمقاله ها و همه شكلهاي مباحثه رسانه اي كه سياست را در بر مي گيرد.
3- همه شكل هاي ارتباطي كه افراد غيرسياسي مانند راي دهندگان ، نويسندگان روزنامه ها براي بازيگران سياسي ارسال مي كنند .
پيوندهاي ارتباط سياسي :
ارتباط سياسي فرآيندي است كه بر اساس آن رهبران سياسي توسط شهروندان از طريق رسانه هاي جمعي تحت كنترل قرار مي گيرند و رهبران سياسي از طريق مجراهاي ارتباطي ،‌اطلاعات شهروندان را نسبت به امور دولت تامين مي كنند.
پيوندهاي گوناگوني كه در فعايتهاي مختلف و ارتباطات مختلف در سطح جامعه وجود دارند عباتند از :
1- مبادله پيام ميان نخبگان تصميم گيرنده و بين آنها و بقيه مردم
2- مبادله پيام ميان نخبگان تصميم گيرنده و عامه مردم ار طريق پخش تلويزيوني مكاتبات نمايندگان ، سخنراني هاي انتخاباتي و آراي انتخابات عمومي
3- اعتراضات عمومي نسبت به وضع قوانين ،‌مالياتها و ... و پاسخ هاي حكومت به اين اعتراض ها
4- يادداشتهاي سازمان هاي دولتي به يكديگر
5- بخشي از مبادلات اطلاعات ميان اعضاي سازمان هاي دولتي و غيردولتي كه جنبه سياسي دارند.
6- مبادله اطلاعات ميان اعضاي سازمان هاي سياسي يا دولتي
عناصر ارتباط سياسي:
1- پيام دهنده : هر فرد يا گروهي كه به منظور اثر ذاري بيشتر خط مشي فكري دولت اقدام كند پيام دهنده سياسي محسوب مي شوند
انواع اصلي پيام دهنان سياسي عبارتند از : احزاب سياسي ، گروه هاي فشار ، دفاتر روابط عمويم سازمان ها و از اين قبيل افرادو.
2- پيام : پيام دهندگان تلاش مي كنند به كمك پيام افكاري را كه در سر دارند را به ذهن دريافت كنندگان مورد نظرشان منتقل نمايند. هر پيامي از نمادهاي مختلف مثل كلمه ، تصوير و از اين وارد تشكيل شده است كه پيام دهندگان تلاش مي كنند به ياري آنها افكار خود را بر ذهن نمايندگان منقل كنند.
3- رسانه : اين عنصر مانند مجراي انتقال ، پيام را به مخاطب مي رساند ،‌ در عصر كنوني تلويزيون ، راديو و روزنامه بيشترين تاثير را بر مخاطب و بيشترين اثر سياسي را دارا مي باشند.
راههاي مختلف انتقال پيام همچون : گفتگوهاي خصوصي چهره به چهره از جمله مباحثات و گفتگوهاي سياسي ، در ارتباط سياسي سروكار پيام دهندگان و سياستمداران عمدتاً با رسانه هاي گروهي و ارتباط جمعي سروكار دارند ، چون بيشترين و گسترده ترين تاثير را بر مخاطب دارد.
4- مخاطب : دريافت كننده كننده پيام يا مخاطب، فرد يا گروهي است كه به صورت مستقيم يا غير مستقيم پيام سياسي را دريافت مي كند و دانش و علاقه دريافت پيام را دارد.
5- واكنش : هر ارتباط سياسي به انگيزه ايجاد نوعي واكنش در مخاطب صورت مي گيرد كه داراي مراحل مختلف مي باشد:
الف ) انديشيدن فرد به مخاطب
ب ) تغيير عقيده دادن مخاطب پيام
ج ) تحكيم عقيده در مخاطب به وسيله تكرار پيام و استدلال آوردن فرستنده
د )‌تحريك شدن مخاطب براي انجام اقدام عملي بر پايه عقيده جديد

نهادهاي موثر در ارتباط سياسي :
براي ارتباط سياسي از نهادهاي مهم و زيادي استفاده مي شودكه برخي از آنها عبارتند از :
1- سازمان ها : مانند احزاب ، اتحاديه ها ،‌سازمانهاي فراگير توده اي كه قابليت پيوند نخبگان و بخش هاي وسيعي از شهروندان را دارا مي باشند . همگي در مسير ارتباط سياسي مورد بهره برداري قرار مي گيرد.
