آرایه ادبی

مراعات نظیر[/color] : آوردن واژه‌هایی از یک دسته‌است که با هم هماهنگی دارند. این هماهنگی می‌تواند از نظر جنس، نوع، مکان، زمان و یا همراهی باشد. مراعات نظیر سبب تداعی معانی‌است. مراعات نظیر پرکاربردترین آرایه در ادبیات فارسی است. مراعات نظیر در اشعار سعدی، مولوی، حافظ و فردوسی بسیار یافت می‌شود.

مثال رود شاخ گل در نیلوفر برقصد به صد ناز گلنارها

( شاخ - گل - نیلوفر - گلنار مراعات نظیر )


اانواع جناس
الف) جناس تام : آن است که دو کلمه جناس از نظر شکل ظاهری و تلفظ کاملاً یکسان ، اما از جهت معنی با هم فرق دارند .

مثال : عشـق شـوری در نهـاد ما نهـاد جـان مـا در بوتــه ی سـودا نهــاد

(در مصرع اول نهاد اولی به معنای وجود و سرشت است اما نهاد دوم فعل وبه معنای قرار دادن است)

بهـرام که گور می گرفتی همه عمر دیدی که چگونه گور بهـرام گرفت

(گور اولی به معنای گوره خر و گور دومی به معنای قبر است)

۱- جناس ناقص اختلافی : آن است که دو کلمه جناس در حرف اول ، وسط یا آخر با هم اختلاف داشته باشند .

مثال : تنگ است خانه ما را تنگ است ای برادر بر جای ما بیگانه ننگ است ای برادر

( تنگ و ننگ - تفاوت در حرف اول )

بسیار خوبست ..ممنونم