سازمان تبلیغات اسلامی نهادی در جمهوری اسلامی ایران است که زیر نظر رهبری قرار دارد و ریاست آن را از سال ۱۳۸۰ به این سو سید مهدی خاموشی بر عهده دارد. در گذشته این سازمان توسط احمد جنتی، محمود محمدی عراقی، و قبل از آن توسط شورایی متشکل از: حقانی، شیرازی، جنتی، مهدوی کنی و امامی کاشانی اداره می‌شده است.حوزه هنری زیر نظر این سازمان اداره می شود.مسولیت این حوزه سال ها به عهده محمد علی زم بود.بعد ها این مسولیت به حسن بنیانیان واگذار شد که او نیز این حوزه را ترک گفت .سازمان دارالقران کریم نیز به عنوان متولی نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم زیر نظر این سازمان اداره می شود.از موثر ترین چهره هایی که در سال های گذشته در این سازمان فعالیت موثرداشته اند می توان به محمدعلی تسخیری، سید ابوالحسن نواب، سیدمحمدموسوی، امیرمنصورمعزی، محمدحسین موسی پور اشاره کرد.

وظایف

مسئولیت‌های تعریف شده برای این نهاد به این شرح است:

سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، هدایت، سازماندهی، پشتیبانی و نظارت بر تبلیغات دینی- مردمی.
زمینه‌سازی برای یافتن نیروهای مومن و پیدایش تشکل‌های انجمن‌های اسلامی و جمعیت‌های مشابه و نظارت بر فعالیت آنها.
تلاش در جهت احیا و اشاعه معارف، فرهنگ و تاریخ تشیع از همه راههای ممکن، با تاکید بر وحدت تمام مذاهب اسلامی و حراست از آن، با همکاری مراجع و نهادهای ذی‌ربط.
تحقیق و بررسی در خصوص تبلیغات سو و تهاجم فرهنگی دشمنان و شناسائی و تحلیل ترفندهای تبلیغی علیه انقلاب اسلامی با هماهنگی سایر دستگاه‌های ذی‌ربط و ارائه سیاست‌های لازم در جهت خنثی‌سازی آنها و تنویر افکار عمومی.
انجام مطالعات راهبردی و بررسی‌های کاربردی در زمینه نیازهای فرهنگی اقشار مختلف جامعه بویژه جوانان و طراحی برنامه‌ها و شیوه‌های تبلیغی نوین و اصلاح و احیای روش‌های سنتی در تبلیغات اسلامی.
تدوین و انتشار کتب و نشریات مناسب و ضروری به منظور معرفی فرهنگ و تمدن اسلامی، و تبیین مواضع انقلاب اسلامی و انجام پژوهش‌های لازم بویژه در زمینه نظام تربیتی و مبانی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حکومت اسلامی و حمایت از پژوهشگران متعهد.
تلاش جهت هدایت افکار عمومی با استفاده از رسانه‌های همگانی و فعالیت مستقیم رسانه ای در صورت لزوم.
شناسایی و معرفی آثار نمونه فرهنگی و هنری، افراد و شبکه‌های تبلیغی- مردمی جامعه اسلامی و تهیه و عرضه فراورده‌ها و آثار نمونه فرهنگی- هنری، در جهت ارائه الگوهای مناسب هنرمندان متعهد و انقلابی و حمایت از آنان.
برنامه‌ریزی، زمینه‌سازی و انجام اقدام‌های لازم برای هرچه فعال‌تر شدن افراد تاثیرگذار مانند: روحانیون، دانشگاهیان، معلمان و هنرمندان در جهت رشد فرهنگ اسلامی و مقابله با آثار نامطلوب فرهنگ‌های بیگانه.
برنامه ریزی، نظارت و هماهنگی در برگزاری هرچه بهتر مراسم و شعائر انقلابی و دینی در کشور با مشارکت کلیه نهادهای مردمی و دولتی.
همکاری با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت و نهادهای انقلابی به منظور تعمیق و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی در محیط سازمان‌های دولتی و نهادهای انقلابی.
تاسیس و اداره موسسات آموزشی و مراکز دانشگاهی در جهت تربیت مبلغان کارآمد و هنرمندان متعهد و مربیان دینی.
تاسیس مراکز اطلاع‌رسانی تخصصی، تبلیغی و دینی.
سازماندهی و اعزام مبلغ در سراسر کشور بویژه مناطق محروم با همکاری روحانیت و مردم.
هدایت و حمایت انجمن‌های اسلامی و تشکل‌های اسلامی- مردمی و نظارت بر آنها.
برنامه‌ریزی فرهنگی و تبلیغی جهت علاقه‌مندان به فرهنگ فارسی در کشور با تاکید بر خدمات متقابل اسلام و ایران، با همکاری و هماهنگی مراجع ذی‌صلاح.
برگزاری کنفرانس‌ها، جشنواره‌ها و نمایشگاههای بین‌المللی مردمی در کشور به منظور تعمیق و گسترش معارف اسلامی و فراهم کردن زمینه شرکت هنرمندان و شبکه‌های تبلیغی- مردمی در کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های فرهنگی.
انجام همکاری‌های فرهنگی- تبلیغی با مراکز اسلامی و فرهنگی داخل کشور در راستای اهداف سازمان و به منظور تامین ارتباط افراد و مراکز اسلامی و فرهنگی- مردمی برای تالیف قلوب آنان با هماهنگی سایر مراجع ذی‌صلاح.
نظارت بر ترجمه متون دینی و تعیین ضوابط و مقررات مربوط به تهیه، ترجمه و انتشار این متون جهت بهره برداری در کشور.
نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم و انجام فعالیت‌های قرآنی از طریق تربیت مربی، تدوین جزوات آموزشی، و همکاری با وزارتخانه‌های ذی‌ربط جهت گسترش آموزش و معارف قرآن کریم.

