خوش آمديد,
مهمان
|
|
حافظه هاي اصلي و جانبي
حافظه محلي براي نگهداري داده هاست و زمينه ی پرداز شهاي لازم را روي داد ه هاي متفاوت به وسيله ی پردازنده فراهم مي كند. هر وسيله اي كه توانايي حفظ و نگهداري داد ه ها را به گونه اي داشته باشد كه اجزاي رايانه بتوانند در هر زمان به داده هاي آن دسترسي داشته باشند، حافظه نام دارد. حافظه در رايانه محل نگهداري و ذخيره ی داد ه هاست. حافظه هاي رايانه به دو دسته ی كلي تقسيم مي شوند : حافظه ی اصلي :اين نوع حافظه ها در داخل رايانه قرار دارند و براي اجراي برنامه به طور مستقيم به وسيله ی پردازنده مورد استفاده قرار مي گيرند. حافظه ی جانبي : اين نوع حافظه ها براي نگهداري داده ها و اطلاعات پرونده ها براي مدت زمان طولاني به كار مي روند و از طريق یک واسط یا کنترلر براي پردازنده قابل دسترس می باشند. ويژگي هاي مهم حافظه براساس فناوري ساخت، حافظه ها به انواع مختلفي تقسيم مي شوند. هر فناوري داراي مزايا و معايب خاص خود است. هرم حافظه ها در شکل زیر تلاش كرده است كه حافظه ها را براساس سرعت دستيابي به داده، دسته بندي كند. پردازنده به دليل سرعت بالايي كه در انجام کارهایش دارد بايد داده ها را با سرعت بالا و به مقدار زياد در اختيار داشته باشد. ذخيره سازهاي ثانويه مانند ديسك سخت و ديسك هاي نوري و... به دليل سرعت كمي كه دارند نمي توانند پاسخگوي نيازهاي پردازنده باشند و داده ی مورد نظر آن را با سرعت بالا تأمين كنند. به همین دلیل تلاش شده است تا تعدادي حافظه هاي موقت ولي با سرعت بيشتر و نزديك به سرعت پردازنده، طراحي و در اختيار پردازنده قرار دهند. در اين هرم هر چه قدر حافظه ی مورد نظر به پردازنده نزديك تر باشد، سرعت انتقال داده ی بيشتري دارد و به طور طبيعي اين سرعت بالا مستلزم هزينه ی بيشتري است. حافظه ی اصلي حافظه اصلی به دو بخش اصلی تقسیم می شود: 1. RAM( حافظه با دسترسی تصادفی ) : Random Access Memory 2. ROM (حافظه فقط خواندنی ) : Read Only Memory یكي از مشخصه هاي بارز حافظه ي RAM قابليت خواندن و نوشتن در آن است. مشخصه ی مهم ديگر اين نوع حافظه، ماندگار نبودن اطلاعات آن است و اين يعني اينكه RAM ها همواره بايد به يك منبع تغذيه ی الكتريكي متصل باشند. هر زمان انرژي الكتريكي متوقف گردد، داد ه هاي اين حافظه از دست خواهند رفت. بنابراين RAM هميشه به عنوان يك ذخير ه ساز موقت به كار مي رود. RAM ها دو نوع دارند: 1. Dynamic RAM ( حافظه ی پويا ) : DRAM 2. Static RAM ( حافظه ی ایستا ) : SRAM حافظه ی پويا ( DRAM ) فناوري حافظه هاي پويا به اين صورت است كه از ميليون ها ترانزيستور و خازن در كنار هم ساخته مي شوند . خازن داده ي بيت، يعني مقدار صفر يا يك را نگهداري ميكند و ترانزيستور به عنوان يك سوئيچ عمل مي كند. در واقع ترانزيستورهاي موجود در هر بيت از حافظه ی پويا به مدار كنترل روي تراشه ی حافظه اجازه ی خواندن و نوشتن )تغيير حالت( خازن را مي دهد و خاز نها به طور دائم با گذشت زمان دشارژ مي شوند، به خصوص در زماني كه مقدار آ نها خوانده مي شود. به همين دليل براي حفظ داده هاي موجود در اين سلول ها بايد به طور مرتب آ نها را تازه سازي