2- گروه ها : اجتماعات با سازمان پذيري كمتر و اغلب فرايرندگي كمتر در مسير استفاده مي شود
3- مجراهاي ويژه : از جمله نهادهاي ديگر است كه براي ارتباط سياسي استفاده مي شود و رخدادهاي ويژه اي است كه تحت شرايط خاص به وجود مي آيد
4- رسانه هاي گروهي : مانند مطبوعات ،‌راديو ،‌تلويزيون كه در مسير ارتباط سياسي استفاده مي شوند.
رابطه ارتباط سياسي با رسانه ها :‌
رسانه هاي جمعي در جريان ارتباط سياسي در اختيار دولت ها و ساير ارتباط گران سياسي قرار مي گيرد ، رسانه هاي اطلاعاتي و خبري با قرار گرفتن در خدمت دولت ها واسطه اصلي ميان سياست گذاران و توده ها مي شوند. رسانه ها با قابليت بسيج كردن توده ها را دارند. وظيفه دشوار رسانه هاي گروهي كه در اختيار سياستمداران هستند اين است كه ساختار سياسي با ثبات و پايدار را بنا كند .
دو وظيفه متفاوت براي رسانه ها :
1- متحد كردن همه مردم كشور
2- پايداري و وادار كردن گروه ها به مشاركت در طرح هاي توسعه ملي
كاركردهاي ارتباطات سياسي :
ايجاد نظم در جامعه ،‌فراهم آوردن اطلاعات در زمينه قوانين زندگي سياسي و ارائه آنها به مردم ، اثر گذاري ارتباط سياسي با استفاده از وسايل گوناگون ارتباطي و تكنيك هاي ارتباطي كه در جهت جلب افكار عمومي و تحكيم موقعيت و گسترش قدرت مي باشد ، ايجاد وفاق ملي و گفتگو ميان مردم و روشنفكران و حكومت ، تعيين علت رفتار مردم در حمايت از نظام و حاكميت متقابل (خواسته هاي مردم )، ايجاد مشاركت سياسي
ارتباط سياسي و سنجش افكار عمومي :
سنجش افكار عمومي يكي از مهم ترين ماهيت ارتباط سياسي محسوب مي شود ، سنجش افكار عمومي به طور معمول به وسيله اي براي پيشبرد پژوهشهاي اجتماعي و جهت بخشي به نگرش هاي عمومي يا ترويج عقايد قلمداد شده است ، بسياري معتقدند هرگاه نظرسنجي عمومي در خدمت تبليغات سياسي قرار گيرد ظرفيت و قابليتهاي دولتها ، احزاب سياسي و گروههاي مختلف بر اثر گذاري بر افكار عمومي ارتقاء پيدا مي كند. بر اين اساس سياست گذاران به طور فزآينده به نظر سنجي هاي عمومي متوسل مي شوند تا اهرم لازم را جهت اثر گذاري لازم به افكار عمومي را بدست آورند و در صورت واكنش منفي جامعه موضع تدافعي اتخاذ كند .

جايگاه ارتباط سياسي در جامعه :
ارتباط سياسي يك نوع ارتباط اقناعي است ، در اين نوع ارتباط هدف مشخصي در نظر است و پيام ها نيز به صورت ويژه ارسال مي شود . هدف از ارتباط سياسي ايجاد نظم در جامعه است ، همچنن ارتباط سياسي به وظيفه سياسي در فراهم آوردن اطلاعات براي توجه ملت به قوانين زندگي سياسي اشاره مي كند . اينكه چرا و چونه مردم يك جامعه بايد رفتار كنند و به حمايت از نظام و حاكميت ادامه دهند ،‌اين ارتباطات همچنين اطلاعات دريافتي از ملت يا بازخوردي كه به درخواستها و حمايت ها را مربوط مي شود را نيز در بر مي گيرد.
ارتباطات در سطح ملي پايتخت سياسي را به پايتخت فرهنگي تبديل مي كند ،‌مركز و هويت ملي به وجود مي آورد . با ايجاد وحدت ملي درگيري هاي قومي ،‌ناهماهگني ها ، درگيري هاي نژادي ،زباني و مذهبي كاسته مي شود . امروزه حكومت ها از وسايل ارتباطي در ايجاد حساسيت هاي مشترك ، شادي ها ، نگراني هاي عمومي و همبستگي هاي ملي سود مي برند .
