تحلیل محتوا چیست؟
برای بررسی محتوای آشکار پیام‌های موجود در یک متن می‌توان از روش تحلیل محتوا استفاده کرد. در این روش محتوای آشکار و پیام‌ها به‌طور نظام‌دار و کمّی توصیف می‌شود. از این‌رو این روش را می‌توان روش تبدیل داده‌های کیفی به داده‌های کمّی قلمداد کرد. تحلیل محتوا روشی مناسب برای پاسخ دادن به سؤال‌هایی دربارهٔ محتوای یک پیام است. به‌طور مشخص محقق با تحلیل پیام‌ها می‌تواند به موارد زیر پاسخ دهد:
1-ویژگی‌های شخصیت‌های نامبرده در متن (پیام)
2-پیشینهٔ پیام
3-اثرهای پیام بر مخاطبان
مهم‌ترین کاربرد تحلیل محتوا توصیف ویژگی‌های یک پیام است. دومین کاربرد این روش، استنباط دربارهٔ فرستندگان پیام و دلایل یا پیش‌آیندهای پیام است. تحلیل محتوا برای استنباط جنبه‌های فرهنگی پیام و تغییرات فرهنگی نیز به‌کار می‌رود. استفاده از تحلیل محتوا به‌عنوان یک تکنیک تحقیقی، از اوایل قرن حاضر شروع شد و تاکنون تحولات زیادی را شاهد بوده است. این روش در پژوهش‌های علوم رفتاری به‌ویژه روان‌شناسی و علوم تربیتی برای بررسی‌های مربوط به محتوای کتاب‌های درسی به‌کار برده می‌شود. گذشته از این، محققان در زمینه ی تاریخ نیز با کاربرد آن، می کوشند اصالت متون کهنی را که مورد استفاده قرار می دهند بررسی کنند؛ همچنان که از این روش برای کشف پیام اصلی متون کهن بهره می جویند.