با سلام خدمت استاد گرامی . پروپاگاندا (Propaganda)

پروپاگاندا در لغت به معنای تبلیغات است و در معنای اصطلاحی عبارت است از: كوشش برای ترویج نظرات خاص سیاسی از طریق بیان واقعیات با گزارش‌های غیر واقعی به قصد تأثیرگذاشتن بر ذهن مخاطب و ترغیب به رفتار خاص. این عمل بوسیله دولت‌ها و احزاب و گروه‌ها صورت می‌گیرد و هدف اصلی آن جهت‌دهی افكار عمومی و القاء اندیشه‌ها و افكار خاص و مقبولیت بخشی عملكردها در نزد توده‌های مردم و افكار جهانیان است.
پروپاگاندا در اشكال گوناگون، همواره در جوامع بشری وجود داشته است. این واژه در كلیسای كاتولیك كه مسئولیت تبلیغ دین را داشت، ریشه دارد. در این زمان پروپاگاندا به معنای ترویج اعتقاد به نیروهای فوق طبیعت به كار رفته است.
در نیمه اول قرن بیستم نازی‌ها و فاشیست‌ها از این واژه در تبیین كنترل اجتماعی و مشروعیت سازی حكومت بهره بردند. در دوران جنگ جهانی دوّم نیز، دولت‌های درگیر جنگ با بكارگیری ابزارهای مختلف تبلیغی در جهت نیل به اهداف سیاسی خود همچون تقویت روحیه مردم و بسیج نیروها و تضعیف روحیه دشمن تلاش كرده‌اند. از همین دوران بود كه پروپاگاندا به معنای تبلیغات سیاسی رواج یافت. در دوران جنگ سرد نیز، دو بلوك شرق و غرب به طور بسیار گسترده‌ و پیشرفته از تبلیغات در جهت گسترش حوزه نفوذ خود علیه جبهه مقابل استفاده كرده‌اند.
پروپاگاندا در جهان كنونی و در عصری كه عصر انفجار اطلاعات خوانده می‌شود در سیاست جایگاه ویژه‌ای دارد. گسترش وسایل ارتباط جمعی و رسانه‌های گوناگون، تبلیغات سیاسی را پیچیده و روز افزون كرده است. از همین رو همۀ دولت‌ها و گروه‌ها و احزاب سیاسی در تلاش هستند با بكارگیری همۀ ابزارهای تبلیغی همچون: مطبوعات، فرستنده‌های قوی، ماهواره، سایت‌های اینترنت، سخنرانی‌ها، سینما و .... ایده‌ها و اندیشه‌های خویش را به مخاطبین انتقال دهند و در دستیابی به قدرت بیشتر بوسیله جلب رضایت مردم تمام همت خود را به كار بسته‌اند.
امروزه پروپاگاندا بخش پایداری از كوشش هر دولت و حزب سیاسی را تشكیل می‌دهد، دولت‌ها با تأسیس ارگان‌هایی با نام‌های گوناگون مانند: وزارت تبلیغات، اداره نشر و توسعه ارزش‌ها و اندیشه‌ها، سازمان انتشارات و تبلیغات و غیره فعالیت‌ها و تلاش‌های تبلیغی خود را در جهت‌‌دهی افكار عمومی و مشروعیت بخشی اعمال دولت نهادینه كرده‌اند.
تبلیغات سیاسی به دو دسته تقسیم می‌شود:
الف) تبلیغ سفید: در این شیوه با استفاده از رسانه‌های جمعی، سیاست‌ها و عملكردهای دولت و یا حزب خاصی تشریح و تبیین می‌گردد و نگرش مثبت نسبت به آن القاء می‌گردد.
ب) تبلیغ سیاه: در این شیوه دولت و یا گروهی كه وسایل ارتباط جمعی را در اختیار دارند در تلاشند رقیب خویش را در عرصه سیاسی تضعیف كرده و ناكارآمد جلوه دهند و نسبت به آن نگرش منفی ایجاد نمایند؛ به این شیوه از پروپاگاندا «جنگ روانی» و یا «جنگ تبلیغاتی» نیز اطلاق می‌گردد.
جنگ تبلیغاتی امروزه بیش از گذشته با پیشرفت رسانه‌های جمعی و ارتباطی در عرصه رقابت‌های سیاسی نمودار شده است. در دوران جنگ سرد میان دو ابرقدرت شرق و غرب، جنگ تبلیغاتی بیش از گذشته نمایان شد و در عرصه داخلی کشورها همیشه گروه های چپ و راست از این شیوه تبلیغی علیه هم استفاده کرده اند.
از جمله مفاهیمی که ارتباط نزدیکی با مفهوم تبلیغات دارد، ارشادگری است. ارشاد و ارشادگری به رهبری و هدایت در زمینه‌های اخلاقی و دینی گفته می‌شود. هدف از ارشاد راهنمایی و جهت دهی انسان به راه راست و زدودن خرافات و آموزه‌های غیر واقعی از اعتقادات است. ارشاد ضد اضلال است. پروپاگاندا برخلاف ارشاد، تلاش در جهت تغییر نظرات و عقاید مخاطبان و واقعی جلوه دادن امور غیر واقعی در جهت منافع دولت‌ها و گروه‌های خاص است.





منابع:
1- صدری، غلامحسین و نسرین حكمی و نسترن حكمی؛ فرهنگ گزیده فارسی، بی جا، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ دوم، 1384، ص 59.
2- رشتی، سید مصطفی؛ معارف و معاریف، قم، چاپ دانش، جلد دوم، چاپ 1376 ، ص 92
3- علی بابایی، غلامرضا؛ فرهنگ علوم سیاسی، تهران، 1369، چاپ دوم، ص 391.
4- آكسفورد؛ فرهنگ علوم سیاسی، حمید احمدی( مترجم) ، بی جا، نشر المیزان، زمستان 1381، چاپ اول، ص667.
5- آشوری، داریوش؛ دانشنامه سیاسی، بی جا، انتشارات مروارید، چاپ اول، 1366، ص 95-94.
6- فرهیخته، شمس الدین؛ فرهنگ فرهیخته( واژه‌‌ها و اصطلاحات سیاسی- حقوقی)، بی جا، انتشارات زرین، 1377، چاپ یكم ، ص 272.
7- مك لین، ایان؛ فرهنگ علوم سیاسی آكسفورد، حمید احمدی، بی جا، نشر المیزان، چاپ اول، زمستان 1381، ص

salam merci dariaft shod