سيستم عامل
سيستم عامل بدون شک مهمترين نرم افزار در کامپيوتر است . پس از روشن کردن کامپيوتر اولين نرم افزاری که مشاهده می گردد سيستم عامل بوده و آخرين نرم افزاری که قبل از خاموش کردن کامپيوتر مشاهده خواهد شد، نيز سيستم عامل است . سيستم عامل نرم افزاری است که امکان اجرای تمامی برنامه های کامپيوتری را فراهم می آورد. سيستم عامل با سازماندهی ، مديريت و کنترل منابع سخت افزاری امکان استفاده بهينه و هدفمند آنها را فراهم می آورد. سيتم عامل فلسفه بودن سخت افزار را بدرستی تفسير و در اين راستا امکانات متعدد و ضروری جهت حيات ساير برنامه های کامپيوتری را فراهم می آورد.
تمام کامپيوترها از سيستم عامل استفاده نمی نمايند. مثلا" اجاق های مايکرويو که در آشپزخانه استفاده شده دارای نوع خاصی از کامپيوتر بوده که از سيستم عامل استفاده نمی نمايند. در اين نوع سيستم ها بدليل انجام عمليات محدود و ساده، نيازی به وجود سيستم عامل نخواهد بود. اطلاعات ورودی و خروجی با استفاده از دستگاههائی نظير صفحه کليد و نمايشگرهای LCD ، در اختيار سيستم گذاشته می گردند. ماهيت عمليات انجام شده در يک اجاق گاز مايکروويو بسيار محدود و مختصر است، بنابراين همواره يک برنامه در تمام حالات و اوقات اجراء خواهد شد.
برای سيستم های کامپيوتری که دارای عملکردی بمراتب پيچيده تر از اجاق گاز مايکروويو می باشند، بخدمت گرفتن يک سيستم عامل باعث افزايش کارآئی سيستم و تسهيل در امر پياده سازی برنامه های کامپيوتری می گردد. تمام کامپيوترهای شخصی دارای سيستم عامل می باشند. ويندوز يکی از متداولترين سيستم های عامل است . يونيکس يکی ديگر از سيستم های عامل مهم در اين زمينه است . صدها نوع سيستم عامل تاکنون با توجه به اهداف متفاوت طراحی و عرضه شده است. سيستم های عامل مختص کامپيوترهای بزرگ، سيستم های روبوتيک، سيستم های کنترلی بلادرنگ ، نمونه هائی در اين زمينه می باشند.
سيستم عامل با ساده ترين تحليل و بررسی دو عمليات اساسی را در کامپيوتر انجام می دهد :
• مديريت منابع نرم افزاری و سخت افزاری يک سِستم کامپيوتری را برعهده دارد. پردازنده ، حافظه، فضای ذخيره سازی نمونه هائی از منابع اشاره شده می باشند .
• روشی پايدار و يکسان برای دستيابی و استفاده از سخت افزار را بدو ن نياز از جزئيات عملکرد هر يک از سخت افزارهای موجود را برای برنامه های کامپيوتری فراهم می نمايد
اولين وظيفه يک سيستم عامل، مديريت منابع سخت افزاری و نرم افزاری است . برنامه های متفاوت برای دستيابی به منابع سخت افزاری نظير: پردازنده ، حافظه، دستگاههای ورودی و خروجی، حافطه های جانبی، در رقابتی سخت شرکت خواهند کرد. سيستم های عامل بعنوان يک مدير عادل و مطمئن زمينه استفاده بهينه از منابع موجود را برای هر يک از برنامه های کامپيوتری فراهم می نمايند.
وظيفه دوم يک سيستم عامل ارائه يک رابط ( اينترفيس ) يکسان برای ساير برنامه های کامپيوتری است . در اين حالت زمينه استفاده بيش از يک نوع کامپيوتر از سيستم عامل فراهم شده و در صورت بروز تغييرات در سخت افزار سيستم های کامپيوتری نگرانی خاصی از جهت اجرای برنامه وجود نخواهد داشت، چراکه سيستم عامل بعنوان ميانجی بين برنامه های کامپيوتری و سخت افزار ايفای وظيفه کرده و مسئوليت مديريت منابع سخت افزاری به وی سپرده شده است .برنامه نويسان کامپيوتر نيز با استفاده از نقش سيستم عامل بعنوان يک ميانجی براحتی برنامه های خود را طراحی و پياده سازی کرده و در رابطه با اجرای برنامه های نوشته شده بر روی ساير کامپيوترهای مشابه نگرانی نخواهند داشت . ( حتی اگر ميزان حافظه موجود در دو کامپيوتر مشابه نباشد ) . در صورتی که سخت افزار يک کامپيوتر بهبود و ارتقاء يابد، سيستم عامل اين تضمين را ايجاد خواهد کرد که برنامه ها، در ادامه بدون بروز اشکال قادر به ادامه حيات وسرويس دهی خود باشند. مسئوليت مديريت منابع سخت افزاری برعهده سيتم عامل خواهد بود نه برنامه های کامپيوتری، بنابراين در زمان ارتقای سخت افزار يک کامپيوتر مسئوليت سيتستم عامل در اين راستا اولويت خواهد داشت . ويندوز 98 يکی از بهترين نمونه ها در اين زمينه است . سيستم عامل فوق بر روی سخت افزارهای متعدد توليد شده توسط توليدکنندگان متفاوت اجراء می گردد. ويندوز 98 قادر به مديريت و استفاده از هزاران نوع چاپگر ديسک و ساير تجهيزات جانبی است .