شرح وظایف و ساختار سازمانی سازمان تبلیغات اسلامی

پیشینه و جایگاه حقوقی و قانونی

سازمان تبلیغات اسلامی ابهر

با توجه به گستردگی فعالیت‌های تبلیغی و ضرورت توجه به مؤلفه‌های فرهنگ دینی و توسعه آن در سطح کشور، طی حکمی از سوی حضرت امام (ره) سازمان تبلیغات اسلامی در سال 1360 تأسیس و رئیس وقت این سازمان منصوب گردید.

فرازهایی از حکم حضرت امام (ره) در سال 1360:

ـ تبلیغات که همان شناساندن خوبیها و تشویق به انجام آن و ترسیم بدیها و نشان دادن راه گریز و منع از آن است از اصول بسیار مهم اسلام عزیز است.

ـ انشا‌ء الله در محدوده توانتان نقاط کور و مجهول را برای مردم شریف ایران و جهان اسلام باز و روشن نمایید و راه مبارزه علیه دشمنان اسلام را به مردم و بخصوص جوانان سلحشور نشان دهید.

ـ این مسئله که نظام در اهداف خود جدی است و با هیچ کس شوخی ندارد و در صورت به خطر افتادن ارزش‌های مردمی با هر کسی در هر موقعیت قاطعانه برخورد می‌نماید باید به عنوان یک اصل خدشه ناپذیر برای تمامی دست‌اندرکاران و مردم تبلیغ گردد.

فرازهایی از حکم مقام معظم رهبری (دام عزه) در سال 1371:

ـ بر همه مسئولان محترم آن سازمان و بر همه دست‌اندرکاران تبلیغات اسلامی لازم است به دشمنی‌های بی‌درنگ استکبار با اسلام ناب، توجهی هوشمندانه داشته و ترفندهای آنان را برای تحریف حقایق و زشت نشان دادن چهره‌های پاک این آئین مقدس، به درستی بشناسند و فراخور تلاش بی‌امان دشمن کمر به تبیین حقایق اسلام و معرفی این آئین نجاتبخش ببندند.

ـ شما امروز با ابزارها و شیوه‌های بسیار پیشرفته دشمن و تبلیغات گسترده و امکانات بی‌حدوحصر که در کینه‌توزی با اسلام و معارضه با بیداری اسلامی به کار می‌رود، روبرو هستید و باید از همهز توکل و توان مقدس خود و ظرفیت علمی و تبلیغی کشور و به خصوص حوزه‌های علمیه بهره‌ گیرید و وظیفه تاریخی خود را که بی‌شک با نصرت الهی و پیروزی حق همراه خواهد بود به بهترین شیوه به انجام رسانید.

فرازهایی از حکم مقام معظم رهبری (دام عزه) در سال 1380:

ـ هدف عمده سازمان تبلیغات اسلامی آن است که اندیشه تابناک اسلام را در همه زمینه‌های مورد نیاز، در معرفی دید روشن‌بینانه عموم مردم، بخصوص جوانان قرار دهد.