براي حكومت هيچ چيز بالاتر از روحيه قوي ملي در كشور نيست ، به طور طبيعي ملتي كه احساس يكپارچگي و همبستگي ملي كند به سرنوشت مشترك خود پايبند خواهد بود و در اين صورت كمتر خطر پراكندگي و درگيري هاي قومي و نژادي به وجود خواهد آمد.
انواع مدل ارتباطي در ارتباط سياسي :‌
1- مدل ارسطو :
داراي 3 عنصر اصلي : پيام دهنده ، پيام و پيام گيرنده است
نقش پيام دهنده را رهبران سياسي بازي مي كنند ، پيام همان پيام سياسي است ، پيام گيرنده مخاطبان سياسي محسوب مي شوند . اين مدل نشان دهنده اين است كه يك رابطه يك سويه در حوزه سياسي حاكم است .
2- مدل لاسول :
در اين مدل با عناصر تشكيل دهنده فرآيند ارتباط سياسي آشنا مي شويم. اين عناصر عبارتند از : چه كسي مي گوييد؟ براي چه كساني ؟ با چه وسيله اي ، با چه تاثيري و با چه كساني كه اداره كنندگان رسانه محتواي پيام ها و تاثير آن بر مخاطب اهميت اصلي و ويژه اي قائل هستند
3- مدل دروازباني :
نقد و انتخاب اخبار بيشتر توسط گزينش گران مختلف انتخاب و گزينش مي شوند و اخباري كه بيشتر به نفع جامعه و منافع ملي مي باشد را در اختيار عموم قرار مي دهند.
4- مدل داد و ستد :
در اين مدل ارتباطات مثل داد و ستد مي باشد ، انتخابات نمونه خوبي مي باشد يعني در كانديدايي كه بيشترين وعده را مي دهد بيشترين آراء را نيز ممكن است كسب كند
5- مدل مكعبي :
مجموعه فرآيند ارتباطي مانند مكعب مي باشد كه از مكعب هاي كوچكتر تشكيل شده و هر يك از آنها همسايه خود را تحت تاثير قرار مي دهند ، البته به شرط داشتن اطلاعات دقيق و قوي
6- مدل تزريقي :
اساس اين نظريه بر قدرت نامحدود استوار است يعني اگر پيام خوب و قوي ارائه شود بيشترين تاثير را بر مخاطب خواهد داشت. داراي چند نقد بر نظريه تزريقي مي باشد: 1- ارتباط بين افراد ناديده گرفته مي شود 2 – اين نوع پيام هاي ارتباطي ناپايدار و گذرا مي باشد.
7- نظريه برجسته سازي :
در اين نظريه رسانه ها در انتقال پيام نوعي اولويت يا برجسته سازي پيامي را براي خودشان انتخاب مي كنند و مسئول جهت دهي افكار عمومي سمت آن پيام برجسته شده يا داراي اولويت سوق مي دهند يا به عبارت ديگر تاكيد رسانه بر يك نوع موضوع خاص .
اينترنت و ارتباطات سياسي :
ارتباط سياسي در واقع انتقال اطلاعات سياسي از يك بخش نظام به بخش ديگر و ميان نظام هاي اجتماعي و سياسي است كه در اين ميان فناوريهاي نوين ارتباطي موثرترين و كارآمد ترين مجراي انتقال اطلاعات مي باشد. اطلاعاتي كه از اين طريق به شهروندان داده مي شود باعث افزايش توانايي ، درك رويدادهاو روندهاي سياسي مي باشد كه تصميم گيري را براي افراد سياست مدار افزايش مي دهد. اينترنت يكي از كانون هاي فعاليت ها و قلمرو ارتباطات سياسي مي باشد. اينتر نت با دارا بودن ويژگي هايي چون تعاملي بودن ، تمركز زدايي ، عدم محدوديت زماني و مكاني به عنوان مهمترين تاثيرگذار در عرصه ارتباطات سياسي در قسمت فناوري نوين ارتباطي مي باشد.
روش هاي مختلف تاثيرگذاري ( تاثيرگذاري فناوري اطلاعات به روش هاي زير انجام مي شود
1- اطلاعات و آگاهي شهروندان را افزايش مي دهد:
شهروندان با دسترسي به مجموعه بينهايت اطلاعات از اينترنت مي توانند گزينش فعالانه اي در حوزه سياست انجام دهند و با سترش اين فضاي مجازي به اطلاعات راديو و تلويزيون بسنده نكنند. شهروند با گزينش و انتخاب اطلاعات به يك مخاطب فعال تبديل مي شود و مي تواند برداشت و تصميم دقيقي در وضعيت هاي مختلف سياسي و اجتماعي داشته بتشد.