به نام خدا
مزایای به کارگیری واسط گرافیک کاربر عبارت است از:
1.کاربران نیاز به تخصص زیادی ندارند و به سهولت می توانند با رایانه کار کنند
2.تمامی برنامه ها از لحاظ ظاهر به یکدیگر شبیه بوده و کار با نرم افزار های شرکت های مختلف مشابه یکدیگر خواهد بود
3.واسط گرافیکی کاربر برنامه نویسان را قادر به نوشتن برنامه هایی می کند که کار با انها برای کاربران ساده است
4. محیط کار جذاب وزیبا است

1. ام-‌اس-داس (به انگلیسی: ‎MS-DOS ‏) (کوتاه شدهٔ Microsoft Disk Operating System) یک سیستم عامل تجاری مایکروسافت می‌باشد.
اولین نسخهٔ ام‌اس-داس در سال ۱۹۸۱ منتشر شد و شامل هشت نسخه اصلی است و مایکروسافت توسعهٔ آن را در سال ۲۰۰۰ متوقف کرد. سیستم عامل تک کاربره و تک کاره با خط فرمانی که در سال ۱۹۸۱ برای کامپیوتر شخصی آی‌بی‌ام و سازگار با آن توسط مایکروسافت منتشر شد. نسخه اصلی DOS توسط یک شرکت کوچک در سیاتل به منظور کارهای آزمایشگاهی ایجاد شده بود. از آنجا که مایکروسافت قرار بود سیستم عاملی برای آی‌بی‌ام تهیه کند بنابراين آن نسخه را خریداری نمود و برنامه را تهیه کرد. مایکروسافت بعدها نگارشهای بالاتری از داس ارائه نمود. داس تا مدتها یکی از گسترده‌ترین سیستم‌های عامل محسوب می‌شد. DOS کوتاه شده کلمات Disk operating system (سیستم عامل دیسکی ) می با شد از آنجا که این سیستم بر روی دیسک قرار گرفته وبه طور مرتب از دیسک جخت انجام اعمال مختلف استفاده می نماید به این نام مصطلح شده است .
وظایف سیستم عامل DOS
o مدیریت منابع سیستم
o برقرار کردن ارتباط بین استفاده کننده وسخت افزار
o فراهم کردن امکانات لازم برای استفاده کننده جهت مدیریت فایل ها

انواع فایل در سیستم عامل dos
o فایل متنی (text file)
o فایل داده (date file)
o فایل برنامه (program file)
o فایل اجرایی (execute filre)

قوانین نامگذاری فایلها
o نام فایل حداکثر 8کارکتر وپسوند آن حداکثر 3کارکتر است. وبین نام فایل و پسوند فایل آن بایست از علامت (.) استفاده شود .
o حروف بزرگ وکوچک A-Zارقام وعلایم 1، { } ، <> ، ( ) ، & ، ، $ , @ ، از کارکترهای مجاز در نامگذاری فایلها می‌باشد.
o از اسامی زیر که سیستم عامل برای موارد خاصی استفاده می نماید نمی‌توان جهت نامگذاری فایل استفاده نمود .