ـ امروزه با توجه به گستردگی و تنوع ابزارهای ارتباطی، تبلیغ همه جانبه دین تلاش گسترده و نگاه همه‌جانبه و بینش وسیع و نافذ و انسان‌های مجرب و کارآزموده را می‌طلبد. در این راه دانش، هنر، فن‌آوری و تازه‌های روز به روز جهان ارتباطات باید بهره گیرد.

ـ نسل جوان ایران اسلامی ذخیره سرشاری از ایمان و شوق و طراوت و استعداد است، مسئولان تبلیغات دینی کشور باید پاسخگوی این ظرفیت و نیاز عظیم باشند.
اساسنامه، اهداف و وظایف مصوب:

اساسنامه‌ سازمان تبلیغات اسلامی در تاریخ 1/4/1368 تهیه و به تصویب نهایی نماینده مقام‌معظم‌رهبری‌(دام عزه) رسیده است و مستند حقوقی و قانونی فعالیت سازمان کماکان حسب دستور تأسیس توسط رهبر کبیر انقلاب اسلامی (ره) و اساسنامه مصوب آن است. بر اساس مفاد اساسنامه موصوف، سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان نهادی غیردولتی و دارای شخصیت حقوقی و مستقل معرفی شده است.

اهداف کلی سازمان:

1ـ احیاء و اشاعه اندیشه تابناک اسلام و تقویت روح عبودیت الهی و ترویج اخلاق اسلامی در میان مردم، بویژه نسل جوان.

2ـ دفاع از اصول اسلام، نظام مقدس جمهوری اسلامی و شناخت توطئه‌های فرهنگی ـ تبلیغی بیگانگان و تبیین انحطاط و بطلان مکتب‌های الحادی و انحرافی و مبارزه با آفت‌های التقاط و تحجر با تکیه بر جامعیت اسلام.

3ـ گسترش کمی و کیفی دینی مردم و سنت‌های ملی در این راستا و برانگیختن احساس مسئولیت عمومی در قبال اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی با ارتقاء و رشد بینش اسلامی بویژه در میان نسل جوان.
وظایف و ماموریتهای اساسی سازمان:

1ـ سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و هدایت تبلیغات دینی

2ـ زمینه‌سازی برای سازمان یافتن نیروهای مؤمن و پیدایش تشکل‌های لازم و برنامه‌ریزی و هماهنگی به منظور هدایت و تقویت نهادهای دینی و مردمی.

3ـ تلاش در جهت احیاء و اشاعه معارف دینی، فرهنگ و تاریخ تشیع از همهز راه‌های ممکن با تأکید بر وحدت تمام مذاهب اسلامی، با همکاری مراجع و نهادهای ذیربط.

4ـ تحقیق و بررسی درخصوص تبلیغات سوء و تهاجم فرهنگی دشمنان و شناسایی و تحلیل ترفندهای تبلیغی علیه اسلام و انقلاب اسلامی و طبقه‌بندی آنها با اتخاذ تدابیر لازم در جهت خنثی‌سازی آنها و تنویر افکار عمومی در زمان مقتضی.

5ـ مقابله با فرهنگ منحط بیگانه و نفی آن با شناسایی نقاط ظعف و آسیب‌پذیر

6ـ انجام مطالعات راهبردی و بررسی‌های کاربردی در زمینه مسائل و نیازهای فرهنگی اقشار مختلف جامعه اسلامی بویژه جوانان و طراحی برنامه‌ها و شیوه‌های تبلیغی نوین با ابزار کارآمد روز و اصلاح و احیاء روش‌های سنتی در تبلیغ اسلام.

7ـ تهیه، تدوین، انتشار کتب، نشریات و نرم‌افزارهای مناسب و ضروری به منظور معرفی علوم، معارف، فرهنگ، تمدن اسلامی و نظام حکومت اسلامی با رعایت اولویت و پرهیز از موازی کاری‌ها.

8ـ تلاش برای هدایت افکار عمومی با استفاده از رسانه‌های همگانی و فعالیت مستقیم رسانه‌ای.

9ـ تهیه و عرضه فرآورده‌ها و آثار فرهنگی و هنری اسلامی و حمایت از هنرمندان متعهد انقلابی.

10ـ برنامه‌ریزی، زمینه‌سازی و انجام اقدامات لازم برای هرچه فعالتر شدن اقشار اجتماعی تأثیرگذار از جمله: روحانیون، دانشگاهیان، معلمان و هنرمندان در جهت رشد فرهنگ اسلامی و مقابله با آثار نامطلوب فرهنگ‌های بیگانه.

11ـ همکاری علمی و تحقیقاتی و کمک به توسعه کمی و کیفی مراسم فرهنگی، مذهبی و مردمی.