كرد. خازن را مي توانيد مثل سطلي در نظر بگيريد كه الكترون ها در آن ذخيره ميشوند. براي ذخيره كردن مقدار يك در سلول هاي حافظه، اين سطل پر از الكترون مي شود و براي مقدار صفر، خالي از الكترون مي شود. مشكل خاز نها براي اين فناوري، گرايش به از دست دادن مقدار الكترو نهاي موجود در آن است و پس از مدت زماني خالي از الكترون خواهند شد. بنابراين حافظه هاي پويا به طور مداوم بايد در حال تازه سازي داد ه هاي خود باشند، در غير اين صورت داده هاي خود را از دست مي دهند. براي تازه سازي حافظه ی پويا، مقدار هر سلول قبل از خالي شدن خوانده مي شود و سپس همان مقدار خوانده شده دوباره در سلول نوشته مي شود. تداوم اين تازه سازي باعث مي شود كه اين حافظه مدت زمان زيادي را صرف اين كار كند كه اين امر باعث پايين آمدن سرعت عمل آن خواهد شد. حافظه ی ايستا (SRAM ) فناوري حافظه هاي ايستا مانند حافظه هاي پويا مبتنی بر شارژ و دشارژ خازن نيست و سلو لهاي آن از تعدادي گيت منطقي به نام فليپ فلاپ استفاده مي كنند. يكي از ويژگيهاي مهم اين گيتهاي منطقي، نگهداري داده ها بدون نياز به تازه سازي آن هاست و مادامي كه جريان الكتريكي حافظه تأمين شود، داده ها در حافظه نگهداري مي شوند.بنابراين تفاوت حافظه هاي پويا و ايستا در ساختار فيزيكي آ نهاست. هر دو حافظه ی ايستا و پويا با قطع شدن برق پاک می شوند ، ولي سلو لهاي حافظه ی پويا ) خازن ها( ساده تر و كوچك تر از سلو لهاي حافظه ی ايستا )گيتهاي منطقي( هستند. يعني در تراشه هايي با ابعاد مساوي، تعداد سلو لهاي حافظه ی پوياي بيشتري نسبت به سلو لهاي حافظه ی ايستا قرار مي گيرد. به همين دليل از حافظه هاي پويا براي حافظه هايي با ظرفيت بالا و ارزان كه همان حافظه ی اصلي باشد، استفاده مي كنند و از آنجا كه حافظه ی ايستا سريع تر و گرا نتر است، از آن براي حافظه ی نهان یا کش سی پی یو استفاده مي كنند در علوم رایانه، به هر وسیله که توانایی نگهداری اطلاعات را داشته باشد، حافظه میگویند. حافظه یکی از قسمتهای ضروری و اساسی یک رایانه به شمار میرود. همان طور که انسان برای نگهداری اطلاعات مورد نیاز خود علاوه بر حافظه درونی خویش از ابزارهای گوناگون دیگری همانند کاغذ، تخته سیاه، نوار ضبط صوت، نوار ویدیو و ... استفاده میکند رایانه هم میتواند از انواع گوناگون حافظه استفاده کند. به طور کلی دو نوع حافظه داریم : • «حافظه اصلی» که به آن «حافظه اولیه» یا «حافظه درونی» نیز میگویند . • «حافظه جانبی» که به آن «حافظه ثانویه» یا «حافظه کمکی» نیز میگویند حافظه اصلی کلیه دستورالعملها و داده ها، برای این که مورد اجرا و پردازش قرار گیرند، نخست باید به حافظه اصلی رایانه منتقل گردند و نتایج پردازش نیز به آنجا فرستاده شود. حافظه اصلی رایانه از جنس نیمه رسانا ( الکترونیکی ) است و در نتیجه، سرعت دسترسی به اطلاعات موجود در آنها در مقایسه با انواع حافظه جانبی که بصورت مکانیکی کار میکنند مانند دیسک سخت، دیسکگردان، و لوح فشرده بالاست و قیمت آن نیز گران تر است اما در مقابل حافظههایی، که به پردازنده نزدیکتر هستند و از ظرفیت کمتری برخوردارند مانند ثبات(به انگلیسی: Processor Registers) و