2- استراتژي فعالانه سياسي را به معرض نمايش گذارد :
احزاب ، گروه ها و كانديداها با حداقل هزينه مي توانند ديدگاههاي خود را به اطلاع عموم برسانند و به عبارتي ديگر تريبون جهاني را در اختيار داشته باشند ، همنين دسترسي فعالان سياسي به مردم بصورت مستقيم است و دروازبانان و گزينشراني كه در رسانه هايي ون روزنامه ، راديو و تلويزيون وجود دارد در اينترنت به چشم نمي خورد ، بنابر اين اخبار و اطلاعات با دستكاري كمتري در اختيار شهروندان قرار مي گيرد.
3- فرايند بسيج سياسي را آسان مي كند :
اينترنت فرصت هاي لازم براي افراد و گروههايي كه منافع مشترك دارند را فراهم مي كند تا با پشت سرگذاشتن موانع جغرافيايي، سياسي به اطلاع رساني و اظهار نظر بپردازند و دست به بسيج سياسي بزنند به ويژه در ميان اقليت هاي قومي و مذهبي .
4- بر ارتباطات درون سازماني تاثير مي گذارد :
ويژگي بارز تلويزيون اين است كه با تمركز و كادرهاي مركزي احزاب اهميت فعاليت هاي انتخاباتي را كاهش دهند به اين معنا كه رده هاي پايين تر احزاب و گروهها در محدوده هاي جغرافيايي ، پيراموني و شهرستانها فرصت چنداني براي در اظهار نظر و تاثيذرگذاري بر فرآيند تصميم گيري را ندارد ولي اينترنت اين وضع را دگرگون كرده و اين امكان را فراهم آورد كه مردم و هواداران نسبت به آنچه كه رهبران سياسي را به پاسخگويي وادار سازند. خلاصه اينكه اينترنت قدرت را ميان نخبگان و مردم توزيع كرده و بر تمركز زدايي كمك مي كند.
5- هزينه هاي ارتباطات سياسي را كاهش مي دهد :‌
بطور سنتي دامنه مشاركت و فعاليت در زمينه سياسي به خاطر موانع زماني ، مكاني و مالي محدود بود، با ورود اينترنت هزينه هاي ورود به زمينه سياسي به خاطر موانع زماني ، مكاني و مالي محدود بود. با ورود اينترنت هزينه هاي ورود به حوزه هاي عمومي پايين آمده و مبادله ايده ها كه كمتر وابسته به منابع مالي و پولي شده است به عبارتي احزاب و فعالان سياسي از طريق اينترنت با حداقل هزينه مي توانند با مردم ارتباط برقرار كنند.
عوامل موثر بر ارتباطات سياسي :
عوامل فيزيكي ، اقتصادي ، فرهنگي ، اجتماعي و سياسي ، مذهبي و همچنين موانع و محدوديت هاي ارتباطات در اشكال مختلف مانند درياها ، بيابانها ، كوهها و جنگلها نيز در ارتباطات سياسي بسيار موثر مي باشد.
كاركردها و ارتباطات سياسي
كاركردهاي سياسي وسايل ارتباطي را مي توان در سه بخش تقسيم بندي كرد:
1- كسب اطلاعات سياسي :
افراد امروزه بيشتر مطالب و ارتباطات سياسي خود را از طريق وسايل ارتباطي بدست مي آورند ( ماهواره ، اينترنت) اين در حالي است كه قبلاز پيدايش اين وسايل تنها با تجربه شخصي معاشرت با افراد آگاه و مطالعه كتاب تنها راههاي كسب اطلاعات سياسي بوده است .
2- جامعه پذيري سياسي :
اجتماعي شدن سياسي ، مشتمل بر شناخت فرد در باره نظام ، موجوديت ، نوع و كاركرد آن و احساسي كه فرد نسبت به نظام پيدا مي كند از قبيل وفاداري ، حس درك مسئوليت ، آگاهي بر نقشي كه بايد در نظام سياسي ايفا كند .