12ـ هکاری با وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های فرهنگی، آموزشی به منظور تعمیق و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی.

13ـ همکاری‌های علمی و تحقیقاتی با دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های غیردولتی جهت توسعه فرهنگ دینی در محیط‌های سازمانی و بهبود کارکرد فرهنگی آنان.

14ـ تأسیس و اداره مؤسسات فرهنگی، هنری، آموزشی و مراکز دانشگاهی و همکاری با سایر مراکز دانشگاهی موجود به منظور تربیت مبلغان، هنرمندان، مربیان و مدیران کارآمد فرهنگی، دینی.

15ـ تأسیس مراکز اطلاع‌رسانی تخصصی ـ تبلیغی و دینی.

16ـ سازماندهی و اعزام مبلغ در سراسر کشور با مشارکت دستگاه‌های ذیربط، حوزه‌های علمیه، مراکز دانشگاهی و مردم.

17ـ مشارکت و همکاری در برگزاری همایش‌ها، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های فرهنگی دینی به منظور تعمیق و گسترش معارف اسلامی.

18ـ نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم و کتب ادعیه.

19ـ شناسایی و تشویق کلیه آثار علمی، فرهنگی و هنری مؤثر در توسعه فرهنگ دینی.

20ـ تلاش سازمان یافته جهت گسترش مشارکت‌های حمایتی و مالی مردم و نهادها و دستگاه‌های اجرایی برای توسعه فرهنگ دینی و شعائر اسلامی.
اصول سیاست‌های اجرایی سازمان:

1ـ مشارکت در تصمیم‌گیری از طریق اجرای نظام تصمیم‌گیری در سازمان و استفاده از توان تخصصی و کارشناسی شوراها، کمیسیون‌ها و کمیته‌ها و برگزاری جلسات کارشناسی و تخصصی با حوزه‌های ستادی، صفی و اجرایی.

2ـ تمرکز زدایی در اجرای برنامه‌ها با هماهنگ‌سازی واحدهای سازمانی در سطوح مختلف.

3ـ جلب مشارکت‌های مردمی در اجرای برنامه‌ها.

4ـ بکارگیری نیروهای مخلص و مؤثر فرهنگی در تشکل‌ها، هیئات و انجمن‌های اسلامی در اجرای برنامه‌ها.

5ـ برقراری ارتباط مؤثر با دستگاه‌ها و نهادهای مردمی به منظور بهره‌گیری از امکانات و حمایت‌های آنان.

6ـ تلاش برای افزایش سهم اعتبارات بخش فرهنگ به ویژه در حوزه فرهنگ دینی.

7ـ انجام بررسی‌های جامع به منظور تنظیم سیاست‌ها، برنامه‌ها و انجام فعالیت‌ها به منظور شناسایی فرصت‌ها و توانمندیها و استفاده مناسب از ظرفیت‌ها جهت خدمات‌رسانی بیشتر به نسل جوان ایران اسلامی.

اولویت‌های اجرایی:

1ـ ساختار سازمانی ـ منابع انسانی:

1/1ـ مهندسی مجدد ساختار تشکیلاتی سازمان متناسب با مأموریت‌ها، نیازها و اولویت‌های اجرایی.

2/1ـ برنامه‌ریزی نیروی انسانی به منظور تأمین نیروی متخصص و مورد نیاز سازمان برای حال و آینده.

3/1ـ تنظیم نظام ارتقاء سطح معیشتی و رفاهی کارکنان و تعیین اولویت‌های مورد لزوم.

4/1ـ مکانیزه کردن فعالیت‌های اجرایی و اداری سازمان و استفاده از ابزارهای نوین در بهبود کیفی جریان کار.

5/1ـ بررسی نیازهای سازمان به کالاهای سرمایه‌أی و مصرفی و ارائه طرح‌های جامع جهت صرفه‌جویی و استفاده بهینه از امکانات.
2ـ نظام برنامه‌ریزی:

1/2ـ بهبود روش‌های انجام کار و قانونمند کردن فعالیت‌ها.

2/2ـ صرفه‌جویی در هزینه و ارتقاء بهره‌وری از امکانات و منابع موجود.

3/2ـ کیفیت بخشی به برنامه‌ها و پرهیز از فعالیت‌های شکلی و فاقد محتوا.

4/2ـ تدوین طرح‌های جامع در فعالیت‌های برنامه‌ای ـ عمرانی ـ ساختاری.