حافظه نهان سیپییو (به انگلیسی:Cache)گرانتر و از سرعت دسترسی بالاتری بهره میبرند. حافظههای اصلی نیز به دو دسته تبدیل میشوند: • حافظه خواندنی/ نوشتنی (به انگلیسی: RWM)، حافظه دسترسی تصادفی (به انگلیسی: Random Access Memory یا RAM) از این نوع است. • حافظه فقط خواندنی (به انگلیسی: Read Only Memory یا ROM) حافظه خواندنی/ نوشتنی همان طور که از نام این حافظه پیداست، پردازنده میتواند هم در این نوع حافظه بنویسد و هم از آنها بخواند. به طور کلی، برنامهها (به انگلیسی: Codes)، دستورالعملها (به انگلیسی: Instructions)، و دادههایی (به انگلیسی: Data) در این حافظه قرار میگیرند که پردازشگر بخواهد بر روی آنها کاری انجام دهد. به این نوع حافظه ها، حافظه فَرّار نیز میگویند زیرا با قطع برق، محتویات آنها از بین میرود. RAMها غالباً دو نوع اند : • (DRAM (Dynamic RAM (RAMدینامیک ) : در این نوع حافظه اطلاعات به طور اتوماتیک توسط رایانه تازه (به انگلیسی:Refresh) میشوند. به دلیل چگالی بیشتر دادهها و ارزان بودن RAM دینامیک پراستفاده است و در حافظه دسترسی تصادفی (به انگلیسی: RAM) از آن بیشتر استفاده میشود. • (SRAM (Static RAM (RAMاستاتیک ) : سرعت این نوع حافظه بالاتر از نوع دینامیک است. از این نوع RAM در حافظه نهان (به انگلیس:Cache) که بین حافظه اصلی و پردازنده قرار دارد، استفاده میشود. حافظه فقط خواندنی همانگونه که از نام حافظه فقط خواندنی (به انگلیسی: ROM) مستفاد میشود، پردازنده نمیتواند به صورت خودکار اطلاعات موجود در این نوع حافظه را تغییر دهد، بلکه فقط میتواند آن را بخواند. هنگام خاموش شدن رایانه نیز این اطلاعات از بین نمیرود و ثابت می ماند. سامانهٔ ورودی/خروجیِ پایه (به انگلیسی: Basic Input/Output System یا BIOS)که وظیفه تنظیمات ساختاری سختافزاری رایانه و همچنین آزمایش و راه اندازی قسمتهای گوناگون رایانه را به هنگام روشن شدن سیستم برعهده دارد در این نوع حافظه قرار داده میشود. ساخت مدارهای منطقی به کمک ROM و تراشههای همانند ROM و ساختارهای همانند PROM وRAM از اعضای مهم خانواده تراشههای قابل برنامه ریزی میباشند. توسط ROM هر نوع تابع ترکیبی را میتوان به وجود آورد زیرا که این تراشه در برگیرنده تمام عبارات حداقلی (Minterm ) میباشد ولی نکتهای که نباید از نظر دور داشت این است که استفاده از ROM اضافه بر کاهش سرعت سیستم در خیلی از مواقع ممکن است نوعی به هدر دادن منابع بوده و ازلحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نباشد چون کمتر مدارهایی وجود دارند که احتیاج به استفاده از چنین آرایههای بزرگی داشته باشند. در موارد زیر استفاده از حافظههای یاد شده به منظور پیاده سازی مدارهای منطقی میتواند مفید و مقرون به صرفه باشد. • الف: زمانی که مسا له در ابتدا به صورت جدول درستی بیان شده باشد زیرا که محتویات جدول مذکور مستقیماً قابل پیاده شدن بر روی ROM میباشد وهیچ نیازی به پردازش و ساده سازی صورت مساله نخواهد بود. جداول تبدیل انواع رمزها به یکدیگر(Look Up Tables) و کنترلرهای ریز برنامهای مثالهای مناسبی از این نوع مدارهای منطقی میباشند. در یک چنین حالاتی