جامعه پذيري سياسي باعث انتقال و دگرگوني فرهنگ سياسي يك ملت مي شود . فرهنگ سياسي يك ملت نيز بر رفتار شهروندان و رهبران آن در سراسر نظام سياسي تاثير مي گذارد .
فرآيند جامعه پذيري سياسي به وسيله كارگزاران متعددي صورت مي پذيرد كه عبارتند از خانواده ، گروه ، همسالان مدرسه ، وسايل ارتباط جمعي و از اين قبيل
3- طرح افكار عمومي :
در عصر حاضرهمراه با گسترش وسايل ارتباط جمعي و باسواد شدن مردم ، افكار عمومي از مسائل مهم رسانه ها به حساب مي آيد و كمتر دولتي است كه بتواند از آن سرپيچي كند ، افكار عمومي به طور كلي نظر مردم در موضوع خاصي را مي گويند. در ميان راههاي مختلف افكار عمومي بعنوان كم هزينه ترين وسيله براي سالم نگه داشتن سيستم سياسي مي باشد در ارتباط سياسي ، آنچه كه اهميت دارد تاثير بر رفتار مي باشد كه هدف از آن جلب نظر ديگران و ايجاد ارتباط با آنها مي باشد ، پيامهاي سياسي را براي جلب افكار سياسي به راههاي مختلف انجام مي گيرد مانند : خبر ، تفسير خبر ، طنز سياسي ،كاريكاتور سياسي ، تبليغ سياسي و ...
تنوع و گستردگي ارتباطات :
ماشيني شدن زندگي آدمي ، افزايش جمعيت ، تقسيم كار ، تخصصي شدن فعاليتها ، گسترش حوزه هاي حرفه اي و شغلي از ويژگي هاي تمدن امروزي مي باشد كه باعث تقسيم بندي ارتباطات در حوزه هاي مختلف مي شود.
1- ارتباطات سازماني :
موسسه ها و سازمانهاي اداري براي حفظ موجوديت خويش در ميان رقابت با ديگر سازمانها ، نيازمند اطلاعاتي هستند كه دسترسي به آنها از مجراهاي مختلف انجام مي گيرد ، امروزه انجام اين وظيفه يعني ساماندهي ارتباطات موسسه ها و سازمانهاي اداري به نام روابط عمويم سپرده شده است كه نشان دهنده اهميت ويژه اين كاركردها در ميان سازمانها مي باشد.
2- ارتباطات اقتصادي:
عنصر ارتباطات در قلمرو فعاليتهاي اقتصادي از اهميت بسيار مهمي برخوردار است و بازتاب مستقيمي بر توان توليد توليد و اشتغال در مقياسهاي محلي و ملي و جهاني دارد ، يكي از شاخصه هاي توسعه كشور و همچنين از عوامل عقب ماندگي و توسعه نيافتگي يك كشور يك كشور مي تواند ، قوت يا صعف ارتباطات اقتصادي در يك كشور باشد .
3- ارتباطات مديريتي :
مديريت در شاخه هاي هاي گوناگونش از قبيل صنعتي ، تجاري ، اداري ، آموزشي و ... براي سازگاري با محيط خارجي نيازمند يكسري برنامه ريزيهاي متمركز و دقيق دارد كه اين برنامه ريزي را در غالب ارتباطات مديريتي مورد بررسي قرار مي دهند كه در جامعه پيچيده صنعتي يا فراصنعتي نقش اين نوع ارتباط بسيار مهم است .
4- ارتباطات سياسي :
هيچ حكومتي نمي تواند بي ارتباط با شهروندان و اجزاي سازماني خود در سطوح مركزي و محلي و همچنين در ديگر كشورها به فعاليت خود ادامه دهد ، در كشورهاي جهان براي سامان بخشي به ارتباط كشور با واحدهاي سياسي ناگزير شده اند ،‌سازمانها و تشكيلاتي گسترده پديد آورند كه شامل مدرسه ها ،‌دانشكده هاي روابط بين الملل براي تربيت و آموزش كاركنان مجرب ،‌سفيران ،‌ديپلماتها و سفارتخانه ها و نمايندگي هاي مختلف در كشورهاي جهان مي باشد ، در واقع ارتباط سياسي در تعريف داخلي آن به ارتباط شهروندان با واحدهاي مختلف قدرت در يك جامعه گفته مي شود كه باعث عدم تمركز قدرت در جامعه مي شود.