5/2ـ تقویت نقش مشارکت کارکنان از طریق اجرای نظام پیشنهادات و نظام تصمیم‌گیری.

6/2ـ بازبینی فرآیند جریان کار و بهینه‌سازی و قانونمند کردن آن.
3ـ پژوهشی و آموزشی:

1/3ـ ارتباط مؤثر با حوزه‌های تخصصی سازمان و بررسی نیازمندی‌های مأموریتی آنان در زمینه پشتیبانی‌های پژوهشی، مطالعاتی و تحقیقاتی.

2/3ـ بررسی بحران‌های فکری و شبهات دینی جوانان و یافتن راه‌ها و پاسخ‌های مناسب جهت رفع آن.

3/3ـ آسیب‌شناسی فرهنگ دینی، بررسی تهدیدات فرهنگی متوجه مظام و ارائه راهبردهای اجرایی مناسب به منظور پیشگیری و مقابله با آن متناسب با مأموریت‌های سازمان.

4/3ـ اولویت‌دهی به مطالعات کاربردی و قابل استفاده در برنامه‌های سازمان از طریق برقراری ارتباط مستمر و مؤثر با حوزه‌های ستادی سازمان و بررسی نیازهای پژوهشی آنها.
4ـ فرهنگی و تبلیغی:

1/4ـ سازماندهی و مبلغات کشور و استفاده مؤثر از توانایی‌های آن در تقویت باورهای دینی جامعه خصوصاً نسل جوان و نوجوان.

2/4ـ تربیت مربیان جوان از بین نیروهای مؤثر با قابلیت‌های لازم خصوصاً از بین روحانیون به منظور ارتباط مستقیم با جوانان و نوجوانان.

3/4ـ برگزاری دوره‌های آموزشی و تدوین متون مناسب برای مبلغین و افزایش مهارت‌های تبلیغی آنان.

4/4ـ برگزاری دوره‌های توجیهی به صورت متمرکز و منطقه‌ای و آگاه‌سازی آنان از تحولات اجتماعی و فرهنگی و تبیین وظایف و مأموریت‌ آنان در شرایط روز.

5/4ـ استفاده از مبلغات بومی در فعالیت‌های تبلیغی و بررسی راه‌های گسترش فعالیت‌های آنان.

6/4ـ بهینه‌سازی روش‌های سنتی تبلیغ و استفاده از روش‌های نو و فن‌‌آوری نوین.

7/4ـ محور قرار دادن مساجد شهرها و روستاها در فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی و بهره‌وری شایسته از عناصر فعال در مساجد.

8/4ـ توسعه و تجهیز ومساجد در مناطق روستایی و محروم و تقویت فعالیت‌های فرهنگی آنان.

9/4ـ شناسایی و سازماندهی نیروهای مؤثر نظیر نویسندگان، فرهنگیان، هنرمندان و استفاده از آنان در فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی.

10/4ـ ساماندهی تشکل‌های دینی و مردمی و انجمن‌های اسلامی و مشارکت آنان در فعالیت‌های سازمان.
5ـ فعالیت‌های قرآنی:

1/5ـ اجرای طرح جامع نهضت قرآن آموزی با تکیه بر نتایج حاصله از تحقیقات قانون برنامه توسعه سوم، نیازسنجی مناطق و اولویت‌بندی مخاطبین.

2/5ـ برقراری ارتباط مؤثر با مربیان، قاریان و مراکز قرآنی و سازماندهی آنان در اجرای طرح نهضت قرآن آموزی.

3/5ـ تربیت مربی و مبلغ قرآن متناسب با نیاز مناطق کشور و استفاده از آنان در برگزاری کلاس‌های آموزشی.

4/5ـ توسعه فعالیت‌های تفسیر قرآن و تربیت مفسر قرآن برای جوانان و نوجوانان.

5/5ـ برگزازی مسابقات و همایش‌های قرآنی به منظور ایجاد فضاسازی قرآنی در کشور.

6/5ـ سازماندهی ناشران و مؤسسات چاپ قرآن کریم و نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم، جلب حمایت‌های آنان در توزیع قرآن کریم به مناطق محروم.

7/5ـ انجام تکالیف سازمان در برنامه سوم توسعه در بحث قرآن آموزی.

8/5ـ انجام مطالعات و پژوهش‌های قرآنی.
6ـ اطلاع رسانی:

1/6ـ استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در گسترش فرهنگ و معارف اسلامی.

2/6ـ راه‌اندازی خبرگزاری مهر.

نمودار سازمانی سازمان تبلیغات اسلامی