درست نخواهد بود که ساختاری که مستقیماً قابل پیاده شدن بر روی ROM است را به هم زده و پردازشهای گوناگون بر روی آن انجام دهیم به خاطر آن که بخواهیم جواب مساله را با استفاده از دریچهها طراحی کرده و یا به عبارتی آن را به صورت مجموع حاصلضربهای ساده شده درآوریم. • ب: زمانی که تابع مورد نظر احتیاج به عوامل حاصل ضربی خیلی زیاد داشته که بیش از امکانات PLDهای موجود باشد یک چنین حالاتی معمولاً در مورد توابع حسابی پیش میآید. • ج: مواردی که به منظور ساخت بلوکهای منطقی تغییر پذیر بوده و تعداد عوامل حاصلضربی مورد نیاز در تغییرات آینده قابل پیش بینی نباشد، در این مواقع استفاده ازحافظهها یکی از راه حلهای مناسب خواهد بود. همان گونه که یاد آور شدیم، کاربرد مورد الف در تبدیل رمزها به همدیگر است. مثلاً رایانههای بزرگ غالباً دادههای خود را به صورت رمز EBCDIC به سمت دستگاههای چاپگر می فرستند. حال اگر بنا باشد از یک دستگاه چاپگر ارزان PC به جای چاپگر ویژه بزرگ استفاده گردد باید رمز دادههای ارسالی را به ASCII تبدیل نمود، در یک چنین موردی جدول درستی تبدیل EBCDIC به ASCII مستقیماً قابل پیاده شدن بر روی ROM میباشد. رمز EBCDIC به عنوان آدرس ROM و رمز ASCII به عنوان محتویات ROM به حساب خواهند آمد. مثال دیگر از این نوع، تبدیل رمز دودویی خالص Pure Binary داخلی سیستمهای میکروکنترلر به رمز BCD برای نمایش اطلاعات خروجی میباشد. با توجه به مطالب بالا میتوانیم نتیجه گیری کنیم که در توابعی که خروجیها به صورت مشابه با محتویات و ورودیها مشابه با ورودیهای آدرس حافظهها باشند، این تراشهها نامزدهای مناسبی برای پیاده سازی توابع یاد شده در بالا میباشند. به عنوان مثال اگر منظور ساخت یک علامت الکتریکی رقمی متشکل از ۱۶ وضعیت گوناگون در یک پریود خود باشد، میتوان از یک ROM ، ۱۶ خانه تک رقمی استفاده نمود. پریود موج تولید شده شانزده برابر زمان لازم برای خواندن دادهها از روی ROM خواهد بود. خطوط آدرس این ROM ﺗﻮسط خروجیهای یک شمارنده ۱۶ حالتی طبیعی فرمان داده میشوند. نام دیگری که در چنین مواردی برای ROM مورد استفاده قرار میگیرد، واژه PLE خلاصه شده عبارت Programmable Logic Element میباشد. این واژه به این دلیل برای نامیدن ROM مورد استفاده قرار میگیرد، که ROM به صورت اصولی یک تراشه تولید توابع منطقی نیز میباشد. یک ابزار نرمافزاری به همین منظور، یعنی کمک به پیاده سازی مدارهای منطقی به کمک ROM زمانی به بازار عرضه گردید که به نام' PLEASM 'که خلاصه شده Programmable Logic Element Assembler میباشد، نامیده میشد. این ابزار خصوصیات طرح منطقی مورد نظر را به صورت معادلات دودویی و یا توابع حسابی قبول کرده و خروجی خود را به صورت جدول درستی که مستقیماً قابل پیاده شدن بر روی ROM و یا به عبارتی PLE باشد آماده می نمود. ROMها را در ابعاد و سرعتها و تکنولوژیها گوناگون می سازند. انواع دو قطبی BIPOLAR آن با زمان دسترسی حدود ۱۰ نانو ثانیه و گونههای CMOS آن با حداقل زمان دسترسی تقریباً چندین برابر این مقدار در بازار وجود دارند. انواع قابل برنامه ریزی (PROM ) نیز وجود دارند که بعضی به توسط فیوزها برنامه ریزی میشوند و قابل پاک شدن نیستند و بعضیها هم با پرتو فرابنفش قابل پاک شدن میباشند که به آنها EPROM گفته میشود. در حافظههای PROMتمام ﺑیﺖهای کلمات در ابتدا برابر ۱ هستند.