5 – ارتباط بين الملل:
ارتباطي است كه خارج از مرزهاي سياسي و چهارچوب هاي جغرافيايي و اقتصادي و داخلي مي باشد و مسئله صرفاً ملي مي باشد. ملتها موظف هستند كه سياست هاي ملي خود را با مراعات بعضي از معهدات و معيارهاي پذيرفته شده بين المللي طرح ريزي يا اجرا كنند.
نظريه هاي جريان خبر در ارتباطات سياسي :
1- نظريه مركز و پيرامون:
بر اساس اين نظريه جهان به دو بخش مركز (حاكم) و پيرامون (وابسته) تقسيم مي شود كه بر اساس اين نظريه حركت جريان خبر از مركز به سمت پيرامون حركت مي كند. در اين مدل نابرابري از نظر اطلاعات و خبري بين بازيگران مختلف بوجود خواهد آمد كه حفاظت از شبكه و برنامه ريزي هاي خبري در كنترل جوامع مركزي يا ملل مركزي مي باشد.


2- نظريه شمال – جنوب:
بر اساس اين نظريه خبرهايي كه توسط خبرنگاران كشورهاي شمال(حاكم) در كشورهاي جنوب (كم توان) گردآوري مي شود. اخبار كشورهاي جنوب همواره تحت سلطه جريان خبر در كشورهاي شمال مي باشد به همين خاطر عمودي ترين شكل ارتباط در نظام خبري ، مدل هاي شمال و جنوب است.
3- نظريه مثلثي :
طبق اين نظريه خود شمال به دو قسمت درجه يك يا مسلط و شمال (درجه 2) تقسيم مي شود . در اين ديدگاه جنوب همچنان بعنوان كشورهاي توسعه نيافته باقي مي مانند و اين نرش شمال مسلط و شمال درجه 2 با يكديگر ارتباط دارند و براي تسريع خبر با يكديگر همكاري مي كنند.
اهميت وسايل ارتباط جمعي در ارتباطات سياسي :
1- اشتغال صنعتي:
وسايل ارتباط جمعي به خودي خود در حال رشد بوده ،‌خصوصاً در سالهاي اخير اين وسايل باعث ايجاد اشتغال صنعتي شده مانند : ماهواره ها ، نرم افزارها ، سخت افزارهاي كامپيوتري ، پخش زنده برنامه هاي تلويزيوني ، انواع مختلف وسايل ارتباط جمعي كه سالانه ميلياردها به جيب توليد كنندگان وارد مي كند واين مسئله جزء وسايل ارتباط جمعي نوين به حساب مي آيد.
2- منبع قدرت :
وسايل ارتباط جمعي تقريباً درهمه زمينه ها تبديل به يك منبع قدرت گرديده است ،‌شبكه هاي مخابراتي و اطلاع رساني با تعداد انبوه مخاطبان وگيرندگان پيام و همچنين سريع بودن آن به عنوان بك منبع قدرت در سطح منطقه و بين الملل شده است
3- پركردن اوقات فراغت :
وسايل ارتباط جمعي زمينه جديدي را بوجود آورده اند كه در برخي موارد با تاكيد بر اصل تفريح و سرگرمي و ايجاد فضاي مناسب براي شهروندان باعث ايجاد نشاط و تفريح مي شود.
4- جمعي كردن ارتباطات انساني و روابط انساني :
وسايل ارتباط جمعي در راستاي ايجاد ارتباطات و همبستگي بين آحاد جامعه و زندگي عمومي و روابط جمعي عمل مي كند كه در بسياري از دولتها ، جهت اجراي پروژه هاي ملي ،‌اهداف توسعه فرهنگي ،‌اجتماعي و سياسي استفاده بسزايي از اين گونه وسايل به عمل مي آورند ( مانند سيل و جنگ )
5- ازدياد و توليدات محصولات فرهنگي :
وسايل ارتباط جمعي موجب افزايش و توسعه محصولات فرهنگي و هنري مي شود ،‌سيل توليدات نرم افزارها و توليدات فرهنگي مختلف تاثير بسزايي در اقشار مختلف جامعه دارد
6- انتقال نماد و تصاوير :
وسايل ارتباط جمعي منبع غالب و تاثيرگذاري در ارائه ارزشها و هنجارهاي اجتماعي و نگرش هاي مختلف بر افراد جامعه مي باشد كه توليدكنندگان اخبار و اطلاعات كه بطور ماهرانه اي از تصاوير در جهت بيان عقايد خويش سود مي برند.