انواع نرم افزار
نرم‌افزار سیستمی،نرم افزار کاربردی
به نرم‌افزاری در رایانه گفته می‌شود که به کارکرد سیستم رایانه یا کاربردهای سطح پایین رایانه مربوط باشد. این نرم‌افزارها به ساختار فیزیکی سخت‌افزار رایانه وابسته هستند و در نوشتن آن‌ها از زبان‌های سطح پائین مانند زبان اسمبلی استفاده می‌شود. سیستم‌عامل و درایورها از نرم‌افزارهای سیستم هستند. از جمله زبان هایی که برای نگارش نرم‌افزارهای سیستمی استفاده می‌شود، زبان برنامه نویسی C می‌باشد. کار کردن با سی برای برنامه نویسان راحت تر است و آنان این زبان را به اسمبلی ترجیح می‌دهند. اگر برای نگارش نرم‌افزار سیستمی مشکل محدودیت فضای سخت‌افزاری داشته باشیم بهتر است با زبان اسمبلی کار کنیم که حجم آن پایین تر است. نرم‌افزارهای سیستمی به سخت‌افزار وابسته اند.
در برابر نرم‌افزار سیستم، نرم‌افزار کاربردی قرار دارد که برای کاربردهای سطح بالا و غیرسیستمی رایانه است و معمولاً به زبان‌های سطح بالا نوشته می‌شود که از جزئیات سخت‌افزاری سیستم مستقل است.

سیستم عامل:
سیستم عامل بدون شک یکی از مهمترین نر مافزارها در رایانه است و به عنوان نر مافزار رابط
بین کاربر و سخت افزار با روشن شدن رایانه، فعال شده و پس از آغاز به کار، محیط را برای کار با
نر مافزارهای کاربردی آماده م یکند. هنگام خاموش کردن نیز سیستم عامل پس از بستن همه برنام هها،
به عنوان آخرین نر مافزار کار خود را به اتمام م یرساند. سیستم عامل با سازماندهی، مدیریت و کنترل
منابع سخ تافزاری امکان استفاده بهینه از آ نها را فراهم م یکند. اکثر رایانه ها برای کار به یک سیستم
عامل نیاز دارند و معمولاًً سیستم عامل اولین نر مافزاری است که در رایانه نصب م یشود.
وظایف اصلی هر سیستم عامل عبارتند از:
مدیریت منابع
ایجاد سهولت جهت کار با رایانه
اجرای برنام ههای کاربردی

انواع سیستم عامل ها و ویژگی های آ نها

DOS
اولین سیستم عامل رایان ههای شخصی با رابط کاربری متنی )برای انجام هر کاری باید
دستور خاص آن را وارد کرد.( این سیستم عامل در حال حاضر تقریباً منسوخ شده
است.
ویندوز 98 ،Me و 2000
برخی از نسخ ههای سیستم عامل ویندوز، تمام یاین نسخ هها واسط کاربر گرافیکی دارند
و تقریباً منسوخ شده هستند.
ویندوز XP :یکی از سیستم عامل های پرکاربرد با امکانات متنوع برای کار با رایانه شخصی است.
ویندوز ویستا و7:
نسخه های جدید سیستم عامل ویندوز که اخیراً به بازار عرضه شده است. این نسخه ها
علاوه بر پوشش امکانات نسخ ههای قبلی، ضریب امنیت بالایی دارند و نسبت به
نسخ ههای قبلی از گرافیک بهتر و امکانات بیشتری برخوردار هستند.
مکینتاش:
این سیستم عامل مخصوص نصب روی رایان ههای Apple است. از ویژگ یهای آن
رابط گرافیکی بسیار قوی و قابلیت چند رسان های م یباشد.
یونیکس:
این سیستم عامل مخصوص رایان ههای سرور است و امکان سروی سدهی همزمان به
تعداد زیادی کاربر و نر مافزار را دارد.
لینوکس:
این سیستم عامل با متن باز بودن آن ) Open Source ( امکان م یدهد که متناسب با نوع
کار قابل ویرایش باشد بعضی از تولیدکنندگان بزرگ نر مافزار مثل Oracle و مؤسسات
امنیتی و برخی از کشورها برای این منظور و همچنین برای صرفه جویی در هزین هها از
این سیستم عامل استفاده م یکنند.