برای داشتن صفر در کلمات حافظه می بایﺴتی ﻳک جریان پالسی در خروجیROM برای هر آدرس قرار داد بطوری که ﻓیوزی که داخلPROM قرار داردمی سوزد.در اﻳن صورت آن ﺑﻴتی که ﻓیوز آن سوخته است دارای اطلاعات صفر میشود. به اﻳن ترﺗﻴب کاربر متناسب با ﻧﻴاز در آزماﻳﺸگاه خودPROM را برنامه ریزی میکندو در هر کلمه حافظه PROMاطلاعات مورد نظر را قرار میدهد. گونههای دیگری نیز وجود دارند که از لحاظ تکنیک ساخت و طرز کار ما بین ROM و RAM قرار میگیرند که از آن جمله میتوان از: E۲PROM=Electrically Erasable Programmable Read Only Memory و Flash Memoryها نام برد. حافظه جانبی از حافظه جانبی برای ذخیره سازی دائمی اطلاعات استفاده میشود. این حافظه از عناصر غیر الکترونیکی ساخته شده و قیمت آن ارزان و سرعت آن پایین است. برای اجرای یک برنامه از روی دیسک جانبی، اول باید برنامه در حافظه اصلی ) RAM ) قرار گیرد و سپس توسط CPU مورد پردازش قرار گیرد .برای نگهداری اطلاعات این نوع حافظه هیچ گونه انرژی مصرف نمیکند، اما برای ذخیره سازی و فراخوانی اطلاعات نیاز به انرژی دارد . به طور کلی حافظه جانبی دو نوع است : ( حافظه غیر مغناطیسی و حافظه مغناطیسی ) حافظه غیر مغناطیسی ۱. کارت و نوار کاغذی : از کارتهای منگنه شده و رنگ شده و نوارهای کاغذی سوراخ شده (پانچ)، به عنوان محلی برای ذخیره اطلاعات استفاده میشود مانند پاسخ کارت کنکور. این حافظه توسط دستگاهی به نام کارت خوان خوانده میشود و سپس اطلاعات به حافظه رایانه منتقل میشود. ۲. دیسک نوری ( Optical Disk) : دیسکهای نوری نوع دیگری از حافظههای غیر مغناطیسی است. برای خواندن و نوشتن اطلاعات در این نوع دیسکها، از پرتو لیزر استفاده میشود. CD : این دیسکها از صفحه دایره شکلی به قطر ۱۲ سانتیمتر ساخته شدهاند و میتوانند تاحدود ۷۰۰ مگا بایت اطلاعات را نگهداری کنند. به نوع متداول آن که فقط قابل خواندن است CD-ROM میگویند. بر نوع دیگری که به CD-R معروف است میتوان با استفاده از CD-Recorder یک بار اطلاعات وارد کرد و با استفاده از دیسک گردانهای CD-Rewriter بارها بر روی CD-RW اطلاعات نوشت و پاک کرد. DVD : نوع جدیدتری از دیسکهای نوری به نام DVD-ROM در حال گسترش است. این دیسک، ظاهر و اندازهای شبیه سی – دی دارد، ولی برای آن ظرفیتهای ۴/۵ GB ( یک رو – یک لایه ) ۷/۹ (یک رو – دو لایه ) ۱۵/۸ ( دورو – دولایه ) در نظر گرفته شده است . حافظه مغناطیسی در این نوع حافظه ها، میتوان اطلاعات را به صورت نقاط مغناطیس شده نوشت ( ذخیره کرد) و یا خواند ( باز یابی نمود). این اعمال، به وسیله شاخکهای خاصی که به آنها هد میگویند، انجام می پذیرد. هد از یک سیم پیچ هسته دار کوچک تشکیل شده است . الف ) نوار مغناطیسی : نوار مغناطیسی از یک نوار پلاستیکی که روی آن از یک ماده مغناطیس شونده مثل اکسید آهن پوشانده اند، تشکیل شده است (شبیه نوار ضبط صوت با پهنای بیشتر ). این نوارها امروزه به صورت کارتریج و در گذشته به صورت حلقهای مورد استفاده قرار میگرفته است. دسترسی به اطلاعات این حافظهها دسترسی ترتیبی است .