حزب و گروههاي فشار :
معنا و كاركرد احزاب:
هانتينتون : زندگي سياسي در جوامع غربي در وجود احزاب خلاصه مي كند و بيان مي دارد كه هر كشوري كه بخواهد گام در توسعه و پيشرفت بگذارد ناگزير از پذيرش احزاب خواهد بود.
ديويد اپتر: احزاب سياسي در جريان نوسازي همه جوامع معاصر چنان نيروي مهمي را تشكيل مي دهند كه الگوي ويژه نوسازي هر كشور را كاملاً احزاب آن كشور تعيين مي كنند.
ادمون برك: حزب گروهي از افراد جامعه هستند كه با يكديگر متحد شده و بر مبناي اصول خاصي كه مورد قبول همه آنها است براي حفظ و توسعه منابع ملي تلاش مي كنند.

تعريف كلي از احزاب :
در مجموع حزب را مي توان گروهي از افراد جامعه دانست كه با اعتقاد و ايمان به برخي از اصول و با داشتن هدف يا اهداف مشترك در سازماني با عنوان حزب از طريق شعبه ها و قسمت هاي مختلف با يكديگر ارتباطي پيوسته و دو سويه داشته باشند تا بتوانند براي رسيدن به هدف يا اهدافي و اجراي اصول مورد نظر حكومت را در دست بگيرند.
برخي از شروط احزاب عبارتند از :
1- وجود تشكيلاتي پايه دار و مركزي
2- وجود شعبه هايي كه با مركز پيوند و ارتباط داشته باشند
3- پشتيباني مردم و كوشش جهت دست يافتن به قدرت سياسي
كاركردهاي مختلف احزاب:
كاركردهاي آشكار احزاب :
عملكردهاي آشكار همان چيزي است كه از حزب انتظار مي رود و تحت عنوان تحليل كلاسيك از عملكرد احزاب انتظار مي رود.
1- شكل دادن به افكار عمومي :
احزاب با طرح يك برنامه و خط مشي باعث به وجود آمدن فكر جمعي شده كه زير پوشش آن افراد پراكنده به نوعي وحدت سياسي مي رسند. بدون شكل دادن به افكار عمومي كه كار عمده حزب و گروههاي سياسي است كه بدون آن نمي توان رابطه معقولي بين مردم و حكومت برقرار كرد.
2- معرفي نامزهاي انتخاباتي :
از ديگر كاركردهاي احزاب سياسي است كه اين عملكرد با كاركرد نخست ارتباط تنگاتني دارد، در واقع احزاب با مداخله در امر انتخابات و معرفي كانديداها روند تعيين نامزدها را سامان بخشيده و به انتخابات نيز نظم مي دهند.
3- سازمان دادن به انتخاب شوندگان و اعمال نفوذ بر آنها :
تمامي احزاب پس از انتخابات به منظورپيشبرد اهداف خود در مجلس دست به همان كاري مي زنند كه قبل تر ( قبل از انتخابات) در سطح جامعه به دنبال آن بوده اند كه اين باعث همبستگي و هماهنگي مي شود.
كاركردهاي پنهان احزاب :
1- برقراري پيوند رواني و مادي بين فرد و سيستم سياسي
2- جذب تازه واردان به سيستم
3- مسالمت آميز كردن رقابت هاي قدرت جويانه كه باعث جلوگيري از رقابت هاي باندي كه در نتيجه باعث كاهش بروز تضادها و فسادهاي سياسي ميشود.
كاركردهاي غيرسياسي احزاب :
از مهمترين كاركردهاي غير سياسي احزاب مي توان به :
1- سياست هاي عمومي
2- رقابت سالم سياسي و حاضر كردن مردم در صحنه
3- آموزش سياسي جهت افزايش آگاهي سياسي مردم
4- تقويت جامعه مدني با بزر كردن نهادهايي ما بين مردم و حكومت
5- تضمين دموكراسي و نجات كشور از بحران ها و خطرهاي بزرگ مانند حفظ امنيت ملي
مخالفان احزاب :
مخالفان احزاب نيز معتقد هستند كه بودن حزب باعث ايجاد تفرقه ، تسويه سازي و كنار گذاشتن استعدادها و تشويق رياكاري و دو رويي و فرصت طلبي ، ترجيح دادن منافع حزب و گروهي بر منافع ملي و جمعي مي ردد.