در تعریف مقاله مطبوعاتی گفته‌اند: «نگارش و توسعه عقیده و کفر و نظر با استفاده از موضوع خبری و بهره‌گیری از روش‌های صحیح نویسندگی، با رعایت نظمی منطقی و ایجاز، مقاله مطبوعاتی است.
از ویژگی‌های مقاله‌های مطبوعاتی، نخست اخباری بودن و سپس ایجاز وکوتاهی آنهاست. مقاله‌های مطبوعاتی باید برای عموم مردم جذاب باشد پیدایش مقاله‌نویسی در مطبوعات به زمان ظهور رادیو و تلویزیون و توسعه اطلاع‌رسانی توسط این رسانه‌ها برمی‌گردد. در این زمان روزنامه‌ها مجبور بودند در مقابل این رسانه‌های فراگیر ـ که در کمترین زمان به نقل اخبار می‌پرداختند ـ به سمت کارکردهای دیگر خود یعنی نقد و نظر درباره اخبار بروند
انواع مقاله‌های مطبوعاتی
هر چند می‌توان مقاله‌های مطبوعاتی را براساس موضوع و سوژه مثل «سیاسی»، «اقتصادی»، «فرهنگی» و ... تقسیم‌بندی کرد اما هدف از تقسیم‌بندی به شکل زیر آشنایی شما با تفاوت تکنیکی موجود در هر یک از انواع مقاله‌ها می‌باشد.
اصولاً مقاله‌های مطبوعاتی به سه دسته کلی - مقاله‌های ساده خبری- مقاله‌های تخیلی، داستانی و وصفی- مقاله‌های علمی، تحقیقی تقسیم می‌شوند که هر کدام شامل زیرمجموعه‌های دیگری می‌باشند.
مقاله‌های ساده خبری
1ـ سرمقاله (Editorial): مقاله‌ای که در نشریات معمولاً جای ثابتی دارد و محتوای آن درباره یک موضوع یا رویداد خبری یا غیرخبری است. سرمقاله نظر و دیدگاه گردانندگان نشریه درباره موضوعی خاص است و برای نشریه دارای بار حقوقی بوده و ایجاد مسؤولیت می‌کند.برای مثال نگاه کنید به سرمقاله مجله شاهد نوجوان درباره ماه رمضان. نخستین سرمقاله باید دلایل انتشار، هدف از انتشارها مخاطبین نشریه و مثل آن را توضیح دهد.
2ـ یادداشت (opinion): از فراگیرترین مقاله‌های کوتاه مطبوعاتی هستند که معمولاً جای ثابتی ندارند مگر به طور مستمر نوشته شوند. نشر این گونه مقاله‌ها متنوع است و از نظر حجم، معمولاً در حد یک ستون روزنامه است. این گونه مقاله‌ها با عناوین مختلف دیدگاه، نظر، نگاه، یادداشت روز و … به چاپ می‌رسد و صرفاً نظر نویسنده را بیان می‌کند. دو کلمه حرف حساب گل‌آقا در روزنامه اطلاعات یک نمونه از یادادشت است.
3ـ تفسیر و اظهارنظر (commentory): گزارش اخبار و وقایع، همراه با ارایه عقیده و نظر نویسنده، تفسیر نامیده می‌شود. نویسنده در تفسیر، به عنصر «چرا» در خبر پاسخ می‌دهد. حال ممکن است این رویداد خبری اتفاق افتاده باشد یا در آینده رخ دهد. هر چند در عرف مطبوعات تفسیر فقط رویدادهای سیاسی را در برمی‌گیرد اما در واقع قلمرو تفسیر تمام رویدادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در بر می‌گیرد.اصولاً مفسر هیچگاه حکم قطعی صادر نمی‌کند.
4ـ تحلیل و تشریع (interpretxtion): تحلیل، مقاله‌ای است که نویسنده در آن می‌کوشد تا علل و چگونگی وقوع اخبار و رویدادها را بدون اینکه نظر شخصی خود را مداخله دهد، شرح و بیان کند و به عناصر خبری «چرا» و «چگونه» توأمان پاسخ دهد تحلیل‌گر باید اطلاعات خبری را طوری مثل حلقه زنجیر به هم پیوند دهد که خواننده در لابه‌لای تحلیل او با هیچ گسستگی و ابهامی برخورد نکند.نگاه کنید به مقاله چرامطبوعات کودک ونوجوان در جذب مخاطب ناتوانند.
5ـ نقد مطبوعاتی: نقد مطبوعاتی، ارزیابی و قضاوت درباره یک رویداد خبری، هنری، ادبی، سیاسی و فرهنگی است که به منظور بررسی نکات مثبت و منفی آن رویداد صورت می‌گیرد. نقد مطبوعاتی پیچیدگی‌ها، دشواری‌ها و روش‌های علمی نقد ادبی را ندارد چرا که مخاطبان آن عموم جامعه هستند. تفاوت نقد مطبوعاتی با نقد ادبی در موجز، توصیفی و اخباری بودن آن است. انواع نقد مطبوعاتی عبارت است از:
الف ـ نقد فیلم: که در واقع ارزیابی فیلم است و منتقد کسی است که با تکیه بر هوش، تجربه، احساس و دانش می‌کوشد محاسن و معایب یک اثر هنری (فیلم) را ارزیابی کند. دو نوع روش برای نقد فیلم وجود دارد، در روش برون‌نگر منتقد، فیلم را به عنوان یک پدیده جامعه‌شناسی مورد توجه قرار دهد. اما در روش درون‌نگر، منتقد به ارزیابی، قضاوت و تفسیر جنبه‌های هنری فیلم می‌پردازد.
ب ـ نقد نمایشی: نقد نمایشی یا به صورت نقد عوامل باطنی و تفکر نمایش است و یا به صورت نقد عوامل ظاهری مثل بازیگر، صحنه و ... بیان می‌شود.
ج ـ نقد شعر: شعر گویای یک تفکر و پیام است که نباید ترکیب کلمات، صور خیال، ریتم واژه‌سازی و ... از چشم منتقد دور بماند.
د ـ نقد کتاب: در نقد کتاب، علاوه بر پیام و تفکرات اجتماعی پدیدآورنده آن، عوامل خاص اثر نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.

نتيجه

از آنجايي كه مردم به انتشار خبر اعتماد مي‌نمايند، براي جلب رضايت عمومي لازم است بر خبرهاي منتشره نيز نظارت منطقي‌تري صورت گيرد. بنابر اين از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي استان انتظار مي‌رود با كمك ديگر مراجع نسبت به ساماندهي، صدور مجوز و نظارت بر نشريه‌ها به ويژه الكترونيكي اقدام نمايد تا منجر به سياست ناقص ساماندهي بانك مركزي كه به صورت شتابزده و بدون محاسبات صحيح برای تعطیلی موسسات مالی و اعتباری و مورد بدبینی مردم شد و به ذی نفعان نيز ضربه مهلکی وارد نمود، نشود.

تهیه کننده:سبزی پور

خدمت استاد الفتی