یعنی به ترتیب اطلاعات باید بگذرند تا به اطلاعات مورد نظر برسیم، مثل نوار کاست. ب)دیسک مغناطیسی : دیسکهای مغناطیسی صفحات گرد پلاستیکی، فلزی یا سرامیکی هستند که سطح انها به وسیله ماده مغناطیس شونده مثل اکسید آهن پوشانیده میشود .اگر جنس دیسک مغناطیسی شده، پلاستیک باشد به آن دیسک نرم ( Floppy Disk) و اگر فلز یا سرامیک باشند به آن دیسک سخت (Hard Disk) میگویند. دسترسی در این دیسکها مستقیم است یعنی هر اطلاعاتی را که خواستیم بتوانیم آن را از روی سطح دیسک انتخاب کنیم. همانند دسترسی به تراکهای یک MP۳. که سرعت اینگونه دسترسی بالاست. ۱-دیسک نرم (Floppy Disk) : این نوع دیسکها قابل جابجایی است. امروزه اندازه استاندارد آن ۳٫۵ اینچ است. برای محافظت از آنها، دیسکتها را در پوشش هایی به شکل مربع و از جنس پلاستیک سخت قرارمی دهند. اگر دکمه حفاظت در مقابل نوشتن بسته باشد میتوان روی دیسک نوشت و اگر باز باشد این کار امکانپذیر نیست. ظرفیت معمولی این دیسکها ۱٫۴۴MB است. نوع ۲٫۸۸MB آن هم وجود دارد اما متداول نیست. در دیسک گردانهای ۱٫۴۴ نمیتوان دیسکهای ۲٫۸۸ را خواند، اما در دیسک گردانهای ۲٫۸۸ میتوان از دیسکتهای ۱٫۴۴ استفاده کرد. دیسک گردان شکافی دارد که دیسک روی آن قرار میگیرد، سپس دیسک گردان، دیسک را با سرعت ۳۰۰ دور در دقیقه می چرخاند .ظرفیت دیسکهای مغناطیسی به سطح مفید و چگالی دادهها بستگی دارد. نخستین دیسکتها دارای چگالی مغناطیسی اندکی بودهاند که به اختصار به آنها SS-DD (یک رویه – چگالی مضاعف ) میگفتند. چندی بعد کارخانههای سازنده، دیسکهای دورویه (DS) را ساختند که پس از آن دیسکهای ساخته شده به این مدلها هستند : علامت اختصاری توضیح ظرفیت ۲.دیسک سخت (Hard Disk) : دیسک سخت یا هارد دیسک از یک یا چند صفحه گرد، از جنس آلیاژهای آلومینیوم یا سرامیک تشکیل شده است که بر روی یک محور درون محفظهای بسته ( دیسک گردان ) قرار دارند .این صفحه یا صفحهها به وسیله موتوری، حول محور دیسک گردان با سرعتی در حدود چند هزار دور در دقیقه می چرخد. یک یا چند بازوی دسترسی، بسته به تعداد رویه دیسک، هد یا هدها را در امتداد شعاع به جلو و عقب میبرد و به این ترتیب، اطلاعات روی هر شیار ( TRACK ) میتواند خوانده شود .گنجایش این دیسکها بالاست . بیت(BIT): كوچكترین واحد اطلاعاتی و جزیی از بایت است كه فقط میتواند حاوی یك عدد 1 و صفر باشد و به تنهایی، معرف یك كاراكتر نمیباشد بایت (BYTE): كوچكترین واحد قابل شمارش سنجش اطلاعات است و برابر با تركیب 7 یا8 بیت است و می تواند معرف یك كاراكتر باشد کیلوبایت ( Kilo Byte= KB): 1024بایت برابر با یك كیلوبایت است. مگابایت (Mega Byte =MB): 1024كیلو بایت را یك مگابایت گویند. گیگا بایت (Giga Byte = GB): 1024 مگا بایت برابر با یك گیگا بایت میباشد. تعریف كاراكتر : كاراكتر معادل یك حرف ، عدد ، علامت یا فاصله خالی میباشد كه هر یك از آنها از تركیب هفت یا هشتتایی ارقام صفر و یك تشكیل شده است و این همان مفهوم بایت است . |
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
|